به گزارش خبرنگار ایمنا، مشاور رئیس انجمن تغذیه ایران با اشاره به اینکه در شرایط فعلی احتمال در معرض گرما قرار گرفتن و گرمازدگی نسبتاً زیاد است، در خصوص نشانه‌های گرمازدگی، اظهار کرد: گرمازدگی عمدتاً به علت کمبود شدید آب میان بافتی در بدن ایجاد می‌شود که علائم آن شامل ضعف شدید، تشنگی شدید، سر درد، خستگی، کاهش اشتها، خشکی مخاط دهان و گلو و بینی، کم شدن ادرار، افزایش ضربان قلب و در موارد شدید کاهش عملکرد مغز است.
برلیانت بزرگمهر با تاکید بر اینکه بهتر است سعی کنیم در معرض گرمای شدید قرار نگیریم، گفت: برای پیشگیری از گرمازدگی لازم است سه مورد رعایت کنیم. اول آنکه به مقدار کافی و لازم آب به بدن خود برسانیم؛ چراکه در تابستان با توجه به آنکه تعریق بیشتر از فصول سرد سال است، مقدار زیادی آب از طریق تعریق از بدن دفع می‌شود و باید با مصرف آب و مایعات جبران شود. در اولویت بعدی باید از مواد غذایی که باعث بروز تشنگی می‌شوند پرهیز کنیم و اولویت سوم این است که باید از دفع زیاد آب از بدن جلوگیری کنیم و نگذاریم مقدار زیادی آب از بدن دفع شود.
این مشاور تغذیه و رژیم درمانی ادامه داد: اگر به جبران آب تعریق شده از بدن میزان کافی آب به بدن نرسانیم، آب میان بافتی بدن کاهش می‌یابد که سبب بروز اختلالات زیادی می‌شود و این اختلالات اگر شدید باشد می‌تواند ناگوار باشد. مقدار آبی که لازم است در روز مصرف شود برای بزرگسالان حدود ۳۵ میلی‌لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است و در کودکان و شیرخواران نیز این میزان بیشتر است که بسته به عوامل مختلف متغیر است.
وی با تاکید بر اینکه بهترین راه برای جبران آب از دست رفته بدن به واسطه تعریق، نوشیدن آب آشامیدنی سالم است، تصریح کرد: برخی افراد مایعات دیگری مانند شربت یا نوشابه‌های گازدار را جایگزین آب می‌کنند که این کار درستی نیست؛ بهترین مایع برای بدن آب سالم بهداشتی است. البته می‌توان گاهی اوقات شیر یا دوغ کم نمک را نیز جایگزین آن کرد.
بزرگمهر با توصیه به مصرف مواد غذایی حاوی آب، گفت: برخی مواد غذایی حاوی آب مرئی هستند که ما به چشم آن را مشاهده می‌کنیم مانند سوپ، آش، آبمیوه و برخی مواد غذایی نیز آب نامرئی دارند مانند میوه‌ها و سبزی‌ها که آن را مشاهده نمی‌کنیم. پس گنجاندن میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه، علاوه بر آنکه در تأمین آب مورد نیاز بدن مؤثر هستند، حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که می‌توانند نیاز بدن به این مواد را پاسخگو باشند.
خواص بی نظیر پرتقال
پرتقال‌ها با ویتامین C پر شده اند. اولین واقعیتی که در کلاس بهداشت مدرسه خود آموختید، اما ارزش تکرار دارد. یکی از مهمترین فواید سلامتی پرتقال‌ها، میزان ویتامین C آنهاست که تقریباً ۷۰ میلی گرم یا ۹۳ درصد از میزان توصیه شده از رژیم غذایی توصیه شده در یک میوه متوسط است. طبق تحقیقات انجام شده، این آنتی اکسیدان قوی ممکن است با تحریک تولید و بهبود عملکرد گلبول‌های سفید، از جمله سلول‌های خاص که به باکتری‌ها و ویروس‌های خارجی حمله می‌کنند، و باعث افزایش سطح آنتی بادی‌های موجود که به مبارزه با آنتی ژن‌های خارجی کمک می‌کند، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. این قدرت آنتی اکسیدانی همچنین به مسدود شدن برخی از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند، که وقتی در معرض دود تنباکو یا اشعه قرار دارید ایجاد می‌شود و می‌تواند به مرور زمان منجر به پیری پوست، سرطان، بیماری‌های قلبی و آرتروز شود.
ویتامین C پرتقال باعث می‌شود فرد احساس خوبی داشته باشد و این ماده مغذی نقش مهمی در جذب آهن دارد و به ساخت گلبول‌های قرمز کمک می‌کند. بدون جذب مقادیر کافی آهن، این احتمال وجود دارد که احساس لاغری و خستگی کنید. به علاوه، ویتامین C ممکن است با کمک به بدن شما در تولید کلاژن – پروتئین لازم برای صافی، سفتی و محکم کردن پوست، به شما بدهد. این ماده مغذی به تثبیت ساختار مولکول کلاژن، تحریک مولکول‌های RNA پیام رسان کمک می‌کند و به فیبروبلاست های پوست (سلول‌های موجود در بافت همبند) می‌گوید تا بتوانند کلاژن ایجاد کنند.
پرتقال منبع آسان فیبر است. یک پرتقال متوسط حدود سه گرم فیبر دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا دو ساعت بعد گرسنه نشوید. فیبر می‌تواند به کاهش سطح کلسترول خون و جلوگیری از یبوست کمک کند. پرتقال‌ها حاوی فولات هستند که یک ماده مغذی اساسی برای زنان است. فولات ماده مغذی است که در ساختن دی ان ای و کمک به تقسیم سلولی کمک می‌کند و در کاهش خطر نقص لوله عصبی (به نام ناهنجاری‌های ستون فقرات، جمجمه و مغز) که در طی سه تا چهار هفته اول پس از برداشت رخ می‌دهد، ضروری است. پرتقال می‌تواند به شما در پر کردن سهمیه پتاسیم کمک کند. یک پرتقال متوسط ۲۳۷ میلی گرم پتاسیم دارد، پتاسیم پرتقال کمک به عملکرد کلیه و قلب می‌کند و به کاهش فشار خون منجر می‌شود.
این میوه حاوی ماده مغذی است که باعث تقویت سلامت چشم می‌شود. پرتقال‌ها حاوی ۱۴.۴ میکروگرم ویتامین A به شکل بتا کاروتن هستند، ترکیبی که ممکن است در کاهش خطر ابتلاء به بیماری‌های چشمی ناشی از سن منجر به کاهش بینایی شود. ویتامین A همچنین یک عنصر اساسی رود وپسین است، پروتئینی است که نور را در شبکیه جذب می‌کند و از عملکرد قرنیه در هر NIH پشتیبانی می‌کند.
درمان سنگ کلیه و بوی دهان با میوه‌های تابستانی
یک متخصص طب سنتی درباره فواید میوه‌های تابستانی اظهار کرد: با آغاز فصل بهار میوه‌های و سبزیجات مخصوص این فصل مانند: زردآلو، گوجه سبز، خیار و گیلاس کم کم در باغ‌ها و مزارع خود نمایی می‌کنند و اغلب میوه‌های این فصل دارای مزاج سرد و خشک هستند.
محمدرضا حاجی حیدری با بیان مزاج سرد و تر انواع میوه‌های تابستانی، افزود: میوه‌هایی مانند هندوانه و خربزه که در اواخر فصل بهار و ابتدای تابستان وارد بازار می‌شوند پر آب بوده و دارای مزاج سرد وتر هستند.
وی با تاکید بر اینکه یکی از معیارهای تشخیص مزاج میوه‌ها طعم آنها است، گفت: میوه‌های دارای طعم ترش و گس مانند چغاله بادام و گوجه سبز دارای مزاج سرد بوده و میوه‌های دارای طعم شیرین مانند توت سفید و زرد آلو رسیده دارای مزاج معتدل هستند. اما به طور کلی اغلب میوه‌های سر درختی فصل بهار دارای مزاج سرد تا معتدل هستند، در حالی که اغلب میوه‌های فصل تابستان مانند هندوانه، خیار و کدو دارای مزاج سرد وتر و یا مانند خربزه، گرمک و طالبی معتدل وتر است.
حاجی حیدری درباره فواید توت سفید، تصریح کرد: توت سفید شیرین یکی از میوه‌های ارزشمند و خوشمزه فصل بهار است که برای همه مزاج‌ها و سنین مناسب بوده و به علت دارا بودن آهن گیاهی و فیبر، خاصیت آنتی اکسیدان بالایی دارد که برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است.
این متخصص طب سنتی درباره فواید خربزه، اظهار کرد: خربزه و گرمک از میوه‌های آبدار فصل تابستان به شمار می‌روند که برای رفع عطش، تشنگی و کاهش حرارت بدن مفید هستند.
حاجی حیدری ادامه داد: بهترین زمان مصرف خربزه بین دو وعده غذایی بوده و زیاده روی در مصرف آن باعث ضعف معده، سیستم گوارش و سردرد می‌شود و خوردن آن بلافاصله بعد از غذا موجب فساد هضم و نفخ معده خواهد شد. خربزه گرگابی یکی از انواع خربزه‌های شیرین بسیار لطیف و زود هضم است که در شهری به همین نام در استان اصفهان کشت می‌شود.
وی در مورد فواید درمانی زردآلود، گفت: زردآلو را به عنوان یکی از میوه‌های شیرین و آبدار فصل بهار که دارای مزاج گرم وتر است می‌توان نام برد. این میوه حاوی مقدار زیادی آهن و فیبر بوده و بهترین زمان مصرف آن وقتی است که رسیده، شیرین، ترد و دارای هسته شیرین باشد.
به گفته حاجی حیدری؛ زردآلود ملین طبع و خوش بو کننده دهان بوده و برای گرم مراجان مناسب‌تر است. مصرف خشک کرده آن به صورت خیسانده در آب برای رفع عطش، ورم معده و یبوست مفید خواهد بود. همچنین مصرف زیاد آن برای افرادی که ضعف معده دارند توصیه نمی‌شود و ممکن است باعث ایجاد نفخ و آروغ ترش شود.
آشنایی با خواص "سیر سیاه"
متخصص تغذیه با اشاره به خواص “سیر سیاه”، اظهار کرد: با توجه به ارزش غذایی و تأثیرات سیر سیاه، توصیه می‌کنیم این ماده ارزشمند را در رژیم غذایی خود بگنجانید چرا که سیر سیاه ضمن جلوگیری از بیماری‌های قلبی، باعث کاهش فشار خون شده و غلظت خون را کاهش می‌دهد.
سعید مرادی‌پور، با بیان اینکه در مقایسه با سیر خام، سیر سیاه، یک رنگ سیاه معمولی، مزه شیرین و بافت جویدنی بدون بوی زننده دارد، افزود: سیر سیاه دارای مقادیر فراوانی از ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانند پلی‌فنلها، فلاونوئیدها، مشتقات تتراهیدروβکاربولین و ترکیبات ارگانوسولفور در مقایسه با سیر تازه است؛ توجه داشته باشید که تخمیر نه‌تنها باعث تغییر در اجزای تغذیه‌ای و خصوصیات حسی می‌شود بلکه باعث افزایش فعالیت سیر سیاه نیز می‌شود.
مرادی‌پور خاطرنشان کرد: شواهدی مبنی بر اثرات درمانی سیر سیاه از جمله ضد سرطان، ضد چاقی، سیستم ایمنی بدن، هیپولیپیدمی، آنتی‌اکسیدان، محافظت کننده سلول‌های کبدی و اثرات محافظت کننده عصبی در چند دهه گذشته گزارش شده است؛ سیر سیاه به‌عنوان یک عامل مهم چربی‌سوز و کاهش وزن شناخته می‌شود.
این متخصص تغذیه، اظهار کرد: “سیر سیاه” می‌تواند تا حدی از پیری زودرس نیز جلوگیری کند؛ مطالعات نشان می‌دهد در پیشگیری و درمان بیماری‌های تنفسی و آسم، کاهش استرس، سرماخوردگی، آلرژی و سرطان نیز مؤثر است.
به گفته مرادی‌پور؛ افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است می‌توانند با خوردن این خوراکی، سیستم دفاعی بدن خود را تقویت می‌کنند؛ مردم کشورهای آسیایی مانند تایلند، کره جنوبی و ژاپن قرن هاست که سیر سیاه را به‌عنوان یک غذای سنتی تولید و استفاده می‌کنند.
تنظیم فشار خون با گیاهان دارویی
یکی از مشکلات گسترده مردم جهان، ابتلاء به بیماری دیابت است که روزبه‌روز به آمار آن افزوده می‌شود. از مهمترین علل افزایش آمار ابتلاء به دیابت، تغذیه غلط و نداشتن تحرک است اما می‌توان برای مقابله با این بیماری، با تصحیح نوع تغذیه و رعایت رژیم غذایی و داشتن تحرک کافی، تا حد زیادی عوارض جانبی و عواقب آن را کاهش داد. اگرچه افراد مبتلا، باید تحت‌نظر پزشک متخصص باشند و به توصیه‌های او عمل کنند ولی در مواردی که مشکل دیابت حاد نباشد، می‌توان از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی مربوطه استفاده کرد. ناگفته نماند که بسیاری از گیاهان به دلیل داشتن الیاف (فیبر) در کاهش قندخون مؤثر هستند. در بین گیاهانی که اثر کاهش قندخون آنها قابل ملاحظه است می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد.
دانه شنبلیله
شنبلیله گیاهی با نام علمی TRIGONELLA FOOENUM GRACEUM و از خانواده نخود است. با وجودی که تاثیرهای مختلفی از جمله خواص ضددرد، ضدالتهاب، افزایش‌دهنده میل جنسی، مقوی قلب، صفراآور، کاهش‌دهنده کلسترول، چربی خون و فشار خون از آن گزارش شده است اما اثر قابل‌توجهی در کاهش قندخون دارد. به دلیل تلخ‌بودن پودر دانه شنبلیله، در برخی کشورها آن را به صورت قرص تولید می‌کنند. مصرف دانه‌های این گیاه به خاطر داشتن بافتی سفت و سخت، بی‌تاثیر است بنابراین آنها را با آسیاب پودر و سپس استفاده کنید. درضمن می‌توان پودر شنبلیله را همراه با موادغذایی مصرف کرد؛ مثلاً مخلوط آن با ماست.
گیاه گالگا
گالگا گیاهی با نام علمی GALEGA OFFICINALIS و از خانواده نخود است. در گذشته آن را به عنوان یک گیاه مدر، معرق، تب‌بر و ضدتشنج استفاده می‌کردند. همچنین مدت‌ها از این گیاه برای افزایش شیر مادران استفاده می‌شد که در حال حاضر نیز کاربرد دارد. یکی از مهمترین خواص این گیاه، کاهش قندخون در افراد مبتلا به دیابت نوع دو است. خوشبختانه از آن فرآورده‌ای به صورت قرص به نام گالگا تهیه شده که در داروخانه‌ها عرضه می‌شود.
گیاه سیر و پیاز
سیر و پیاز از جمله گیاهان کاهش‌دهنده قندخون هستند و البته اثر سیر به مراتب بیشتر از پیاز است. در صورتی که این گیاهان مرتب مصرف شوند تا حدی قندخون کاهش می‌یابد. می‌توان از فرآورده‌های قرص و کپسول تهیه‌شده از سیر هم برای کاهش قندخون استفاده کرد. البته فرآورده‌های صنعتی سیر بیشتر برای کاهش کلسترول و چربی خون به بازار عرضه شده‌اند زیرا در این موارد تأثیر بسزایی دارد اگرچه مصرف آنها تا حدی کاهش قندخون را به دنبال دارد.
گیاهان دیگر
گیاهان دیگری که به طور معمول در دسترس هستند و می‌توان آنها را در رژیم غذایی گنجاند و باعث کاهش قندخون می‌شوند عبارتند از: هویج، گشنیز، کنگرفرنگی، کرفس، کدو تنبل، زیتون، جین‌سینگ، جو، یونجه، کاسنی، انار، توت سفید، ثعلب، سماق، شوید، عدس، عناب و خرفه. در بین گیاهان مذکور سماق، عدس، انار، کدو تنبل، جو و عناب از اثرات قوی‌تری برخوردارند.
یکی از میوه‌هایی که برعکس انتظار باعث کاهش قندخون می‌شود، انگور است. خیلی‌ها تصور می‌کنند چون انگور شیرین است باعث افزایش قندخون می‌شود در حالی که قند موجود در ترکیب‌های انگور، فروکتوز است که باعث افزایش قندخون نمی‌شود. نتایج تحقیقات جدید نشان داده است که عنصر کروم در ترکیبات انگور به میزان قابل توجهی وجود دارد و این ماده در کاهش قندخون مؤثر است.
افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف انگور حد تعادل را رعایت کنند زیرا ممکن است مصرف بیش‌از حد آن باعث افزایش قندخون شود. مصرف کشمش یا مویز با چای (که از زمان قدیم و در حال حاضر نیز معمول است) گواهی بر نتایج تحقیقات جدید مبنی بر تأثیر این میوه بر کاهش قندخون است.
نظر شما