به گزارش خبرنگار ایمنا، تمام سلول‌های بدن افراد برای عملکرد خود به انرژی نیاز دارند، منبع اصلی انرژی این سلول‌ها ممکن است برای افراد تا حدودی تعجب‌آور باشد، در واقع این منبع انرژی قند است که به آن گلوکز نیز گفته می‌شود. قند موجود در خون انسان برای عملکرد مناسب مغز، قلب و هضم غذا ضروری است، قند حتی به سلامت پوست و بینایی شما نیز کمک می‌کند.
سطح طبیعی قند خون انسان در طول روز در حال نوسان است، اما فقط به میزان اندکی در حقیقت سطح قند خون خیلی بالا یا خیلی پایین می‌تواند باعث بروز مشکلاتی برای سلامتی شود.
وقتی سطح قند خون افراد از حد طبیعی پایین‌تر می‌آید، به آن «هیپوگلیسمی» می‌گویند، بسیاری از علائم کاهش قند خون توسط خودتان قابل تشخیص است، اما تنها راه تشخیص قطعی اینکه آیا قند خونتان افت کرده، انجام آزمایش قند خون است، پایین آمدن سطح قند خون، تقریباً رو تمام عملکردهای اساسی بدن انسان تأثیر گذاشته و باعث بروز اخلال در آنها می‌شود.
قند خون پایین چیست؟
افراد برای تأمین انرژی سلول‌های خود به مقداری قند در خون خود نیاز دارید، عارضه هیپوگلیسمی، که به عنوان سطح پایین قند خون شناخته می‌شود، به حالتی اطلاق می‌شود که غلظت قند در خون انسان به زیر حد نرمال برسد. این مسئله می‌تواند در عملکرد طبیعی بدن اختلال ایجاد کند.
متخصصان حوزه پزشکی معمولاً قند خون را بر حسب میلی‌گرم در دسی‌لیتر اندازه می‌گیرند. در حالت طبیعی، سطح قند خون سالم بین ۶۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر متغیر است.
انستیتوی ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی آمریکا (NIDDK) خاطر نشان می‌کند که افراد مبتلا به دیابت باید مقدار قند خون ۸۰-۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر را در هنگام صرف غذا مدنظر داشته باشند و رژیم تغذیه‌ای خود را بر این اساس تنظیم کنند. ۲ ساعت پس از شروع به صرف غذا نیز، سطح قند خون باید زیر ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد.
علائم افت قند خون و نشانه‌های هیپوگلیسمی
اگر سطح قند خون خیلی پایین باشد، علائم افت قند خون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
۱. ضربان قلب نامنظم
۲. خستگی
۳.پو ست رنگ پریده
۴. لرز
۵. اضطراب
۶. تعریق
۷. گرسنگی
۸. تحریک پذیری
۹. سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی لب، زبان یا گونه
هرچه هیپوگلیسمی بدتر شود، علائم زیر ظاهر می‌شود:
۱۰. گیجی، رفتار غیر طبیعی یا هر دو، مانند عدم توانایی در انجام کارهای روزمره
۱۱. اختلالات بینایی مانند تاری دید
۱۲. تشنج
۱۳. از دست دادن هوشیاری
علل افت قند خون چیست؟
هیپوگلیسمی وقتی اتفاق می‌افتد که سطح قند خون (گلوکز) پایین‌تر از حد طبیعی باشد. این اختلال دلایل مختلفی دارد. شایع‌ترین آن، عارضه جانبی داروهایی است که برای درمان دیابت استفاده می‌شود.
برای تشخیص علائم بیماری قند خون و آنکه بدانید افت قند خون عصبی و هیپوگلیسمی چیست باید به متخصص غدد و متابولیسم مراجعه کنید. شما از طریق درمانکده می‌توانید از برترین پزشکان این حوزه، خدمات آنلاین یا حضوری دریافت کنید:
نحوه تنظیم قند خون بدن
- هنگام غذا خوردن، بدن کربوهیدرات‌ها را از طریق مواد غذایی (از جمله نان، برنج، ماکارونی، سبزیجات، میوه و محصولات لبنی) به مولکول‌های مختلف قند از جمله گلوکز تجزیه می‌کند.
- گلوکز، منبع اصلی انرژی بدن، با کمک انسولین (هورمونی که توسط لوزالمعده ترشح می‌شود) وارد سلول‌های بیشتر بافت‌ها می‌شود. انسولین باعث می‌شود گلوکز وارد سلول‌ها شود و سوخت مورد نیاز سلول‌ها را تأمین کند. گلوکز اضافی در کبد و ماهیچه‌ها به صورت گلیکوژن ذخیره می‌شود.
- اگر چندین ساعت غذا نخورده‌اید و قند خون کاهش یابد، هورمون دیگری از پانکراس به کبد هشدار می‌دهد تا گلیکوژن ذخیره شده را تجزیه و گلوکز را در جریان خون آزاد کند. این باعث می‌شود تا دوباره غذا بخورید و قند خون در حد طبیعی باقی بماند.
بدن توانایی ساخت گلوکز را نیز دارد. این روند به طور عمده در کبد و همچنین در کلیه‌ها نیز رخ می‌دهد.
اگر دستگاه تست قند خون نداریم، چه کنیم؟
اگر دچار علائم افت قندخون شده ایم اما دستگاه اندازه‌گیری قند خون در دسترس نیست، باید فرض را بر این بگذاریم که قند خون‌مان پایین است. پس لازم است اقدامات بالا را انجام دهیم. چنانچه دستگاه در اختیار نداریم، اهمیت بسیاری دارد که از درمان بیش از حد هیپوگلیسمی بپرهیزیم؛ زیرا عدد قند خون را نمی‌توانیم اندازه‌گیری کنیم. ممکن است این عدد بیش از حد بالا برود که شاید عوارض خطرناکی در پی داشته باشد.
درمان اورژانس
اگر قند خون یک فرد مبتلا به دیابت به قدری پایین باشد که هشیاری او مختل شده باشد، دیگر امکان درمان با خوردن و نوشیدن وجود ندارد. در این شرایط باید بلافاصله با شماره تلفن اورژانس تماس بگیریم یا او را به نزدیک‌ترین درمانگاه منتقل کنیم.
هیپوگلیسمی مقاوم به درمان
برخی از ما افراد مبتلا به دیابت دچار افت زیاد یا مکرر قند خون می‌شویم و باید در این مورد با پزشک معالج مشورت کنیم. پزشک ممکن است عدد هدف برای قند خون ما را کمی افزایش دهد و تغییراتی را در دستورات درمانی ما ایجاد کند.
عوارض افت قند خون چیست؟
هیپوگلیسمی درمان نشده می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
تشنج
از دست دادن هوشیاری
مرگ
هیپوگلیسمی همچنین می‌تواند در ایجاد موارد نیز نقش داشته باشد:
سرگیجه و ضعف
سقوط
صدمات
تصادفات وسایل نقلیه موتوری
خطر زوال عقل در بزرگسالان مسن
شیوه تشخیص قند خون پایین
اگر شک دارید که قند خون پایین دارید، مهم است که فوراً قند خون خود را چک کنید. اگر دستگاه اندازه گیری قند خون ندارید و از داروهای دیابت که انسولین را افزایش می‌دهند استفاده می‌کنید، با پزشک خود در مورد گرفتن دستگاه اندازه گیری صحبت کنید.
اگر اغلب قند خون پایین را تجربه می‌کنید (مثلاً چند بار در هفته) فوراً به پزشک خود مراجعه کنید تا دلیل آن را بیابید. پزشک شما ویزیت شما را با درخواست سابقه پزشکی، پرسیدن سوالاتی در مورد عادات غذایی شما و کسب اطلاعات بیشتر در مورد علائمی که تجربه می‌کنید، آغاز می‌کند.
اگر دیابت ندارید اما مشکوک به قند خون پایین هستید، با پزشک خود در مورد علائم خود صحبت کنید. پزشک برای تشخیص قند خون پایین از سه معیار استفاده می‌کند که گاهی اوقات به عنوان “سه گانه ویپل” نامیده می‌شود:
علائم و نشانه‌های قند خون پایین: پزشک ممکن است از شما بخواهد که روزه بگیرید یا برای مدت طولانی از نوشیدن و خوردن خودداری کنید تا بتواند علائم و نشانه‌های قند خون پایین شما را مشاهده کند.
مستندسازی قند خون پایین: زمانی که علائم و نشانه‌های شما رخ می‌دهد. پزشک برای بررسی سطح قند خون شما در آزمایشگاه آزمایش خون تجویز می‌کند.
ناپدید شدن علائم و نشانه‌های قند خون پایین: پزشک شما می‌خواهد بداند که آیا علائم و نشانه‌ها با افزایش سطح قند خون از بین می‌روند یا خیر.
ممکن است ویزیت پزشک در منزل به شما یک دستگاه اندازه گیری قند خون ارائه دهد تا قند خون شما را در طول زمان در خانه ردیابی کند. آنها به شما دستور می‌دهند که قند خون خود را در زمان‌های خاصی از روز، مانند بعد از بیدار شدن از خواب و بعد از خوردن غذا، آزمایش کنید.
نحوه درمان قند خون پایین
اگر علائم قند خون پایین را دارید و به دنبال درمان فوری هستید، موارد زیر را انجام دهید:
- ۱۵ تا ۲۰ گرم کربوهیدرات سریع الاثر بخورید یا بنوشید. اینها غذاهای شیرین بدون پروتئین یا چربی هستند که به راحتی در بدن به قند تبدیل می‌شوند. قرص یا ژل گلوکز، آب میوه، نوشابه‌های معمولی (نه رژیمی)، عسل و آب نبات‌های شیرین را امتحان کنید.
- ۱۵ دقیقه پس از درمان، سطح قند خون را مجدداً بررسی کنید. اگر سطح قند خون هنوز کمتر از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر (۳.۹ میلی مول در لیتر) است، ۱۵ تا ۲۰ گرم دیگر کربوهیدرات سریع الاثر بخورید یا بنوشید و بعد از ۱۵ دقیقه دوباره سطح قند خون را بررسی کنید. این مراحل را تا زمانی تکرار کنید که قند خون به بالای ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر (۳.۹ میلی مول در لیتر) برسد.
- یک میان وعده یا وعده غذایی داشته باشید. هنگامی که قند خون شما نرمال شد، خوردن یک میان وعده یا وعده غذایی می‌تواند به تثبیت آن کمک کند و ذخایر گلیکوژن بدن را دوباره پر کند.
نظر شما