به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، با افزایش نگرانی‌ها درباره آلودگی محیط زیست و کاهش منابع طبیعی، اهمیت بازیافت بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است، با این حال میزان بازیافت در سراسر جهان همچنان پایین و راکد باقی مانده است، به‌طوری که حجم زیادی از پلاستیک‌ها دور ریخته می‌شوند و وارد طبیعت می‌شوند. انگیزه اقتصادی کمی برای افراد و کسب‌وکارها وجود دارد تا پلاستیک‌ها و سایر اقلام قابل بازیافت را جدا کنند و به مراکز جمع‌آوری تحویل دهند.
برای افزایش بازیافت و تفکیک، بیشتر بر الگوها و تأثیرات اجتماعی تکیه می‌شود، اما برنامه‌های تشویقی به‌عنوان ابزاری مؤثر طراحی شده‌اند که با ترکیبی از پاداش‌ها و هزینه‌ها، افراد، کسب‌وکارها و سازمان‌های دولتی را به مشارکت فعال در فرایند بازیافت ترغیب می‌کنند. این برنامه‌ها با ترکیبی از پاداش‌ها و هزینه‌ها طراحی می‌شوند تا انگیزه لازم برای کاهش تولید زباله و بهبود مدیریت پسماندها را میان اعضای جامعه ایجاد کنند.
مشوق‌های مالی که به‌منظور ترغیب خانوارها و تولیدکنندگان پسماند برای استفاده مجدد و بازیافت بیشتر طراحی شده‌اند، به جلوگیری از تولید زباله کمک می‌کنند و می‌توانند در تأمین مالی فعالیت‌های مدیریت پسماند نقش داشته باشند. هدف اصلی این اقدامات، افزایش نرخ بازیافت و کاهش فشار بر منابع طبیعی از طریق ارائه منافع اقتصادی است.
تشویق بر پایه پاداش
رایج‌ترین برنامه تشویقی که شهرها به‌منظور افزایش نرخ بازیافت ارائه می‌دهند، تشویق‌های بر پایه پاداش است که در آن شرکت‌کنندگان در ازای بازیافت مواد، کوپن تخفیف، امتیاز یا پاداش نقدی دریافت می‌کنند. نمونه‌هایی از این پاداش‌ها شامل کوپن‌هایی برای افراد و جوامع است که در ازای تفکیک مواد بازیافتی به آنها پرداخت می‌شود. بعضی از برنامه‌ها پاداش‌هایی مرتبط با تفریحات همچون تخفیف یا دسترسی به امکانات ورزشی و باشگاه‌های محلی ارائه می‌دهند.
سیستم‌هایی همچون «بانک بازیافت» که در ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کند، بر اساس وزن مواد بازیافتی جمع‌آوری شده، به کاربران امتیاز می‌دهند که قابل تبدیل به کوپن تخفیف، کارت هدیه یا پیشنهادهای ویژه از فروشگاه‌ها و کسب‌وکارهای مختلف است. این سیستم با هدف تشویق مردم به بازیافت بیشتر و سبک زندگی پایدار، از طریق ایجاد رقابت و سرگرمی، افراد را به جمع‌آوری و تحویل مواد بازیافتی ترغیب می‌کند و در حال حاضر بیش از چهار میلیون عضو دارد.
بانک بازیافت با هدف تشویق مردم به سبک زندگی سبزتر و بازیافت بیشتر، یک پلتفرم تعاملی و سرگرم‌کننده ایجاد کرده است که علاوه بر جمع‌آوری امتیاز، آموزش‌های مرتبط با محیط زیست و بازیافت را نیز ارائه می‌دهد. این سیستم موجب می‌شود افراد با انگیزه بیشتری مواد قابل بازیافت را تفکیک و تحویل دهند، زیرا علاوه بر کمک به محیط زیست، از مزایای اقتصادی و تخفیف‌های مختلف بهره‌مند می‌شوند.
سیستم کارت هوشمند «دلار سبز» در هنگ‌کنگ، به افرادی که مواد بازیافتی را به مراکز جمع‌آوری می‌آورند، امتیاز می‌دهد که می‌توانند آن را به پاداش‌های نقدی و غیرنقدی تبدیل کنند. دولت هنگ‌کنگ برای تشویق مردم به بازیافت، این سیستم را معرفی کرده است که با تحویل حداقل دو کیلوگرم مواد بازیافتی، افراد می‌توانند امتیاز دلار سبز کسب کنند و آن را با هدایا تعویض کنند. این کارت از طریق اپلیکیشن موبایل یا مراکز بازیافت محلی قابل دریافت است و با استفاده از آن، مردم می‌توانند به راحتی امتیاز خود را پیگیری کنند.
در حال حاضر، بیش از ۸۲ فروشگاه بازیافت و حدود ۶۰۰ نقطه بازیافت در سراسر هنگ‌کنگ فعال است که بیشتر در نزدیکی ساختمان‌های مسکونی و مناطق با امکانات محدود بازیافت قرار دارند. این مراکز خدماتی همچون تحویل مواد بازیافتی در شب را نیز ارائه می‌دهند تا فرایند بازیافت برای مردم آسان‌تر شود. بیش از ۸۰۰ نقطه جمع‌آوری عمومی شامل ایستگاه‌ها، فروشگاه‌ها و مخازن هوشمند در سطح شهر وجود دارد که به تقویت شبکه بازیافت محلی کمک می‌کند و مردم را به تفکیک زباله از مبدأ و بازیافت پاک تشویق می‌کند. این اقدامات بخشی از برنامه گسترده‌ای برای بهبود مدیریت پسماند و حفاظت از محیط زیست در هنگ‌کنگ است.
هزینه‌ها و کاهش هزینه‌ها
برنامه‌هایی همچون پرداخت به ازای تولید زباله (PAYT) و هزینه بر اساس حجم زباله (VBWF) ساکنان و کسب‌وکارها را بر اساس حجم یا وزن زباله غیرقابل بازیافت تولیدشده، مجبور به پرداخت هزینه می‌کنند. این موضوع موجب ایجاد انگیزه در میان افراد برای کاهش زباله و افزایش بازیافت می‌شود.
مطالعات نشان داده‌اند که برنامه‌های PAYT به‌طور متوسط حدود ۱۷ درصد کاهش در زباله‌های جامد شهری ایجاد می‌کنند و میزان بازیافت بین ۵ تا ۶ درصد و کمپوست حدود ۴ تا ۵ درصد افزایش می‌یابد. اجرای این طرح‌ها با چالش‌هایی همچون اجرای عادلانه این هزینه‌ها در ساختمان‌های چند خانواری روبه‌رو است که نظارت بر تولید زباله هر فرد دشوار است.
بعضی شهرها یا مناطق هزینه‌هایی برای دفن زباله از خانوارها و کسب‌وکارها دریافت می‌کنند که بخشی از آن برای کمک‌های مالی تشویقی بازیافت و برنامه‌های کاهش زباله هزینه می‌شود. این هزینه‌ها با افزایش قیمت دفن زباله، مردم را به سمت کاهش زباله و افزایش بازیافت سوق می‌دهند و بودجه‌ای برای زیرساخت‌ها و پروژه‌های بازیافت فراهم می‌کنند. کمک‌های مالی تأمین‌شده از این طریق از سیستم‌های بازیافت، توسعه بازار مواد بازیافتی، کمپوست و برنامه‌های مدیریت پسماندهای خطرناک حمایت می‌کنند.
از سوی دیگر، بعضی شهرداری‌ها برنامه‌های کاهش هزینه‌های کلی مدیریت پسماند را به ساکنانی ارائه می‌دهند که زباله‌ها را بهتر تفکیک می‌کنند یا به اهداف بازیافت محلی دست می‌یابند. برنامه‌های دیگری شامل ارائه تخفیف به این افراد نیز در بعضی شهرها اجرا می‌شود. خدمات بازیافت و کمپوست در بعضی از این برنامه‌ها، بدون هزینه اضافی ارائه می‌شود تا مردم به سمت دور کردن زباله از محل دفن ترغیب شوند.
طرح تشویقی بازیافت در انگلستان با ترغیب بیش از ۱۱ هزار خانوار به تفکیک زباله، موفق شد میزان زباله‌های باقیمانده را تا هزار تن کاهش دهد و در نتیجه صرفه‌جویی مالی حدود ۹۰ هزار پوندی را به همراه داشته باشد. این طرح نمونه‌ای موفق از تأثیر برنامه‌های تشویقی در افزایش مشارکت مردم در بازیافت و کاهش تولید زباله است.
مشوق‌های مالیاتی
برنامه‌های تشویقی بر اساس مشوق‌های مالیاتی شامل معافیت‌ها یا اعتبارهای مالیاتی برای املاک و تجهیزات استفاده‌شده به‌طور اختصاصی در بازیافت و بازیابی منابع است. بسیاری از شهرها اعتبارهای مالیات بر درآمد یا فروش را به کسب‌وکارهایی ارائه می‌دهند که در تجهیزات بازیافت سرمایه‌گذاری می‌کنند یا در بخش بازیافت ایجاد شغل می‌کنند.
برای مثال در آمریکا ایالت آریزونا ۱۰ درصد اعتبار مالیاتی بر هزینه نصب تجهیزات پردازش مواد بازیافتی پس از مصرف یا تولید محصولات با حداقل ۲۵ درصد محتوای بازیافتی ارائه می‌دهد. ایالت‌های دیگری همچون آرکانزاس، آیداهو و ویرجینیا نیز به ترتیب اعتبارات ۳۰ درصدی، ۲۰ درصدی و ۱۰ درصدی برای تجهیزات و تأسیسات بازیافت دارند. ایالت مونتانا ۲۵ درصد اعتبار مالیاتی برای نخستین سرمایه‌گذاری بیش از ۲۵۰ هزار دلار در تجهیزات بازیافت ارائه می‌دهد. بعضی ایالت‌ها این اعتبارها را فقط برای تجهیزاتی اختصاص می‌دهند که شغل ایجاد می‌کنند و نه تجهیزاتی که جایگزین نیروی کار می‌شوند.
بسیاری از شهرداری‌ها، خرید ماشین‌آلات و تجهیزات بازیافت را از مالیات معاف می‌کنند تا هزینه‌های جاری بازیافت‌کنندگان کاهش پیدا کند. به‌عنوان مثال، ایالت آیووای آمریکا معافیت مالیاتی برای تجهیزات بازیافت کاغذ، مقوا یا پلاستیک ارائه می‌دهد. کارولینای جنوبی ماشین‌آلات مورد استفاده در جمع‌آوری، تفکیک، پردازش یا بازیافت مواد را از مالیات فروش و استفاده معاف کرده است. هاوایی نیز کاهش مالیات فروش بین ۰.۵ درصد تا ۴ درصد برای تجهیزات بازیافت ارائه می‌دهد. این معافیت‌ها هزینه‌های سرمایه‌ای اولیه برای کسب‌وکارها را کاهش می‌دهد.
سازمان مالیاتی آمریکا اجازه می‌دهد تجهیزات بازیافت واجد شرایط با سرعت بیشتری نسبت به برنامه‌های معمول استهلاک شوند. این موضوع جریان نقدی کسب‌وکارها را بهبود می‌بخشد. بعضی ایالت‌ها کسری‌های اضافی بیش از هزینه واقعی مواد بازیافتی ارائه می‌دهند تا استفاده از مواد بازیافتی را تشویق کنند. وزارت انرژی آمریکا نیز کمک‌هزینه‌هایی برای حمایت از پروژه‌های صرفه‌جویی انرژی و بازیافت ارائه می‌کند که می‌تواند مکمل برنامه‌های مشوق مالیاتی باشد. تمام مشوق‌های مالیاتی از این قبیل، موجب کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری در تجهیزات بازیافت می‌شوند و کسب‌وکارها را به توسعه فعالیت‌های بازیافت ترغیب می‌کنند
مشوق‌های خیریه‌ای
مشوق‌های خیریه‌ای در بازیافت به معنای ارائه انگیزه‌هایی است که با کمک‌های خیریه مرتبط هستند و می‌توانند تلاش افراد و گروه‌ها برای بازیافت را افزایش دهند. این نوع مشوق‌ها موجب می‌شوند افراد احساس کنند با بازیافت، تأثیر مثبتی بر محیط زیست و جامعه می‌گذارند و این حس تأثیرگذاری، انگیزه آنها را برای مشارکت بیشتر در بازیافت تقویت می‌کند. مدارس و سازمان‌های غیرانتفاعی می‌توانند با شرکت در این برنامه‌ها امتیاز جمع‌آوری کنند و این امتیازها را به پول نقد یا هدایا برای حمایت از اهداف خیریه خود تبدیل کنند. بعضی سازمان‌ها و شهرداری‌ها ترتیبی می‌دهند که اقلام قابل استفاده مجدد همچون مبلمان خانگی یا کتاب‌های دست دوم به خیریه‌ها اهدا شود که این کار هم به کاهش زباله کمک می‌کند و هم به خیریه‌ها کمک مالی می‌رساند. مزیت مشوق‌های خیریه‌ای تقویت همکاری بین جامعه، سازمان‌های خیریه و برنامه‌های بازیافت شهرها است.
«تراسایکل» یک شرکت بازیافت نوآور مستقر در نیوجرسی آمریکا است که به‌عنوان نمونه برجسته و پیشروی جهانی در بازیافت شناخته می‌شود و برنامه‌های بازیافت رایگان را در سطح ملی ارائه می‌دهد و به شرکت‌کنندگان این امکان را می‌دهد که با جمع‌آوری اقلام سخت بازیافت همچون بسته‌بندی‌های پیچیده، فیلتر سیگار، لنزهای تماسی و پلاستیک‌های اقیانوسی امتیاز کسب کنند. این امتیازها قابل تبدیل به پرداخت نقدی یا هدایا برای مدارس یا سازمان‌های خیریه مورد علاقه آنها است.
تراسایکل با همکاری داوطلبان، شرکت‌ها، شهرداری‌ها و افراد، مواد غیرقابل بازیافت به‌صورت معمول را به مواد خام قابل استفاده در تولید محصولات جدید همچون مبلمان فضای باز، کفپوش‌های پارک و بسته‌بندی‌های قابل استفاده مجدد تبدیل می‌کند. این شرکت با ایجاد شبکه‌ای جهانی در بیش از ۲۰ کشور، مدل کسب‌وکار خود را بر پایه همکاری با برندهای بزرگ و حمایت مالی آنها بنا نهاده است و مأموریت خود را حذف مفهوم زباله با ارائه راهکارهای خلاقانه بازیافت و استفاده مجدد تعیین کرده است و با تمرکز بر نوآوری و پایداری، به‌دنبال ایجاد دنیایی پاک‌تر و سبزتر است.
امپل‌هاروست یک سازمان غیرانتفاعی ملی است که از سال ۲۰۰۹ با هدف کاهش گرسنگی و هدررفت مواد غذایی در آمریکا فعالیت می‌کند. این سازمان با ایجاد یک پلتفرم فناوری و آگاهی‌بخشی به میلیون‌ها باغدار خانگی و محلی در ۵۰ ایالت، امکان اهدای محصولات اضافی باغداری را به بیش از هشت هزار بانک غذایی محلی فراهم می‌کند. این روش ساده و کارآمد، بدون نیاز به انبارداری یا حمل‌ونقل مرکزی، موجب می‌شود غذای تازه و محلی به دست خانواده‌های نیازمند برسد و از هدررفت بیش از ۱۴ میلیارد دلار محصول باغبانی خانگی جلوگیری کند.
در مجموع، برنامه‌های تشویقی بازیافت ترکیبی از پاداش‌های مالی، ساختارهای هزینه‌ای، مزایای مالیاتی و گاهی انگیزه‌های خیریه‌ای هستند که هدفشان افزایش مشارکت در بازیافت است. برنامه‌های موفق مشوق‌ها را با شرایط محلی تطبیق می‌دهند و اهداف قابل اندازه‌گیری برای افزایش مشارکت و کاهش زباله تعیین می‌کنند. موفقیت این برنامه‌ها نیاز به اراده سیاسی و گاهی تغییرات قانونی برای اجرای برنامه‌ها، همچنین اطلاع‌رسانی مؤثر و مدیریت مناسب برای تضمین مشارکت و عدالت دارد.
نظر شما