به گزارش خبرگزاری ایمنا، حملونقل پایدار بهعنوان یکی از ارکان اساسی توسعه شهری و برنامهریزی کلان در جوامع امروز، مفهومی فراتر از جابهجایی ساده افراد و کالاها است و دربرگیرنده مجموعهای از سیاستها، راهبردها و اقدامات هماهنگ با اهداف زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی میشود.
این نوع حملونقل بر مبنای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی، استفاده بهینه از انرژیهای تجدیدپذیر، ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و حفظ سلامت محیط زیست طراحی میشود و در واقع، پایداری در حوزه حملونقل به معنای ایجاد تعادلی میان نیازهای حال حاضر برای جابهجایی و وظیفه ما نسبت به آیندگان در راستای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و کاهش آثار مخرب تغییرات اقلیمی است.
یکی از اصول بنیادین حملونقل پایدار، توسعه حملونقل عمومی کارآمد، ایمن و قابل دسترس برای همه اقشار جامعه است؛ سیستمهای مترو، اتوبوسهای برقی و تندرو، خطوط تراموا و حتی دوچرخههای اشتراکی در این چارچوب جایگاه ویژهای دارند.
این ابزارها نهتنها میزان آلودگی هوا و ترافیک را کاهش میدهند، بلکه عدالت اجتماعی را نیز تقویت کرده و دسترسی عادلانه به خدمات شهری را فراهم میآورند و سرمایهگذاری در این بخش میتواند از یکسو به بهبود زیرساختهای شهری و ارتقای کیفیت خدمات منجر شود و از سوی دیگر صرفهجویی قابل توجهی در زمان و هزینه شهروندان ایجاد کند.
بخش مهم دیگر در مفهوم حملونقل پایدار، توجه به فرهنگسازی و تغییر الگوهای رفتاری شهروندان است، هیچ زیرساختی بدون مشارکت فعال مردم نمیتواند موفق باشد و تشویق به استفاده از وسایل حملونقل عمومی، ارتقای فرهنگ پیادهروی و دوچرخهسواری و محدود کردن استفاده بیرویه از خودروهای شخصی میتواند نقش کلیدی در این مسیر ایفا کند.
تغییر رفتار شهروندان و پذیرش مسئولیت اجتماعی در قبال محیط زیست بهویژه در کلانشهرهایی که با بحران آلودگی هوا و ترافیک دست به گریبان هستند، یک ضرورت اجتنابناپذیر محسوب میشود.
از منظر اقتصادی نیز حملونقل پایدار یک فرصت راهبردی است، زیرا کاهش مصرف سوختهای فسیلی، استفاده از فناوریهای نوین همچون خودروهای برقی و هیبریدی و بهکارگیری سیستمهای هوشمند مدیریت ترافیک به کاهش هزینههای مستقیم و غیرمستقیم حملونقل کمک میکنند و علاوه بر این، توسعه شبکههای حملونقل پاک میتواند محرکی برای رشد صنایع نوین و ایجاد فرصتهای شغلی جدید در حوزههای مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر و فناوریهای سبز باشد.
نکتهای که نباید نادیده گرفت، پیوند عمیق حملونقل پایدار با عدالت اجتماعی و کیفیت زندگی شهری است؛ فراهمآوردن زیرساختهای ایمن برای عابران پیاده، ایجاد مسیرهای ویژه برای دوچرخهسواران، دسترسپذیری برای افراد کمتوان و سالمندان و توجه به مناطق کمبرخوردار در توسعه خطوط حملونقل عمومی، همگی بیانگر آن است که پایداری صرفاً یک مسئله زیستمحیطی یا فنی نیست، بلکه موضوعی اجتماعی و انسانی نیز محسوب میشود.
حرکت مدیریت شهر اصفهان بهسمت حملونقل پایدار است
ابوالفضل قربانی، رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حملونقل شورای اسلامی شهر اصفهان به خبرنگار ایمنا میگوید: بر اساس مطالعات انجام شده امروز بیشترین هزینه در سبد هزینههای مردم و هزینههای عمومی حتی بخش دولتی در حوزه حملونقل است که در این راستا بسیاری از صنایع و مجموعهها متمرکز بر این حوزه هستند.
وی با اشاره به اینکه زمانی گونههای حملونقل محدود بود، اما امروز شکلهای مختلف آن وجود دارد و فراوانی یافته است، میافزاید: تاکنون در کشور به این موضوع یا توجه نمیشد یا تا کنون در بخش هزینهها رقم بالایی برای آن در نظر گرفته نمیشد، اما اگر قدم از این کشور بیرون بگذاریم، میبینیم بیشترین هزینه در حوزه حملونقل انجام میشود، حتی بیشتر از اسکان، غذا و پذیرایی و علت آن این است که همه انسانها میل دارند، که از خدمات بهتری در این حوزه برخوردار باشند.
رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حملونقل شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه هماکنون سمت و سوی حرکت مدیریت شهر به سوی حملونقل پایدار است و این موضوع فقط به تاکسی برقی خلاصه نمیشود، زیرا در روزهای آینده قرارداد وارد شدن اتوبوسهای برقی به شهر نهایی میشود، خاطرنشان میکند: وقتی سیستم و شکل کار را تغییر میدهیم، همه خدمات آن حوزه هم باید تغییر پیدا کند؛ شارژ خودروهای برقی در کنار ورود این خودروها خود به نوعی یک پروژه است و از اهمیت بسزایی برخوردار است.
ارزیابی حملونقل شهری بر اساس معیارهای توسعه پایدار، اهمیت ویژهای دارد
امین شیخهادیان، کارشناس ارشد عمران و برنامهریزی حملونقل به خبرنگار ایمنا میگوید: امروزه افزایش سرعت شهرنشینی و سهم سفرهای موتوری، مشکلات متعددی از جمله افزایش ترافیک معابر، آلودگی هوا و از بین رفتن منابع و محیطزیست را به همراه آورده است.
وی ادامه میدهد: با توجه به برنامههای جامع و کلینگر، کاهش معضلات شهرنشینی، اهمیت پیدا کرده است و «توسعه پایدار» یکی از مفاهیم جامع و کاربردی بهمنظور کاهش دادن این خطرات است و ارزیابی حملونقل شهری بر اساس معیارهای توسعه پایدار، اهمیت ویژهای دارد.
کارشناس ارشد عمران و برنامهریزی حملونقل خاطرنشان میکند: توجه و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر گونههای مختلف شهری و محاسبه سهم آنها، یکی از عوامل مهم در بررسی حملونقل پایدار است که باید مدنظر قرار گیرد.
شیخهادیان اضافه میکند: یکی از موارد مهم در این زمینه آن است که عوامل، در گذر زمان دستخوش تغییرات متعددی میشود که موجب ناکارآمد شدن مدلهای گونه ساخته شده در مقطع زمانی میشود، بنابراین ساخت و توسعه مدلهای پویا در کنار فراهم کردن مزایای دیگر از جمله سادگی، قابل فهمبودن و امکان ساخت مدلهای ساده از سیستمهای پیچیده میتواند در این زمینه بسیار کمککننده باشد.
وی تاکید میکند: از سوی دیگر وضعیت حملونقل پایدار شهرهای جهان متفاوت است و روند تغییرات اثرات محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی حملونقل شهرها بهطور مستقیم تابعی از خصوصیات عرضه و تقاضای حملونقل آن همچون سهم گونههای حملونقل همگانی، شخصی و غیرموتوری شهرها است.
کارشناس ارشد عمران و برنامهریزی حملونقل تصریح میکند: مطالعه وضعیت حملونقل شهرهای جهان و کشف اصول حاکم و روابط موجود بین متغیرهای مؤثر بر حملونقل پایدار، روش مفیدی برای پی بردن به سیاستهای منتهی به حملونقل پایدار است، زیرا وضعیت فعلی شهرها محصول در نظر گرفتن سیاستهای حملونقل درگذشته آنها است.
شیخهادیان اظهار میکند: عوامل مؤثر بر سهم گونههای مختلف شهری و سیاستهای مناسب برای گسترش حملونقل پایدار در طول زمان باید ارزیابی شود که این موضوع، یکی از دغدغههای مسئولان شهری اصفهان بوده است.
به گزارش ایمنا، حملونقل پایدار یک راهبرد جامع و چندبعدی است که بدون همکاری میان دولتها، شهرداریها، بخش خصوصی و مشارکت فعال مردم محقق نخواهد شد و آینده شهرهای ما وابسته به این است که تا چه حد بتوانیم میان نیازهای امروز برای جابهجایی سریع و راحت و ضرورت حفاظت از منابع طبیعی برای نسلهای آینده توازن برقرار کنیم.
هرچه این مسیر با نگاه جامعتر، سیاستگذاری هوشمندانهتر و مشارکت گستردهتر دنبال شود، چشمانداز روشنی برای دستیابی به شهری سالمتر، کارآمدتر و انسانیتر فراهم خواهد شد.
نظر شما