به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، سدها از بزرگترین جلوههای توان مهندسی بشر در مهار و بهرهگیری از نیروهای طبیعتاند. این سازههای عظیم در صورت اجرای صحیح نهتنها منبع تولید برق هستند، بلکه نقشی حیاتی در کنترل سیلاب، تأمین آب کشاورزی، توسعه حملونقل آبی و رشد اقتصادی مناطق پیرامونی دارند. بررسی فهرست بزرگترین سدهای جهان نشان میدهد چگونه کشورهای جهان از رودخانهها برای دستیابی به امنیت انرژی و توسعه پایدار استفاده کردهاند.
سد سهدره (Three Gorges Dam)، چین /۲۲۵۰۰ مگاوات
سد سهدره بر رود یانگتسه قرار دارد و با ظرفیت نصبشده ۲۲۵۰۰ مگاوات، قدرتمندترین سد برقآبی جهان بهحساب میآید. احداث آن از سال ۱۹۹۳ آغاز شد و در سال ۲۰۰۶ به بهرهبرداری رسید. این سد با ۲۳۰۰ متر طول و ۱۸۱ متر ارتفاع، سالانه حدود ۸۴ تراواتساعت برق تولید میکند. علاوه بر تأمین انرژی، سد سهدره نقش مهمی در کنترل سیلابهای تاریخی یانگتسه و بهبود حملونقل آبی ایفا کرده است. ظرفیت جابهجایی کالا در این مسیر از ۱۸ میلیون تن به حدود ۵۰ میلیون تن در سال افزایش داشته است.
سد بایهتان (Baihetan Dam)، چین / ۱۶۰۰۰ مگاوات
سد بایهتان دومین شاهکار بزرگ چین در زمینه انرژیهای برقآبی است. ساخت آن ۱۳ سال بهطول انجامید و در سال ۲۰۲۲ بر رود جینشا تکمیل شد. این سد ۲۸۹ متر ارتفاع دارد و از توربینهای ۱۰۰۰ مگاواتی بهره میبرد که بزرگترین توربینهای یکواحدی در جهان بهشمار میآیند. بایههتان سالانه بیش از ۶۲ تراواتساعت انرژی تولید میکند و نقش کلیدی در کاهش وابستگی چین به زغالسنگ دارد.
سد ایتایپو (Itaipu Dam)، برزیل–پاراگوئه / ۱۴۰۰۰ مگاوات
سد ایتایپو نمونهای کمنظیر از همکاری میاندولتی است. این سد که بر رودخانه پارانا ساخته شده، در سال ۱۹۸۴ به بهرهبرداری رسید و دارای ۲۰ توربین عظیم است. ایتایپو سالها عنوان بزرگترین نیروگاه برقآبی جهان را در اختیار داشت. در سال ۲۰۱۶ با تولید بیش از ۱۰۳ میلیون مگاواتساعت رکورد جهانی را شکست. حدود ۸۷ درصد از برق پاراگوئه از این سد تأمین میشود.
سد شیلودو (Xiluodu Dam)، چین / ۱۳۸۶۰ مگاوات
سد شیلودو یکی از بزرگترین سدهای قوسی جهان است که در سال ۲۰۱۳ بر رود جینشا ساخته شد. ارتفاع آن ۲۸۵/۵ متر است و حجم مخزن آن به ۱۲٫۶۷ میلیارد مترمکعب میرسد. این سد علاوهبر تولید برق، نقش مهمی در کنترل رسوبات و مدیریت جریان رودخانه یانگتسه دارد.
سد بلو مونته (Belo Monte Dam)، برزیل / ۱۱۲۰۰ مگاوات
سد بلو مونته در ایالت پا را در شمال برزیل قرار دارد و با ۲۴ توربین، بزرگترین نیروگاه برقآبی این کشور محسوب میشود. ساخت آن از سال ۲۰۱۱ آغاز و در سال ۲۰۱۹ تکمیل شد. برق تولیدی این سد پاسخگوی نیاز حدود ۶۰ میلیون نفر است. با وجود اهمیت آن برای توسعه انرژی پاک، نگرانیهای زیستمحیطی در منطقه آمازون موجب تغییر سیاستهای آینده برزیل در احداث سدهای جدید شده است.
سد گوری (Guri Dam)، ونزوئلا/ ۱۰۲۳۵ مگاوات
سد گوری بر رود کارونی در ونزوئلا واقع شده و در سال ۱۹۸۶ به بهرهبرداری رسید. این سد با ارتفاع ۱۶۲ متر و مخزنی بهوسعت ۴۰۰۰ کیلومترمربع، بیش از ۳۸ درصد از برق این کشور را تأمین میکند. با وجود ظرفیت عظیم آن، کمبود بارندگی و فرسودگی زیرساختها در سالهای اخیر، عملکرد نیروگاه را با چالش روبهرو کرده است.
سد وودونگده (Wudonge Dam)، چین / ۱۰۲۰۰ مگاوات
سد وودونگده که در سال ۲۰۲۱ بر رود جینشا تکمیل شد، از بلندترین سدهای قوسی جهان است. ارتفاع آن ۲۷۰ متر و ظرفیت مخزنش ۷.۴ میلیارد مترمکعب است. این سد با ۱۲ توربین ۸۵۰ مگاواتی، سالانه حدود ۳۸ میلیارد کیلوواتساعت برق تولید میکند و به کنترل سیلابها و تأمین آب نواحی جنوبغربی چین کمک میکند.
سد توکوروئی (Tucuruí Dam)، برزیل / ۸۳۷۰ مگاوات
سد توکوروئی بر رود توکانتینز در قلب آمازون برزیل بنا شده است. این سد وزنی با ارتفاع ۷۸ متر و ظرفیت مخزن ۴۵ میلیارد مترمکعب، از سال ۱۹۸۴ برق شمال برزیل را تأمین میکند. احداث آن موجب توسعه صنعتی و بهبود دسترسی مناطق دورافتاده به برق شد.
سد گرند کولی (Grand Coulee Dam)، ایالات متحده آمریکا/ ۶۸۰۹ مگاوات
سد گرند کولی بر رود کلمبیای ایالات متحده آمریکا قرار دارد و یکی از بزرگترین سازههای بتنی جهان است. این سد در سال ۱۹۴۲ تکمیل شد و با ارتفاع ۱۶۸ متر و طول تاج ۱۵۹۲ متر، علاوهبر تولید برق، نقش حیاتی در آبیاری بیش از ۴۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و کنترل سیلاب دارد.
سد لونگتان (Longtan Dam)، چین / ۶۴۲۶ مگاوات
سد لونگتان بر رودخانه هنگویی (Honghui River) در گوانگشی چین ساخته شده و نمونهای از فناوری بتن غلتکی فشرده است. ارتفاع آن ۲۱۶ متر و طول تاجش بیش از ۸۰۰ متر است. این سد علاوهبر تولید برق پاک، در کاهش خطر سیلاب و توسعه مناطق جنوب چین نقش چشمگیری داشته است.
این سدها نماد توانایی بشر در بهرهبرداری از منابع طبیعی در مقیاس گستردهاند. هر یک با هدف تولید انرژی پاک، کنترل سیلابها و توسعه اقتصادی ساخته شدهاند و امروزه نقشی بنیادی در تأمین انرژی صدها میلیون نفر دارند، با این حال آینده ساخت سدها نیازمند تعادلی دقیق میان امنیت انرژی، حفظ محیطزیست و عدالت اجتماعی است تا توسعه پایدار بدون آسیب به اکوسیستمها و جوامع محلی تحقق پیدا کند.
نظر شما