آیا تا به حال فکر کردهاید که چه کسی پیانو را اختراع کرده و این ساز محبوب چگونه به وجود آمده است؟ پاسخ سریع و دقیق این است: بارتولومئو کریستوفوری، یک سازنده چیرهدست ایتالیایی در اوایل قرن ۱۸، خالق اولین پیانوی جهان بود. اما داستان اختراع این ساز شگفتانگیز، پر از جزئیات جالب و تغییرات مهمی است که پیانو را به شکل امروزیاش رساندهاند.
اگر میخواهید بدانید که چرا کریستوفوری پیانو را ساخت، چطور این اختراع دنیای موسیقی را متحول کرد، و چگونه در طول قرنها تکامل یافت، ادامه این مقاله را از دست ندهید!
کریستوفوری، سازنده اولین پیانو
پیانو توسط بارتولومئو کریستوفوری (۱۶۵۵-۱۷۳۱) که یک ایتالیایی بود اختراع شد. در اصل مبدا اولیه ساخت پیانو ایتالیاست.
طبق گفته منابع، کریستوفوری از عدم کنترل نوازندهها روی میزان صدای ساز کلاویکورد ناراضی بود. به شخص بارتولومئو کریستوفوری اعتبار داده میشود که مکانیسم سیمی ساز کلاویکورد یا همان مکانسیم رشته ها (струны) رو با یک چکش عوض کرده تا پیانوی مدرن رو تو سال ۱۷۰۹ بسازه.
این ساز در ابتدا "clavicembalo col piano e forte" نامیده شد که بعد ها کوتاه شد و به نام پیانو تغییر نام پیدا کرد. واژه اولیه پیانو به معنای یک کلاویکورد که میتونه صداهای نرم و بلند تولید کنه بود.
تاریخچه ساز های مشابه پیانو قبل از اختراع پیانو
ساز کلاویکورد (Clavichord) که حدود سال ۱۵۰۰ میلادی در ایتالیا ساخته شد، بعدها به فرانسه، آلمان، فلاندر و بریتانیا گسترش پیدا کرد. هنگامی که یک کلید از این ساز فشار داده میشه، یک مضراب که به یک نوار چوبی بلند به اسم جک وصل شده، رشته ها رو میکشه تا موسیقی تولید کنه.
این سیستم رشته ها و صفحه صدا، و ساختار کلی ساز شبیه به چیزهایی هست که میشه تو پیانو پیدا کرد.
انواع پیانو
پیانوها به طور کلی به دو دسته پیانوهای آکوستیک و پیانوهای دیجیتال تقسیم میشوند.
-
پیانوهای آکوستیک: این نوع پیانوها با استفاده از چکشهایی که به سیمها ضربه میزنند، صدا تولید میکنند. پیانوهای آکوستیک به دو دسته پیانوهای گرند و پیانوهای دیواری تقسیم میشوند.
-
پیانوهای گرند: این نوع پیانوها به صورت افقی قرار میگیرند و صدای بلندتر و رساتری دارند. پیانوهای گرند بیشتر در سالنهای کنسرت و اجراهای بزرگ استفاده میشوند.
-
پیانوهای دیواری: این نوع پیانوها به صورت عمودی قرار میگیرند و فضای کمتری را اشغال میکنند. پیانوهای دیواری بیشتر در خانهها و آموزشگاههای موسیقی استفاده میشوند.
-
-
پیانوهای دیجیتال: این نوع پیانوها با استفاده از تکنولوژی الکترونیکی، صدای پیانو را شبیهسازی میکنند. پیانوهای دیجیتال معمولاً ارزانتر از پیانوهای آکوستیک هستند و امکانات بیشتری مانند ضبط صدا و اتصال به کامپیوتر را دارند اما عمق صدای آنها صرفا دیجیتالی بوده و واقعی نیست.
به نقل از گالری پیانو ملودیکا به عنوان یکی از فروشگاه های معتبر در واردات و فروش انواع پیانو نو و دست دوم:
پیانو دیجیتال نوعی ساز الکترونیکی بوده که بهمنظور شبیهسازی صدای پیانوهای آکوستیک طراحی شده است. این پیانوها به کمک فناوری دیجیتال، صدایی طبیعی و قابلقبول تولید میکنند و امکانات متعددی مانند تنظیم صدا، انواع افکتها و قابلیت اتصال به کامپیوتر یا هدفون را ارائه میدهند.
زندگی بارتلومئو کریستوفوری و ماجرای اختراع پیانو
بارتولومئو کریستوفوری (متولد ۴ مه ۱۶۵۵، پادوا، جمهوری ونیز [ایتالیا] – درگذشته ۲۷ ژانویه ۱۷۳۲، فلورانس) سازنده ایتالیایی سازهای کلاویکورد بود که عموماً به عنوان مخترع پیانو شناخته میشود. پیانوی او در زمان خودش gravicembalo col piano e forte یا «کلاویکوردی که نرم و بلند مینوازد» نامیده میشد.
این نام به توانایی پیانو در تغییر میزان صدا با توجه به میزان فشار روی کلیدها اشاره دارد، کیفیتی که در کلاویکورد وجود نداشت. کریستوفوری این اثر را با جایگزینی مکانیزم زخمه زنی کلاویکورد با یک مکانیزم چکشی که قادر به ضربه زدن به سیمها با نیروی بیشتر یا کمتر بود، به دست آورد.
اطلاعات کمی از زندگی کریستوفوری در دست است و اختراع او در زمان حیاتش چندان شناخته شده نبود. او حدود سال ۱۶۹۰ به درخواست شاهزاده فردیناندو دی مدیچی، نوازنده چیرهدست کلاویکورد، از پادوا به فلورانس نقل مکان و مهاجرت اجباری کرد؛ حرکتی که نشان میدهد کریستوفوری از قبل به عنوان سازنده ماهر سازهای کیبوردی شهرت پیدا کرده بود.
کریستوفوری پیانوی خود را به حدی بهبود بخشید که تا سال ۱۷۲۶، به تمام اصول اولیه مکانیزم پیانوی مدرن دست یافته بود. قابهای او، که به روش کلاویکورد از چوب ساخته میشدند، قادر به تحمل کشش سیم که به پیانوهای بعدی صدای قدرتمندتر میداد، نبودند. با این وجود، با قضاوت از سه نمونه باقی مانده - در موزه هنر متروپولیتن در شهر نیویورک، موزه سازهای موسیقی در لایپزیگ و موزه سازهای موسیقی در رم - پیانوهای او پاسخگو بودند و دامنه دینامیکی وسیعی داشتند.
طرح کریستوفوری تا حد زیادی در ایتالیا نادیده گرفته شد، اما به زودی از طریق مقالات موجود در فرهنگ لغتهای موسیقی در آلمان شناخته و پذیرفته شد.
زندگی اشرافی سازنده پیانو و پیانو های به جا مانده از او
کریستوفوری حقوق سخاوتمندانهای دریافت میکرد و خانه و بودجهای برای هزینهها به او داده شده بود. از صورتحسابها و رسیدهایی که کریستوفوری به دربار ارائه میکرد، و همچنین سایر گزارشهای معاصر، میدانیم که او در رابطه با سایر صنعتگران در گالریا دی لاوری اولفیزی (کارگاههای مدیچی) از استقلال خاصی برخوردار بود و تنوع زیادی در دامنه کارهایی که برای شاهزاده انجام میداد، وجود داشت.
مهم ترین تغییر کریستوفوری در سازش و اصل نبوغ او
نبوغ پشت پیانو فورته کریستوفوری این بود که چکشها متناسب با نیروی اعمال شده توسط نوازنده به رشته سیم ها ضربه میزدند و در نتیجه حجمها و کیفیتهای مختلف صدا ایجاد میکردند. برای فعال کردن این اثر، کریستوفوری یک مکانیزم "فرار" ویژه اختراع کرد: هنگامی که یک کلید فشرده میشد، یک چکش به رشته سیم ضربه میزد و سپس بلافاصله میافتاد و به رشته سیم اجازه میداد آزادانه مرتعش شود تا زمانی که دوباره با رها شدن کلید خفه شود.
حدس زده میشود که کریستوفوری حدود دوازده پیانو ساخته باشد، اما فقط سه عدد از آنها تا به امروز باقی مانده است:
-
در موزه هنر متروپولیتن، نیویورک ایالات متحده
-
موزه سازهای موسیقی، رم ایتالیا
-
موزه سازهای موسیقی در دانشگاه لایپزیگ، آلمان
پیانو مکانیسمی مشابه سنتور دارد
سنتور (Dulcimer) یه سازه که تو خاورمیانه به وجود اومد و تو قرن یازدهم به اروپا رسید. این ساز یه جعبه صدای ساده داره که سیم ها روش کشیده شدن. درست مثل پیانو، یه چکش کوچیک برای ضربه زدن به سیم های سنتور وجود دار که باید به صورت دستی استفاده بشه، به همین خاطر سنتور به عنوان جد مستقیم پیانو در نظر گرفته میشه.
تاریخچه پیانو به قرن 18 میلادی بازمیگردد، زمانی که سازنده ایتالیایی ساز، بارتولومئو کریستوفوری، اولین پیانو را در سال 1709 ساخت.
اوج محبوبیت ساز پیانو
در قرن نوزدهم، پیانو به اوج محبوبیت خود رسید و به یکی از سازهای اصلی موسیقی کلاسیک تبدیل شد. آهنگسازان بزرگی مانند فرانتس لیست، فردریک شوپن و لودویگ فان بتهوون قطعات بسیاری برای پیانو نوشتند که امروزه نیز اجرا میشوند.
امروزه، پیانو همچنان یکی از محبوبترین سازهای موسیقی در جهان است.
کلام آخر | پیانو سازی دوست داشتنی از مبدا ایتالیا
نظر شما درباره سازنده پیانو چیست؟ در این مقاله بررسی کردیم که پیانو از کجا در روز اول توسط چه کسی ساخته شد، سازنده پیانو چه نبوغی داشت و پیانو های ساخته شده توسط وی در حال حاضر کجا هستند. امیدواریم که لذت برده باشید.
نظر شما