به گزارش ایمنا، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس نوع فعالیت، ترکیب دارایی‌ها و در نتیجه میزان ریسک و بازده به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند؛ این صندوق ها از نظر چگونگی سرمایه‌گذاری در آن‌ها به دو دسته «مبتنی بر صدور و ابطال» و «صندوق‌های قابل معامله (ETF)» تقسیم می‌شوند.
ETF چیست؟
ETF مخفف Exchange-traded fund و به معنی «صندوق قابل معامله» است.
صندوق سرمایه‌گذاری ETF چیست
صندوق ETF (صندوق قابل معامله) نوعی صندوق است که خرید و فروش آن از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها (ایزی تریدر نسخه اربیس) انجام می‌شود. ETFها با نماد مربوط به خود در تابلوی معاملاتی مانند معامله سهام عادی، قابل خرید و فروش هستند و می‌توانند از نوع درآمد ثابت، سهامی، شاخصی و… باشند. این موضوع خلاف صندوق‌های صدور و ابطالی است که از محاسبه NAV صندوق تعیین قیمت می‌شوند.
ساختار صندوق ETF بسیار شبیه به ساختار صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است. صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، پرتفویی از چندین دارایی مالی تشکیل می‌دهد که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با داشتن مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر دارایی‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود تعدیل کنند. در حقیقت، افراد با خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، در چندین دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
خرید و فروش صندوق ETF و قابل معامله در بورس
برای خرید و فروش صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس، مراحل زیر باید انجام شود:
- ثبت نام در کارگزاری و دریافت کد بورسی
- انتخاب صندوق مناسب
- ثبت سفارش در پنل کارگزاری
- فروش در زمان مناسب
تفاوت صندوق ETF با صندوق سرمایه‌گذاری مشترک
سبدی که صندوق های قابل معامله در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند، شامل سهام، اوراق بهادار با درآمد ثابت و سایر اوراق بهادار است. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF شباهت بسیاری به سرمایه گذاری در صندوق های صدور و ابطال دارد اما تفاوت اصلی ETF با صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر، ایجاد نقدشوندگی آسان است.
در این قسمت به برخی از تفاوت‌های ETF و صدور و ابطال اشاره می‌کنیم:
- در صندوق‌های قابل معامله می‌توان سهام را در زمان فعالیت بازار معامله کرد و در صندوق‌های مشترک، فقط در پایان روز و پس از محاسبه NAV می‌توان آن را خریداری کرد.
- نقدشوندگی سریعتر صندوق‌های قابل معامله نسبت به سرمایه گذاری مشترک اشاره کرد.
- صندوق ETF مانند سهام معامله می‌شون، این صندوق چون قیمت بازاری یا همان قیمت معامله‌اش با قیمت ناو (NAV) ابطال آن متفاوت است باعث از بین رفتن آربیتراژ می‌شود و به همین علت با قیمت‌های متفاوتی معامله می‌شود.
انواع صندوق ETF
صندوق‌های ETF با درآمد ثابت
صندوق درآمد ثابت قابل معامله در بورس نیز نوعی از صندوق‌های ETF است. بخش بزرگی از پرتفوی این صندوق‌ها از اوراق درآمد ثابت تشکیل شده است. به همین دلیل، این صندوق‌ها یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک بوده و مناسب کسانی است که پرتفوی بدون ریسکی برای خود چیده‌اند. در صندوق درآمد ثابت، حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌ها از اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق دولتی با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه تشکیل شده است.
صندوق‌های ETF سهامی
صندوق سهامی قابل معامله در بورس همان‌طور که از نامش پیداست، پرتفویی با تعداد و وزن بالایی از سهام دارد. ریسک این صندوق‌ها بیشتر از صندوق‌های درآمد ثابت بوده و متناسب با این ریسک میزان بازدهی بالاتری هم نسبت به این صندوق‌ها خواهد داشت. گفتنی‌ست که احتمال تحقق زیان و کاهش قیمت واحدهای این صندوق‌ها متناسب با سهام پورتفوی آن‌ها وجود دارد. در صندوق‌های سهامی قابل معامله در بورس ۷۰ درصد دارایی از سهام تشکیل می‌شود.
مزایای صندوق ETF
نقدشوندگی بالا
میزان نقدشوندگی این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر بیشتر است. مبلغ حاصل از فروش واحدهای این صندوق، حداکثر ظرف ۳ روز به‌حساب مشتری واریز می‌شود.
معافیت مالیاتی
طبق اصل ۴۴ قانون اساسی، خریدوفروش واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری ETF معاف از مالیات بوده و تنها هزینه‌ای که باید پرداخت شود، کارمزد معاملات است.
کارمزد کمتر
خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری ETF نسبت به خرید جداگانه سهام، کم‌هزینه‌تر است و کارمزد کارگزاری کمتری پرداخت می‌شود. کارمزد برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF نیز صفر است.
قابل معامله بودن در بورس
صندوق ETF مانند سهام در بورس قابل معامله است. به این معنا که این صندوق‌ها را می‌توان در طول روز معاملاتی خرید و فروش کرد (برخلاف صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک که در پایان روز معاملات قیمت‌گذاری می‌شوند).
شاخص NAV و شفافیت
ارزش سبد صندوق سرمایه‌گذاری ETF بر اساس ارزش خالص دارایی (NAV) ارزیابی می‌شود. ارزش دارایی‌های صندوق ETF در فواصل زمانی ۱۵ ثانیه تا چند ساعت منتشر می‌شود. هرچه اختلاف قیمت بین NAV و ETF کمتر باشد، نشان‌دهنده شفافیت قیمتی دارایی‌های اساسی صندوق است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری موظف به ارائه گزارش‌های منظم از ریز معاملات و نحوه سرمایه‌گذاری‌های خود هستند.
پورتفوی کم ریسک
یکی دیگر از مزایای اصلی صندوق سرمایه‌گذاری ETF ، این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند طیف گسترده‌ای از دارایی را برای اهداف سرمایه‌گذاری داشته باشند. سرمایه‌گذاری در صندوق ETF تنها نیاز به بررسی عملکرد دارایی‌های موجود در پورتفوی صندوق دارد.
معایب صندوق سرمایه‌گذاری ETF
تنوع کمتر
صندوق‌های ETF که شامل سهام یک صنعت هستند، تنوع سبد سرمایه‌گذاری را محدود می‌کند.
عدم برخورداری از سود سایر سهام
سرمایه‌گذاران بلندمدتی می‌توانند افق زمانی ۱۰ تا ۱۵ ساله داشته باشند، بنابراین ممکن است از تغییرات قیمت روز سایر سهام بهره‌مند نشوند.
بازدهی پایین
اگر یک سرمایه‌گذار بتواند ریسک سهام را بپذیرد، بازده خرید و فروش سهام می‌تواند بسیار بیشتر از بازده صندوق سرمایه‌گذاری ETF باشد.
کاهش نقدشوندگی
برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF ، ریسک نقدشوندگی به خریداران تحمیل می‌کنند. زیرا ممکن است نقدشوندگی پایینی داشته باشند.
عدم حق حضور در مجامع
دارندگان صندوق‌ها امکان حضور و شرکت در مجامع سهام صندوق را ندارند. این امر تنها با داشتن سهام شرکت در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد.
میزان سود صندوق های ETF
سود و بازده صندوق های سرمایه گذاری متفاوت و دارای انواع و بازده مختلف است.
نظر شما