به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، سواد توانایی خواندن، نوشتن، صحبت کردن و گوش دادن به روشی است که به انسان امکان می‌دهد با دیگران ارتباط مؤثر برقرار و دنیای اطراف خود را بهتر درک کند. فقدان مهارت‌های حیاتی سواد، فرد را در هر مرحله از زندگی خود عقب نگه می‌دارد و باعث می‌شود وی به‌عنوان یک کودک در مدرسه عملکرد موفقی نداشته باشد، در مقام یک جوان از بازار کار محروم بماند و به‌عنوان والدین امکان حمایت از یادگیری فرزند خود را از دست بدهد. این چرخه میان‌نسلی، امکان پیشرفت‌های اجتماعی و ایجاد جامعه‌ای فراگیر و عدالت‌محور را دشوار می‌کند.
اهمیت سوادآموزی
سوادآموزی یکی از اجزای اساسی و هدف چهارم اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد و دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار است. طبق این هدف لازم است جهان تا سال ۲۰۳۰ اطمینان حاصل کند که همه جوانان از توانایی خواندن، نوشتن و علم حساب برخوردار باشند و بزرگسالانی که فاقد این توانایی‌ها هستند اجازه یادگیری آن‌ها را داشته باشند.
سوادآموزی به‌حدی اهمیت دارد که حتی در زمان بحران‌های جهانی هم تلاش‌هایی هم‌چون یادگیری از راه دور، اغلب همراه با آموزش حضوری، برای یافتن راه‌های جایگزین به‌منظور حفظ تداوم یادگیری صورت می‌گیرد. با این حال فرصت‌های یادگیری سواد همیشه به‌طور گسترده در دسترس نیست که این امر فرصت‌های یادگیری را محدود می‌کند. حرکت ناگهانی عصر دیجیتال به سمت یادگیری از راه دور، نابرابری مداوم در زیرساخت‌ها و مهارت‌های مورد نیاز برای استفاده از فناوری و تفاوت در دریافت سایر خدمات مانند در دسترس بودن انرژی به‌خوبی این امر را نشان داد، اما این حقیقت خللی بر اهمیت سوادآموزی وارد نمی‌کند و سوادآموزی همچنان یکی از مهم‌ترین مسائل پیش‌روی جوامع است.
روز جهانی سوادآموزی
ایده روز جهانی سوادآموزی اولین بار در «کنفرانس جهانی وزرای آموزش و پرورش درباره ریشه‌کن کردن بی‌سوادی» مطرح شد که در سال ۱۹۶۵ در تهران برگزار شد تا اهمیت سوادآموزی را برای افراد و جوامع، همچنین نیاز به تشدید تلاش برای ایجاد جوامعی باسوادتر را در سطح بین‌المللی برجسته کند. یک سال بعد جامعه جهانی با اعلام سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) چالش پایان دادن به بی‌سوادی را با تعیین هشتم سپتامبر به‌عنوان روز جهانی سوادآموزی برای مقابله با بی‌سوادی جهانی پذیرفت.
اولین روز جهانی سوادآموزی در سال ۱۹۶۷ برگزار شد و از آن زمان این مناسبت به‌صورت یک رویداد سالانه برگزار می‌شود تا آگاهی و نگرانی در مورد مشکلات سوادآموزی جوامع محلی و سطح جهانی را افزایش دهد و دستور کار سوادآموزی را برای جوامع جهانی باسوادتر و مترقی ترویج کند.
هدف از برگزاری این روز آموزش مردم در مورد ارزش سواد به‌عنوان یک موضوع افتخارآمیز و دربردارنده کرامت انسانی و حقوق شهروندی، همچنین ترویج سوادآموزی به‌عنوان نیرویی است که می‌تواند جوامع را توانمند کند. این روز به بسیاری از افراد در سراسر جهان کمک می‌کند تا کار پیدا کنند و زندگی خود را بهبود ببخشند.
طی ۵۰ سال اخیر پیشرفت‌های چشمگیری در بهبود نرخ باسوادی به‌ویژه در میان کودکان حاصل شده است، اما بی‌سوادی همچنان یک مشکل جهانی است، تا آنجا که تخمین زده می‌شود امروزه بیش از ۷۷۰ میلیون انسان در سراسر جهان فاقد توانایی‌های اساسی سواد هستند. اکثریت قریب به اتفاق این رقم را زنان تشکیل می‌دهند و نزدیک به نیمی از آن‌ها بزرگسال هستند.
چندین کشور کم درآمد در سراسر آفریقا دارای نرخ باسوادی کمتر از ۴۵ درصد هستند، زیرا فقر و بی‌سوادی اغلب مسائل مرتبط با سیستم آموزش عمومی در این مناطق هستند که حمایت کافی دریافت نمی‌کنند. از سوی دیگر هیچ ملت و فرهنگی از بلای بی‌سوادی در امان نیست و حتی پیشرفته‌ترین کشورهای جهان نیز می‌توانند با حجمی بالایی از بی‌سوادی مواجه باشند. بنابراین یونسکو در گزارش نظارت بر آموزش جهانی خود اعلام کرده است که دولت‌ها باید بار بیشتری را برای ارائه آموزش به کودکان بر عهده بگیرند.
روز جهانی سوادآموزی ۲۰۲۳
روز جهانی سوادآموزی در سال ۲۰۲۳ به دنبال تحقق چهارمین هدف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDG-4) برگزار می‌شود که بر اهمیت آموزش و یادگیری مادام‌العمر تأکید دارد. این روز همچنین فرصتی برای تأمل درباره نقش سواد در ساختن جوامعی فراهم می‌کند که فراگیرتر، آرام‌تر، عادلانه‌تر و پایدارتر باشند. موضوع انتخاب شده برای روز جهانی سوادآموزی ۲۰۲۳ نیز «ترویج سوادآموزی برای جهانی در حال گذار: ساختن پایه برای جوامع پایدار و صلح‌آمیز» است.
طبق گزارش یونسکو، پیش‌بینی می‌شود این روز با افزایش آگاهی در مورد ارتقای سواد به‌عنوان یک فرآیند دو طرفه همراه باشد که در آن «آموزش سواد و علم حساب» و «پیشرفت در جنبه‌های مختلف توسعه و صلح» با هم‌افزایی از یادگیری مادام‌العمر حمایت کند.
این روز همچنین با شناسایی و انتشار دانش، تجربیات و راه‌حل‌های مرتبطی به پیشرفت جوامع پایدارتر و هماهنگ‌تر کمک می‌کند که پتانسیل تحول‌آفرین سواد را برای بهبود سیستم‌های گسترده، اثربخشی برنامه‌ها، غنی‌سازی محتوا و کاربردهای عملی نمایان می‌کند.
باسواد و بی‌سوادترین کشورها
نرخ باسوادی جهانی در کل بالا و برای همه مردان و زنانی که حداقل ۱۵ سال دارند ۸۶.۳ درصد است. نرخ باسوادی مردان بالای ۱۵ ساله ۹۰ درصد و زنان در این سن ۸۲.۷ درصد هستند. با این حال تفاوت‌های گسترده‌ای از هر کشور به کشور دیگر وجود دارد. کشورهای توسعه‌یافته تقریباً همیشه دارای نرخ باسوادی بزرگسالان ۹۶ درصد یا بالاتر هستند. در مقابل متوسط نرخ باسوادی کشورهای کمتر توسعه‌یافته تنها ۶۵ درصد را نشان می‌دهد.
مقایسه مستقیم سواد از یک کشور به دیگری معمولاً دقیق نیست، چراکه بسیاری از کشورها گزارش سالانه نرخ سواد خود را ارائه نمی‌کنند. از سوی دیگر بسیاری از کشورها تعاریف ناهماهنگی در مورد باسوادی و بی‌سوادی دارند. با این وجود طبق استانداردهای جهانی؛
ازبکستان با نرخ سواد ۹۹.۹۹، اوکراین (۹۹.۹۷)، سن‌مارینو (۹۹.۹۲)، لتونی و استونی (۹۹.۸۹)، جمهوری چک (۹۹.۸۳)، لیتوانی (۹۹.۸۲)، تاجیکستان (۹۹.۸)، آذربایجان (۹۹.۷۹) و قزاقستان با نرخ ۹۹.۷۸ درصد ۱۰ کشور باسواد جهان هستند و چاد با نرخ سواد ۲۲.۳۱، گینه (۳۲)، سودان جنوبی (۳۴.۵۲)، نیجر (۳۵.۰۵)، مالی (۳۵.۴۷)، جمهوری آفریقای مرکزی (۳۷.۴)، بورکینافاسو (۴۱.۲۲)، بنین (۴۲.۳۶)، افغانستان (۴۳.۰۲) و سیرالئون با نرخ ۴۳.۲۱ درصد، ۱۰ کشور کم سواد دنیا به‌شمار می‌روند.
نظر شما