به گزارش خبرنگار ایمنا، علم زمین‌شناسی یا شناسایی کره‌زمین دانشی است که پیرامون سیاره زمین و بخش‌های مختلف این کره مطالعه می‌کند؛ این مطالعات ممکن است به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم انجام شود.
معمولاً مطالعات مستقیم محدود به پوسته زمین می‌شود، اما مطالعات غیرمستقیم مربوط به هسته و گوشته زمین بوده و براساس شواهد ناشی از تحقیقات ژئوفیزیکی، زمین‌شیمی، فعالیت‌های آتش‌فشانی و مطالعات سنگ‌هایی که از اعماق زمین نشأت می‌گیرند، انجام می‌شود.
برای شناخت بیشتر علم زمین‌شناسی و بررسی کاربرد و جایگاه این دانش در دنیا و ایران با علی‌خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
علم زمین‌شناسی با چه هدفی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
علم مطالعه یا شناسایی کره‌زمین دانشی است که می‌تواند به‌صورت کاربردی یا پایه‌ای تحقیقات را پیرامون زمین انجام دهد. هنگامی که مطالعه پایه‌ای باشد بیشتر ویژگی‌ها و مشخصات پنهان کره‌زمین یا حتی سایر سیارات و اجرام کیهان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
هدف از این مطالعه شناسایی مسائلی مانند تغییرات کره زمین در طول تاریخ، نحوه تشکیل سیاره، ویژگی‌ها و ساختار آن در طول زمان و پیش‌بینی شرایط کره زمین است. در علم زمین‌شناسی قاعده‌ای تحت عنوان «زمان حال کلیدی برای شناخت آینده و گذشته است» وجود دارد که با این رویکرد مطالعات و تحقیقات پیرامون شناخت زمین انجام می‌شود.
مطالعات زمین‌شناسی چه بخشی از کره زمین را شامل می‌شود؟
مطالعاتی که پیرامون شناخت زمین انجام می‌شود، ممکن است بیشتر روی قشر سنگی این سیاره متمرکز باشد؛ البته معمولاً خاک نیز جزو این قشر محسوب می‌شود زیرا خاک محصول ناشی از هوازدگی قشر سنگی زمین است. در مطالعات زمین‌شناسی معمولاً مناطق جامد مورد بررسی قرار می‌گیرد که طی این مطالعات تمام سنگ‌های موجود روی سطح سیاره از جمله آذرین، رسوبی و دگرگونی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
آیا علم زمین‌شناسی تنها قشر جامد سیاره را در بر می‌گیرد؟
معمولاً این دانش به‌طورمستقیم کمتر به مباحث مرتبط با آب و هوا می‌پردازد؛ البته این مسئله به معنای این نیست که بخش هواکره و آب‌کره زمین مورد توجه زمین‌شناسی قرار نمی‌گیرد. به‌طورکلی یک زمین‌شناس تلاش دارد بین عوامل و فرآیندهای مؤثر بر شرایط کره زمین تحقیقات و مطالعاتی انجام دهد که این فرآیندها ممکن است بیرونی یا درونی باشند سپس با بررسی آن‌ها، می‌تواند وضعیت ایجاد شده را بازسازی کند.
جایگاه علم زمین‌شناسی در ایران چگونه است؟
به طور کلی جایگاه علم زمین‌شناسی در ایران بسیار خوب و پرافتخار است. علم زمین‌شناسی در ایران جزو دانش‌های قدمت‌دار محسوب می‌شود و طی بررسی‌های انجام شده پیرامون شرایط این دانش در ایران باید گفت که از نظر داشتن نیروی متخصص در رده‌هایی بسیار مطلوبی قرار گرفته‌ایم.
امروزه بسیاری از متخصصان ایرانی با کشورهای دیگر و شرکت‌های بزرگ مختلف دنیا در ارتباط بوده و در حال همکاری هستند همچنین در داخل کشور نیز سازمان‌های مختلفی پیرامون این حوزه فعالیت می‌کنند که از نظر اقتصادی یا مطالعاتی الزاماً مجبور به فعالیت پیرامون پوسته زمین هستند.
علم زمین‌شناسی در دنیا چه جایگاهی دارد؟
با وجود اینکه علم زمین‌شناسی در کشور ایران و در مقاطع پیش از کنکور خیلی مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اما در کشورهای مختلف جهان یکی از موضوعات و علوم مهمی که در مقاطع پایین‌تر به‌صورت دقیق مورد بحث و مطالعه قرار می‌گیرد و عملاً دانش‌آموز با آن آشنا می‌شود، زمین‌شناسی است.
اهمیت دانش زمین‌شناسی چیست؟
درواقع علم زمین‌شناسی، دانشی است که تمام مردم به دلیل زندگی روی این سیاره با آن آشنا باشند زیرا هنگامی که پیرامون مسائل مهمی مانند محیط‌زیست صحبت می‌شود، علم زمین‌شناسی بسیار حائز اهمیت است و حتی در علوم مختلفی مانند توسعه شهری، احداث کارخانه یا بناکردن ساختمان نیز باید مطالعات زمین‌شناسی انجام شود.
بنابراین مهندسان و متخصصان حوزه‌های مختلف از جمله عمران، معدن و حتی توسعه‌شهری باید به دانش زمین‌شناسی مسلط باشند و نبود این دانش باعث شده که در طول تاریخ با مشکلات مهمی در این زمینه مواجه شویم و عملاً با بررسی این وقایع به اهمیت علم زمین‌شناسی پی خواهیم برد. در طول تاریخ سدهای بسیاری بدون دانش و مطالعه زمین‌شناسی احداث شده که باعث نابودی یک منطقه شده است.
علم زمین‌شناسی با چه علومی در ارتباط است؟
علم زمین‌شناسی با مسائل مختلفی از جمله فیزیک و شیمی زمین در ارتباط است و مباحثی مانند گسل، لرزه‌نگاری، لرزه‌شناسی، منابع معدنی و مطالعات مربوط به زمین را مورد بررسی قرار می‌دهد به همین دلیل به طور مستقیم و غیرمستقیم با علوم بسیاری در ارتباط است.
سخن آخر…
به طول کلی انجام هر فعالیتی که با زمین در ارتباط است نیازمند انجام مطالعات زمین‌شناسی در حوزه‌های مختلفی از جمله سنگ‌شناسی، تکتونیک و شیمی‌زمین است؛ در صورتی که این مسئله مورد توجه قرار نگیرد قطعاً نتیجه آن فعالیت مطلوب نخواهد بود.
به طور مثال تاکنون سدهایی در نقاط مختلف احداث شده است که به دلیل نبود مطالعات زمین‌شناسی باعث ورود نمک به آب دریاچه و شور شدن آن شده است و پس از احداث سد، مشخص شده که این کار از نظر علمی صحیح نبوده است علاوه بر آن کارخانه‌ها و مراکز صنعتی و سدهای بسیاری بدون مطالعات زیست‌محیطی احداث شده است که پس از راه‌اندازی مشکلات آن سازه مشخص‌شده است.
نظر شما