به گزارش خبرنگار ایمنا، دیابت در تعریف کلاسیک خود به معنای افزایش حجم و تعداد دفعات ادرار فرد است، این بیماری بر اساس میزان قند موجود در ادرار به دو نوع دیابت شیرین یا ملیتوس (Diabetes mellitus, DM) و دیابت بی مزه (Diabetes insipidus, DI) تقسیم بندی می‌شود.
دیابت شیرین که در گذشته به مرض قند شهرت داشت به دلیل علائم ترسناک خود نظیر تاری دید، زخم پای دیابتی و دیگر علائم سبب ترس در افراد مبتلا شده است، ولی با توجه به پیشرفت علوم پزشکی و روش‌های کنترل این بیماری، فرصت‌های جدیدی در جهت کنترل و امید به درمان آن به وجود آمده است.
دیابت شیرین از آن جهت حائز اهمیت است که می‌تواند موجب بالا رفتن قند خون در افراد مبتلا شود و این ازدیاد بی رویه سبب مشکلات و عوارض شدیدی در بدن بیمار شود. به همین دلیل شناخت دقیق آن می‌تواند ما را به درک بهتری جهت کنترل و کم کردن عوارض این بیماری برساند.
اولین نشانه زخم پای دیابتی
واضح‌ترین علامت زخم دیابتی پا، بافت سیاه اطراف زخم پا هست، این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که جریان خون سالم و مناسبی به ناحیه اطراف زخم نرسد. برخی از علل درد پای ناشی از دیابت، گردش خون ضعیف، قند خون بالا، آسیب عصبی، سوزش و یا زخم پا است.
یکی از اولین نشانه‌های زخم پای دیابتی‌های خروج ترشحات از کف پا است که ممکن است جوراب شما را لکه دار کند یا به بیرون تخلیه شود، تورم غیرمعمول، سوزش، قرمزی و بو از یک یا هر دو پا نیز از علائم اولیه زخم پای دیابتی است که در اطراف زخم وجود دارد. این بافت به دلیل عدم وجود جریان خون مناسب به نواحی اطراف زخم شکل می‌گیرد.
گانگرن جزئی یا کامل، که به مرگ بافت ناشی از عفونت اشاره دارد، می‌تواند در اطراف زخم ظاهر شود، در این حالت، ترشحات بد بو و چرکی، درد و بی حسی می‌تواند رخ دهد، علائم زخم پای دیابتی همیشه مشهود نیست، بعضی اوقات، تا زمانی که زخم عفونی نشود، حتی علائم زخم را نشان نمی‌دهد، به همین دلیل اگر شروع به دیدن هرگونه تغییر در ظاهر پا، پینه یا کالوس، میخچه و موارد دیگر کردید به کیلینیک های زخم مراجعه کنید تا پای شما را معاینه کند.
علت ایجاد زخم پای دیابتی
علت اصلی ایجاد زخم پای دیابتی همان طور که از اسمش نیز مشخص است بیماری دیابت و بالا بودن قند خون فرد دیابتی است، بالا بودن قند خون سبب آسیب به اعصاب حسی و در نتیجه نوروپاتی یا اختلال حس در فرد دیابتی می‌شود.
نوروپاتی و زخم پای دیابتی
به دنبال نوروپاتی حسی فرد حس خودش را در اندام تحتانی به ویژه کف پا از دست می‌دهد و به همین دلیل متوجه تروما و آسیب‌های خارجی وارده به پای خود نمی‌شود، این افراد اصولاً در فصل‌های سرد به علت نزدیکی به بخاری یا شوفاژ و در فصل‌های گرم سال به دلیل پابرهنه راه رفتن روی سنگ داغ حیاط خانه و نداشتن حس در اندامشان ممکن است با این مشکل مواجه شوند.
علت دیگر ایجاد زخم پای دیابتی، نوروپاتی حرکتی است، این نوع نوروپاتی باعث تغییر شکل و اصطلاحاً دفورمیتی اندام تحتانی می‌شود. در اثر دفورمیتی میزان فشار وارد شده به بعضی از نواحی پا بیشتر شده و سبب ایجاد زخم پای دیابتی می‌گردد.
نوروپاتی اعصاب خودمختار نیز سبب ایجاد خشکی پوست و ترک‌های متعدد در پاها می‌شود که به دنبال آن زخم‌های دیابتی پدید می‌آیند، یکی دیگر از مهمترین علل ایجاد زخم‌های دیابتی، گرفتگی عروق محیطی بیمار است، به دنبال این گرفتگی خونرسانی مناسب به اندام تحتانی این افراد صورت نمی‌گیرد و در نتیجه زخم‌های نوروایسکمیک شکل می‌گیرند. تشخیص زخم‌هایی که به واسطه گرفتگی عروق ایجاد شده‌اند به وسیله متخصص زخم امکان پذیر است، اگر علت ایجاد زخم زخم گرفتگی عروق باشد باید ابتدا این مشکل زمینه‌ای برطرف شود تا زخم بهبود یابد.
طبقه بندی زخم‌های پای دیابتی
امکان دسته بندی زخم‌های پای دیابتی بر اساس شدت وجود دارد.
زخم پای دیابت خفیف
این نوع زخم دیابت از نظر اندازه و عمق سطحی و محدود است.
زخم پای دیابت متوسط
این نوع زخم عمیق‌تر و گسترده‌تر از زخم پای خفیف دیابت است.
زخم پای دیابت شدید
این عارضه از انواع پیشین شدیدتر بوده و با علائم سیستمیک یا اختلالات متابولیکی همراه است. پارسا طب با در نظر گرفتن نوع زخم پای افراد دیابتی بهترین روش درمانی را به آنها معرفی می‌کند.
روش‌های درمانی زخم پای دیابتی
روش‌های درمانی زخم دیابتی شامل انواع مختلف پاکسازی زخم، دبریدمان، پیوند پوست، آنتی بیوتیک، گشادکننده عروق، کنترل درد و ب کارگیری انواع باند است، لازم است ذکر شود که در سیستم‌های مراقبت چند رشته‌ای موجود در زمینه زخم‌های پای دیابتی، درمان این نوع زخم هنوز یکی از معضلات بوده و نتایج مطلوبی به همراه نداشته است.
سطح پایین لیزر درمانی؛ روش درمانی جدید
لیزر درمانی سطح پایین (LLLT) که به آن لیزر نرم نیز گفته می‌شود، با رساندن انرژی نور به صورت مستقیم اقدام به ترمیم سلول‌های آسیب دیده می‌کند. به بیانی دیگر انرژی لیزر با تحریک مولکول‌ها و اتم‌های سلول، زخم پای دیابتی را معالجه می‌کند.
از آنجایی که در این روش درمانی لیزر از فاصله مشخصی فرآیند ترمیم زخم را شروع می‌کند، در نتیجه این روش را روش جدیدی از طب سوزنی لیزر نیز توصیف می‌کنند که سوزن لیزر نامیده می‌شود.
سوزن‌های لیزر در واقع مانند سوزن عادی نبوده و به درون پوست وارد نمی‌شوند. در این فرآیند فیبرهای نوری روی نقاط طب سوزنی در حالت قائم وارد شده و در آنجا ثابت می‌مانند؛ لذا امکان به دست آوردن چگالی نوری بالا با بررسی این فیبرها وجود دارد.
شناخت عارضه‌های عدم درمان زخم پای دیابتی
عفونت زخم پای دیابتی
درمان نکردن عفونت پای ناشی از دیابت باعث قطع عضو و مرگ می‌شود. آموزش پیشگیری و درمان عفونت پا دیابتی در بیماران دیابتی بسیار مهم است. اول از همه، بیماران دیابتی باید قند خون خود را به خوبی کنترل کنند. آنها به مراقبت خوب پا، با نپوشیدن کفش‌های تنگ و استفاده از کرم مرطوب کننده برای پا نیاز دارند. عفونت‌های پای دیابتی در مبتلایان به دیابت ممکن است در مراحل اولیه جدی گرفته نشوند، اما با توجه به نتایج می‌تواند منجر به از دست رفتن پا و حتی مرگ شود.
قانقاریا
قانقاریا معمولاً در انگشتان پا، پس از یک رویداد مانند ضربه یا آسیب به پوست و یا در اثر عفونت پا یا انگشتان ایجاد می‌شود. پرفسور Cüneyt Köksoy اظهار کرد که پیشرفت زخم یا عفونت می‌تواند منجر به قانقاریا شود، که این به معنای از دست دادن عملکرد انگشتان است. برای اینکه این فرآیند رخ دهد، باید انسداد عروقی وجود داشته باشد که اساساً تغذیه بافت‌ها را مختل کند. بنابراین، وجود قانقاریا در انگشتان، معمولاً نشانه‌ی گرفتگی عروقی است. با این حال بعضی از واسکولیت ها، به غیر از انسداد عروق، می‌توانند علائم قانقاریا را در برخی از عفونت‌های خاص ایجاد کنند. مهمترین مشکلات که باعث قانقاریا در پاها می‌شود، در اثر انسداد رگ‌های پا به علت دیابت است.
شایع‌ترین حالتی که در بیماران دیابتی دیده می‌شود انسداد رگ‌های زیر زانو، ساق پا و مچ پا، اغلب همراه با زخم پای دیابتی است. گاهی اوقات انسداد زیر زانو ممکن است به دلیل دیابت نبوده و علت آن آترواسکلروز باشد. مهمترین علامت دیابت در ارتباط با بیماری‌های عروقی، زخم‌های بدون درد در انگشتان پا، کبودی، تورم، قرمزی و عفونت‌های ناخوشایند و قانقریای سیاه رنگ در پا و پاشنه است.
مرگ
دیابت بزرگترین رویداد بین المللی است که بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط با دیابت نتایج بدتری از سرطان دارد.، مقایسه میزان بقای پنج ساله بیماران مبتلا به سرطان با زخم پای دیابتی نشان داد که، تنها دو مورد از سرطان از میزان مرگ و میر ناشی از دیابت عبور کرد.
هشت روش درمان خانگی زخم پای دیابتی
درمان‌های خانگی که برای درمان درد پای دیابتی در مراحل اولیه می‌توان استفاده کرد عبارتند از:
۱. کافئین
شایع‌ترین مشکل در مورد زخم یا عفونت پای دیابتی اینکه خون به درستی نمی‌تواند به انتهای پای بیمار برسد و ترکیبات مبارزه کننده با عفونت نمی‌توانند از بدن در مقابل زخم پای دیابتی محافظت کننند. کافئین باعث تحریک شدن سیستم عصبی مرکزی و افزایش جریان خون در بدن بیمار می‌شود. این روش ممکن است که برخی از مشکلات گردش خون در پاها رو حل کنه و همچنین کار سیستم ایمنی در ناحیه زخم را بهبود دهد.
۲. ریشه ریواس
ریشه ریواس شامل ترکیبی به نام امودین است که خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد، این ریشه در درمان عفونت‌های پای دیابتی بسیار مؤثر و مفید به نظر می‌رسد وقتی که ریشه ریواس به صورت موضعی استفاده شود می‌تواند به سرعت عفونت رو خنثی کرده و اندازه زخم رو کاهش دهد، قبل از اینکه سندروم واکنش التهابی تحت تأثیر قرار بگیرد.
۳. آلوئه‌ورا
آلوئه‌ورا یک درمان خانگی دیگر برای درمان زخم پای دیابتی هست. این گیاه دارای ویژگی‌های ضد التهابی، ضد میکروبی و ضد درد است، با مالیدن ژل آلوئه‌ورا بر روی التهاب و زخم، می‌تواند درد و ناراحتی رو کاهش دهد، در حالی که عفونت پای دیابتی رو هم از بین می‌برد.
۴. غذاهای سرشار از منیزیم
تغییرات سطح مواد معدنی موجود در بدن می‌تواند منجر به شیوع و شدید شدن عفونت پای دیابتی شود، به صورت ویژه فقر منیزیم باعث مدیریت ضعیف دیابت و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود … از غذاهای سرشار از منیزیم مانند دانه کدو تنبل، اسفناج، لوبیا سیاه، آووکادو، شکلات تیره و موز استفاده کنید.
۵. گیاه سیلیوم
افرادی که از دیابت رنج می‌برند می‌توانند با استفاده از گیاه سیلیوم سیاه یا زرد، سلامت خود را رو بهبود دهند، چرا که می‌تواند به تنظیم انسولین و سطح گلوکز بدن کمک کند، این گیاه می‌تواند احتمال ابتلاء به مشکلات دیابتی پا رو کاهش دهد که در نتیجه این گیاه ویژه به داروی مهمی تبدیل می‌شود که باید در سبد داروهای گیاهی بیمار قرار بگیرد.
۶. سویا
بسیاری از مردم اطلاع دارند که مصرف محصولات سویا چقدر برای سلامتی بدن مفید است، اما وقتی نوبت به تحریک جریان خون می‌رسد، مخلوطی از زنجبیل و سویا می‌تواند برای سیستم گردش خون فوق العاده عمل کند، قرار دادن مقدار بیشتری از محصولات مختلف سویا در سبد غذایی می تواند به درمان زخم پای دیابتی کمک کند.
۷. عسل
عسل رایج‌ترین درمان خانگی برای مشکلات پای دیابتی است، زیرا که حاوی خواص ضد باکتری، ضد ویروسی، ضد التهاب و آنتی‌اکسیدانی است، این مواد می‌توانند با میکروب‌ها مبارزه کنند و همچنین باعث افزایش محافظت و جلوگیری از هر گونه عفونت بیشتر شوند.
۸. ماده معدنی روی
کمبود روی در بدن منجر به ایجاد مشکلات بسیاری برای سلامتی می‌شود به دلیل اینکه بدن بیمار دیگر نمی‌تواند آنتی بادی و دیگر ترکیبات ضد پاتوژن که برای سلامت او ضروری هستند را تولید کند. روی فرآیند تعمیر و درمان بدن رو سریع‌تر می‌کند و به همین دلیل برای درمان زخم پای دیابتی مؤثر است، غذاهای حاوی روی مثل دانه‌ها، آجیل، شکلات تیره، گوشت گاو، اسفناج، قارچ و غیره رو بیشتر مصرف کنید.
نظر شما