به گزارش خبرگزاری ایمنا، مهمات سرگردان که با عناوینی همچون پهپاد انتحاری، پهپاد کامیکازه یا پهپاد انفجاری شناخته می‌شود، نوعی سامانه تسلیحاتی بدون سرنشین است که برای واکنش سریع و انهدام پرسرعت اهداف دشمن طراحی شده است. این تسلیحات با ترکیب ویژگی‌های موشک‌های کروز و پهپادهای رزمی، راهکاری کم‌هزینه، کارآمد و اطمینان‌پذیر را در میدان نبرد فراهم می‌کنند. خانواده پهپادی رعد گونه‌ای از مهمات پرسه‌زن ساخت صنایع هوایی وزارت دفاع ایران است که درحال حاضر توسط نیروی زمینی سپاه پاسداران به کار گرفته می‌شوند. این خانواده پهپادی در حال حاضر متشکل بر سه عضو رعد -۱، رعد -۲ و رعد -۳ می‌باشد که برای انجام مأموریت‌های محموله در بردهای مختلف طراحی و به کار گرفته می‌شوند.
نگاهی به پهپادهای خانواده رعد
پهپادهای خانواده رعد از جمله نخستین مهمات سرگردان ایرانی هستند که برای کاربری نفرات پیاده طراحی شدند. این خانواده از طراحی آیرودینامیک استاندارد و مشابه با نمونه‌های هم رده خارجی همچون لنست روسی و هیرو اسرائیلی پیروی می‌کنند. بدنه استوانه‌ای شکل، دو ردیف بالک و پیشران الکتریکی به علاوه سیستم الکترواپتیکالی که در دماغه پهپاد تعبیه شده است ظاهری آشنا را برای این خانواده به ارمغان آورده است، به نظر می‌رسد نیروی زمینی سپاه پاسداران پس از الگوبرداری از پهپادهای سوئیچ بلید و توسعه نسخه بومی با نام معراج ۵۲۱، به سمت کاربری دیگر نمونه‌های مطرح جهانی نیز گام برداشته است.
پهپاد رعد -۲:
پهپاد پرسه‌زن انتحاری رعد -۲ طول بالی معادل ۱/۸ متر و طول بدنه ۱/۵ متری دارد و با بهره‌گیری از موتور الکتریکی می‌تواند تا ۱۷ دقیقه پرواز کند. با توجه به برد عملیاتی اعلامی ۲۰ کیلومتر، محدوده سرعت پهپاد را می‌توان بین ۶۰ تا ۷۰ کیلومتر بر ساعت برآورد کرد. پهپاد رعد -۲ دارای سرجنگی ۵ کیلوگرمی است که می‌توان احتمال داد قابلیت تجهیز به انواع سرجنگی ترکش‌زا یا انفجاری را دارا باشد، لازم به ذکر است پهپاد انتحاری رعد -۲ تا پیش از رونمایی رسمی در مرحله دوم رزمایش پیامبر اعظم -۱۹ سال ۱۴۰۳ با نام غیررسمی پهپاد رضوان نیز شناخته می‌شد.
پهپاد رعد -۳:
پهپاد رعد -۳ با افزایش طول بال‌ها به حدود ۱/۸۵ متر و بدنه کمی بزرگ‌تر با طول تقریباً ۲ متر، مأموریتی مشابه با رعد -۲ دارد. احتمالاً ابعاد بزرگ‌تر پهپاد در کنار موتور قوی‌تر امکان حمل منبع ذخیره انرژی بزرگ‌تری را فراهم کرده است به طوری که مداومت پروازی تا ۴۰ دقیقه و جرم سرجنگی تا ۱۲ کیلوگرم افزایش داشته است؛ علی رغم اینکه پهپادهای خانواده رعد که تاکنون در سه نسخه به تولید رسیده اند و همگی از پیشران الکتریکی استفاده می‌کنند؛ اما شیوه پرتاب آنها متفاوت است.
در طراحی پهپاد رعد -۲ از بال‌های جمع شونده استفاده شده است و این پهپاد از داخل یک محفظه استوانه‌ای شکل با کمک یک بوستر راکتی پرتاب می‌شود. هرکدام از بال‌های این پهپاد به طور مستقل به وسیله یک مفصل فنری به بدنه متصل شدند که در هنگام قرارگیری در محفظه پرتاب، به سمت دماغه در حالت فشرده قرار می‌گیرند. در هنگام پرتاب پهپاد و خروج از محفظه، این بال با چرخش ۹۰ درجه به سمت راست باز می‌شوند. این طراحی سبب شده تا بتوان پهپاد را با اشغال کمترین فضا، در محفظه استوانه‌ای شکل نگهداری کرده و از همان محفظه با فشاز گاز گرم شلیک کرد.
از طرفی، محفظه پرتاب بودن پهپاد رعد -۲ امکان ایجاد لانچرهای چندفروندی از این پهپاد را نیز میسر کرده است. به این منظور نوعی لانچر خاص چند منظوره برای پهپادهای رعد ۲ و قائم -۱۱۸ توسعه داده شده است که می‌توان با استفاده از آن تا ۸ محفظه پرتاب را به صورت محمول روی خودروهای تاکتیکال تویوتا و خانوداه ارس مستقر کرد، بر خلاف رعد -۲، پهپاد رعد -۳ دارای بالک‌های ثابت است و با کمک یک بوستر راکتی از روی ریل پرتاب می‌شود. استفاده از پرتابگرهای ریلی و تأمین شتاب اولیه پهپاد با استفاده از لانچرهای هیدرولیکی، نیوماتیکی یا جاتو امری مرسوم است که به طور مثال در نسخه‌هایی از لنست-ای روسیه و یا سایر پهپادهای مشابه استفاده می‌شود.
پهپادهای خانواده رعد در دماغه خود به نوعی سامانه الکترواپتیکال تجهیز شدند که احتمالاً از نوع دوربین‌های تلویزونی ساده و ارزان قیمت باشد. به این ترتیب پهپاد قادر است تصاویر دریافتی خود را با استفاده از ارتباط رادیویی و تأخیر کم، به اوپراتور منتقل کند تا در نهایت اوپراتور از این تصاویر برای شناسایی محیط و یا برای تصمیم‌گیری جهت انهدام هدفی خاص استفاده کند. می‌توان انتظار داشت که پهپادهای رعد همچون نمونه‌های مشابه خارجی خود استعداد تجهیز به سامانه‌های الکترواپتیکال پیشرفته‌تر و چند منظوره همچون دوربین‌های حرارتی یا نیمه-مرئی جهت فعالیت در محیط شبانه را نیز دارا باشند. هرچند در این باره اطلاعات رسمی وجود ندارد. به هر روی پیداست که توسعه مهمات پرسه‌زن مخصوص پیاده نظام و نیروهای ویژه در میادین نبرد مدرن اهمیت بسیاری دارد.
باید توجه داشت در نبردهای مدرن، تحرک‌پذیری به یکی از اصول اساسی در طراحی سامانه‌های رزم زمینی تبدیل شده است، زیرا افزایش بقاپذیری تسلیحات در میدان نبرد، به‌ویژه در برابر آتش متقابل و تهدیدات دشمن، مستلزم چابکی و جابجایی سریع است. در این راستا، سامانه‌های راکت‌انداز چندگانه متحرک (MLRS) و توپ‌های خودکششی با سامانه‌های بارگذاری خودکار از جمله تسلیحاتی هستند که قابلیت اجرای حملات دقیق و سریع را با امکان تغییر فوری موقعیت پس از هر عملیات فراهم می‌کنند، این رویکرد نه‌تنها قدرت آتش را افزایش می‌دهد، بلکه احتمال شناسایی و انهدام سامانه توسط دشمن را به حداقل می‌رساند و نقش کلیدی در جنگ‌های پرتحرک و مبتنی بر واکنش سریع ایفا می‌کند. بنابراین نقش پهپادهای خانواده رعد را می‌توان در همین چهارچوب دانست.
نظر شما