به گزارش خبرگزاری ایمنا، پایهریزی بسیاری از رفتارهای تغذیهای در دوران کودکی رخ میدهد و خانواده نقش کلیدی در الگوهای غذایی ایفا میکند، ذائقه کودک، نحوه برخورد با غذا، زمانبندی وعدهها و حتی نگرش نسبت به غذا خوردن، در خانواده شکل میگیرند و این رفتارها به مرور با تأثیرپذیری از عوامل فرهنگی، اجتماعی و آموزشی گسترش مییابد و در نتیجه، بسیاری از عادتهای مثبت یا منفی تغذیهای ریشه در دوران شکلگیری شخصیت دارد و اصلاح آنها در بزرگسالی، نیازمند تلاش و خودآگاهی مضاعف است.
بدن انسان به طیف گستردهای از مواد مغذی نیاز دارد تا بتواند عملکرد بهینهای داشته باشد و تغذیه متعادل شامل مصرف منظم منابعی همچون میوهها، سبزیجات تازه، غلات کامل، لبنیات کمچرب، پروتئینهای بدون چربی و چربیهای مفید، به تنظیم متابولیسم، حفظ وزن سالم و تقویت سیستم ایمنی کمک میکند و این نوع تغذیه میتواند انرژی فرد را در طول روز پایدار نگه دارد و عملکرد ارگانها را ارتقا دهد، اما بیتوجهی به این تعادل، به بروز بیماریهای تدریجی منجر میشود که در ابتدا خاموش است، اما در بلندمدت تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی دارد.
عادتهای تغذیهای نادرست، مانند مصرف مکرر فستفود، نوشیدنیهای قندی، نمک و چربیهای ترانس، در ابتدا ممکن است بیخطر به نظر برسد، اما به مرور زمان موجب بروز مشکلاتی همچون چاقی، فشار خون بالا، دیابت نوع دو، اختلالات گوارشی و بیماریهای قلبی میشود و از طرفی، تغذیه نامناسب بر عملکرد ذهنی نیز اثرگذار است؛ کاهش تمرکز، بیخوابی، تحریکپذیری و افت خلقوخو از نتایج مصرف ناکافی ریزمغذیها است و باید توجه داشت که بدن، بیواکنش نمیماند و مشکلات تغذیهای را از طریق درد، بیحالی یا بیماری بیان میکند.
پژوهشها حاکی از آن است که نوع تغذیه میتواند در سطح هورمونها، انتقالدهندههای عصبی و حتی عملکرد مغز اثرگذار باشد؛ رژیمهای سرشار از مواد مغذی مانند امگا -۳، ویتامینهای گروه B، منیزیم و آهن، در کاهش علائم افسردگی، اضطراب و بیقراری ذهنی نقش دارد و از سوی دیگر، رژیم غذایی سرشار از مواد افزودنی و قندهای مصنوعی ممکن است منجر به نوسانات خلقی، احساس کسالت و ضعف شناختی شود و تغذیه نهتنها سوخت جسم، بلکه غذای روان نیز محسوب میشود.
تأثیر عادتهای غذایی بر کیفیت کلی زندگی افراد / عادتهای غذایی شامل چه مواردی است؟
پروانه صانعی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه عادتهای غذایی به اندازه مقدار غذایی دریافتی، بر کاهش و افزایش وزن افراد مؤثر است، اظهار کرد: عادتهای غذایی افراد علاوه بر کاهش و افزایش وزن، بر کیفیت کلی زندگی تأثیرگذار است و حفظ عادتهای صحیح غذایی و تصحیح عادتهای نادرست و نیازمند اصلاح، از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با بیان اینکه هر فردی مقدار غذایی در طول روز مصرف میکند، اما الگویی که بر اساس آن مصرف غذا انجام میشود، از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: داشتن یا نداشتن نظم در وعدههای غذایی از جمله عادتهای غذایی افراد به شمار میرود و سرعت غذا خوردن و انجام دادن فعالیتی دیگر مانند دیدن تلویزیون حین غذا خوردن نیز در گروه عادتهای تغذیهای قرار میگیرد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه مصرف مواد غذایی با آرامش و بدون شتاب و عجله از جمله عادتهای غذایی است که افراد باید به آن توجه داشته باشند، تصریح کرد: استفاده میان وعده سالم، فاصله بین وعدههای غذایی و میزان مصرف مایعات حین غذا خوردن از جمله دیگر عادتهای تغذیهای به شمار میرود.
سرعت بالای غذا خوردن چه مشکلاتی به همراه خواهد داشت؟
صانعی با بیان اینکه وعدههای غذایی میتواند زمانی برای حضور اعضای خانواده در کنار یکدیگر و لذت بردن از زندگی باشد، ادامه داد: سرعت غذا خوردن از اهمیت بالایی برخوردار است و زمانی که سرعت غذا خوردن افراد زیاد باشد، علاوه بر ایجاد مشکلات گوارشی، چاقی و اضافه وزن میتواند آنها را درگیر کند.
وی با بیان اینکه رسیدن سیگنال احساس سیری به مغز حدود پنج تا ۱۰ دقیقه طول میکشد و در این بازه زمانی افراد میتوانند پرس کامل غذایی دیگری را استفاده کنند، گفت: در صورتی که افراد به آرامی غذا بخورند، سریعتر احساس سیری خواهند داشت و همین موضوع از مصرف غذای بیش از اندازه و بیشتر جلوگیری میکند و در طولانیمدت مانع از اضافه وزن و چاقی میشود.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه اندازه ذراتی که افراد حین غذا خوردن قورت میدهند، میتواند سیستم ایمنی بدن آنها را نیز تحت تأثیر قرار دهد و افرادی که غذا را به صورت نجویده قورت میدهند، احتمال ابتلای آنها به بیماریهای خودایمنی بیشتر میشود، اضافه کرد: بر اساس تحقیقات انجام شده، حذف وعدههای غذایی راهکار مناسبی برای کاهش وزن نیست.
تغذیه سالم یک انتخاب مقطعی نیست و بخشی از سبک زندگی پایدار به شمار میرود، افرادی که زمان مشخصی را برای وعدههای غذایی در نظر میگیرند، نوشیدنیهای طبیعی مصرف میکنند، از خوردن هنگام استرس یا بیحوصلگی پرهیز میکنند و عادات حرکتی فعالی دارند، به طور معمول سبک زندگی سالمتری را تجربه میکنند و همچنین آگاهی از نشانههای گرسنگی واقعی در برابر گرسنگی احساسی، عاملی کلیدی در کنترل تغذیه است و چنین سبکی نهتنها به حفظ سلامت کمک میکند، بلکه احساس رضایت درونی و کنترل بر زندگی را نیز افزایش میدهد.
برای برخی افراد، مسیر رسیدن به تغذیه مناسب با موانعی مانند کمبود وقت، تبلیغات وسوسهبرانگیز و الگوهای ناسالم رایج در فرهنگ جمعی همراه است و در برخی جوامع، غذاهای پرچرب و پرنمک بخشی از میراث فرهنگی محسوب میشود و تغییر آنها بهآسانی پذیرفته نمیشود و افزون بر این، شهرنشینی و شتاب زندگی مدرن، دسترسی روزمره به خوراک تازه و پختوپز در منزل را دشوار کرده است و از این رو ایجاد تعادل میان لذت فرهنگی از غذا و رعایت اصول بهداشت تغذیه، نیازمند تلاش فردی و اجتماعی است.
اصلاح عادتهای تغذیهای فرایندی تدریجی، اما عمیق است که تنها با آگاهی، انگیزه درونی و حمایت محیطی ممکن میشود، تغییر رفتارهای غذایی میتواند وضعیت جسمی فرد را بهبود بخشد و سلامت روان، کیفیت ارتباطات اجتماعی و حتی عملکرد تحصیلی و شغلی را متحول کند و در سطح اجتماعی، گسترش آگاهی تغذیهای میتواند منجر به کاهش بار بیماریها، ارتقای بهرهوری و افزایش امید به زندگی شود و تغذیه سالم نه فقط انتخابی فردی، بلکه گامی مؤثر در مسیر توسعه پایدار است.
نظر شما