به گزارش سرویس ترجمه ایمنا،، توسعه شهری و هنجارهای اجتماعی مربوط به دوران کودکی در دنیای مدرن امروزی، شهرها را به‌سمت وضعیتی سوق داده است که در آن‌ها خیابان دیگر مکانی برای کودکان و نوجوانان نیست. کودکان در جوامع امروز از یک‌سو به‌عنوان موجوداتی معصوم و آسیب‌پذیر توصیف می‌شوند که به‌دلیل تردد خودروها، غریبه‌های خطرناک و هرگونه خطر کوچک و بزرگ دیگری که تهدیدشان می‌کند، قادر به پرسه زدن و بازی در فضاهای شهری نیستند، از سوی دیگر کوچولوهای دردسرسازی هستند که می‌توانند سوار بر دوچرخه‌ها و اسکیت‌بردها در کوچه و خیابان‌ها پرسه بزنند و به‌عنوان یک تهدید عمومی شناخته شوند.
مطالعات حاکی از آن است که این نوع گرایش‌ها با طرد کودکان از شبکه پیچیده حکمرانی شهری و زندگی عمومی همراه بوده و به این ترتیب حرکت و بازی آزادانه و خودمختار کودکان را در شهرها به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است، تا جایی که این اقشار آینده‌ساز جوامع به‌ویژه در دهه‌های اخیر به‌طور روزافزونی اسیر وقت‌گذرانی و بازی زیر نظر و تحت کنترل بزرگ‌ترها در خانه‌ها، اتومبیل‌ها یا فضاهای سازمان‌یافته شده‌اند و از خود هیچ‌گونه اختیار و آزادی عملی ندارند.
کارشناسان باور دارند که چنین اقدامی یک سیاست رفتاری و عملکردی نامناسب است، چراکه سطح فعالیت بدنی کودکان در آن به‌طرز نگران‌کننده‌ای پایین است و محدود کردن احساس امنیت و خودمختاری کودکان به سلامت روانی و اجتماعی آن‌ها آسیب می‌زند. این روندها سلامت روحی‌روانی و حتی جسمی یک نسل کامل و توانایی آن‌ها برای حمایت از جوامع، سیاست‌ها و اقتصادهای بیمار رایج در آن را به خطر می‌اندازد.
از سوی دیگر محققان دوران کودکی معتقدند که کودکان نباید صرفاً به‌عنوان «سرمایه‌های آینده» و «بزرگسالان فردا» پرورش پیدا کنند، چراکه آن‌ها به‌عنوان قشری از جامعه از حقوق امروزی شهروندی، حق مشارکت و استقلال در محیط زندگی خود برخوردار هستند و داشتن نگاهی تنها آینده‌نگر، در اصل تقلیل شخصیت آن‌ها به‌شمار می‌رود. با توجه به تمام این موارد می‌توان گفت که تبدیل شهرهای امروزی به شهرهای دوستدار کودک از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که مسئولان امروزی باید دستیابی به آن را در دستور کار تصمیم‌ها و اقدامات اضطراری خود قرار دهند.
اقدامات گذشته و امروز شهر دوستدار کودک
در تاریخ مدرن نمونه‌های بسیاری از مقاومت جوامع در برابر طرد شدن کودکان از خیابان‌ها دیده می‌شود. یکی از قابل‌توجه‌ترین آن‌ها جنبش هلند با عنوان «کودک‌کشی را متوقف کنید» در اوایل دهه ۱۹۷۰ بود. این جنبش با هدف کاهش مرگ‌ومیر کودکان در اثر تصادفات جاده‌ای به راه افتاد که در آن زمان به بالاترین حد خود در اروپا رسیده بود و به نتایج چشمگیری دست پیدا کرد.
جنبش هلند تصمیم‌گیرندگان را برای تصویب اقدامات قانونی و برنامه‌ریزی‌های مناسب تحت فشار قرار داد و با اقدامات مستقیم و شهرسازی تاکتیکی، فضاهای امنی برای کودکان ایجاد کرد. مبارزان در این جنبش برای بیش از یک دهه به ایفای نقش مهمی در سیاست‌های ترافیکی ادامه دادند، اما با گذشت زمان به حاشیه رانده شدند و خطر ترافیک به‌عنوان بخشی طبیعی از زندگی در شهر برای کودکان دوباره به خیابان‌ها بازگشت.
نیم قرن بعد موج دیگری از فعالیت‌های مدنی در سراسر جهان شکل گرفت که خواهان تغییرات سیستماتیک و نه فقط به راه افتادن کمپین‌های آگاهی‌بخشی در مورد ایمنی جاده‌ها بود. در این موج جدید گفته شد که ترویج استفاده از جلیقه و کلاه ایمنی و افزایش آگاهی کودکان در مورد ترافیک، راهبردهایی برای مهار خشونت ترافیکی نیست و به تداوم آن منجر می‌شود، زیرا مسئولیت کار را بر دوش کودکان و والدین می‌اندازد. پس به جای این اقدامات بهتر است مسئولان اقدامات ملموسی را به کار گیرند که چهره و ماهیت شهرها را به سمت دوستدار کودک بودن تغییر می‌دهد.
جنبش‌های جاری در سطح جهان
اعتراضات مردمی نسبت به تبدیل شهرهای جهان به شهرهای دوستدار کودک در حال گسترش است. در حال حاضر جدیدترین آن‌ها اعتراض شهری Kidical Mass است که در آن والدین، مربیان، معلمان و کودکان سوار بر دوچرخه‌های رنگارنگ، راهی خیابان‌های شهرهای کوچک و بزرگ می‌شوند تا فضاهای شهر را با دیدی متفاوت ببینند و تجربیات خود را از این سفر دسته‌جمعی به تقاضایی سیاسی برای تغییر قوانین ترافیکی در راستای منفعت کودکان تبدیل کنند.
جنبش دوچرخه‌سواری دسته‌جمعی، حرکت رو به رشد دیگری با هدف ساده «گروهی هدایت‌شده از کودکان برای رسیدن به مدرسه از یک مسیر از پیش تعریف‌شده در یک زمان خاص» است که به‌منظور ایجاد عادت دوچرخه‌سواری برای خانواده‌ها و کل جوامع یک‌بار در هفته راهی خیابان‌های مدرسه می‌شوند. رکاب زدن به‌صورت گروهی نه‌تنها راهی برای رسیدن ایمن به مدرسه، بلکه شیوه‌ای سرگرم‌کننده برای نمایش شهرهای دوستدار کودک است.
خیابان‌های مدرسه و خیابان‌های بازی نیز از مفاهیم مهم فعالیت مدنی جدید هستند که فعالان آن‌ها به شیوه‌های مختلف، جوامع محلی را نسبت به ایجاد این فضاهای شهری باز، فراگیر و ایمن تشویق می‌کنند. در این خیابان‌ها با محدود کردن ترافیک خودرو به‌صورت موقت یا دائمی، مسیرهای خاصی برای کودکان باز می‌شود تا تردد یا بازی ایمنی داشته باشند. فعالان مدنی در تلاش هستند تا در درازمدت، خیابان‌های مدرسه و خیابان‌های بازی را به یکدیگر متصل و شبکه‌های جابه‌جایی جامع، ایمن و فراگیر برای کودکان ایجاد کنند.
بهبود خدمات‌رسانی به کودکان دارای معلولیت جسمی طرح کاربردی دیگری است که به‌طور ویژه از سپتامبر سال ۲۰۲۲ در سولی‌هال انگلستان اجرا شده است. زمینه‌سازی به منظور انجام فعالیت‌های گروهی برای کودکان و نوجوانانی که به دلیل معلولیت خود قادر به انجام فعالیت‌های معمولی نیستند، از مهم‌ترین اقدامات مدیران شهر برای بهبود کیفیت زندگی و افزایش رفاه کودکان معلول شهر است. جالب است بدانید که برنامه‌های تفریحی کودکان و جوانان دارای معلولیت جسمی سولی‌هال در ساعات فراغت، یعنی بعد از تعطیلی مدارس و آخر هفته‌ها برگزار می‌شود تا این افراد به دور از خانواده‌ها و پرستاران خود به انجام فعالیت‌های متعدد مشغول شوند که این امر علاوه بر بهبود توانایی‌های جسمی آن‌ها، در افزایش حس استقلال این گروه آسیب‌پذیر نیز نقش مهمی ایفا کرده است.
پروژه "قهرمانان دوچرخه" در دوبلین به‌طور ویژه بر تسهیل رفت‌وآمد کودکان مدارس مناطق محروم تمرکز دارد. بخشی از هدف طرح این است که به کودکان ابزارهایی برای تغییر شکل شهرشان جهت رفع نیازهای خودشان ارائه شود و با این کار، مفهوم مشارکت در امور شهری را به کودکان بیاموزند تا نسل مسئولیت‌پذیری داشته باشند. کودکان با طراحی، نمایش و ارائه نظرات به مهندسان حمل‌ونقل، برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیرندگان امور شهری، بر طراحی فضاهای عمومی دوبلین برای رفع نیازهای حمل‌ونقل فعال آینده، تأثیرگذار خواهند بود. این پروژه، به‌ویژه در طراحی مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی مخصوص کودکان کاربرد دارد.
نظر شما