به گزارش خبرگزاری ایمنا؛ سعید ابراهیمی، معاون برنامهریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان در یادداشتی نوشت: «در عصر حاضر، شهرها کانون اصلی مسائل پیچیدهای همچون ترافیک، آلودگی، مصرف انرژی و مدیریت منابع هستند.
رهیافت سنتی در مدیریت شهری دیگر پاسخگوی این مسائل نبوده و نیازمند تحولی بنیادین است. شرکتهای دانشبنیان بهعنوان بازیگران کلیدی اقتصاد دانشمحور، با تکیه بر نوآوری و فناوریهای پیشرفته، ظرفیت بیبدیلی برای خلق راهکارهای هوشمندانه و پایدار برای شهرها دارند و میتوانند به شریکی استراتژیک برای شهرداریها تبدیل شوند.
شرکتهای دانشبنیان، نهادهای اقتصادی هستند که هسته اصلی فعالیتشان مبتنی بر تحقیق، توسعه و تجاریسازی دستاوردهای علمی و فناورانه است؛ این شرکتها عموماً متشکل از نیروهای متخصص دانشگاهی و فنی هستند که محصولات یا خدمات نوآورانهای با ارزش افزوده بالا و قابلیت رقابت در بازارهای فناورانه ارائه میدهند. خروجی آنها عمدتاً نامحسوس (نرمافزار، دانش فنی، فرآیندهای نوین) یا محصولات پیچیده فناورانه است.
این شرکتها موتور محرک نوآوری در شهر هستند. آنها با چابکی و تمرکز بر حل مسائل از طریق فناوریهای نوظهور (مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، کلان داده، نرمافزارهای تخصصی)، قادر به ارائه راهکارهایی هستند که رویکردهای متعارف قادر به ایجاد یا پیادهسازی آنها نیستند. این نوآوری مستقیماً به ارتقای کیفیت خدمات شهری و زندگی شهروندان منجر میشود.
رشد و رونق شرکتهای دانشبنیان در یک شهر، مستقیماً به توسعه پایدار اقتصادی منجر میشود. این شرکتها با ایجاد مشاغل با ارزش افزوده بالا و جذب نیروی انسانی متخصص، پایههای اقتصاد دانشبنیان شهر را تقویت میکنند. آنها موجب افزایش درآمدهای مالیاتی، جذب سرمایهگذاریهای فناورانه و ارتقای جایگاه رقابتی شهر در سطح ملی و بینالمللی میگردند.
بسیاری از راهکارهای دانشبنیان، قلب تحول به سوی شهر هوشمند و پایدار هستند و شرکتهای دانشبنیان میتوانند سیستمهای مدیریت هوشمند انرژی و آب، پسماند، روشنایی معابر، حملونقل عمومی، ترافیک و پارکینگ را توسعه داده و پیادهسازی کنند؛ این راهکارها منجر به کاهش هزینههای عملیاتی شهرداری، بهینهسازی مصرف منابع، کاهش آلودگیهای محیط زیستی و افزایش بهرهوری خدمات شهری میشوند.
در حوزه مدیریت هوشمند شهری، شرکتهای دانشبنیان سکوهای یکپارچه مدیریت شهری، سیستمهای پایش برخط کیفیت هوا، صوت و آب، سامانههای جامع اطلاعات مکانی پیشرفته و نرمافزارهای هوشمند مدیریت داراییها و املاک شهری را ارائه میدهند که تصمیمگیری مبتنی بر داده را برای مدیران شهری فراهم میکند.
در بخش حملونقل و ترافیک، نوآوریهایی همچون اپلیکیشنهای هوشمند حملونقل عمومی، سامانههای مدیریت هوشمند چراغهای راهنمایی مبتنی بر ترافیک لحظهای، سکوهای اشتراکگذاری خودرو و دوچرخه، سیستمهای پارکینگ هوشمند و تحلیلگرهای پیشبینی کننده ترافیک، همگی زاییده فکر و فناوری شرکتهای دانشبنیان هستند.
ارائه خدمات الکترونیک به شهروندان و ایجاد سکوهای تعاملی شهروند-شهرداری نیز از عرصههای فعال شرکتهای دانشبنیان است. سامانههای ثبت شکایات و پیشنهادات برخط، رصد پروژههای شهری، پرداختهای الکترونیک عوارض و خدمات، و ابزارهای تسهیلگر مشارکت شهروندی در تصمیمسازیهای محلی، نمونههای بارز این حوزه هستند.
شهرداریها میتوانند دو نقش حیاتی در رابطه با شرکتهای دانشبنیان ایفا کنند: اول به عنوان متقاضی اصلی و مشتری راهکارها، با تعریف دقیق نیازها و چالشهای شهری و انتشار مناقصات و فراخوانهای عمومی هدفمند برای جذب نوآوریهای بومی. دوم به عنوان تسهیلگر و حامی زیست بوم، با ایجاد فضای مناسب برای رشد و شکوفایی این شرکتها.
شهرداریها میتوانند با اختصاص فضاهای مناسب (مانند ساختمانهای نوساز یا احیا شده) و ایجاد مراکز رشد (انکوباتورها) و شتابدهندههای تخصصی با تمرکز بر فناوریهای شهری، بستر فیزیکی لازم برای استقرار و رشد استارتاپها و شرکتهای دانشبنیان نوپا را فراهم آورند. ایجاد پارکهای فناوری با محوریت حل چالشهای شهری نیز گام بلندی است.
تسهیل دسترسی به منابع مالی از طریق ایجاد صندوقهای خطرپذیر مختص فناوریهای شهری، ارائه ضمانتنامهها برای تسهیل دریافت تسهیلات بانکی و اعطای یارانهها یا معافیتهای هدفمند (مانند تخفیف عوارض ساخت یا اجارهبهای ارزانتر فضای اداری / صنعتی) میتواند ریسک فعالیت این شرکتها را کاهش دهد.
اصلاح فرآیندهای خرید عمومی (مناقصات) برای امکانپذیر کردن مشارکت شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان (مثلاً تقسیم پروژههای بزرگ به بخشهای کوچکتر، لحاظ کردن معیار نوآوری به جای صرفاً کمترین قیمت) حیاتی است.
شهرداری میتواند با ایجاد سکوهای شبکهسازی، ارتباط بین شرکتهای دانشبنیان، سرمایهگذاران، دانشگاهها، مراکز تحقیق و توسعه و بخشهای مختلف سازمان را تسهیل کند. برگزاری هکاتونها، چالشهای نوآوری و نمایشگاههای تخصصی با محوریت چالشهای شهری، ابزاری قدرتمند برای شناسایی استعدادها و راهکارهای نوین است.
بررسی و اصلاح مقررات دستوپاگیر (مانند فرآیندهای طولانی صدور مجوزها) که مانع رشد و نوآوری شرکتهای دانشبنیان میشود، ضروری است. همکاری در تدوین استانداردهای فنی و دادهای برای فناوریهای شهری (مثلاً برای سنسورها، پلتفرمهای داده) نیز به ایجاد بازار منسجم و قابلیت همکاری سیستمها کمک میکند.
دسترسی محدود به منابع مالی بخصوص در مراحل اولیه، ریسکپذیری پایین سرمایهگذاران سنتی و طولانی بودن فرآیند بازگشت سرمایه در برخی پروژههای شهری، از موانع اصلی رشد این شرکتهاست. ضعف در مدلهای کسبوکار پایدار برای برخی راهکارهای نوآورانه نیز چالشزا است.
برای غلبه بر این چالشها، شهرداری نیازمند توسعه یک راهبرد جامع و بلندمدت برای اقتصاد دانشبنیان شهری است. این راهبرد باید با محوریت حل چالشهای اصلی شهر و با مشارکت ذینفعان (شامل خود شرکتهای دانشبنیان، دانشگاهها، سرمایهگذاران) تدوین شود. ایجاد یک واحد تخصصی یا منبع صلاحیت در شهرداری (مثلاً معاونت یا اداره فناوری و نوآوری) برای هدایت و هماهنگی این فرآیند ضروری است.
شرکتهای دانشبنیان نهتنها موتور محرک اقتصادی، بلکه ابزاری قدرتمند برای ساختن شهرهایی هوشمندتر، کارآمدتر، پایدارتر و زیستپذیرتر هستند. حمایت هدفمند و هوشمندانه شهرداری، بهویژه از طریق برنامهریزی راهبردی، اصلاح مقررات، ایجاد بازار و تأمین زیرساختهای لازم، سرمایهگذاری بر آینده شهر است. با تبدیل شهر به بستری آزمایشگاهی برای نوآوری و تقویت همکاری تنگاتنگ بین شهرداری و این شرکتها، میتوان بهسرعت به سوی شهری دانشبنیان، پاسخگو و پیشرو حرکت کرد. زمان آن فرا رسیده که شهرداریها شرکتهای دانشبنیان را بهعنوان شریکانی ضروری در تحقق چشمانداز شهر مطلوب آینده بپذیرند و برای توانمندسازی آنها برنامهریزی کنند.»
نظر شما