به گزارش خبرنگار ایمنا، گیاهان بر اساس طب سنتی دارای مزاج گرم، سرد و معتدل هستند. ترکیب موجود در بعضی از گیاهان دارویی می‌تواند عوارض قوی داشته باشد و مصرف بعضی گیاهان خاص نیز می‌تواند با داروها تداخل داشته باشد به همین علت، برای مصرف هر گونه گیاه دارویی باید با پزشک مشورت شود. در همین زمینه با پریسا فرزانه، دکترای صنایع غذایی گفت و گویی انجام شده است که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
خواص دارویی سیر گیاهی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
ماده ضد میکروبی مؤثر در گیاه سیر آلیسین نام دارد که هنگام خرد شدن سیر تازه آزاد می‌شود همچنین سیر دارای ترکیبات فنلی زیادی است که در صورت مصرف خوراکی آن خواص ضد التهاب و ضد اسپاسم دارد؛ از بین فنول‌ها، فلاونوئیدها خواص ضد سرطان دارد. سیر در درمان کرم‌های انگلی و مشکلات تنفسی و گوارشی نیز کارآمد است. این ماده خوراکی محرک دستگاه ایمنی است و با کاهش رسوب چربی در دیواره عروق به پیشگیری از سخت شدن سرخرگ‌ها و تنظیم جریان خون کمک کرده و از تشکیل لخته خون و حمله‌های قلبی جلوگیری می‌کند. سیر علاوه بر کاهش چربی، قند و فشار خون، در درمان طاسی نیز مفید است به دلیل اینکه این گیاه گرم و خشک است به عنوان خشک کننده رطوبت معده قابل استفاده است. این گیاه پرخاصیت همچنین تسکین دهنده سرفه و صاف کننده صدا است. افرادی که به سیر حساس هستند ممکن است دچار سوزش سر دل شوند و کسانی که داروهای ضد انعقاد مصرف می‌کنند باید قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنند.
گیاه دارویی به لیمو چیست و چه خواصی دارد؟
هنگام خرد کردن برگ‌های خشک شده گیاه به لیمو از آنها بوی مطبوع لیمو متصاعد می‌شود. این گیاه حاوی فلاونوئید و اندکی روغن فرار است که ترکیب اصلی آن سیترال است و مسئول بوی گیاه است. گیاه به لیمو دارای خواص ضد اسپاسم است و برای درمان سوء هاضمه، نفخ، اسهال و قولنج توصیه شده است. این گیاه برای کاهش علائم آسم و تب استفاده می‌شود همچنین خواص ضد باکتری و ضد حشره و آنتی‌اکسیدانی دارد. تا به حال هیچ گونه موارد مسمومیت از این گیاه گزارش نشده است اما به دلیل تغییرات هورمونی از مصرف مقادیر زیاد آن باید خودداری کرد. مصرف این گیاه توسط افراد مبتلا به اختلال کلیوی و زنان باردار و شیرده توصیه نمی‌شود. در طول مصرف این گیاه، قرار گرفتن در برابر تابش نور آفتاب بایستی به حداقل برسد.
گیاه خطمی چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟
از ریشه خشک شده خطمی برای تهیه دم کرده، پودرها، عصاره‌ها و شربت‌ها استفاده می‌شود. این گیاه دارای مواد زیست فعالی مانند برخی اسیدهای فنولی و فلاونوئیدها است. بخش عمده آن موسیلاژ است که برای آرام کردن سرفه‌های خشک و درمان سایر مشکلات تنفسی مانند گلودرد و التهاب برونش‌ها به کار می‌رود همچنین دارای خواص نرم کنندگی و ضد التهاب است. این گیاه در تسکین زخم‌های دهانی، آبسه دندان، جوش‌ها، آکنه و سوختگی‌ها، هنگامی که کمپرس مستقیم آن بر روی ناحیه مورد نظر قرار می‌گیرد بسیار مؤثر است.
گیاه خطمی دارای خصوصیت سفید کنندگی است که به عنوان نرم کننده و تسکین دهنده در کرم‌های مرطوب کننده می‌تواند استفاده شود. همچنین این گیاه دارای خاصیت ضد پارکینسون است. از نظر طب اسلامی گرم و معتدل است و دردهای مفصلی را بهبود می‌دهد. خطمی در صورت ترکیب شدن با موادی مانند الکل، تانن‌ها و آهن می‌تواند سمی شود. در صورت استفاده از داروهای دیگر باید پیش از مصرف با پزشک مشورت شود. خطمی قند خون را کاهش می‌دهد و به همین علت با عملکرد بعضی داروهای دیگر مانند انسولین تداخل دارد.
خاصیت دارویی شوید چیست؟
شوید به صورت سنتی برای درمان ورم و درد استفاده می‌شود و یک آرام بخش است. این گیاه با طبع گیاه گرم و خشک، مسکن نفخ و بهبوددهنده هضم است. اسانس دانه شوید دارای خاصیت ضد باکتری است و مانع رشد باکتری‌های مضر روده می‌شود. اسانس آن باید به مقدار کم مصرف شود و توسط زنان باردار یا شیرده مورد استفاده قرار نگیرد. به دلیل اینکه شوید دارای نمک است، شکل خشک شده یا عصاره آن برای افرادی که نیاز به رژیم‌های دارای محدودیت نمک دارند، توصیه نمی‌شود.
گیاه زیره سیاه چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟
زیره سیاه به صورت دم کرده و اسانس مصرف می‌شود. بین ۵۰ تا ۸۵ درصد روغن فرار زیره سیاه، کاروُن است که با خاصیت ضد عفونی کنندگی، بوی مشخصی به دانه‌ها می‌دهد همچنین لیمونن تا ۲۰ درصد اسانس را تشکیل می‌دهد و برخی فلاونوئیدها در زیره سیاه وجود دارد. این ماده به عنوان بهبود دهنده هضم عمل کرده و محرک ترشحات معده است و باعث از بین رفتن نفخ می‌شود.
روغن زیره سیاه عضلات روده‌ها را شل می‌کند و مشابه همین اثر را بر روی عضلات رحم دارد و در کاهش دردهای قاعدگی مؤثر است. به لیمو به عنوان خلط‌آور در تسکین سرفه مؤثر است. مصرف زیره سیاه در زنان مبتلا به چاقی و اضافه وزن باعث کاهش شاخص توده بدنی می‌شود. این گیاه با طبع گرم و خشک، در درمان تپش قلب مفید است و در درمان سستی اعصاب سودمند است. برخی افراد ممکن است نسبت به این گیاه حساسیت داشته باشند که علائم حساسیت در آنها به صورت آبریزش بینی و چشم و یا اسهال بروز می‌کند.
گیاه بابونه دارای چه ارزش دارویی است؟
گیاه بابونه حاوی کومارین‌ها و فلاونوئیدها است که خاصیت ضد اسپاسم، هضم کننده و ضد التهاب دارند. این گیاه تلخ مزه در گذشته برای درمان مشکلات گوارشی مانند کندی هضم، نفخ و بادگلو استفاده می‌شده است. بابونه خاصیت خواب‌آور دارد و به دلیل خاصیت تسکین دهندگی در تهیه فرآورده‌های موضعی بیماری‌های پوستی مانند اگزما استفاده می‌شود. بابونه در ساخت دهان‌شویه‌ها نیز کاربرد دارد. بابونه در دوران بارداری و شیردهی و برای افراد دارای آلرژی به این گیاه نباید استفاده شود.
کاسنی چیست و چه خاصیت دارویی دارد؟
گیاه کاسنی برای قرن‌ها به عنوان ضد التهاب و ضد عفونی کننده استفاده شده است و در ضمادها برای کاهش ورم به کار می رفته است. کاسنی التهاب ناشی از روماتیسم و نقرس را کاهش می‌دهد. اینولین موجود در آن (۴۵ تا ۶۰ درصد) رشد باکتری‌های مفید روده را تحریک می‌کند و در نتیجه برای درمان مشکلات گوارشی، زخم معده و نفخ نقش کمکی دارد همچنین اینولین کلسترول خون را کاهش می‌دهد. در تحقیقی مشخص شده است کاسنی در درمان طاسی ناشی از کمبود هورمون‌های مردانه مؤثر است. افرادی که دارای التهاب یا انسداد روده هستند باید پیش از مصرف کاسنی با فرد متخصص مشورت کنند.
ارزش دارویی گیاه دارچین چیست؟
گیاه دارچین دارای اسانسی به نام سینامالدئید است. پوست دارچین خاصیت ضد اسپاسم دارد و غدد بزاقی و غشای مخاطی معده را تحریک می‌کند. برای درمان مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، بی اشتهایی، احتباس گاز، تهوع، بادگلو، نفخ، اسهال و اسپاسم‌های روده استفاده می‌شود. روغن فرار دارچین به صورت موضعی باعث تسکین گرفتگی‌ها و دردهای مفاصل، روماتیسم و دردهای عصبی می‌شود.
دارچین با خاصیت ضد قارچی در برابر قارچ‌های عامل عفونت‌های تنفسی نقش مؤثری دارد. این ادویه یک محرک گرم کننده و ضد خستگی است همچنین کاسنی برای تحریک سیستم تنفسی، گردش خون، رحم و تولید استروژن‌ها، درمان انواع عفونت‌ها و چرک‌ها، کچلی قارچی، زکام، گوش درد، تاری دید، تسکین دردهای کلیه و رحم مفید است. این گیاه خاصیت قاعده آوری در بانوان دارد و رطوبت معده را نیز خشک می‌کند. اسانس دارچین ممکن است باعث حساسیت‌های پوستی و التهاب غشاهای مخاطی شود. روغن فرار دارچین باید زیر نظر متخصص استفاده شود و در دروان باردهی و شیردهی نباید این گیاه بیش از حد استفاده شود.
نظر شما