به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، پاکستان در سال ۲۰۲۵ با مجموعهای از بحرانهای اقلیمی شدید روبهرو شده است که ریشه در ذوب سریع یخچالهای طبیعی و کاهش گسترده پوشش جنگلی دارد. این پدیدهها همراه با بارشهای شدید مونسون و سیلابهای ناگهانی در نواحی شمالی این کشور بهویژه در مناطق گلگتبلتستان، خیبر پختونخوا و پنجاب، سبب شده است بسیاری از روستاها زیر آب بروند و جان صدها نفر به خطر بیفتد.
پیامدهای انسانی و اقتصادی سیلابهای سال ۲۰۲۵ بسیار گسترده بوده است. تاکنون بیش از ۸۰۰ نفر در اثر سیلابها جان خود را از دست دادهاند و خسارات زیادی به منازل، زیرساختها، زمینهای کشاورزی و داراییهای مردم وارد شده است. علاوهبر تلفات جانی، سیلابها موجب افزایش تعداد پناهندگان داخلی، اختلال در حملونقل و کمبود امکانات امدادی شدهاند.
مقابله با این بحرانها نیازمند اقدام فوری در زمینه حفاظت از محیط زیست، مدیریت درست منابع جنگلی، کاهش گازهای گلخانهای و برنامهریزی دقیق شهری و کشاورزی است تا امنیت زیستی مناطق آسیبپذیر تضمین شود. پاکستان با وجود سهم ناچیز در تولید گازهای گلخانهای، از کشورهای بسیار آسیبپذیر در برابر تغییرات اقلیمی محسوب میشود. این وضعیت نیازمند هماهنگی بیشتر و برنامهریزی منسجمتر بین نهادهای مختلف این کشور برای مقابله و پیشگیری از فجایع آینده است.
گرمایش جهانی، تهدیدی برای امنیت زیستی پاکستان
ذوب شدن یخچالهای طبیعی پاکستان یکی از اصلیترین عوامل تشدید بحران سیلابهاست. این کشور دارای بیش از ۱۳ هزار یخچال طبیعی است که بیش از ۱۳ هزار کیلومتر مربع را پوشش میدهند و منابع اصلی آب شرب و کشاورزی بیش از ۲۲۰ میلیون نفر محسوب میشوند. سه رشتهکوه بزرگ هندوکش، هیمالیا و کاراکورام در این منطقه بههم میپیوندند و یخچالهای عظیمی ایجاد کردهاند، اما تحقیقات دهه اخیر نشان میدهد که گرمایش جهانی سبب افزایش قابلتوجه سرعت ذوب این یخچالها و نمایان شدن سنگهای تیرهتر شده است که حرارت بیشتری جذب و روند ذوب را تسریع میکنند.
علاوهبر گرمایش جهانی، توسعه گردشگری و افزایش پروازهای هواپیما به مناطق کوهستانی نیز به این روند افزودهاند. این ذوب سریع موجب تخریب زمینهای اطراف، افزایش احتمال بهمنها و جاری شدن ناگهانی سیلابها شده است. کاهش پوشش جنگلی پاکستان نیز یکی دیگر از عوامل تشدید سیلابها و پیامدهای دردناک آن است. تنها ۵.۲۳ درصد از اراضی پاکستان تحت پوشش جنگلی قرار دارد که این میزان پایین نمیتواند نقش مؤثری در مهار فرسایش خاک و کنترل روانابهای سطحی داشته باشد.
از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۴ حدود ۹۵ کیلومتر مربع (رقمی معادل حدود نصف مساحت شهر اسلامآباد) از پوشش جنگلی این کشور از دست رفته است. بیش از ۷۸ درصد این کاهش بهدلیل قطع بیرویه درختان برای چوب، آتشسوزیهای طبیعی، بهرهبرداری کشاورزی و تخریبهای ناشی از بلایای طبیعی ایجاد شده است.
سیاستهای سختگیرانه در ممنوعیت قطع درختان و سوءاستفادههای غیرقانونی، موجب افزایش قطع غیرقانونی درختان و کاهش کیفیت جنگلها شده و درآمدهای قانونی جوامع محلی را کاهش داده که این امر به توسل آنها به قطع غیرقانونی درختان دامن زده است. همچنین واگذاری بعضی جنگلها به توسعهدهندگان نیز به تخریب بیشتر جنگلها منجر و کاهش پوشش جنگلی موجب افزایش روانابها، کاهش جذب آب توسط خاک و افزایش خطر سیلابها و رانش زمین شده است.
بارشهای شدید مونسون در سال ۲۰۲۵ بهویژه در مناطق کوهستانی، عامل مستقیم وقوع سیلابهای مخرب محسوب میشود. در بونر واقع در خیبر پختونخوا، بارندگی بیش از ۱۵۰ میلیمتر ظرف یک ساعت رخ داده که موجب سیلاب ناگهانی و رانش زمین شد. کاهش پوشش جنگلی و تخریب موانع طبیعی کنترل سیلابها، شدت تخریبها را بهشدت افزایش داده است.
در کنار این عوامل طبیعی، افزایش ساختوسازهای غیراصولی و اسکان در بستر رودخانهها و نواحی سیلابگیر طی چند دهه اخیر، خسارتهای سیلابها را تشدید کرده است. سیستمهای فاضلاب و زهکشی شهری نیز توان مقابله با حجم بالای بارش را نداشتهاند که این امر مشکلات بیشتری ایجاد کرده است.
سیلابهای ناگهانی در عربستان، هشدار جدی برای مردم جنوب غرب این کشور
در همین حال، در پی بارش شدید باران در شب چهارشنبه، شهرستان محایل در منطقه عسیر در جنوب غرب عربستان سعودی نیز شاهد سیلابهای ناگهانی بوده است که خیابانها را فرا گرفته و خودروهای بسیاری را با خود برده است. این سیلابها خسارات جدی بههمراه داشته و موجب نابودی بعضی خودروها و جاری شدن آب در سطح معابر شده است.
مرکز ملی هواشناسی عربستان با صدور هشدارهای جدی از شرایط بحرانی شامل رعدوبرق، سیلاب ناگهانی، تگرگ، بادهای شدید و طوفان شن در مناطق گستردهای از این کشور از جمله نجران، جازان، عسیر، الباحه، مکه و مدینه خبر داده است. این شرایط جوی شدید موجب شده مسئولان از مردم بخواهند با رعایت توصیهها و پرهیز از رفتن به مناطق مستعد سیلاب، خود را در امان نگه دارند و اطلاعات بهروز را دنبال کنند. این رخدادها نشاندهنده شدت بارشها و تهدیدات جوی بزرگی است که میتواند جان و مال مردم را در معرض خطر قرار دهد.
نظر شما