به گزارش خبرنگار ایمنا، هنر چینش و چیدمان تایپ برای رسیدن به یک زبان تصویری؛ این ساده‌ترین تعریف از هنر مدرنی به نام تایپوگرافی است.
هنری است که در آن طراح و گرافیست تلاش می‌کند با تغییر عناصر متن همچون اندازه، فاصله و شکل حروف، فاصله خطوط، پاراگراف بندی و مواردی از این دست، زبان تصویری برای تایپ ایجاد کند.
تایپوگرافی در بخش گسترده‌ای از امور هنری، مثل ساخت تیتراژ فیلم، طراحی گرافیک، لوگو، پوستر، کتاب‌های کمیک و مالتی مدیا کاربرد دارد. این فن هنری با خطاطی و خوش نویسی تفاوت دارد، هر چند طراح تایپ می‌تواند از خط و خوش نویس نیز برای تایپوگرافی بهره ببرد و استفاده کند.
به تازگی نمایشگاهی از آثار تایپوگرافی «ونوس نجفی» از فعالان و استادان هنر اصفهانی گرافیک و طراحی در خانه صفوی برپا شده است. گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با این هنرمند خلاق و خوش ذوق اصفهانی را در ادامه می‌خوانید.
ورود شما به عرصه هنر به ویژه گرافیک از کی و کجا آغاز شد؟
از همان دوران کودکی به نقاشی علاقه‌مند بودم. امروز هم مدرس دانشگاه در رشته‌های متعدد هنری از جمله گرافیک طراحی صنعتی، معماری، معماری داخلی، نقشه کشی صنعتی، انیمیشن، طلا و جواهر و چند تخصص دیگر هستم. عمده فعالیت‌های من در تدریس در دانشگاه‌های هنر، فنی حرفه‌ای و مراکز علمی‌کاربردی است.
سابقه و علت برگزاری همین نمایشگاهی که مشاهدکردید، به سال ۱۳۹۲ و زمانی باز می‌گردد که در یزد دانشجو بودم و قصد تهیه پایان نامه در قالب کتاب داشتم.
آن زمان موضوع موردنظر من تایپوگرافی ضرب‌المثل‌های ایرانی بود و همزمان و با اینکه کارها و آثارم به شکل پوستر بودند، در قالب کتاب هم آن را انجام دادم.
زمانی که وارد رشته طراحی صنعتی شدم، طرح‌هایم در شاخه گرایش اسباس بازی با موضوع تایپوگرافی ضرب‌المثل‌های ایرانی را وارد بازی جورچین کردم و سه خروجی از همان جورچین گرفتم. نخست به شکل ایستگاه بازی بود که در فضای پارک قابل استفاده بود. دوم یک جورچین دستی بود و سومین خروجی یک مدل خاص جاکلیدی به عنوان کادو و هدیه‌ای برای بچه‌ها و نوجوانان بود که طراحی شد.
این مورد از موضوعات کاربردی بود که دوست داشتم در فضاهای شهری از جمله بنرها و بیلبوردها به شکلی باشد که ضرب‌المثل‌ها را به کودکان آموزش دهد و بشناساند.
در واقع یک موضوع ادبی را در تایپوگرافی برده‌ام؛ یعنی هم تصویر و هم حروف را با هم تلفیق کرده‌ام از همین رو مخاطب می‌تواند ضرب‌المثلی را که مشاهده کند و تصویر را هم همزمان ببین؛ این در ذهن مخاطب گنجانده می‌شود. مهمترین نکته در این موضوع این است که این آثار از لحاظ رفتاری بر روی او تأثیرگذار باشد.
چرا گرافیک را انتخاب کردید؟
از بچگی همزمان که معلم درس می‌داد عاشق نقاشی بودم و در حاشیه دفتر مشق خودم، نقاشی می‌کشیدم.
در هنرستان در شاخه گرافیک ادامه تحصیل دادم و متوجه شدم خلاقیت در این رشته اهمیت زیادی دارد. تدریسم در دانشگاه نیز در حوزه خلاقیت و نوآوری است به‌خصوص واحدهای کارآفرینی برای گرایش‌های مختلف که بیشتر این مبحث را در دانشگاه‌ها دنبال می‌کنم.
در یک دوره‌ای تعدادی از آثار دانشجویانم را برای مسابقات فرستادم که توانستند رتبه‌های برتر را کسب کنند. از جمله جشنواره حرکت که موفقیت‌های زیادی داشتند.
این نکته را هم همین جا گوشزد کنم که خلاقیت، پایه و اساس هنر گرافیک و تایپوگرافی است.
شما در حوزه‌های مختلف هنری فعالیت دارید. چه شد که تایپوگرافی و کار روی ضرب‌المثل‌ها را دنبال کردید؟
ترم دوم یا سوم دوران دانشجویی بودم که مرحوم استاد حامد زارع واحدی داشتیم که مربوط به تایپوگرافی بود. آن زمان موضوعی به ما دادند که من را به ضرب‌المثل علاقه‌مند کرد. همزمان این موارد را در طول ترم در قالب تصویر و تایپوگرافی بردم.
همان دوره آثار خاصی از آب در آمدند و تعداد زیادی از دانشجویان، استادان و هنرمندان در روز ژوژمان (زمان ارائه پروژه عملی) این کار را دوست داشتند و پسندیدند.
همان زمان تصمیم گرفتم برای موضوع پایان نامه دوران تحصیل نیز روی مبحث تایپوگرافی تمرکز کنم.
از آنجا شد که موضوع پایان‌نامه را در قالب تایپوگرافی ضرب‌المثل‌های ایرانی کار کردم و حتی پیشنهاد دادندکه به شکل اختصاصی، تایپوگرافی ضرب‌المثل‌های اصفهان را هم کار کنیم که به دلیل همزمانی با ارائه تز کارشناسی ارشد خودم آن زمان محقق نشد اما به‌طور حتم این کار را دنبال خواهم کرد.
تایپوگرافی و ضرب‌المثل مبحثی میان رشته‌ای است و شاید پیوند بین گرافیک و ادبیات عامه است و کاری نو در کشورمان محسوب می‌شود. این موضوع از نظر فرهنگ سازی چقدر اهمیت دارد؟
نمونه این کار در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان یک کتاب درسی وجود دارد. یک تصویر رنگ و یک صفحه برای کودکی است که ضرب‌المثل را نقاشی می‌کند. همزمان که فرد نقاشی می‌کند آن تصویر به مرور هویدا می‌شود. این علاقه و انگیزه کودک و نوجوان را چند برابر می‌کند و ذوق و شوق خاصی در او پدید می‌آورد.
وقتی تصویر در کنار نوشته قرار می‌گیرد تاثیرآن روی مخاطب بیشتر می‌شود و در ذهن او باقی می‌ماند.
چه شد که به ضرب‌المثل علاقه‌مند شدید؟
«از هر دست بدهی از همان دست پس می‌گیری»؛ همین ضرب‌المثل پرمغز عامل اصل علاقه من به انجام این هنرهای خلاقانه بود.
وفتی نتایج پذیرش آزمون کارشناسی ارشد اعلام شد، مجبور شدم به طور موقت فعالیت‌هایم را کم کرده و به نوعی جمع و جور کنم. بعدها این‌ها را در قالب اسباب بازی بردم و امسال هم تصمیم دارم طی فراخوانی برای دانشجویان و گرافیست‌هایی که علاقه‌مند بود. دعوت کنم تا کارهای مشابهی خلق و ارائه کنند.
این چندمین نمایشگاه شما بود؟
نمایشگاه به شکل انفرادی، اولین مورد بود اما به شکل گروهی در نمایشگاه‌های متعددی حضور داشته‌ام و خودم نمایشگاه گردان بوده‌ام.
پیگیری هم کرده‌اید که این کار با توجه به اینکه مخاطب آن کودک و نوجوان است در قالب المان یا فضای شهری و حتی وسیله بازی در بیاید؟
موضوعی برای تز کارشناسی ارشد در زمینه خلاقیت داشتم که ثبت و اجرا کردم.
در خیلی از پرسش‌نامه‌هایی که والدین تکمیل می‌کردند، متقاضی طراحی سرگرمی یا بازی مناسب برای بزرگسالان و میانسالان بودند.
من هم در ذهن داشتم که این بازی برای رده‌های سنی مختلف باشد. به‌طوری‌که از مقطع دبستان به بعد می‌توانند به راحتی با آن‌ها ارتباط برقرار کنند.
در حقیقت این یک اثر کاربردی است که برای رده‌های سنی مختلف بتوانند از آن استفاده کنند. هر چند جایی ارائه نشده اما ثبت شده است.
مجموعه و آثاری که که خلق کرده‌اید به چه دوره‌ای از زندگی شما اختصاص دارد؟
حس و حالی که در دوران جوانی و دانشجویی داشتم خاص بود. رنگ، فرم، شکل و طرح و حتی خلاقیت آن دوره متفاوت بود. هر چه په سه سن بگذاریم دغدغه‌های فکری و مشغله‌های مختلف بیشتر می‌شوند. در آن دوران ذهن درگیری کمتری داشتم بنابراین خلاقیت بیشتری به خرج می‌دادم.
بیشتر به شکل دستی کار می‌کنید یا با نرم افزار سر و کار دارید؟
ابتدای شروع همه کارهای من به شکل دستی است. به دانشجویان هم تاکید می‌کنم ابتدا به شکل دستی کار کنند و این توصیه همیشگی من است. بعد از آن کار با سیستم و نرم افزار پیش می‌رود.
چرا کمتر به تایپوگرافی پرداخته شده است؟
با فراخوان‌هایی که برای نمایشگاه می‌گذاریم سعی کرده‌ایم بیشتر به این موضوع بپردازیم. تاکنون فردی کار چندانی نکرده و تلاش داریم هنرمندان و دانشجویان را به سمت و سوی این هنر مدرن بکشانیم و به هنرمندان بگوییم روی این موارد کار کنید.
تفاوت ضرب المثل‌های ایرانی با ضرب المثل‌های اصفهانی در چیست؟
کتابی از خانم پورعصار در خانه اصفهان شناسی و ملل مطالعه کردم که ضرب المثل‌ها را با لهجه اصفهانی منتشر کرده بود. به نظرم ضرب المثل‌های اصفهانی کاربرد زیادی دارند و می‌توان با برپایی کارگاه‌هایی با مشارکت نهادهای فرهنگی مثل شهرداری، آن‌ها را به عموم مردم و اصفهانی‌ها معرفی کرد و شناساند.
توصیف شما از نمایشگاه خودتان؟
اگر هنر نبود به‌طور حتم من هم اینجا نبودم. عشق و علاقه‌ای در هنر هست که در جای دیگری نیست. همه مخاطبان هم شاید آن را درک نکنند اما این هنرمند است که با خلاقیت و هنرش به مخاطبان خود روحیه می‌دهد؛ و چقدر عالی و خوب است اگر هنرمندان این سرزمین را حمایت کنند.
همچنین تمایل دارم نمایشگاه من فقط جنبه پوستر نداشته باشد و کاربردی‌تر شود.
سخن پایانی؟
از هر دست بدهی از همان دست پس می‌گیری
به گزارش ایمنا، نمایشگاه پوستر «تایپوگرافی ضرب المثل‌های ایرانی» تا پنجشنبه_ پنجم آبان‌ماه _در خانه صفوی برژا است، علاقه مندان جهت بازدید همه روزه از ساعت ۹ تا ۲۰ می‌توانند از این نمایشگاه بازدید کنند.
نظر شما