به گزارش خبرنگار ایمنا، شرکت‌های دانش‌بنیان نقش مهمی در رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در هر نقطه‌ای از جهان ایفا می‌کنند، به‌گونه‌ای‌که از آن‌ها به‌عنوان «موتور محرکه اقتصاد» در هر کشور یاد می‌شود. توسعه دانش‌بنیان سبب ایجاد رضایت‌مندی و انگیزه در میان نخبگان و فارغ‌التحصیلان می‌شود که محصولاتش با تولیدات متکی بر سرمایه و واردات تفاوت ویژه‌ای دارد.
یکی از نقاط قوت در سال ۱۴۰۱ پیشرفت و توسعه چشمگیر حوزه دانش‌بنیان‌ها بود. این دستاورد و پیروزی بسیار بزرگ برای مردم ایران نتیجه سال‌ها تلاش فناوران، نخبگان و جوانان سرزمین و حمایت‌های مسئولان به ویژه مقام معظم رهبری است که با تلاش در سال‌های متعدد به ثمر رسیده و تولیدات دانش‌بنیان و فناوری متکی بر علم و دانش بومی به جایگاه خوبی در کشور دست پیدا کرده است. در حال حاضر نیز همواره فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان مورد توجه معاونت‌های کشور قرار گرفته است.
با این حال شرکت‌های دانش‌بنیان همواره با مشکلات بسیاری مواجه هستند و چالش‌های متعددی پیش‌روی توسعه این شرکت‌ها وجود دارد که از جمله آن می‌توان به نبود بازار فروش مناسب اشاره کرد. شرکت‌های دانش‌بنیان امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند، اما فعالیت و توسعه چنین مراکزی نیاز به اقدامات و زیرساخت‌های ویژه دارد و متأسفانه در حال حاضر چالش‌های بسیاری برای رشد و توسعه دانش‌بنیان وجود دارد. برای شناخت بیشتر مشکلات و چالش‌های پیش‌رو برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و بررسی شرایط فعلی کشور برای فعالیت این نوع از شرکت‌های فناور با ابراهیم اکبرزاده، کارآفرین و مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
در حال حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان بیشتر با چه چالش‌هایی مواجه هستند؟
یکی از مسائلی که امروزه برای شرکت‌های دانش‌بنیان فعال، چالش‌زا شده است، کشف بازار، مشتری و عملاً مسئله فروش محصولات است. درواقع شرکت‌های دانش‌بنیان نمی‌توانند در تمام جنبه‌های این حوزه به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند. نکته دیگری که در این حوزه مورد توجه قرار می‌گیرد، این است که فناوری‌های موجود و مارکت حاکم بر کشور حوزه‌های دانش‌بنیان محدودی را شامل می‌شود.
دلیل ایجاد محدودیت در فعالیت‌های دانش‌بنیان چیست؟
درواقع با توجه به اینکه صنعت یا میزان پیشرفت جامعه نسبت به محصولات دارای فناوری و تکنولوژی پیشرفته، هنوز پذیرش لازم را ندارد در فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان محدودیت ایجاد شده است.
علاوه بر آن تبلیغات و عملکرد مطلوبی برای بهبود این مسئله انجام نشده است، همچنین شاید بنیه اقتصادی صنایع و جامعه به عنوان مصرف‌کننده و بخشی از کشور که می‌توانند از محصولات دانش‌بنیان به عنوان تجهیزات اولیه استفاده و محصولات نهایی مورد نیاز جامعه را تأمین کنند، هنوز نتوانسته به حد مطلوبی دست‌یابد و همین مسئله باعث شده که بازار فروش شرکت‌های دانش‌بنیان تحت تأثیر قرار گیرد.
از نظر شما مهم‌ترین مشکل شرکت‌های دانش‌بنیان چیست؟
به طور کلی مهم‌ترین مشکلی که در حال حاضر برای حوزه دانش‌بنیان مشاهده می‌شود، همین مسئله نداشتن توانایی در ایجاد بازار فروش محصولات است. در حال حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان برای فعالیت در خارج از کشور و صادرات محصول محدودیت‌های بسیار زیادی دارند، اما متأسفانه این شرکت‌ها در داخل نیز با محدودیت‌های زیادی مواجه می‌شوند. به طور کلی در بحث فروش محصول و تأمین مشتری مشکلات بسیاری داریم و در حال حاضر تنها برخی از حوزه‌های دانش‌بنیان توانسته‌اند در این زمینه به خوبی عمل کنند.
معاونت علمی و فناوری در بهبود شرایط شرکت‌های دانش‌بنیان چه نقشی داشته است؟
به طور کلی مجموعه معاونت علمی و فناوری همواره تلاش داشته است که با در اختیار قرار دادن تسهیلات و وام‌های مختلف به شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کند و همیشه عملکرد این معاونت در همین راستا بوده است.
نکته‌ای که در این حوزه مورد توجه قرار می‌گیرد، این است که اگر وام‌ها و تسهیلات دریافتی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان نتواند جذب سرمایه‌گذاری شرکت شده سپس به چرخه تولید و فناوری وارد شود و عملاً باعث رفع نیاز مشتریانی که متأسفانه در حال حاضر وجود ندارند، نشود، تنها بدهی بیشتری برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد می‌کند که این مسئله منجر به تضعیف عملکرد مراکز علمی فعال می‌شود.
در صورتی که چالش‌های پیش‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان مرتفع نشود، با چه مشکلاتی مواجه می‌شویم؟
در صورتی که شرکت‌های دانش‌بنیان با این مشکلات مواجه شوند، به مرور زمان توانایی خود را از دست می‌دهند و سرمایه‌هایی که برای فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته شده بود نیز از بین می‌رود. این مسئله به مرور زمان باعث جدا شدن نیروهای متخصص و کارآفرینان می‌شود و در نهایت منجر به از بین رفتن شرکت خواهد شد که رسیدن به چنین نقطه‌ای مشکلات بسیار نامطلوبی را به همراه دارد.
سخن آخر...
یکی از مسائلی که همواره مورد توجه قرار دارد و همیشه از جانب شرکت‌های دانش‌بنیان نسبت به آن تاکید شده است، فراهم کردن شرایط فعالیت برای متخصصان است. به طور مثال چند سال پیش طرحی تحت عنوان همکاری با متخصصان ایرانی ساکن در خارج از کشور اجرا شد که عملکرد مطلوبی نیز داشت، اما متأسفانه به دلیل اینکه شرایط جذب و استفاده از تخصص این افراد فراهم نبود، پس از مدتی متخصصان ایرانی به کشورهای دیگر مهاجرت کردند که این مسئله تأثیرات نامطلوبی را به همراه داشت.
نظر شما