انواع سبزیجات

صیفی جات نوعی ساختار دانه دار هستند که حاصل رشد تخمدان یک گیاه گلدار هستند. سبزیجات نیز سایر بخش های گیاه مانند برگ ها (کاهو یا اسفناج)، ریشه ها (هویج و تربچه)، ساقه ها (زنجبیل و کرفس) و جوانه ها (گل کلم و کلم بروکلی) هستند. تفاوت دیگر بین سبزیجات و صیفی جات در میزان قند موجود در هر کدام است. قند موجود در صیفی جات یک قند ساده به نام فروکتوز است که دلیل طعم شیرین آنها نیز هستند. اما سبزیجات از میزان قند کمتری نسبت به صیفی جات برخوردار هستند. از نظر علمی سبزیجات را براساس اینکه در فصل گرم یا خنک کشت میشوند و یا براساس اندام خوراکی گیاه میتوان دسته بندی نمود.

گروه بندی سبزیجات براساس اندام خوراکی

مطابق این گروه بندی سبزیجات به ۱۰ بخش ریشه ای (هویج، شلغم، تربچه، چغندر لبویی)، پیازی (پیاز، سیر، موسیر، تره فرنگی)، غده ای (سیب زمینی)، خورشتی (اسفناج، جعفری، کرفس، شوید)، برگی (ریحان، نعناع، شاهی، ترخون، تره)، جالیزی (خیار، خربزه، هندوانه، کدو)، سالادی (کاهو، کاسنی)، دانه ای (لوبیا، نخود فرنگی)، صیفی جات (بادمجان، گوجه فرنگی، فلفل) و متفرقه (قارچ، بامیه، مارچوبه، آرتیشو) تقسیم بندی میشوند.

کاشت سبزیجات برگی

سبزیجات مختلفی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را در خانه کشت کرد. سبزیجات برگی مثل ریحان، نعناع، گشنیز، تره و.. از جمله سبزی‌هایی هستند که می‌توان آن‌ها را در گلدان یا باغچه کاشت. یکی از محبوب‌ترین آنها برای کاشت در باغچه ریحان است. می‌توانید این گیاه را در باغچه خانه و گلدان هم پرورش دهید. برای کاشت بذر سبزیجات در گلدان بهتر است گلدانی را انتخاب کنید که عرضی برابر با ۱۰ سانتی‌متر و زهکشی مناسب داشته باشد. برای کاشت ریحان در باغچه، باید نقطه‌ای را انتخاب کرد که گیاه بتواند حداقل ۶ ساعت از روز نور خورشید را جذب کند. نعناع به دلیل عطر و طعم و خواص درمانی مختلفی که دارد، بین ایرانی‌ها از محبوبیت بالایی برخوردار است و به‌همین‌دلیل می‌توان آن را در لیست بهترین سبزیجات برای کاشت در باغچه قرار داد. همچنین میتوان نشا نعناع را تهیه کرده و کاشت. در نحوه کاشت بذر نعناع، بهتر است گلدانی با عمق ۲۵ سانتی‌متر را انتخاب شود تا ریشه‌های این گیاه فضای کافی برای رشد را داشته باشند.

از آن‌جایی که بذر نعناع رونده است، باید گلدانی بزرگ را انتخاب کنید که فضای رشد برای آن فراهم شود. برای این‌که نعناع بیشترین رشد را داشته باشد، باید آن را در محیطی پر نور کاشته و آن را به‌صورت مرتب آبیاری کنید. روش برداشت نعنان و ریحان یکسان بوده و باید برگ‌ها را از شاخه جدا کنید. برای کاشت بذر گشنیز در گلدان یا باغچه، باید بذرها را روی خاک قرار داده و روی آن‌ها را ۲ تا ۵ سانتی‌متر خاک ریخت. بایستی توجه داشت که تا قبل از جوانه‌زنی نباید آبیاری به روش غرقابی باشد، زیرا این کار باعث چرخش بذرها شده و مانع جوانه‌زنی آن‌ها می‌شود. کاشت گشنیز در گلدان امکان پذیر است و بهتر است گلدان را در بخش‌های نورگیر خانه قرار دهید. بذر تره یکی از بهترین سبزیجات برای کاشت در باغچه محسوب می‌شود. برای این‌که این گیاه بتواند در گلدان به رشد خود ادامه دهد، باید این بذر سبزیجات را در گلدانی با عمق ۱۵ تا ۲۵ سانتی‌متر بکارید. برای کاشت بذر تره باید دانه‌ها را روی خاک قرار داده و روی آن را با یک لایه نازک از خاک بپوشانید.

بهترین کود برای سبزیجات

بایستی توجه داشت که به گیاهان خیلی زود کودداده نشود. کود دهی قبل از رشد گیاهان در باغ می تواند به گیاهان آسیب برساند و در برخی موارد آن‌ها را از بین ببرد. گیاهچه های جوان به زمان نیاز دارند تا با خاک و زندگی در فضای باز سازگار شوند. ۷ تا ۱۰ روز پس از کاشت زمان مناسبی برای شروع کوددهی است. به طور کلی کود کامل یا همان کود NPK دارای سه عنصر اصلی و ضروری برای رشد و نمو گیاهان یعنی نیتروژن، فسفر و پتاسیم می‌باشد. استفاده از کودهای کامل می‌توانند به رشد رویشی، ریشه زایی و گلدهی گیاهان، بسته به درصد عناصر موجود در آن تاثیر مثبت زیادی بگذارند. استفاده از کود متعادل‌کننده مانند کود ۲۰ ۲۰ ۲۰ برای سبزیجات گزینه مناسبی است و عناصر مهم و پرمصرف را در اختیار گیاه قرار می‌دهد. هرگز نباید به سبزیجات در گرمای روز کود داد. گیاهان در وسط روز در بالاترین سطح استرس خود در قرار دارند. همچنین آن‌ها در این زمان کمتر قادر به جذب مواد مغذی هستند. بسته به کود و روش مورد استفاده، آفتاب سوزان می تواند گیاهان را بسوزاند و به آنها آسیب برساند. اوایل صبح یا اواخر عصر زمان مناسبی برای کوددهی است.

کود نیتروژن

بهترین کود برای سبزیجات با هدف افزایش رشد رویشی مانند رشد شاخه و برگ‌ها استفاده از کود نیتروژن یا کودهای حاوی نیتروژن است. نیتروژن برای فرایندها و عملکردهای مختلفی مورد نیاز است و نبود یا کمبود آن آسیب‌های جدی را سبب می‌شود. اما بیشترین تاثیر را بر رشد بخش‌های مختلف گیاه دارد. عنصر نیتروژن در همه مراحل رشد گیاه مورد نیاز است اما معمولاً کود نیتروژن در ابتدای فصل رشد استفاده می‌شود تا گیاه برای شروع پرقدرت اماده شود.

کود فسفر

کود فسفر بهترین کود برای سبزیجات در مرحله‌ی گلدهی است. این عنصر با بهبود و افزایش گل‌دهی سبب تولید محصول با کیفیت‌تر می‌شود. فسفر علاوه بر گل‌دهی سبب افزایش رشد و توسعه ریشه می‌شود. با افزایش سطح ریشه، جذب مواد توسط گیاه راحت‌تر و سریع‌تر رخ می‌دهد. بنابراین گیاه می‌تواند از مواد غذایی موجود در خاک استفاده بهینه داشته باشد.

کود پتاسیم

پتاسیم عنصری است که با کنترل روزنه‌ها سبب افزایش مقاومت گیاه در برابر خشکی می‌شود. این عنصر بر شکل، اندازه، طعم و رنگ‌پذیری محصولات تاثیر بسزایی دارد و می‌تواند کیفیت محصولات را به مقدار زیادی افزایش دهد.

کودهای ریز مغذی

عناصر ریزمغذی مانند آهن، بور، منگنز، روی، مولیبدن در مراحل مختلفی از رشد گیاه مورد نیاز هستند اما گیاه به مقدار کمی از این عناصر نیاز دارد. استفاده از کودهای میکرو می‌تواند این عناصر را برای گیاه تامین کند. کمبود عناصر میکرو می‌تواند سبب کاهش عملکرد و از بین رفتن گیاه شود، در نتیجه نباید از کودهای ریزمغذی غافل شد.