به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، حملونقل اشتراکی در سالهای اخیر به یکی از ستونهای اصلی مدیریت ترافیک و کاهش آلایندههای شهری تبدیل شده است. رشد سریع جمعیت در کلانشهرها، افزایش تراکم و فشارهای زیستمحیطی ناشی از خودروهای شخصی، دولتها و شهرداریها را به سمت توسعه سامانههای اشتراکی سوق داده است. این سامانهها شامل دوچرخههای اشتراکی، اسکوترهای برقی، خودروهای برقی اشتراکی و تاکسیهای اینترنتی هستند که با هدف کاهش وابستگی به خودروهای شخصی، افزایش کارایی سفرهای شهری و بهبود کیفیت زندگی طراحی میشوند.
بازار جهانی حملونقل اشتراکی در سال ۲۰۲۵ با رشدی چشمگیر به یکی از بزرگترین بخشهای صنعت حملونقل تبدیل شده است و ارزش آن بنا بر گزارشهای بینالمللی بین ۳۵۹ تا بیش از ۳۸۰ میلیارد دلار برآورد شده و پیشبینی میشود تا سالهای آینده به بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار برسد.
این رشد ناشی از چند روند کلیدی است؛ نخست، افزایش تقاضا برای دوچرخهسواری و اسکوترهای اشتراکی که بهویژه پس از دوران همهگیری کووید ۱۹ محبوبیت بیشتری پیدا کردند، زیرا سفرهای کوتاه و بدون تماس را امکانپذیر میسازند. دوم، گسترش حملونقل پاسخمحور همچون تاکسیهای اینترنتی و شاتلهای هوشمند است که با استفاده از الگوریتمهای پیشبینی و دادههای بزرگ، سفرها را بهینه میکنند و زمان انتظار را کاهش میدهند.
بخش حملونقل عمومی اشتراکی همچون مترو و اتوبوسهای هوشمند در سال ۲۰۲۵ حدود ۴۳ درصد سهم بازار را به خود اختصاص داده است، زیرا گزینهای مقرونبهصرفه و قابلاعتماد برای بخش بزرگی از جمعیت شهری محسوب میشود. در مقابل، بخش خودروهای اشتراکی حدود ۳۷ درصد سهم بازار را دارد که نشاندهنده محبوبیت بالای این شیوه تردد بهویژه در شهرهای بزرگ است.
بخش آنلاین کانالهای فروش با بیش از ۷۰ درصد سهم بازار در سال ۲۰۲۵ پیشتاز است. نفوذ بالای اینترنت و گوشیهای هوشمند امکان رزرو و پرداخت دیجیتال را برای کاربران فراهم کرده است. بخشهای دیگر که خدمات انعطافپذیر و ارزانتر ارائه میدهند، حدود ۷۶ درصد بازار را تشکیل میدهند. این روندها نشان میدهند که حملونقل اشتراکی نهتنها بهعنوان یک جایگزین برای خودروهای شخصی، بلکه بهعنوان بخشی جداییناپذیر از مدلهای شهر هوشمند و سیاستهای کاهش انتشار کربن در حال تثبیت است. آینده این بازار با ادغام کامل در پلتفرمهای «حملونقل بهعنوان خدمت» و استفاده گسترده از ناوگان برقی و خودران، بیش از پیش به سمت پایداری و کارایی حرکت خواهد کرد.
سنگاپور: یکپارچگی کامل با فناوریهای هوشمند
سنگاپور در سال ۲۰۲۵ در صدر رتبهبندی سامانههای حملونقل اشتراکی قرار دارد. شبکه متروی این شهر بیش از ۲۰۰ کیلومتر دارد و قرار است تا سال ۲۰۴۰ به ۴۶۰ کیلومتر برسد. این شبکه به همراه اتوبوسها و دوچرخههای اشتراکی تحت اپلیکیشنهایی همچون SimplyGo مدیریت میشود که پرداخت بدون تماس و یکپارچه را ممکن میسازد. این اپلیکیشن بهگونهای طراحی شده است که تجربه سفر شهری را برای شهروندان و گردشگران ساده و روان کند. اپلیکیشن SimplyGo فقط یک ابزار پرداخت نیست، بلکه سامانه جامع مدیریت سفر است؛ کاربر میتواند هزینههای سفر خود را بهصورت لحظهای مشاهده کند، موجودی کارتهای هوشمند و کارتهای تخفیفدار را بررسی کند و مسیرهای بهینه برای سفرهای چندوجهی را دریافت کند.
بخش برنامهریزی سفر در این اپلیکیشن با تحلیل دادههای لحظهای از مترو، اتوبوس و دوچرخههای اشتراکی، بهترین مسیر را پیشنهاد میدهد و زمان تقریبی رسیدن به مقصد را محاسبه میکند. اپلیکیشن امکان مدیریت کارتهای اعضای خانواده را فراهم کرده است و اعلانهای فوری درباره تراکنشها و کاهش موجودی ارسال میکند تا کاربر غافلگیر نشود. امنیت در این سامانه جدی گرفته شده است و کاربران میتوانند کارتهای گمشده را مسدود کنند و ارزش باقیمانده را بازیابی کنند. خدمات این اپلیکیشن به حملونقل محدود نمیشود، بلکه پرداخت هزینه پارکینگ و عوارض جادهای را نیز پوشش میدهد. وجود کیف پول دیجیتال داخلی این امکان را به کاربران میدهد که بتوانند در فروشگاههای محلی خرید کنند و در ازای تراکنشها امتیاز و پاداش دریافت کنند.
سامانههای هوشمند حملونقل در سنگاپور با استفاده از دادههای لحظهای از حسگرها و دوربینها، زمانبندی وسایل نقلیه را بهینه و تراکم را پیشبینی میکنند. سیاست توسعه مبتنی بر حملونقل سنگاپور تضمین کرده است که تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۸۰ درصد خانوارها در فاصله ۱۰ دقیقهای از ایستگاههای مترو قرار بگیرند. این اقدامات منجر به کاهش وابستگی به خودروهای شخصی و کنترل انتشار کربن میشود.
هنگکنگ: دسترسی بینظیر و پرداخت یکپارچه
هنگکنگ یکی از کاملترین و پیشرفتهترین شبکههای حملونقل شهری جهان را در اختیار دارد و همین موضوع موجب شده است که به الگویی جهانی در حوزه حملونقل پایدار و یکپارچه تبدیل شود. شاخص دسترسی ریلی این شهر با عدد ۰.۷۸ نشان میدهد که بهطور تقریبی همه مناطق شهری در فاصله کوتاهی از ایستگاههای مترو قرار دارند و شهروندان میتوانند بدون نیاز به خودروی شخصی، بهراحتی به شبکه حملونقل عمومی متصل شوند. متروی هنگکنگ در ترکیب با اتوبوسها، ترامواها و کشتیهای شهری بیش از ۹۰ درصد سفرهای موتوری روزانه را پوشش میدهند. این رقم در مقایسه با بسیاری از کلانشهرهای جهان بینظیر است و نشاندهنده اعتماد بالای مردم به سیستم حملونقل عمومی است.
یکی از نقاط قوت هنگکنگ، استفاده از کارت هوشمند Octopus است که امکان پرداخت یکپارچه در تمام مدهای حملونقل را فراهم میکند. این کارت نهتنها برای مترو و اتوبوس، بلکه برای خریدهای روزمره در فروشگاهها، پرداخت هزینه پارکینگ و بعضی خدمات دولتی نیز قابل استفاده است. همین یکپارچگی پرداخت موجب شده است تجربه سفر برای شهروندان و گردشگران بسیار ساده و روان باشد و نیازی به حمل پول نقد و خرید بلیتهای جداگانه وجود نداشته باشد.
ایستگاههای مترو بهطور متراکم در سطح شهر قرار دارند و بیشتر ساکنان در فاصله کوتاه پیادهروی به آنها دسترسی دارند. این تراکم ایستگاهها بهطور مستقیم با سیاستهای توسعه شهری هنگکنگ مرتبط است؛ چراکه دولت با سرمایهگذاری در املاک اطراف ایستگاهها سیستم حملونقل را خودکفا کرده و درآمد پایدار ایجاد کرده است. این مدل هزینههای نگهداری شبکه را پوشش میدهد و منجر به رونق اقتصادی در اطراف ایستگاهها و افزایش ارزش زمین و املاک شده است.
هنگکنگ با ترکیب شبکه گسترده و پرظرفیت، پرداخت یکپارچه، سیاستهای سختگیرانه خودروی شخصی و نوآوریهای پایدار توانسته است یکی از بهترین سامانههای حملونقل شهری جهان را ایجاد کند که نهتنها کارآمد و اقتصادی است، بلکه بهطور مستقیم کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا داده و به الگویی برای سایر شهرهای جهان تبدیل شده است.
توکیو: مقیاس عظیم و دقت بینظیر
توکیو با شبکه عظیم مترو و قطارهای شهری، یکی از بزرگترین و پیچیدهترین شبکههای حملونقل شهری جهان را در اختیار دارد. این شهر با جمعیتی بیش از ۳۷.۵ میلیون نفر در منطقه کلانشهری، روزانه میلیونها سفر را مدیریت میکند. شبکه مترو و قطارهای شهری توکیو بیش از ۸۰۰ کیلومتر طول دارد و با اتوبوسها، ترامواها و خطوط خصوصی ادغام شده است. سیستمهای کنترل خودکار قطار و سامانه هشدار زلزله، ایمنی و دقت سفرها را تضمین میکنند. زمانبندی قطارها بهگونهای است که حتی در ساعات اوج، تأخیرها کمتر از چند دقیقه است. اپلیکیشنهای لحظهای و سامانههای بلیت خودکار تجربه سفر روزانه را برای میلیونها نفر سادهتر کردهاند.
سامانههای اشتراکی در این شهر شامل دوچرخههای اشتراکی، خودروهای برقی اشتراکی و تاکسیهای اینترنتی است که بهطور کامل با اپلیکیشنهای حملونقل یکپارچه شدهاند. کاربران میتوانند با یک کارت، سفر خود را از مترو آغاز کنند، با دوچرخه ادامه دهند و با خودروی برقی اشتراکی به مقصد برسند بدون آنکه نیازی به خرید بلیت جداگانه یا تغییر اپلیکیشن داشته باشد.
اپلیکیشن Suica یکی از مهمترین ابزارهای دیجیتال برای سفرهای شهری در توکیو است. این اپلیکیشن به کاربران اجازه میدهد با یک کارت یا تلفن همراه، هزینه سفر در مترو، اتوبوس، تاکسیهای اینترنتی و دوچرخههای اشتراکی را پرداخت کنند. ویژگی برجسته این اپلیکیشن پرداخت بدون تماس است که با نزدیک کردن گوشی به پایانه پرداخت، هزینه سفر ثبت میشود. کاربران میتوانند از طریق اپلیکیشن موجودی کارت خود را بررسی کنند، تراکنشها را ببینند و خریدهای روزمره در فروشگاهها را با همان کارت انجام دهند.
اپلیکیشن Japan Mobility Show نیز در سال ۲۰۲۵ معرفی شده است. این اپلیکیشن بیشتر بهعنوان یک پلتفرم نمایش و آزمایش آینده حملونقل طراحی شده است، اما قابلیتهای مهمی برای مدیریت سفرهای اشتراکی دارد. کاربران میتوانند مسیرهای سفر خود را برنامهریزی کنند، بلیتهای دیجیتال رزرو کنند و برای تست خودروهای برقی یا دوچرخههای اشتراکی ثبتنام کنند. این اپلیکیشن با ارائه نقشههای لحظهای، اطلاعات ایستگاهها و امکان رزرو خدمات، تجربهای یکپارچه برای سفرهای چندوجهی فراهم میسازد. این اپلیکیشن به سیستمهای هوش مصنوعی و دادههای بزرگ متصل است. دادههای لحظهای از GPS، حسگرهای شهری و دوربینهای هوشمند جمعآوری میشوند و الگوریتمهای پیشبینی مسیرهای بهینه را پیشنهاد میدهند.
سرمایهگذاری توکیو در زیرساختهای دوچرخهسواری در سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۶.۱ میلیارد ین (معادل ۴۰ میلیون دلار) بوده و هدف افزایش شبکه دوچرخهسواری به بیش از ۶۰۰ کیلومتر تا ۲۰۳۰ است. دولت ژاپن اعلام کرده است که تا سال ۲۰۳۵ تمام خودروهای جدید باید برقی، هیبریدی یا هیدروژنی باشند. این سیاست به رشد سریع خودروهای اشتراکی برقی در توکیو کمک میکند.
آمستردام: سلطه دوچرخه و اشتراکگذاری هوشمند
آمستردام با جمعیتی حدود ۱.۵ میلیون نفر و تراکم نزدیک به سه هزار نفر در هر کیلومتر مربع، بیش از ۹ هزار و ۶۰۰ ایستگاه شارژ خودرو برقی دارد و هدف افزایش آن به ۸۰ هزار ایستگاه تا ۲۰۳۰ است. سامانههای اشتراکی در آمستردام شامل دوچرخههای معمولی، دوچرخههای برقی، دوچرخههای باری و خودروهای اشتراکی هستند که با اپلیکیشنهای جامع همچون OV-chipkaart مدیریت میشوند. این اپلیکیشن فقط ابزار پرداخت هزینه سفر نیست، بلکه یک سامانه جامع مدیریت سفرهای شهری است که تجربه حملونقل اشتراکی را بهطور کامل با حملونقل عمومی ادغام کرده است. اپلیکیشن به کاربران اجازه میدهد با یک حساب کاربری، هزینه سفر در مترو، تراموا، اتوبوس، کشتیهای شهری و دوچرخهها و خودروهای اشتراکی را پرداخت کنند. ویژگی امنیتی مهم این سامانه، امکان بازیابی موجودی کارت در صورت گمشدن یا سرقت است. کاربران میتوانند کارت خود را مسدود کنند و ارزش باقیمانده را به کارت جدید منتقل کنند. اپلیکیشن بهطور مستقیم به سامانههای اشتراکی دوچرخه متصل است و امکان رزرو دوچرخههای معمولی، برقی و باری را در همان اپلیکیشن فراهم میکند.
زیرساخت دوچرخهسواری در آمستردام بینظیر است؛ بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر مسیر دوچرخهسواری وجود دارد و سهم دوچرخهسواری در سفرهای شهری به بیش از ۳۶ درصد رسیده است. پروژههای نوآورانه همچون پارکینگ زیرزمینی ۷۰۰۰ دوچرخهای در ایستگاه مرکزی و برنامه ساخت پارکینگ ۹۰۰۰ دوچرخهای جدید، نشاندهنده تمرکز شهر بر مدیریت هوشمند سفرهای اشتراکی هستند.
پروژههایی همچون قایقهای خودران برقی برای حمل بار و مسافر و ایستگاههای شارژ هوشمند دوچرخههای اشتراکی در این شهر در حال اجرا هستند. این اقدامات بخشی از راهبرد کلان شهر برای تبدیل شدن به یک مرکز حملونقل پایدار و هوشمند محسوب میشوند که با اتصال مدهای مختلف تردد به یکدیگر، سفرهای ترکیبی سادهتر و کارآمدتری ارائه میدهند. افزون بر این، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در این زیرساختها موجب کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و افزایش بهرهوری شبکه حملونقل شده است. این نوآوریها نهتنها حملونقل اشتراکی را تقویت کردهاند، بلکه به کاهش انتشار کربن و بهبود کیفیت زندگی شهری کمک میکنند.
نظر شما