به گزارش خبرنگار ایمنا، هنگامی که علائم گرمازدگی رخ می‌دهد، دمای بدن می‌تواند در عرض ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به ۱۰۶ درجه فارنهایت یا بالاتر برسد و دمای بدن به سرعت بالا می‌رود، مکانیسم تعریق از کار می‌افتد و بدن قادر به خنک شدن نیست، لذا درمان نشدن گرمازدگی می‌تواند منجر به بی‌هوشی و کما شود به همین دلیل در کوتاه‌ترین زمان ممکن باید اقدامات لازم برای خنک شدن بدن را انجام دهید.
خطرات کاهش سطح املاح در بدن
حسن نوری، معاون آموزش همگانی، مهارتی و اعتباربخشی سازمان اورژانس کشور درباره خطرات کاهش سطح املاح در بدن به دنبال بروز گرمازدگی هشدار داد و گفت: تمام واکنش‌های بدن و عملکرد سلول به سلول ما وابسته به سطح سدیم و پتاسیم بدن است که حتی تغییرات اندک در آن، بدن را دچار علائم شدیدی خواهد کرد؛ پس باید مراقب باشیم در جایگزین کردن مایعات همراه با آب، نمک هم مصرف شود.
وی با بیان اینکه گرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که فیزیولوژی بدن انسان قابلیت سازگاری با دمای بالا را نداشته باشد، افزود: به عنوان مثال مردم در کشورهای اروپایی با تجربه گرمای نه چندان زیاد دچار مشکلات سلامتی می‌شوند که این به علت ناسازگاری بدن آنها با شرایط جدید است و در مورد مردم ما هم افزایش دمای بی‌سابقه و موج گرما می‌تواند مشکل‌آفرین باشد.
معاون آموزش همگانی، مهارتی و اعتباربخشی سازمان اورژانس کشور با تاکید به اینکه گرمازدگی در برخی گروه‌های سنی و برخی گروه‌های جامعه بیشتر است، تصریح کرد: مثلاً پرخطرترین گروه مادران باردار هستند، چرا که حجم زیادی از خون و مایعات بدن‌شان صرف نگهداری از جنین می‌شود و بدن می‌خواهد جنین را در شرایط خوبی نگه دارد که با این اتفاق مادر در خطر بیشتری قرار می‌گیرد. گروه دوم در خطر، اطفال هستند زیرا نسبت آب به کل وزن بدن در آنها بیشتر از بزرگسالان است و این سبب می‌شود احتمال گرمازدگی افزایش یابد.
وی گروه پرخطر بعدی در معرض گرمازدگی را سالمندان معرفی کرد و افزود: در این گروه به دلیل وجود بیماری زمینه‌ای و مصرف داروهای خاص ممکن است برخی در درک دمایی دچار اختلال شوند و این سبب می‌شود دچار گرمازدگی شوند. بدن سایر افراد هم به دلیل شکل‌گیری موج گرما به یک‌باره، قادر به سازگاری نیست و این سبب می‌شود در خطر گرمازدگی باشند؛ هرچند که این خطر نسب به سایر گروه‌ها کمتر است.
نوری در خصوص علائم گرمازدگی گفت: ضایعات پوستی، عرق‌سوز شدن، گرفتگی عضلات، اسپاسم عضلات رخ می‌دهد و نشان از پیشرفت گرمازدگی دارد. در این شرایط باید کاری کنیم که از ادامه ماجرا جلوگیری کنیم. گرمازدگی شدید به صورت خستگی، تب، بی‌حالی، تهوع، استفراغ، سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، افت سطح هوشیاری، تشنج و در نهایت مرگ شود.
وی توصیه کرد: از مردم می‌خواهیم تا جای ممکن از منزل خارج نشوند و در محیط‌های خنک بمانند و ترجیحاً زیر نور آفتاب فعالیت نکنند. در صورتی که مجبور به حضور در بیرون از منزل هستند نیز حتماً از مایعات کافی استفاده کنند. توصیه می‌کنیم خانواده‌ها اجازه ندهند فرزندانشان در ساعات اوج گرما در کوچه و خیابان تردد کنند.
لزوم نوشیدن شش تا هشت لیوان آب در هر روز تابستان
وی نسبت به ماندن کودکان در خودروی در بسته و فاقد تهویه در هوای گرم تابستان هشدار داد و گفت: متأسفانه این اتفاق چندین بار رخ داده است که خانواده کودکشان را در خودرو تنها گذاشتند و حتی برای مدت کوتاهی رفتند و پس از بازگشت متوجه شدند که کودک به دلیل گرمازدگی جان خود را از دست داده است. این موارد به سادگی قابل پیشگیری است و خانواده‌ها باید آگاه باشند.
نوری نسبت به تنها رها کردن سالمندان در منزل هم هشدار داد و افزود: ممکن است سیستم سرمایشی منزل خراب شود و سالمند هم به دلیل شرایطی که دارد به درستی متوجه گرمای هوا نشود و دچار گرمازدگی شود. باید مراقب باشیم و هرچند ساعت یک بار به این افراد سر بزنیم.
معاونت آموزش همگانی، مهارتی و اعتباربخشی سازمان اورژانس کشور تاکید کرد: در زمان گرمازدگی انسان شروع به تعریق می‌کند که همزمان با این اتفاق آب و املاحی همچون نمک از بدن دفع می‌شود. تمام واکنش‌های بدن و عملکرد سلول به سلول ما وابسته به سطح سدیم و پتاسیم بدن است که حتی تغییرات اندک در آن، بدن را دچار علائم شدیدی خواهد کرد پس باید مراقب باشیم در جایگزین کردن مایعات همراه با آب، نمک هم مصرف شود. راه ساده این است که از پودر ORS، دوغ، شربت آبلیمو در کنار آب استفاده کنیم.
وی در خصوص اینکه در شرایط افزایش دما روزی چند لیوان آب باید نوشیده شود، گفت: پایه شش تا هشت لیوان آب در هر روز برای تابستان در شرایطی که در منزل باشیم، مناسب است. مصرف مایعات فراوان تنها برای برخی بیماران قلبی محدودیت دارد که پزشک معالج آنها به‌طور قطع به آنها هشدار داده است. در صورت خروج از منزل نیز به میزانی که تعریق می‌کنیم باید مایعات بیشتری مصرف کنیم.
نشانه‌های فرد گرما زده کدام است؟
عباس عابدی، مدیر روابط‌عمومی اورژانس و فوریت‌های پزشکی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص اقدامات لازم حین مواجهه با فرد گرمازده اظهار کرد: در علم پزشکی، درجه حرارت بالای ۴۰ درجه بدن حالت گرمازدگی نامیده می‌شود که با عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی پس از قرار گرفتن در معرض درجه دماهای بالا همراه است.
وی با بیان اینکه گرمازدگی در پی نرسیدن میزان آب کافی به بدن در گرمای بالا، منجر به بروز نقص در سیستم کنترل درجه حرارت بدن می‌شود، افزود: غش کردن می‌تواند اولین نشانه مهم درگیر شدن بدن فرد با گرمازدگی باشد.
مدیر روابط‌عمومی اورژانس و فوریت‌های پزشکی اصفهان تصریح کرد: دیگر علائم حالت گرمازدگی شامل سردرد تپنده، سرگیجه و سبکی سر، نداشتن تعریق علی‌رغم وجود گرما، پوست قرمز، گرم و خشک، ضعف یا گرفتگی عضلات، تهوع و استفراغ، ضربان قلب سریع، تنفس سریع و کم‌عمق و تغییرات رفتاری همچون گیجی، تشنج، بی‌هوشی و نداشتن هوشیاری است.
وی با بیان اینکه گرمازدگی دارای چهار مرحله شامل استرس گرمایی، خستگی گرمایی، گرمازدگی و سکته گرمایی است، ادامه داد: در مرحله استرس گرمایی، فرد علائمی مانند سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، تشنگی و سردرد را احساس می‌کند.
عابدی با بیان اینکه به طور معمول علائم گرمازدگی ناشی از شرایط بدنی تا چند روز در بدن شخص باقی می‌ماند، خاطرنشان کرد: تمام افراد ممکن است به عارضه گرمازدگی مبتلا شوند، اما در حالت کلی گرمازدگی در کودکان، نوزادان و افراد مسن شایع‌تر است؛ چراکه بدن این افراد ممکن است قادر به تنظیم مؤثر دما نباشد.
مدیر روابط‌عمومی اورژانس و فوریت‌های پزشکی اصفهان گفت: اگر نشانه‌های گرمازدگی بهبود نیافت یا وخیم‌تر شد، بیمار را بلافاصله به مراکز درمانی منتقل کنید، اضافه کرد: شربت آبلیمو، خاکشیر و دوغ، تأمین‌کننده آب و املاح از دست رفته بدن است و توجه داشته باشید که نوشیدن نوشابه در گرما مناسب نیست.
نوشیدنی‌های مفید در فصل گرم تابستان
بهنام یوسفیان، متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به علائم شرایط بدن انسان در فصل گرما اظهار کرد: در تابستان به دلیل گرمای هوا چربی‌های بدن آب می‌شود؛ از این رو در پاییز نیاز ضروری به ذخیره کردن مواد چربی که مولد حرارت هستند، پیدا می‌شود و باید با مصرف غذاهای مناسب آن را ذخیره کرد تا بدن خود را برای مقابله با سرمای زمستان مجهز کند. بدن به انواع غذاهای اصلی و میوه‌هایی مانند انگور و انار نیاز دارد، همچنین استفاده از نوشیدنی‌هایی که از آنها تهیه می‌کنند، مفید است. به طور کلی مصرف میوه‌های ترش قبل از غذا و میوه‌های شیرین بعد از غذا مفید است.
وی با بیان اینکه استفاده از خاکشیر یخ‌زده و شربت آبلیمو برای جلوگیری از گرمازدگی مؤثر است، افزود: برای جلوگیری از اسهال و تأثیر خنکی، خاکشیر باید به شکل یخ‌زده یا همراه خورده یخ مصرف شود در غیر این صورت ملین و اسهال‌آور است.
متخصص طب سنتی تصریح کرد: با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آبلیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده است، توصیه می‌شود و نیاز است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.
وی با تاکید به اینکه اگر سکنجبین را با ریشه و تخم کاسنی مخلوط کرده و کمی گلاب به آن اضافه کنند، نوشابه‌ای پرسود و شگفت‌آور می‌شود، گفت: به‌خصوص برای افرادی که جگر و معده‌ای گرم دارند یا دچار گرفتگی معده شده‌اند و نیز برای افرادی که مبتلا به نفخ هستند، منافع زیاد دارد، اما برای مبتلایان به زخم معده و روده، مضر است.
یوسفیان در خصوص اینکه افراد برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب بجوشانند و با کمی شکر به صورت خنک میل کنند، تصریح کرد: خوردنی‌های سرد و تر مانند گل بنفشه، خاکشیر، هندوانه و تخم خیارین (خیار، کدو، هندوانه و خربزه) نیز توصیه می‌شود، البته بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم‌کرده عناب و زرشک است که همراه با مقداری شکر میل می‌شود.
نظر شما