به گزارش خبرگزاری ایمنا، مدیریت زخمهای مزمن، بهویژه زخم پای دیابتی و زخمهای بستر، یکی از چالشهای اساسی در حوزه پزشکی و مراقبتهای بهداشتی به شمار میآید. این زخمها به دلیل پیچیدگیهای درمانی و عوارض ناشی از عفونت، نه تنها کیفیت زندگی بیماران را تحت تأثیر قرار میدهند، بلکه بار اقتصادی و اجتماعی قابلتوجهی نیز بر سیستمهای سلامت تحمیل میکنند. زخمهای مزمن بهویژه در بیماران دیابتی، به دلیل اختلال در جریان خون و کاهش توانایی بدن در ترمیم بافتها، بهراحتی ایجاد میشوند و در صورت عدم مدیریت صحیح، میتوانند به عواقب جدی همچون قطع عضو منجر شوند.
یکی از بزرگترین چالشها در درمان زخمهای مزمن، تشخیص به موقع عفونت است. عفونت در زخمها میتواند به سرعت پیشرفت کند و در صورت عدم توجه، به عوارض جدیتری منجر شود. به همین دلیل، نیاز به ابزارها و روشهای نوین برای نظارت بر وضعیت زخمها و تشخیص عفونت بهطور فوری احساس میشود. در این راستا، فناوریهای جدید و نوآورانه میتوانند نقش مهمی در بهبود فرایند درمان ایفا کنند.
یکی از این نوآوریها، استفاده از پانسمانهای هیدروژلی پیشرفته است که بهعنوان ابزاری کارآمد در مدیریت زخمهای مزمن مطرح میشوند. این پانسمانها بهگونهای طراحی شدهاند که با تغییر رنگ، بهصورت بصری آغاز عفونت در بستر زخم را هشدار میدهند. این ویژگی به بیماران و مراقبان آنها این امکان را میدهد که بهسرعت به تغییرات وضعیت زخم واکنش نشان دهند و اقدامات لازم را انجام دهند. این نوع پانسمانها میتوانند بهعنوان یک ابزار پیشگیرانه عمل کنند و از پیشرفت عفونت جلوگیری کنند.
علاوه بر این، پانسمانهای هیدروژلی میتوانند به بهبود فرایند ترمیم زخم کمک کنند. این پانسمانها با حفظ رطوبت در بستر زخم و ایجاد محیطی مناسب برای رشد سلولهای جدید، به تسریع فرایند بهبودی کمک میکنند. این ویژگیها باعث میشود که بیماران با زخمهای مزمن، تجربه بهتری از درمان داشته باشند و زمان بهبودی آنها کاهش یابد.
از سوی دیگر، مدیریت زخمهای مزمن نه تنها به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک میکند، بلکه میتواند بار اقتصادی و اجتماعی قابلتوجهی را از دوش نظام سلامت کشور بردارد. هزینههای درمان زخمهای مزمن بهویژه در مراحل پیشرفته و عفونی، بسیار بالا است و میتواند فشار زیادی بر منابع بهداشتی و درمانی وارد کند. با استفاده از فناوریهای نوین همچون پانسمانهای هیدروژلی، میتوان به کاهش این هزینهها و بهبود کارایی سیستمهای بهداشتی کمک کرد.
در نهایت، توجه به نیازهای بیماران و توسعه فناوریهای نوین در حوزه مدیریت زخمهای مزمن، میتواند به عنوان یک اولویت در نظام سلامت کشور مطرح شود. این اقدامات نه تنها به بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی کمک میکند، بلکه میتواند به افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت مراقبت از زخمها و پیشگیری از عفونتها منجر شود.
بهطور کلی، مدیریت زخمهای مزمن نیازمند رویکردی جامع و چندجانبه است که شامل استفاده از فناوریهای نوین، آموزش بیماران و مراقبان، و بهبود فرایندهای درمانی باشد. با توجه به چالشهای موجود، سرمایهگذاری در این حوزه میتواند به بهبود کیفیت زندگی میلیونها بیمار و کاهش بار اقتصادی و اجتماعی ناشی از زخمهای مزمن کمک کند. این تلاشها میتواند به عنوان یک گام مؤثر در راستای ارتقا سلامت جامعه و بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در کشور محسوب شود.
نادیا بنی طُرفی پژوهشگر حوزه نساجی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا در تشریح اهمیت این پروژه گفت: زخمهای عفونی، بهخصوص زخمهای مزمن، میتوانند ماهها و حتی سالها فرد بیمار را درگیر کنند و کیفیت زندگی او را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. مشکل اصلی این است که تشخیص عفونت در مراحل اولیه، اغلب دشوار است. زمانی که عفونت پیشرفت میکند، درمان پیچیدهتر و پرهزینهتر میشود و در موارد حاد، تیم پزشکی ناچار به تصمیمگیریهای سختی همچون قطع عضو برای نجات جان بیمار میشود.
وی افزود: یکی از چالشهای اصلی در مراقبت از زخم، تعویض پانسمان است. تعویضهای مکرر، علاوه بر دردناک بودن برای بیمار، میتواند به بافتهای تازهشکلگرفته و ظریف روی زخم آسیب بزند و فرایند التیام را مختل کند. از سوی دیگر، به تعویق انداختن تعویض پانسمان نیز خطر پیشرفت عفونت در یک محیط بسته و مرطوب را افزایش میدهد. بنابراین، یک سوال حیاتی همواره مطرح میشود که زمان بهینه برای تعویض پانسمان چه موقع است؟
پژوهشگر حوزه نساجی در مورد pH بستر زخم توضیح داد: پوست سالم و زخمی که در حال بهبودی است، محیطی کمی اسیدی دارد. اما با آغاز فعالیت باکتریها و شروع فرایند عفونت، pH زخم به سمت قلیایی شدن تغییر میکند. پروژه ما بر این اساس شکل گرفت که پانسمانی طراحی کنیم که بتواند این تغییر pH را به صورت یک سیگنال قابل فهم و بصری به بیمار یا کادر درمان نشان دهد، این پانسمان هوشمند که از نوع «هیدروژلی هالوکرومیک» است، از چند جز کلیدی تشکیل شده است.
بنی طرفی در مورد پانسمانهای هوشمند ادامه داد: این پانسمان، پانسمانی است که به کادر درمان و حتی خود بیمار اجازه میدهد تنها با یک نگاه، وضعیت زخم را ارزیابی کنند. دیگر نیازی به باز کردن پانسمان، نمونهبرداریهای دردناک یا حدس و گمان نیست. اگر رنگ پانسمان ثابت بماند، یعنی زخم در مسیر بهبودی است، اگر رنگ تغییر کند زنگ خطری است که نشان میدهد باید اقدامات درمانی برای مقابله با عفونت فوری آغاز شود.
وی تصریح کرد: تشخیص زودهنگام و پیشگیری از عواقب وخیم با هشدار فوری در مورد عفونت، میتوان از پیشرفت آن و رسیدن به مراحل بحرانی که نیازمند درمانهای تهاجمی همچون قطع عضو است، جلوگیری کرد. با حذف تعویضهای غیرضروری، بیمار درد و استرس کمتری را تجربه میکند و بافتهای در حال ترمیم زخم از آسیبهای مکرر در امان میمانند.بهینهسازی فرایند درمان: کادر درمان دقیقاً میدانند چه زمانی باید مداخله کنند. این امر منجر به استفاده بهینه از آنتیبیوتیکها و سایر روشهای درمانی میشود.
پژوهشگر حوزه شیمی نساجی بیان کرد: در مورد کاهش هزینههای نظام سلامت انتظار داریم با استفاده از چنین پانسمانهایی، هزینههای بیمارستانی به طور قابل توجهی کاهش یابد. کاهش تعداد پانسمانهای مصرفی، کوتاهتر شدن دوره بستری و جلوگیری از درمانهای پیچیده و گرانقیمت، صرفهجویی عظیمی را برای سیستم درمانی به ارمغان میآورد. از نقاط قوت این پروژه، قابلیت بالای آن برای تولید انبوه است. به گفته این پژوهشگر، «ما این پانسمان را با روش پیشرفته الکتروریسی درجا تولید کردهایم.
بنی طرفی توضیح داد: امروزه دستگاههای الکتروریسی در مقیاس صنعتی در کشور موجود هستند و این بدان معناست که فرایند تولید این پانسمان نیازمند تجهیزات خاص و دور از دسترسی نیست. این ویژگی، راه را برای تجاریسازی و تولید داخلی این محصول استراتژیک هموار میسازد و میتواند به کاهش وابستگی کشور به واردات پانسمانهای پیشرفته و گرانقیمت خارجی کمک شایانی کند.
به گزارش ایمنا، بستر نانوالیاف هیدروژلی که پایه اصلی پانسمان از پلیمر زیستسازگار و آبدوستِ «پلیوینیل الکل» (PVA) ساخته شده است. ساختار نانوالیافی و هیدروژلی این بستر، قابلیت جذب بالای ترشحات زخم (اگزودا) را فراهم میکند و همزمان محیطی مرطوب و ایدهآل برای التیام سلولی ایجاد میکند. این بستر همچنین از استحکام مکانیکی کافی برای حفظ یکپارچگی خود برخوردار است. رنگینههای شناساگر (ایندیکیتورها) جادوی اصلی این پانسمان در همین بخش نهفته است. در ساختار پلیمری آن، رنگینههای شناساگر pH گنجانده شدهاند. این مواد «هالوکرومیک» هستند، یعنی در پاسخ به تغییرات pH، تغییر رنگ میدهند. این رنگینهها به گونهای انتخاب شدهاند که در محدوده pH اسیدی (زخم سالم) یک رنگ مشخص و در محدوده pH قلیایی (زخم عفونی) رنگی کامل متفاوت از خود نشان میدهند.
این پروژه نمونهای درخشان از تحقیقات کاربردی است که بطور مستقیم یک نیاز حیاتی در حوزه سلامت را هدف قرار داده است. این دستاورد، که در مرز دانش مهندسی نساجی، شیمی پلیمر و علوم پزشکی قرار دارد، نشان میدهد که چگونه میتوان با نگاهی خلاقانه و بهرهگیری از ظرفیتهای علمی داخلی، راهکارهایی نوآورانه برای چالشهای بزرگ ارائه داد و گامی مؤثر در جهت ارتقای سلامت جامعه و خودکفایی فناورانه برداشت. زخم پای دیابتی یک عارضه جدی اما قابل پیشگیری و درمان است. با رویکردی جامع شامل کنترل قند خون، پانسمان مناسب، کاهش فشار، درمانهای نوین و آموزش بیمار، میتوان از قطع عضو و عوارض جدی جلوگیری کرد. سرمایهگذاری در آموزش، زیرساخت و پژوهش، کلید موفقیت در مدیریت این چالش مزمن است.
نظر شما