این روش، که توسط دکتر جفری یانگ توسعه یافته است. بر اساس این فرض که بسیاری از مشکلات روانی از «طرحواره‌های» منفی و عمیق ناشی می‌شوند. طرحواره‌هایی که در کودکی و دوران رشد شکل گرفته‌اند.
طرحواره درمانی به افراد کمک می‌کند تا این الگوهای ذهنی زیان‌آور را شناسایی کنند و منشا آن‌ها را بفهمند. به‌علاوه، به افراد کمک می‌کند تا راه‌های موثری برای تغییر آن‌ها بیابند. با تمرکز بر اصلاح این طرحواره‌ها، افراد می‌توانند افکار منفی و محدودکننده خود را به چالش بکشند. همچنین قادرند تا جایگزین‌های مثبت‌تر و سازنده‌تری برای آن‌ها پیدا کنند. این رویکرد به ویژه برای افرادی با مشکلات روانی مزمن مانند افسردگی، اضطراب، و اختلالات شخصیتی نیز می‌تواند بسیار موثر باشد.
طرحواره چیست؟
انواع طرحواره‌ها درواقع، باورهای بنیادین و الگوهای ذهنی فرد هستند. باورهایی که فرد در اوایل زندگی و به‌عنوان تجربیات اولیه خود در تعامل با خانواده، دوستان و محیط اجتماعی، در خود شخصی سازی می‌کند. این باورها می‌توانند شامل دیدگاه‌های منفی درباره خود، دیگران، و جهان باشند. برای مثال، فردی را درنظر بگیرید که در کودکی تجربه‌ی بی‌توجهی یا سواستفاده داشته است. درنتیجه ممکن است او طرحواره‌ای از بی‌ارزشی یا بی‌اعتمادی به دیگران را در خود پرورش دهد.
طرحواره چه تاثیری بر افکار فرد دارد؟
انواع طرحواره‌ها به طور ناخودآگاه، افکار و احساسات فرد را در بزرگسالی هدایت می‌کنند. به‌علاوه، اغلب منجر به شکل‌گیری الگوهای فکری منفی و ناکارآمد می‌شوند. این الگوهای فکری منفی می‌توانند به صورت‌های مختلفی ظاهر شوند. از جمله خودانتقادی شدید، احساس بی‌ارزشی، اضطراب مزمن، افسردگی و مشکلات جدی در روابط بین فردی.
- شکل‌دهی به باورهای بنیادی
- تفسیر نادرست تجربیات
- تشدید افکار منفی
- ایجاد الگوهای فکری تکراری
- محدود کردن دیدگاه و انعطاف‌پذیری
- تأثیر بر رفتار و روابط
- ایجاد مقاومت در برابر تغییر
طرحواره‌ها تأثیرات گسترده‌ای بر افکار فرد دارند. زیرا به عنوان فیلترهای ذهنی عمل می‌کنند که از طریق آن‌ها تجربیات جدید پردازش می‌شوند. این الگوهای ذهنی می‌توانند باورهای منفی را تقویت کنند، تجربیات را به طور نادرست تفسیر کنند.
همچنین قادرند تا الگوهای فکری تکراری ایجاد کنند و انعطاف‌پذیری ذهنی را محدود کنند. از این رو، شناسایی و تغییر طرحواره‌های منفی از طریق روش‌های درمانی مانند طرحواره درمانی، می‌تواند به افراد کمک کند. کمکی در جهت تغییر افکار خود را به سمت نگرش‌های مثبت‌تر و سازنده‌تر و بهبود کیفیت زندگی‌شان!
طرحواره درمانی چیست؟
طرحواره درمانی، یک رویکرد نوین و جامع در روان‌درمانی است که توسط دکتر جفری یانگ توسعه یافته است. این روش بر این اساس است که بسیاری از مشکلات روانی، از جمله اضطراب، افسردگی و اختلالات شخصیتی، از «طرحواره‌ها» ناشی می‌شوند. الگوهای فکری و رفتاری عمیقاً ریشه‌دار و ناخودآگاه، در این رویکرد موسوم به طرحواره‌ها هستند.
این طرحواره‌ها به‌عنوان باورهای بنیادین و الگوهای ذهنی منفی، اغلب در دوران کودکی شکل می‌گیرند. همچنین در طول زندگی بر رفتارها، احساسات و روابط ما تأثیر می‌گذارند. طرحواره درمانی به افراد کمک می‌کند تا بااستفاده‌از تکنیک‌های شناختی-رفتاری، تجربه‌ای، و روابط درمانی، به تغییر افکار منفی بپردازند. این رویکرد به‌ویژه برای افرادی که با مشکلات مزمن روانی دست و پنجه نرم می‌کنند، بسیار مؤثر است. چراکه به آن‌ها کمک می‌کند تا زندگی‌ای متعادل‌تر و رضایت‌بخش‌تر داشته باشند.
کارکرد طرحواره درمانی به چه صورت است؟
طرحواره درمانی فرآیندی است که به افراد کمک می‌کند تا این الگوهای ذهنی منفی را شناسایی کرده و آن‌ها را تغییر دهند.
- شناسایی طرحواره‌ها؛ این مرحله شامل بررسی تجربیات اولیه و شناخت باورهای بنیادین می‌شود که به شکل‌گیری طرحواره‌ها منجر شده‌اند.
- درک منشا طرحواره‌ها؛ این کار شامل بررسی تأثیر تجربیات کودکی و روابط اولیه بر شکل‌گیری این الگوهای ذهنی است.
- چالش کشیدن طرحواره‌ها؛ این کار شامل شناسایی و مقابله با شواهد نادرست یا ناکارآمدی است که این طرحواره‌ها را تقویت می‌کنند.
- تغییر طرحواره‌ها؛ این مرحله شامل جایگزینی طرحواره‌های منفی با الگوهای مثبت‌تر و سازنده‌تر کمک می‌کند.
- درنهایت با انجام و سپری شدن چنین مراحلی است که فرد درگیر اختلال می‌تواند کیفیت زندگی خود را بهبود بخشد.
تکنیک‌های طرحواره درمانی را بشناسید!
طرحواره درمانی از ترکیبی از تکنیک‌های مختلف استفاده می‌کند تا به افراد در تغییر افکار و الگوهای رفتاری کمک کند.
- تکنیک‌های شناختی-رفتاری؛ این تکنیک‌ها به فرد کمک می‌کنند تا افکار منفی خود را شناسایی و با آن‌ها مقابله کند. روش‌هایی مانند بازسازی شناختی و تحلیل افکار خودکار از جمله این تکنیک‌ها هستند.
- تکنیک‌های تجربی؛ این تکنیک‌ها شامل تمرینات عملی و تجسم‌هایی هستند. تمریناتی که به فرد کمک می‌کنند تا تجربه‌های عاطفی خود را به طور کامل پردازش کنند و احساسات خود را بهبود بخشند.
- تکنیک‌های رابطه‌درمانی؛ این تکنیک‌ها شامل استفاده از رابطه درمانی به‌عنوان یک ابزار برای شناسایی و تغییر طرحواره‌ها هستند. درمانگر به فرد کمک می‌کند تا از طریق روابط درمانی، الگوهای ذهنی منفی خود را بازبینی و تغییر دهد.
برای درمان کدام اختلالات به طرحواره درمانی می‌توان رجوع کرد؟
طرحواره درمانی، به‌عنوان یک روش جامع و مؤثر در روان‌درمانی، برای درمان طیف وسیعی از اختلالات روانی مناسب است. این رویکرد، به‌ویژه برای مشکلات مزمن و الگوهای رفتاری عمیقا ریشه‌دار که از دوران کودکی و نوجوانی نشأت می‌گیرند، کاربرد دارد.
- اختلالات شخصیت
- اختلالات خلقی
- اختلالات اضطرابی
- مشکلات روابط بین فردی
- اختلالات مربوط به تروما
- اختلالات خوردن
- مشکلات اعتیاد
- مقابله با استرس‌های شدید
- مدیریت خشم و تعارضات داخلی
- بهبود کلی کیفیت زندگی
این رویکرد به افراد کمک می‌کند تا الگوهای عمیق و ریشه‌دار خود را شناسایی کنند. درنتیجه با تغییر آن‌ها به سمت زندگی‌ای متعادل‌تر و رضایت‌بخش‌تر گام بردارند.
بهبود کیفیت زندگی آینده با نگاهی به گذشته!
طرحواره درمانی به‌عنوان یک روش جامع و موثر در شناسایی و تغییر افکار منفی و الگوهای ذهنی ناکارآمد شناخته می‌شود. این رویکرد به افراد کمک می‌کند تا از طریق درک و تغییر طرحواره‌های منفی، به بهبود کیفیت زندگی و کاهش مشکلات روانی دست یابند. درنتیجه، افراد قادر می‌شوند افکار محدودکننده را به چالش بکشند و جایگزین‌های مثبت‌تری برای آن‌ها بیابند. این روش به ویژه برای افرادی که با مشکلات مزمن روانی مانند افسردگی، اضطراب، و اختلالات شخصیتی دست و پنجه نرم می‌کنند، مؤثر است.
این روش بااستفاده‌از تکنیک‌های متنوع و رویکردهای مختلف، به افراد کمک می‌کند تا الگوهای ذهنی عمیق و ریشه‌دار خود را بازبینی کنند. همچنین جایگزین‌های مثبت‌تر و سازنده‌تری برای آن‌ها پیدا کنند. از این رو، طرحواره درمانی می‌تواند نقش مهمی در بهبود سلامت روانی و افزایش رضایت از زندگی ایفا کند. آن هم از طریق فرآیندی که شامل شناسایی، درک، به چالش کشیدن و تغییر طرحواره‌ها است.
نظر شما