میراث ناملموس

از مدرسه تا رسانه، مسیر فارسی‌شدن ترکی زنجانی؛

استان‌هاوقتی زبان مادری، غریبه می‌شود

در دل سرزمینی که تاریخ هزارساله‌اش در هر سنگ و نشانه موج می‌زند، زبان نیز همچون رودی زلال، هویت مردم زنجان را از گذشته تا امروز با خود حمل کرده است، اما این میراث زبانی امروز زیر سایه تغییرات اجتماعی و آموزشی، آرام‌آرام در مسیر کم‌رنگ‌شدن قرار گرفته و نگرانی کارشناسان را برانگیخته است.

استان‌هاسفر به جهان واژه‌های دهکردی/ صدایی که نباید خاموش شود

لهجه دهکردی گنجینه‌ای از واژه‌ها، نشانه‌ها و روایت‌هایی است که سال‌ها همراه شهرکردی‌ها بوده و بخشی از هویت آنهاست اما امروز این صدای دیرینه زیر فشار زندگی مدرن آرام‌آرام رو به خاموشی می‌رود، این گزارش سفری است به جهان این واژه‌ها؛ سفری برای شنیدن دوباره صدایی که نباید در گذر زمان محو شود.

استان‌هارد پای فرهنگ در آهنگ گویش‌های محلی/ میراثی که هنوز حرف می‌زند

وقتی درباره میراث فرهنگی سخن می‌گوییم، کمتر به یاد می‌آوریم که گویش‌ها نیز بخشی از این سرمایه‌ هستند، سرمایه‌ای که در گلستان با گویش‌های کهن استرآبادی و قزلباش مینودشت هنوز نفس می‌کشد و فرهنگ اقوام را زنده نگه می‌دارد.

استان‌هالباس لری، میراث رنگ و ریشه در دامنه‌های زاگرس

از گلونی‌های ابریشمی و دامن‌های پرچین زنان گرفته تا چوقاهای پشمی و کلاه‌های نمدی مردان؛ پوشاک قوم لر تنها جامه‌ای برای تن نیست، بلکه بخشی زنده از فرهنگ کهن زاگرس است؛ لباسی که در رنگ و طرحش تاریخ، طبیعت و باور مردمانی تنیده شده که اصالت را نسل به نسل به دوش کشیده‌اند.

استان‌هاشهرهای تاریخی ایران؛ میراثی زنده از گذشته تا امروز

اصفهان با میدان نقش جهان و بناهای تاریخی باشکوه، رشت با بازارهای سنتی و معماری کهن و ماسوله با خانه‌های پلکانی منحصربه‌فرد، نمونه‌هایی زنده از میراث فرهنگی و تاریخ غنی ایران هستند که هر یک داستانی منحصر به فرد از فرهنگ، هنر و سبک زندگی مردمان گذشته و امروز این سرزمین روایت می‌کنند.

استان‌هانان، سرگذشتِ جوشیده از خمیرِ تاریخ

نان، فراتر از یک خوراک روزانه، شاهدی زنده بر فرهنگ، تاریخ و پیوند انسان با زمین و اجتماع است، از نخستین روزهایی که بشر آرد و آب را با هم آمیخت و روی سنگ داغ گذاشت، نان نمادی از زندگی جمعی و همبستگی شد و امروز بخشی از میراث فرهنگی ناملموس ایران و جهان است.

استان‌هاسایه سنگین توسعه شهری بر میراث ناملموس / در حصار برج‌ها، آیین‌ها جان باختند

در هیاهوی توسعه‌های بی‌وقفه شهری، جایی میان بلوارهای عریض و برج‌های بی‌روح، صدای آیین‌هایی که زمانی از دل کوچه‌ها می‌جوشید، به نجواهایی کم‌رمق بدل شده است، سنت‌هایی که در سایه بلند ساخت‌وسازها و تغییر سبک زندگی، آرام آرام به حاشیه رفته و اکنون در آستانه فراموشی ایستاده‌اند.

استان‌هاهویت اقوام در آیینه میراث ناملموس

میراث ناملموس در خراسان شمالی آنجا که اقوام ترک، کرد، کرمانج و فارس در کنار هم زندگی می‌کنند، روحی زنده در تار و پود زندگی روزمره جاری‌ است؛ فرهنگی که بی‌آنکه دیده شود، هویت می‌بخشد، پیوند می‌سازد و روایت‌گر اصالت مردمانی‌ است که با آوازها، آیین‌ها و باورهایشان گذشته را به امروز پیوند می‌زنند.

استان‌هاردپای فرهنگ بر پارچه / ترکمن‌دوزی، هنر زنانه‌ای که جهانی شد

سوزن‌دوزی ترکمن، هنری زنانه با پیشینه‌ای هزاران ساله از دل تاریخ و فرهنگ اقوام ترکمن برخاسته و امروز با ثبت جهانی در فهرست میراث ناملموس یونسکو به نمادی جهانی از هویت، زیبایی و هنر ایرانی- ترکمنی تبدیل شده است.

استان‌هاهنر شهری در خدمت فرهنگ بومی/ دیوارهایی که قصه می‌گویند

در جهانی که هرروزه هویت‌های بومی در هیاهوی یکسان‌سازی فرهنگی رنگ می‌بازند، بازگشت به میراث ناملموس و استفاده از ابزارهای خلاقانه هم‌چون دیوارنگارها و المان‌ها برای بازتاب آن در فضای شهری، ضرورتی فرهنگی و اجتماعی است که باید مورد توجه شهرداری‌ها قرار بگیرد.

استان‌هاگزوگیری؛ میراثی شیرین از دل جنگل‌های زاگرس

«گزوگیری» یکی از شیوه‌های دیرینه بهره‌برداری از درختان بلوط در زاگرس شمالی است که همچنان در بعضی روستاهای بانه از جمله دهستان آرمرده رواج دارد؛ این دانش بومی سال جاری در فهرست آثار میراث فرهنگی ناملموس کشور نیز به ثبت رسید.

استان‌هامیراث ناملموس؛ هویت فراموش‌شده در هیاهوی مدرنیته

در میان شتاب زندگی مدرن، آیین‌ها، باورها و هنرهای سنتی که قرن‌ها روح فرهنگ ایرانی را زنده نگه داشته‌اند، آرام‌آرام به فراموشی سپرده می‌شوند، میراث ناملموس ایران گنجینه‌ای از هویت جمعی ملت است که اگر امروز پاسداری نشود، فردا تنها در خاطره‌ها باقی خواهد ماند.

قدم‌هایی که به یونسکو می‌رسد؛

استان‌هاآیین زیارت رضوی، پلی از فرهنگ ایران به میراث جهانی

آیین«مشهدی شدن»؛ مجموعه‌ رفتارها و سنت‌های زیارت امام رضاست که بیش از هزار سال در حرم مطهر رضوی تداوم پیدا کرده است و پس از ثبت ملی، اکنون در آستانه ثبت در فهرست میراث ناملموس یونسکو قرار دارد، این پرونده نمادی از نقش فرهنگی و معنوی زیارت در گسترش صلح در جهان است.

فرهنگاز دل تاریخ تا صحنه‌های جهانی / آیین‌هایی که سفیران فرهنگی ایران‌ است

ثبت جهانی فرهنگ و آیین‌های ایرانی همچون جشن مهرگان، گامی بزرگ در معرفی تاریخ و تمدن کهن ایران به جهانیان است؛ این اقدام نه‌تنها به توسعه گردشگری و افزایش درآمدهای ارزی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز همگرایی فرهنگی، صلح جهانی و بهبود بهداشت روانی جامعه نیز خواهد بود.