سید علی مدنی زاده کیست؟ + بیوگرافی و سوابق

‌به گزارش خبرگزاری ایمنا، سیدعلی مدنی‌زاده این روزها به‌عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد در دولت جدید مطرح شده است؛ چهره‌ای دانشگاهی، تحلیلگر و متخصص که سابقه‌ای قابل توجه در حوزه اقتصاد، سیاست‌گذاری و آموزش دارد.

عبدالناصر همتی وزیر سابق اقتصاد ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ از سوی نمایندگان مجلس استیضاح شد و نتوانست اعتماد مجدد مجلس را کسب کند؛ همتی اولین وزیری بود که از کابینه دولت چهاردهم رفتنی شد. پس از این استیضاح، رئیس‌جمهور در حکمی رحمت‌الله اکرمی، خزانه‌دار کل کشور را به سرپرستی وزارت اقتصاد منصوب کرد و سرانجام روز گذشته نام سید علی مدنی زاده به‌عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد مطرح شد.

بیوگرافی سید علی مدنی زاده؛ از شریف تا وزارتخانه

سیدعلی مدنی زاده، متولد دهه ۱۳۶۰، از جمله اقتصاددانان برجسته ایران است. او تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه صنعتی شریف به پایان رساند. سپس برای ادامه تحصیل به دانشگاه استنفورد رفت و در رشته مهندسی محاسبات و ریاضیات مدرک کارشناسی ارشد دوم را دریافت کرد. در نهایت، مدرک دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه شیکاگو، یکی از برترین دانشگاه‌های جهان در این حوزه گرفت.

ریاضی‌دان تربیت‌یافته شریف و شیکاگو

مدنی‌زاده از نوجوانی استعداد درخشانی در ریاضیات بود. او مدال برنز المپیاد جهانی ریاضی را در سال ۲۰۰۰ کسب کرد؛ افتخاری که مسیر علمی‌اش را به‌کلی شکل داد. پس از آن، وارد دانشگاه صنعتی شریف شد و در رشته مهندسی برق تحصیل کرد. اما نگاه عمیق‌تر او به تحلیل سیستم‌ها و مدل‌سازی، موجب شد راهش به سمت علم اقتصاد کج شود.

وی پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد دوم در رشته مهندسی محاسبات از دانشگاه استنفورد، به دانشگاه شیکاگو رفت و دکترای اقتصاد خود را از این مرکز دریافت کرد. شیکاگو، مهد اقتصاددانان برنده نوبل است و فضای تحلیلی آن بر دیدگاه‌های نظری و کاربردی مدنی‌زاده تأثیر بسیاری گذاشت.

بازگشت به ایران و تولد یک اقتصاددان دانشگاهی

مدنی زاده پس از پایان تحصیلات، تصمیم گرفت به ایران بازگردد. او به هیئت‌علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف پیوست و به‌سرعت به یکی از چهره‌های کلیدی این مرکز تبدیل شد که در سال‌های اخیر، ریاست این دانشکده را نیز برعهده داشته است.

در کنار تدریس و پژوهش، او مسئولیت‌های مشورتی در نهادهای کلیدی اقتصادی همچون سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی داشته و نقش پررنگی در تدوین برخی سیاست‌های کلان اقتصادی ایفا کرده است.

نگاهی به سوابق اجرایی مدنی زاده

مدنی‌زاده برخلاف بسیاری از دانشگاهیان تنها نظریه‌پرداز نیست و سوابق عملی نیز دارد.

بعضی از مهم‌ترین سوابق اجرایی او عبارت است از:

• ریاست دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف
• عضو هیئت‌مدیره مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی
• مشاور اقتصادی در سازمان برنامه و بودجه
• مدیر گروه سیاست‌گذاری اقتصادی پژوهشکده پولی و بانکی
• عضو مؤسس مؤسسه «چارسوی اقتصاد»
• از مؤلفان اصلی طرح «چارچوب سیاست‌گذاری مالی و پولی برای ایران»
• نگاه علمی و مستقل به اقتصاد ایران

دیدگاه اقتصادی مدنی‌زاده متکی بر تحلیل داده، استفاده از مدل‌های کلان اقتصادی و پرهیز از تصمیم‌گیری‌های شعاری است. او در سخنرانی‌ها و یادداشت‌های متعدد، تأکید کرده است که حل معضل تورم و رکود مزمن در ایران تنها با شفاف‌سازی نظام مالی دولت، انضباط پولی و اصلاح ساختار بودجه ممکن است.

او مخالف سرسخت سیاست‌های کوتاه‌مدت‌زده و شوک اقتصادی است. یکی از شعارهای کلیدی او همواره این بوده است که: «اقتصاد علم است، نه شعار.»

مهم‌ترین دیدگاه‌ها و پیشنهادهای اقتصادی مدنی زاده

۱. لزوم استقلال بانک مرکزی: او معتقد است بدون استقلال نهادی و عملیاتی بانک مرکزی، کنترل تورم تقریباً ناممکن است.

۲. حذف یارانه‌های پنهان و ناکارآمد: به باور او، انرژی ارزان در ایران به نفع طبقات ثروتمند تمام می‌شود و نظام یارانه‌ها باید بازطراحی شود.

۳. اصلاح نظام مالیاتی: گسترش پایه‌های مالیاتی، مالیات بر عایدی سرمایه و جلوگیری از فرار مالیاتی، از محورهای مورد تأکید اوست.

۴. شفافیت در بودجه‌ریزی: او بارها تأکید کرده که شفاف‌سازی دخل‌وخرج دولت، شرط اول اصلاح اقتصادی پایدار است.

آیا مدنی زاده گزینه مناسبی برای وزارت اقتصاد است؟

حضور مدنی‌زاده در این جایگاه می‌تواند به‌معنای حرکت دولت به‌سوی عقلانیت اقتصادی و پرهیز از اقدامات پوپولیستی باشد. با این حال، موانع ساختاری از چالش‌هایی است که حتی اقتصاددانی برجسته نیز باید برای آن برنامه داشته باشد.

اگر فضای لازم برای تصمیم‌گیری علمی و مبتنی بر تحلیل داده فراهم شود، شاید مدنی‌زاده بتواند از برای اقتصاد ایران تأثیرگذار باشد.

آیا باید به اقتصاددانان جوان فرصت داد؟

مدنی‌زاده نماد نسلی از اقتصاددانان ایرانی است که هم با فضای علمی جهانی آشنا هستند، هم دغدغه حل مسائل بومی ایران را دارند. او از دل تحلیل و عدد و مدل بیرون آمده است. شاید وقت آن رسیده باشد که با جوان‌گرایی به چنین چهره‌هایی فرصت داده شود.