به گزارش خبرنگار ایمنا، وظیفه اصلی کلیه‌ها تصفیه خون از مواد زائد و سمی و دفع آنها از طریق ادرار است. کلیه‌ها از این طریق تعادل الکترولیتی بدن را حفظ می‌کنند. در صورتی که تعادل الکترولیتی در بدن به هر دلیلی به هم خورد، عملکرد کلیه‌ها مختل می‌شود. علاوه بر این ممکن است بیماری‌های کنترل نشده دیابت و پرفشاری خون بر عملکرد کلیه تأثیر منفی بگذارد. یکی از عوامل موثر بر بهبود عملکرد کلیه‌ها و جلوگیری از بروز بیماری‌های کلیوی، پیروی کردن از رژیم غذایی سالم است. در این خصوص با مرجان منوچهری نائینی، کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت و گویی انجام داده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
مهمترین فاکتورهای ایجاد بیماری‌های کلیوی چیست؟
سنگ کلیه و عفونت‌های کلیوی از اصلی ترین مشکلات کلیوی و شایع در جامعه محسوب می‌شود. عوامل تأثیرگذار بر این بیماری‌ها شامل ژنتیک، محل سکونت، شرایط آب و هوایی، میزان فعالیت افراد، سن، چاقی و رژیم غذایی می‌شود. به عنوان مثال خطر ابتلاء به بیماری‌های کلیوی در بین افرادی که یک یا چند نفر از اعضای خانواده آنها به این بیماری مبتلا هستند، حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. همچنین در صورتی که آب و هوای محل سکونت فرد گرم و خشک باشد، میزان تعریق و از دست دادن آب بدن افراد افزایش پیدا می‌کند. بیماری نقرس که به دلیل افزایش میزان اسید اوریک خون به وجود می‌آید نیز خطر ابتلاء به بیماری‌های کلیوی و ایجاد سنگ‌های اسید اوریکی را در کلیه‌ها افزایش می‌دهد. معمولاً بالا بودن میزان اسید اوریک خون به دلیل مصرف بیش از حد از مواد غذایی اسیدی و گوشتی رخ می‌دهد.
مصرف کدام مواد غذایی خطر ابتلاء به بیماری‌های کلیوی را افزایش می‌دهد؟
نوشیدنی‌های گازدار به دلیل فسفات بالایی که دارند، خطر ابتلاء به بیماری‌های کلیوی و ایجاد سنگ‌های کلیه را افزایش می‌دهد. علاوه بر این در صورتی که مواد غذایی حاوی اگزالات مانند سویا، اسفناج، چای، قهوه و شکلات، بیش از حد مصرف شود، احتمال بروز سنگ کلیه زیاد می‌شود. هر چه قدر که یک ماده غذایی پخته شود، اگزالات بیشتری آزاد می‌شود و در اختیار سلول‌ها و خون بدن انسان قرار می‌گیرد. در این صورت بار کلیه برای دفع این مواد افزایش پیدا می‌کند.
همچنین مصرف مواد غذایی فرآوری شده مانند انواع سس‌ها، کنسروها و فست فودها که حاوی مقدار زیادی نمک است، برای سلامت کلیه‌ها ضرر دارد. نمک میزان دفع کلسیم، خطر ابتلاء به پوکی استخوان و احتمال ابتلاء به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. مصرف بیش از حد از مواد غذایی ذکر شده، باعث افزایش بار کلیه‌ها برای دفع مواد زائد از بدن می‌شود. استفاده زیاد از پروتئین‌های حیوانی به ویژه گوشت قرمز و قندهای ساده نیز عمکرد کلیه را مختل کرده و باعث تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی می‌شود.
ارتباط بین مصرف آب کافی و پیشگیری از بیماری‌های کلیوی چیست؟
مهمترین موضوع در زمینه پیشگیری از بروز بیماری‌های کلیوی، مصرف آب کافی است. زیرا نوشیدن آب باعث می‌شود رسوبات کلیه کاهش پیدا کرده و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری شود. بنابراین بهتر است هر فرد با توجه به شرایط فیزیکی و اقلیمی و سن خود، به میزان کافی آب بنوشد. در صورتی که ادرار فرد کاملاً شفاف باشد، به این معنا است که به اندازه کافی آب نوشیده است. توصیه می‌شود به منظور پیشگیری از بروز بیماری‌های کلیوی، افراد چند قطره لیموترش به آب نوشیدنی خود اضافه کنند تا تأثیر مثبت آن افزایش پیدا کند.
مصرف مکمل ویتامین C چه نقشی در بروز بیماری‌های کلیوی دارد؟
خطر ابتلاء به بیماری‌های کلیوی در بین افرادی که بدون مشورت پزشک و بررسی نیاز بدن از مکمل‌های مختلف استفاده می‌کنند، افزایش پیدا می‌کند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد از مکمل ویتامین C ممکن است بر عملکرد کلیه‌ها تأثیرات منفی داشته باشد. از آنجایی که مقدار اضافی ویتامین C به صورت اگزالات دفع می‌شود، زمینه را برای ایجاد سنگ‌های اگزالات در کلیه‌ها فراهم می‌کند. بنابراین توصیه می‌شود افراد برای دریافت این نوع ویتامین از مواد غذایی طبیعی مانند میوه‌ها و سبزیجات استفاده کنند. در این صورت خطر ابتلاء به بیماری‌های کلیوی در آنها کاهش پیدا می‌کند.
نقش مصرف میوه‌ها در پیشگیری از بروز بیماری‌های کلیوی چیست؟
میوه‌ها علاوه بر آب و ویتامین C ، حاوی ماده‌ای به نام سیترات هستند که رسوبات موجود در کلیه را از بین می‌برد. بنابراین مصرف مرکبات در پیشگیری از بروز بیماری‌های کلیوی، نقش مهمی دارد. به عنوان مثال انار به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان‌های قوی، مانع تشکیل سنگ کلیه می‌شود.
کلسیم یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن است. آیا مصرف بیش از حد آن عملکرد کلیه‌ها را مختل می‌کند؟
ما برای زنده ماندن اندام‌ها، به‌ویژه سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها به کلسیم نیاز داریم، اما اگر کلسیم بیش از حد یا کمتر از نیاز بدن مصرف شود، احتمال تشکیل سنگ‌های اگزالات کلسیم را افزایش می‌دهد. متخصصان معتقد هستند که افراد باید به منظور پیشگیری از بروز این مشکل، روزانه حداقل دو لیوان لبنیات کم چرب که شامل ماست، شیر، دوغ و پنیر می‌شود، مصرف کنند.
نظر شما