به گزارش خبرنگار ایمنا، سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، عنوانی است که همچون نام و نشان بلند خود، زیرمجموعه‌ها و مراکز متعددی را راهبری و مدیریت می‌کند؛ از ورزش، مسابقه، سرگرمی و کتابخانه تا ارتباط با خواهرخوانده‌های متعدد اصفهان، که هر کدام در گوشه‌ای از جهان به نوعی با اصفهان ارتباط دارند. سازمان فرهنگی، اجتماعی شهرداری اصفهان محتواهایی را تهیه می‌کند و به این خواهرخوانده‌ها می‌فرستد تا هرچه بیشتر با نصف جهان و ظرفیت‌های کم‌نظیر آن آشنا شوند و علاوه بر آشنایی، روزی به این دیار سفر کنند و لذت ببرند.
همچنین فرهنگ‌سازی در بخش‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و شهروندی بخش دیگری از فعالیت‌های این سازمان است که برای آشنایی با آن با مجتبی شاهمرادی، معاون شهردار و رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان گفت‌وگو کرده‌ایم که مشروح آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
مجموعه سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان چه اقدامات شاخصی در جهت توسعه فرهنگ و هنر این شهر انجام داده است؟
شهرها فراتر از کالبدهایی هستند که وجود دارند و به چشم می‌خورند. در واقع فرهنگ، روح شهر است. ما در این دوره به مباحث فرهنگی به شکل ویژه در شهرها می‌پردازیم؛ چرا که شهر را به مثابه یک موجود زنده می‌نگریم و از این منظر برای آن برنامه‌ریزی و اقدام می‌کنیم.
بنابراین اگر حال فرهنگ شهر خوب نباشد، طبیعی است که حال و هوای آن شهر هم خوب نخواهد بود. اصفهان با وجود سابقه فرهنگی، تاریخی و هنری، در این حوزه پیشرو بوده و ما نیز در سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان، حوزه‌های متعددی را پوشش می‌دهیم.
بخشی از فعالیت‌های این مجموعه مربوط به امور هنری، بخشی فعالیت‌ها و رویدادهای فرهنگی است و بخشی نیز به دو حوزه گردشگری و ورزش مربوط است. همچنین در عرصه وسیع اجتماعی برنامه‌های متعددی در نظر گرفته شده است، که بر اساس تقویم و برنامه‌ریزی قبلی انجام می‌شوند.
همه این بخش‌ها و حوزه‌ها مشخص می‌کنند که این سازمان، گسترده‌ترین و بیشترین سطح تماس و ارتباط را با شهروندان دارد. حدود ۲۲۰ مرکز زیرمجموعه سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان وجود دارد که عموم شهروندان با هر دیدگاه و علاقه در هر بخشی می‌توانند از آنها استفاده کنند.
تابلوهای شهری از جمله مواردی است که شهروندان روزانه با آنها ارتباط دارند. نحوه کار و تولید محتوا در این بخش را توضیح دهید؟
تابلوهای شهروندی از جمله بخش‌هایی است که در مجموعه فرهنگی با برنامه‌ریزی و کار دقیق فرهنگی روی آنها، اقدام شده و در نقاط مختلف کلان‌شهر اصفهان نصب می‌شوند.
دو محور موضوعی در رابطه با این تابلوها مطرح است؛ ابتدا محور عام موضوعات مرتبط با «فرهنگ شهروندی» است که توسط معاونت فرهنگی تدوین می‌شود و دیگری درخواست‌های سازمان‌ها و بخش‌های مختلف شهرداری برای فرهنگ‌سازی است. پسماند، فضای سبز یا حمل‌ونقل و ترافیک از جمله بخش‌هایی است که می‌توان در این بخش برای آن مثال زد.
شکل انجام کار و رسیدن به مرحله طراحی و نصب تابلوها چگونه است؟
کارشناسان بخش‌ها و واحدها مختلف شهرداری در بهمن‌ماه هر سال دعوت می‌شوند و موضوعات و پیشنهادات خود را مطرح می‌کنند. این موارد اولویت‌بندی شده و بر مبنای آنها تصمیم‌گیری می‌شود.
مواردی هم وجود دارد که در خارج از حوزه شهرداری است. مانند موضوع گازگرفتگی که در فصل سرد سال با آن روبه‌رو هستیم. در همین موارد خاص با سازمان‌های مربوطه برای مواردی که برای آنها اولویت دارد، ارتباط می‌گیریم. همه این‌ها در یک جدول زمانی قرار می‌گیرد؛ همچنین اتاق فکرهایی با حضور کارشناسان همان حوزه تشکیل شده است و به موضوعات مربوطه پرداخته می‌شود تا در نهایت به شکل خروجی همان تابلوهای شهروندی در سطح شهر در آید.
شهروندان انتقادهایی نسبت به برخی تابلوهای فرهنگ شهروندی از جمله تابلوهای مربوط به سگ‌گردانی داشتند. چه توضیحی در این رابطه دارید؟
واقعیت این است که در شهرهایی مثل اصفهان پدیده سگ‌گردانی در دوره‌ای شیب زیادی گرفت. البته اینکه کمتر شدن این سگ‌گردانی‌ها همگی به خاطر نصب و طراحی این تابلوها و فرهنگ‌سازی روی این مورد خاص بود در این‌جا مطرح نیست، اما به‌خوبی می‌تواند نظر عموم را به این پدیده که ممکن است در آینده، مشکلاتی برای جامعه ما ایجاد کند، جلب کند.
از تکنیک‌های مختلفی نیز در این رابطه می‌توان بهره گرفت. ایجاد اشمئزاز در مخاطب یکی از همین تکنیک‌ها است. در قرآن کریم داریم که "آیا دوست دارید گوشت برادر مرده‌تان را بخورید؟ " بیان این جمله به‌خودی خود مشمئزکننده بوده و یک تکنیک خوب برای تغیر رفتار و عادات شهروندان است.
همه این فرهنگ‌سازی‌ها به این خاطر بود که اشمئزاز پدیده سگ‌گردانی را در مخاطبان نهادینه کنیم و به شهروندان بگوییم قواعدی در کلان‌شهر اصفهان وجود دارد؛ از جمله اینکه جای سگ‌ها در رستوران و پارک‌های بازی نیست. پرداختن به این موارد هم بر اساس اقتضائات هویتی و شهری بوده است. شهروند در شهر زندگی و کار می‌کند، بنابراین حوزه کار ما نیز شهروندی است و رفتار شهروند در سطح شهر اهمیت دارد.
آیا فرهنگ‌سازی به روش تابلوهای شهروندی در مورد سگ‌های ولگرد و سگ‌های پاپی تفاوت دارد؟
شیوه درست فرهنگ‌سازی ملاک عمل است. اگر به منطقه یا شهری مسافرت کردید و بین چادرهای مسافرتی سگ‌های ولگرد تردد داشتند، این نشان از ضعف عملکرد مدیران آن شهر یا منطقه است. یکی از وظایف شهرداری جمع‌آوری سگ‌های ولگرد است. این سگ‌ها از محیط‌های بیرونی وارد فضای درونی شهرها می‌شوند، پس شما تعداد بیشتری در حاشیه شهرها می‌بینید و طبیعی است که نمی‌توانید اطراف شهر را حصار و دیوار بکشید؛ بنابراین این‌ها در رفت و آمدند و البته همان هم نباید باشد.
همکاران ما در خدمات شهری شهرداری اصفهان در رابطه با جمع‌آوری سگ‌های ولگرد تلاش خوبی داشته‌اند. اگر شهروندی سگ ولگردی مشاهده کرد، می‌تواند با سامانه ۱۳۷ شهرداری تماس بگیرد و درخواست کند تا این سگ‌ها را جمع‌آوری کنند.
نکته دیگر اینکه ما یک برش هویتی داریم. یعنی در جایی که می‌ایستیم گاهی به هویت خودمان می‌نگریم و آن وقت ایرادهایی مشاهده می‌کنیم. همه ما در یک شهر اسلامی زندگی می‌کنیم و اتفاقی به نام سگ‌گردانی با این سبک در اصفهان بی‌سابقه بوده است. سال‌های قبل این موضوع برای ما مسئله نبوده است. سگ در فرهنگ اسلامی از نجاسات است و روایات متعددی داریم که به عنوان مثال در خانه‌ای که سگ هست ملائکه آنجا نزول ندارند. این‌ها در شهر طیب اسلامی جایی ندارند.
اما ورود شهرداری آنجایی است که این سگ‌ها را در فضای عمومی می‌بینید. منظر و منظور گفت‌وگوی ما با شهروندان در این تابلوها هم دینی و اعتقادی نبود. البته همه حیوانات حق زیست دارند و مجموعه شهرداری تلاش کرده که فرهنگ سازی کنند که حضور سگ در فضای عمومی، درست نیست.
اصفهان با شهرهای زیادی از کشورهای مختلف در چهارگوشه جهان خواهرخوانده است. تعاملات و همکاری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با این شهرها به چه شکلی است؟
اصفهان پیشینه هویتی غنی و متمدنانه‌ای دارد. تعاملات و تبادلات فرهنگی و هنری با خواهرخوانده‌ها از جمله فعالیت‌های مجموعه ما است. اصفهان اشتراکات و قرابت‌های فرهنگی، تاریخی و هویتی متعددی با خواهرخوانده‌های متعدد خود دارد.
سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری اصفهان تلاش زیادی کرده است تا نصف جهان زیبا را به‌خوبی به دیگران معرفی کند و بشناساند. تولیدات و محتواهای متنوعی به زبان‌های مختلف دنیا در این بخش داریم که در دو بخش معرفی اصفهان به خواهرخوانده‌ها و همچنین جذب گردشگران خارجی وارده به اصفهان، تهیه و برنامه‌ریزی شده‌اند. یک مثال خوب در این زمینه، تولید محتوا از اصفهان برای تبریک سال نوی چینی بود. برای کره‌ای‌ها و آلمانی‌ها هم تولیداتی داشته‌ایم که از شبکه‌های تلویزیونی آن کشورها پخش شده است.
نحوه ارتباط شما با این کشورها و ارسال محتواها چگونه است؟
بخش مهمی از این ارتباط از طریق شهروند دیپلمات‌های اصفهانی مقیم سایر کشورها به ویژه خواهرخوانده‌های اصفهان صورت می‌گیرد. نمونه آن اصفهانی‌های مقیم پورتوی پرتغال هستند که تولیدات سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان را داوطلبانه به دست مجامع مرتبط در بخش‌های گردشگری، هنری، فرهنگی و تاریخی می‌رسانند و علاوه بر معرفی اصفهان، زمینه تبادلات علمی، تجاری و اقتصادی که می‌تواند برای دو طرف مؤثر باشد را فراهم می‌کنند.
دانشگاه‌ها هم فعال‌اند و دانشگاه اصفهان یکی از مراکزی است که در این زمینه پیشرو بوده و توانسته محتواهای غنی و خوبی را برای برخی شهرهای خواهر خوانده اصفهان تولید کند. حضور هنرمندان به‌ویژه هنرمندان فعال در حوزه صنایع دستی یکی دیگر از روش‌ها است. به عنوان مثال در کوالالامپور از جمله شهرهای خواهرخوانده اصفهان است. کوالالامپور را در بهار گذشته شاهد بودیم که سازمان فرهنگی، اجتماعی شهرداری اصفهان اقدام به تسهیل‌گری برای فعالان صنایع دستی کرد و علاوه بر فراهم کردن زمینه حضور این هنرمندان در کشور مالزی، به حوزه بازاریابی و فروش آنها نیز کمک کرده است.
این در حالی است که مدت‌ها است کشورمان درگیر هجمه‌های وسیع رسانه‌ای و تبلیغاتی است و حضور رسانه‌ای و فعالیت‌های فرهنگی و هنری در کاهش ایران‌هراسی، بسیار مؤثر بوده است.
مؤثر بودن این فعالیت‌ها چگونه مشخص می‌شوند؟ اولویت‌بندی شما در تولید محتواها با کدام کشورها یا شهرهای خواهرخوانده است؟
ما بر مبنای بازخوردهایی که از رایزنان و سفیران در کشورهای مختلف گرفته‌ایم متوجه شدیم این فعالیت‌ها و تولید محتواها آثار مثبت زیادی داشته‌اند، ضمن اینکه مجموعه شهرداری هم تجربه خوبی در حوزه تولیدات گردشگری خارجی کسب کرده است.
رویکرد و اولویت ما در تهیه محتوا بر مبنای تعداد گردشگرانی است که به اصفهان سفر می‌کنند. گردشگرانی از چین، روسیه، ایتالیا، فرانسه، آلمان و دیگر کشورها در چند سال اخیر بیشتر به اصفهان سفر کرده‌اند. همچنین اعداد و آماری که وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ارائه می‌کند دسته‌بندی شده و در تولید محتواها لحاظ می‌شوند.
شماری از شهروندان می‌گویند فرهنگسرای ارغوان در خیابان آل محمد تعطیل است یا فرهنگسرای شاهنامه فعالیتی ندارد. چه پاسخی در این خصوص دارید؟
برخی فرهنگسراهای شهرداری جدید هستند و هنوز افتتاح نشده‌اند؛ چرا که نیاز به تجهیزات دارند. فرهنگسرای شاهنامه در شهرداری منطقه هفت یکی از همین مجموعه‌های فرهنگی است که نصب انشعاب‌ها و تجهیزات آن باقی مانده است و امیدوارم تا پایان سال به بهره‌برداری برسد.
در مجموع هیچ مکان یا زیرساختی در شهرداری اصفهان که به این مفهوم راکد و تعطیل باشد نداریم. به این نکته نیز اشاره کنم که مجموعه ورزشی فرهنگسرای شاهنامه، زودتر از سایر بخش‌های آن به بهره‌برداری میرسد و مابقی قسمت‌ها نیز به مرور انجام، تکمیل و تجهیز خواهد شد.
سخن پایانی با شهروندان اصفهانی؟
امیدواریم رویدادهای فرهنگی و ورزشی به این نتیجه بینجامد که اصفهان بیش از پیش شهر زندگی باشد.
نظر شما