به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از ساینس دیلی، دانشمندان دانشگاه مکگیل کانادا در یک مطالعه پیشگامانه، برداشت رایج از نقش دوپامین در حرکت را به چالش کشیدهاند. این پژوهش که در نشریه معتبر Nature Neuroscience منتشر شده، نشان میدهد دوپامین نه «پدال گاز» حرکت، بلکه عنصری پایهای است که امکان حرکت را فراهم میکند؛ درست مانند روغن موتور که بدون آن، سیستم از کار میافتد.
در بیماری پارکینسون، سلولهای تولیدکننده دوپامین در مغز بهتدریج تخریب میشوند، نتیجه این فرایند، بروز علائمی همچون حرکت، لرزش و اختلال در تعادل است. سالها تصور میشد دوپامین بهطور مستقیم سرعت و شدت حرکات را تنظیم میکند، اما یافتههای جدید این فرضیه را زیر سوال میبرد.
نیکولا تریچ، پژوهشگر ارشد این مطالعه، توضیح میدهد: «نتایج ما نشان میدهد که دوپامین بیشتر نقش پشتیبان دارد تا کنترلکننده لحظهبهلحظه حرکت. بازگرداندن دوپامین به سطح طبیعی ممکن است بهتنهایی برای بهبود حرکت کافی باشد و این دیدگاه، نگاه ما به درمان پارکینسون را سادهتر میکند.»
برای بررسی این موضوع، پژوهشگران فعالیت مغزی موشها را در حین انجام یک کار حرکتی، همچون فشردن یک اهرم سنگین، بهصورت لحظهای پایش کردند. آنها با استفاده از روشهای نوری پیشرفته توانستند سلولهای تولیدکننده دوپامین را دقیقاً در زمان حرکت فعال یا غیرفعال کنند، اگر دوپامین مسئول تنظیم سرعت یا قدرت حرکت بود، این دستکاریها باید تأثیر فوری میگذاشت. اما نتیجه شگفتانگیز بود: تغییر سطح دوپامین در لحظه حرکت، هیچ تغییری در عملکرد حرکتی ایجاد نکرد.
در مقابل، زمانی که پژوهشگران داروی لوودوپا (درمان اصلی پارکینسون) را آزمایش کردند، مشاهده شد که این دارو با بالا بردن سطح پایهای دوپامین در مغز، حرکت را بهبود میبخشد، نه با بازگرداندن نوسانهای سریع و کوتاهمدت دوپامین.
این یافته میتواند پیامدهای مهمی برای درمان پارکینسون داشته باشد. تمرکز بر حفظ سطح پایدار دوپامین، بهجای تلاش برای تقلید سیگنالهای لحظهای آن، ممکن است به درمانهای مؤثرتر و کمعارضهتر منجر شود. همچنین این دیدگاه تازه میتواند به بازطراحی داروهایی کمک کند که تاکنون بهدلیل تأثیر گسترده بر مغز، عوارض جانبی قابلتوجهی داشتهاند.
با توجه به افزایش سریع شمار مبتلایان به پارکینسون در جهان، این کشف گامی مهم در درک بهتر سازوکارهای مغزی و بهبود کیفیت زندگی بیماران بهشمار میرود.
نظر شما