به گزارش خبرنگار ایمنا، حفظ سلامتی در مردان علاوه بر آن که سبب حفظ نیروی مهم مولد در جامعه می‌شود، بر کیفیت زندگی خانواده‌ها نیز تأثیرگذار است، متخصصان سلامت و پزشکان به خاطر مسئولیت‌های فراوان مردان در قبال خود و خانواده، آنها را به تلاش برای حفظ سلامتی‌شان در تمام مراحل و سنین تشویق می‌کنند، اما این موضوع بعد از ۵۳ سالگی به ویژه در زمینه پیشگیری، شناخت سریع و کنترل بیماری‌های مزمن از اهمیت خاصی برخوردار است، فعال باقی ماندن مردان از نظر جسمی در سی ساله دوم زندگی کیفیت زندگی آنها را بسیار بالا خواهد برد.
متأسفانه اغلب مردان به حفظ سلامت جسم و روح خود چندان توجهی نمی‌کنند، آنها فکر می‌کنند که اگر نقش اجتماعی آنها زنده و پویا است، از سلامت کامل برخوردار هستند، مردان کمتر از زنان به پزشک مراجعه می‌کنند و مراجعه آنها به پزشک نیز به علت بیماری‌های جدی است، در حالی که لازم است حتی با وجود احساس سلامت، برنامه‌ای منظم برای معاینات پزشکی و مراجعات بهداشتی تنظیم کنند.
عوامل خطر تهدید کننده سلامت مردان
فرزانه سادات فرود، مسئول سلامت خانواده و جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به اهمیت حفظ سلامت مردان و رفع عوامل تهدید کننده سلامت آنها، اظهار می‌کند: در سلامت مردان شاهد آیتم پارادوکس بقا هستیم، یعنی مردانی هستند که به ظاهر همه تصور می‌کنند آنها از لحاظ جسمی نسبت به زنان قوی‌ترند، همچنین باور دیگری داریم که ناتوانی و مشکلات در بین مردان بسیار کمتر است، اما با مقایسه همه گروه‌های سنی از کودک تا سالمند می‌بینیم میزان مرگ و میر مردان بالاتر از زنان است حتی گاهی اوقات در زمینه پارادوکس بقایی وضعیت مردان ناهمخوانی وجود دارد.
وی اضافه می‌کند: آمارها نشان می‌دهد امید به زندگی و طول عمر مردان نسبت به زنان کوتاه‌تر بوده و مرگ و میر در مردان بالاتر است، مواجهه شغلی موجب بروز خطرهای خاصی برای مردان شده است آنها سبک زندگی ناسالم‌تری (همراه با مصرف سیگار، الکل و رانندگی پرخطر) نسبت به زنان دارند این موارد منجر به وارد شدن آسیب زیاد به آنها می‌شود.
مسئول سلامت خانواده و جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تاکید می‌کند: معمولاً مردان کمتر بیماری خود را می‌بینند و به ظاهر سلامت بدن اهمیت می‌دهند، توجه کمتری به علائم هشدار دهنده دارند بسیار دیرهنگام به مراکز بهداشت و درمانی مراجعه می‌کنند، همه این موارد باعث می‌شود مردان بیشتر از زنان در معرض خطر قرار بگیرند.
فرود ادامه می‌دهد: از نظر شیوع بیماری‌های غیر واگیر دیابت، فشارخون و بیماری قلبی و عروقی در مردان شایع‌تر از زنان است، در ایران تنها ۳ درصد مردان ایرانی در شیوه زندگی خانوادگی خود هیچ عامل خطری برای بیماری‌های مزمن مانند سکته قلبی، مغزی، سرطان و حتی بیماری مزمن غیر واگیر ندارند.
وی تصریح می‌کند: بروز بیماری‌ها در مردان وابسته به ژنتیک و محیط است، چند عامل باعث می‌شود مردان بیشتر در معرض خطر قرار بگیرند، بحث بیولوژیکی مردان مطرح است و وجود کروموزم اضافه در زنان می‌تواند یک عامل ایمنی در برابر تعدادی از بیماری‌ها باشد، از سوی دیگر ترشح هورمون استروژن در زنان می‌تواند اثر حفاظتی در برابر برخی بیماری‌ها داشته باشد.
مسئول سلامت خانواده و جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، می‌افزاید: مسئولیت اجتماعی و شغلی مردان در بروز بیماری‌ها مؤثر است، آنها بیرون از خانه کار می‌کنند بیشتر شغل‌های در معرض خطر مانند هواپیمایی، ریلی، مترو، حمل و نقل، پسماند و مرزبانی مردانه هستند و آنها را با بیماری‌های مزمن درگیر می‌کند.
فرود اظهار می‌کند: مسائل فرهنگی نیز در افزایش میزان مرگ و میر مردان تأثیر دارد، مهم‌ترین چالش در مسائل فرهنگی باور غلط مردها است، آنها خود را برتر و قوی‌تر می‌دانند، همین باور باعث می‌شود نسبت به سلامت خود غفلت کرده و دیرهنگام به پزشک مراجعه کنند. در بحران کرونا بی‌توجهی و باور نداشتن رعایت موازین بهداشتی، شستشوی مکرر دست‌ها و زدن ماسک موجب شد آنها بیشتر در معرض خطر قرار بگیرند.
وی درباره اینکه عادت غذایی نادرست و سبک زندگی ناسالم در افزایش بیماری‌های مردان مؤثر است، تاکید می‌کند: در حال حاضر موضوع کم تحرکی در بین مردان زیاد شده است، از سوی دیگر تغذیه ناسالم و عادت‌های غلط مانند مصرف سیگار، الکل و خوردن مواد غذایی ناسالم مانند نوشابه، مواد قندی و رژیم غذایی پر چرب باعث بروز سکته‌های قلبی مغزی، افزایش چربی خون، کبد چرب و افسردگی در بین مردان می‌شود.
هفته اول اسفندماه؛ با شعار "سلامت مردان و کرونا"
مسئول سلامت خانواده و جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، می‌گوید: هفته اول اسفندماهماه هفته کلی سلامت مردان با شعار «سلامت مردان و کرونا» است، یکم اسفندماه کرونا و نقش مردان در حفاظت از سلامت خانواده، دوم اسفندماه بهبود و حفظ سلامت روانی مردان در اپیدمی کرونا، سوم اسفندماه شیوه زندگی سالم مردان در بحران کرونا با تاکید بر چاقی، چهارم اسفندماه بیماری‌های شایع در مردان و لزوم مراقبت‌های پیشگیرانه در کرونا، پنجم اسفندماه کنترل عوامل خطر کرونا در محیط کار، شش اسفندماه نقص باورهای فرهنگی مردان و حفظ و ارتقای سلامت در دوره کرونا و هفت اسفندماه گرامیداشت مقام پدران و توجه بیشتر به سلامت آنها در دوران کرونا است.
فرود اظهار می‌کند: بسیار مهم است مردان را به عنوان ستون خانواده ببینیم، بدانیم وارد شدن هر نوع آسیبی به مردان می‌تواند جمع یک خانواده را از بین ببرد، برای تأمین سلامت جسم و روان مردان در ایام کرونا توصیه می‌کنم آنها برای افزایش شادابی و نشاط روزمره ورزش کردن و فعالیت بدنی داشته باشند، تعاملات خود را با خانواده حفظ کنند بهبود تعاملات و کاهش مشاجرات در خانواده در کرونا در سلامت جسمی و روانی مردان مؤثر است.
وی اضافه می‌کند: شنیدن اخبار بد کرونایی در میزان استرس و پرخاشگری افراد به خصوص مردان تأثیر زیادی دارد، حواشی‌های کرونا مرتب در فضای مجازی دست به دست می‌شود، بسیاری از مردان به این اطلاعات غلط توجه می‌کنند، باید سعی کنند اطلاعات صحیح را دریافت کرده و در شرایط بحران کمتر به دنبال اخبار بد و آمار مرگ و میرها باشند، توجه زیاد به حواشی کرونا تأثیر منفی بر روی سلامت روحی و روان مردان دارد.
مسئول سلامت خانواده و جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تصریح می‌کند: در حال حاضر باید سطح سواد سلامت جامعه را بالا ببریم، لازم است همه مردم با حداقل اطلاعات مورد نیاز برای سلامت بدنی و روحی آشنایی داشته باشند. سعی کنند برای کاهش بیماری‌ها مراجعه دیر هنگام به پزشک نداشته باشند، داشتن برنامه مشخص، تغییر نگرش و افزایش آگاهی‌های مردان نسبت به سلامت جسمی و روحی در بحران کرونا ضروری است.
فرود تاکید می‌کند: باورهای غلطی در جامعه وجود دارد که مردان آسیب نمی‌بینند و بسیاری از آنها عقیده دارند دچار مشکل نمی‌شوند و شیوع این باورها باعث بروز آسیب‌های زیادی شده است، باید نگاه جنسیتی را در جامعه حذف کنیم به صورت عام افراد جامعه را ببینیم، داشتن باورهای «من مرد هستم»، «مردان به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کنند» و «مردان قوی هستند» اشتباه است باید این باورها را تغییر دهند، برای چکاپ سالیانه، گرفتن فشار خون و تست قند خون به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند، مراجعه بهنگام و توجه به سلامتی در پیشگیری از بروز بیماری‌ها مؤثر است.
مردان سه برابر بیشتر از زنان در معرض خودکشی
ناهید گرامیان، مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص اهمیت ارتقای سلامت روانی مردان در اپیدمی کرونا، اظهار می‌کند: سلامت روان و مشکلات بهداشت روانی بدون در نظر گرفتن سن، جنس، نژاد یا پیشینه اجتماعی می‌تواند بر همه افراد تأثیرات مخرب بگذارد، اما اغلب اوقات از وضعیت مردان غافل می‌شویم، آمار و یافته‌ها نشان می‌دهد که پرداختن به سلامت روان مردان باید به مسئله ضروری تبدیل شود، در حالی که به طور متوسط زنان بیشتری در رابطه با مشکلات روحی و روانی نسبت به مردان تشخیص داده می‌شوند، اما آمار خودکشی منجر به فوت مردان به میزان قابل توجهی بیشتر است به طوری که مردان سه برابر بیشتر از زنان در معرض خودکشی منجر به فوت هستند.
وی اضافه می‌کند: اپیدمی کرونا و مشکلات ناشی از آن موجب بروز اختلالات روانشناختی در جامعه شده است و با در نظر گرفتن این نکته که مشکلات اقتصادی ناشی از این بیماری بر سلامت روان مردان تأثیرات منفی بسیاری دارد پرداختن به مقوله سلامت روان مردان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان، تصریح می‌کند: تقریباً دو سوم از مردان مبتلا به اختلالات سلامت روان هرگز دنبال معالجه و درمان نیستند، این مسئله به عنوان یک زنگ خطر برای جامعه مردان محسوب می‌شود، زیرا مردان اغلب وقتی احساس می‌کنند که به آخر خط رسیده‌اند، در خواست کمک می‌کنند و در آن زمان شاید دیگر این کمک‌ها مؤثر واقع نشود و به احتمال زیاد از مکانیسم‌های مقابله کننده مخرب و جبران ناپذیر مانند خودکشی، استفاده خواهند کرد.
گرامیان افزود: امروز نیازمندیم مردان را در همه عرصه‌ها به صورت ویژه ببینیم، علاوه بر سلامت روان، با توجه به مؤلفه‌های اجتماعی مؤثر بر سلامت که مردان در این دایره ممکن است بیشترین آسیب را ببینند و آسیب‌دیدگی مردان می‌تواند به دو گروه آسیب‌پذیر دیگر جامعه یعنی زنان و کودکان تأثیر بسیار مهمی داشته باشد، توجه ویژه‌ای لازم است تا رسیدگی به وضع سلامت مردان فراتر از وزارت بهداشت، یعنی در دستگاه‌های دیگری که در رفاه اجتماعی و معیشت مردان مداخله می‌کنند، ارزیابی و پیگیری کنیم.
تحمل بار روانی زیاد مردان در روزهای کرونایی
وی در خصوص این که در روزهای کرونایی تحمل بار روانی زیاد است و وضع سلامت روانی مردان مغفول مانده است، تاکید می‌کند: در یک سال گذشته همه گیری کووید ۱۹ چهره جهان را متغیر کرده است و مشخص شده میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری در مردان بیشتر است و آسیب‌های شدید، بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی این گروه وارد شده است. علاوه بر ترس از بیماری و مرگ و میر، کووید ۱۹ نگرانی‌های دیگری را نیز برای مردان رقم زده و ایجاد تعادل بین کار در جامعه و مسئولیت‌های خانوادگی در دوره اپیدمی کنونی شرایط زندگی مردان را پیچیده‌تر کرده است.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان، می‌افزاید: از طرفی کمبود توجه می‌تواند این باور اشتباه را ایجاد کند که «هیچ کس به وضعیت سلامت روان مردان اهمیت نمی‌دهد» و بیان آن موجب داوری و قضاوت از طرف دوستان، خانواده و اطرافیان خواهد شد در نهایت منجر به کاهش استفاده مردان از مؤثرترین راهبرد افزایش سلامت روان خواهد شد، بنابراین اولین قدم برای استفاده از این راهکار مهم و مؤثر، تغییر نگرش جامعه در رابطه با بهداشت روانی مردان، به خصوص قضاوت‌های پیرامون درخواست کمک از طرف آنان است، حقیقت این است که همه ما بدون توجه به جنسیت به حمایت حرفهای دیگران در مقطعی از زندگی خود نیاز داریم و برداشتن این کلیشه‌ها باید در اورژانس سلامت روان مردان قرار گیرد.
گرامیان با اشاره به اینکه اولین راهکار این است مردان این کلیشه‌های جنسیتی را کنار بگذارند و دنبال پشتیبانی حرفهای و کمک باشند، اظهار می‌کند: مردان باید بدانند حفظ سلامت روان مسئله‌ای حیاتی است و بخش مهمی از سلامتی و بهزیستی کلی هر انسانی است، فارغ از جنسیت، زندگی همه انسان‌ها فراز و نشیب‌هایی دارد. هر شخصی گاهی اوقات احساس غم و اندوه یا عصبانیت یا ناامیدی را تجربه می‌کند، اما اگر این احساسات از بین نروند یا آن قدر قوی شوند که عملکرد طبیعی آنها را دشوار کنند، این اتفاق می‌تواند منجر به بروز بیماری روانی شود. مردان به سلامت روانی مناسب و خوب نیاز دارند تا بتوانند با مشکلات زندگی روبرو شوند، روابط سالم با دیگران داشته باشند و از زندگی لذت ببرند و اینکه بدانند، مشکلات بهداشت روان، رایج است و نشانه ضعف نیست.
وی درباره ارتباط بین رژیم غذایی و سلامت روان مردان، می‌گوید: نتایج یک کارآزمایی کنترل شده جدید روی مردان نشان داد که بهبود رژیم غذایی، تنها به مدت سه هفته علائم افسردگی را کاهش می‌دهد و می‌تواند اثربخشی طولانی مدتی در افزایش خلق و خو ایجاد کند. مغز مردان به مواد مغذی خاصی از جمله پروتئین و ویتامین‌ها نیاز دارد تا مواد شیمیایی موجود در آن به خوبی کار کند. برخی از مواد مغذی در سلامت روان مردان دخالت دارد، از جمله اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین B و D، اسید فولیک و روی. این مواد پیش سازهایی هستند که میزان آنها با علائم افسردگی مرتبط است و معمولاً کمبود این مواد و سایر مواد مغذی، می‌تواند علائم بیماری روانی مردان را افزایش دهد، مراقبت از خود از لحاظ جسمی در دراز مدت فواید خوبی برای بهزیستی ذهنی مردان ایجاد خواهد کرد.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان، تصریح می‌کند: مردان غیرفعال ۶۰ درصد بیشتر از مردان فعال در معرض افسردگی هستند، بنابراین برای حفظ و ارتقای سلامت جسمانی و روانی اختصاص دادن ساعتی برای انجام فعالیت ورزشی یکی از راهکارهای بسیار مؤثر است، حتی یک پیاده روی روزانه ۱۰ تا ۲۰ دقیقه می‌تواند بهزیستی روانی و ذهنی را بهبود دهد.
گرامیان اضافه می‌کند: یافته‌های بزرگترین و گسترده‌ترین مطالعه که در مجله روان‌پزشکی آمریکایی منتشر شده است، نشان داد که حتی یک ساعت فعالیت در هر هفته (خواه یک پیاده روی ساده یا یک جلسه وزنه برداری) می‌تواند وضع سلامت روان را بهبود دهد، محققان دریافتند حتی پنج دقیقه ورزش، ماده شیمیایی مفیدی به نام «اندورفین» را آزاد می‌کند باعث می‌شود احساس بسیار بهتری نسبت به قبل داشته باشیم.
پیوند اجتماعی برای حفظ سلامت روان مردان ضروری است
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان، می‌افزاید: حمایت اجتماعی، خواه از طرف دوستان و افراد خانواده باشد یا افراد مهم، به شدت با افزایش سلامت روانی و جسمی همراه است. همچنین گذراندن وقت با یک دوست می‌تواند تأثیر یک تجربه استرس زا و منفی را تضعیف کند، ارتباطات با کیفیت اجتماعی شانس بروز مشکلات سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب و ایجاد اعتیاد را کاهش می‌دهد، مردان حتماً روابط دوستانه را در اولویت‌های خود قرار دهند.
گرامیان اظهار می‌کند: کمک کردن به همنوع و مشارکت در امور خیر و رفع نیازهای دیگران می‌تواند به عنوان عامل مؤثر در حفظ سلامت روان مردان نقش آفرینی کند. اعمال نوع دوستانه، ناحیه‌ای از مغز که مرتبط با چرخه پاداش است را فعال می‌کند، بنابراین با یک کمک ساده به همکار یا دوست خود یا هر فرد نیازمندی، حفظ سلامت روان خود را تضمین کنید.
وی اضافه می‌کند: تعداد قابل توجهی از پژوهش‌های علمی رابطه قوی بین مشکلات خواب، اضطراب و افسردگی مردان را نشان دادند، این مشکل می‌تواند بر تصمیم‌گیری، خلق، روحیه، سلامت روان و توانایی آنها در پیش بینی امور تأثیر منفی بگذارد. برای کمک به داشتن خواب خوب شب، سعی کنند زودتر، دستگاه‌های دیجیتالی مثل موبایل، کامپیوتر، تلویزیون را خاموش کنند، کافئین را قطع کنند و یک روال منظم برقرار کنند. اگر نمی‌توانند نحوه خواب شب را مدیریت کنند، یک چُرت بعد از ظهر را در برنامه خود قرار دهند.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان، می‌گوید: مشکلات مالی برای مردان یکی از بزرگترین منابع استرس است، مردان احساس می‌کنند که بار تأمین امنیت مالی برای خانواده، به طور کلی بر دوش آنها است، اگر بیش از حد غرق در مشکلات مالی هستند، یک مشاور مالی می‌تواند به آنها در کنترل بدهی‌ها و برنامه ریزی مالی کمک کند و طرحی را در دستور کار خود قرار دهند تا به آنها در بازگشت مجدد کمک کند.
گرامیان اظهار می‌کند: افکار منفی مردان کم کم آنها را از لذت بردن از زندگی دور می‌کند، برای یادگیری مثبت اندیشی بیشتر تلاش کنند، اگر با دیدگاه مثبت به راهی که در مقابل چالش‌هایی که باید با آن روبرو شوند و به آنچه در مقابل آنها قرار دارد نزدیک شوند تغییر خواهند کرد و به احتمال زیاد به جای مشکلات، فرصت‌ها را می‌بینید.
وی تاکید می‌کند: اعتقاد داشتن به قدرتی برتر از خود (خدا) آسایش و آرامش روانی بسیار خوبی برای مردان فراهم می‌کند. در دنیایی پُر آشوب و پُردغدغه امروزی تکیه بر چنین ارزش بالایی و داشتن چنین نیروی معنوی، به زندگی معنای بیشتری می‌دهد و بخش عظیمی از این مشکلات و دغدغه‌ها فقط با فکر کردن به این قدرت مطلق به خودی خود از بین خواهد رفت.
نظر شما