به گزارش خبرنگار ایمنا، زمین‌شناسی یکی از علوم مهم و کاربردی است که در راستای شناخت اجزای تشکیل‌دهنده زمین، فرآیندهای زیرزمینی و سایر ویژگی‌های سیاره بسیار حائز اهمیت است. امروز دانش زمین‌شناسی به زیرشاخه‌های مختلفی تقسیم‌بندی شده است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها چینه‌شناسی است. دانش چینه‌شناسی یکی از شاخه‌های علم زمین‌شناسی محسوب می‌شود که به مطالعه دوره‌های مختلف زمین‌شناسی می‌پردازد.
علم چین‌شناسی با علوم دیگری از جمله فسیل‌شناسی ارتباط بسیار تنگاتنگی دارد. امروزه این دانش با کمک رسوب‌شناسی و روند توالی در دانش فسیل‌شناسی، فرآیندهای زمین‌شناسی را بازسازی می‌کند و به کمک آن می‌توان ویژگی‌های هر دوره و دوران زمین‌شناسی را مشخص کرد. درواقع چینه‌شناسی دانشی است که به کمک آن می‌توان وضعیت آب‌وهوا، ویژگی جانوران و جانداران و اقلیم دوران‌های مختلف زمین‌شناسی گذشته را بررسی کرد. برای شناخت بیشتر علم چینه‌شناسی، بررسی اهمیت و کاربرد این دانش و ارتباط آن با سایر زیرشاخه‌های علم زمین‌شناسی با علی‌خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
«چینه‌شناسی» چیست؟
دانش چینه شناسی یا Stratigraphy یکی از شاخه‌های علم زمین‌شناسی محسوب می‌شود که به صورت تخصصی برای مطالعه دوره‌های مختلف زمین‌شناسی از آن جدا شده است. درواقع چینه‌شناسی با استفاده از رسوب‌شناسی به بررسی سن زمین و توالی طبقات می‌پردازد. در این دانش طبقات زمین از نظر سن به ترتیب مشخص می‌شود.
چینه‌شناسی بر چه اساسی نام‌گذاری شده است؟
این نام در زبان فارسی معادل واژه Stratigraphy انتخاب شده است؛ علم چینه‌شناسی به بررسی و توالی سنی طبقات سنگی از دیدگاه زمان‌های زمین‌شناسی می‌پردازد و براساس دیوارهای گلی که در گذشته به صورت لایه‌لایه روی یکدیگر قرار می‌گرفتند و دیوارهای باغ یا خانه قدیمی را تشکیل می‌دادند، نام‌گذاری شده است.
چینه‌شناسی بر چه اساس ترتیب لایه‌های زمین را مشخص می‌کند؟
در این دانش با توجه به تقسیم بندی‌های نسبی زمین‌شناسی ترتیب لایه‌های زمین مشخص می‌شود. درواقع تاکنون سن مطلق زمین حدود ۴.۵ میلیارد سال تخمین‌زده شده و این دوران از عهد پرکامبرین، پالئوزونیک، سلئوزونیک و عهد حاضر تشکیل می‌شود. چینه‌شناسی نیز بر اساس این دسته‌بندی با توجه به اینکه در هر عهدی شرایط زمین‌شناسی و اقلیمی سیاره متفاوت بوده است، ترتیب لایه‌ها را مشخص می‌کند.
چینه‌شناسی با چه علوم دیگری در ارتباط است؟
درواقع علم چینه‌شناسی با علوم دیگری از جمله فسیل‌شناسی ارتباط بسیار تنگاتنگی دارد. در دانش زمین‌شناسی پژوهشگران معتقدند که در هر دوره زمانی یا هر دوران زمین‌شناسی که در برخی مواقع ممکن است چندین میلیون سال به طول بیانجامد، موجودات زنده‌ای وجود داشته‌اند و بعد از گذشت دوره مورد نظر به هر علتی نابود شده‌اند.
منظور از «زمان زمین‌شناسی» چیست؟
در دانش زمین‌شناسی تقسیم‌بندی‌های مختلفی انجام می‌شود که یکی از آن‌ها تقسیم عمر زمین به چندین دوره مختلف است. این دوران متشکل از پرکامبرین، پالئوزونیک، مزوزونیک و عهد حاضر است و هر یک از این دوران به دوره‌های زمین‌شناسی کوتاه‌تری نیز تقسیم‌بندی می‌شوند. دوره‌های مختلف زمین‌شناسی براساس حضور یا نابود شدن برخی از گونه‌های گیاهی یا جانوری مشخص می‌شود و با بررسی انقراض و پدید آمدن جانوران می‌توان شروع و پایان هر دوره را تعیین کرد.
هر دوره زمانی در زمین‌شناسی چه ویژگی‌هایی دارد؟
درواقع طی هر دوره زمین‌شناسی ممکن است شکوفایی ویژه‌ای در حیات ایجاد شود که در این فرآیند موجودات جدیدی به وجود می‌آیند؛ برخی از گونه‌ها ممکن است از بین رفته یا گونه‌ای از جانوران تکامل پیدا کنند. با توجه به این مسائل می‌توان هر دوره زمانی را در علم زمین‌شناسی مشخص کرد؛ این محدوده‌های زمانی در کل سیاره زمین قابل استناد است.
فسیل‌شناسی چگونه به چینه‌شناسی کمک می‌کند؟
امروزه علم چینه‌شناسی تلاش دارد با کمک علم رسوب‌شناسی و روند توالی در دانش فسیل‌شناسی، فرآیندهای زمین‌شناسی را بازسازی کند تا مشخص شود در هر دوره زمین‌شناسی شرایط آب و هوایی، جغرافیایی و پالئوژئوگرافی سیاره زمین چگونه بوده است.
در این فرآیند ممکن است مجموعه فسیل‌ها و رسوبات مورد بررسی قرار گیرد و چگونگی شرایط اقلیمی منطقه مشخص شود. بعد از اتمام این مطالعات با تحقیقات بیشتر و توزیع جهانی آن یک دوره یا دوران زمین‌شناسی تعریف می‌شود.
پرداختن به علم چینه‌شناسی چه اهمیتی دارد؟
یکی از سوالاتی که در حین مطالعه دانش چینه‌شناسی مطرح می‌شود، اهمیت و کاربرد علم چینه‌شناسی است. در بررسی اهمیت علم چینه‌شناسی نخستین مسئله‌ای که مطرح می‌شود، این است که بشر به صورت محض و تئوری علاقه دارد روند تکامل موجودات زنده را در طول تاریخ و با گذشت زمان بررسی کند که مطالعه این تکامل و آشنایی با آن توسط علم چینه‌شناسی و فسیل‌شناسی بررسی می‌شود.
نظر شما