به گزارش خبرنگار ایمنا، سیزدهم تیرماه ۱۴۰۲ و در جریان بیست‌وسومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای که به صورت مجازی و به ریاست هند برگزار شد، عضویت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان به صورت رسمی اعلام شد.
بر این اساس جمهوری اسلامی ایران، نهمین عضو سازمان همکاری شانگهای شد. پیش‌تر چین، روسیه، هند، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان، پاکستان و ازبکستان هشت عضو اصلی این سازمان بودند. امارات عربی متحده نیز اردیبهشت‌ماه سال جاری توانست که شریک گفت‌وگو در سازمان همکاری شانگهای شود.
این سازمان در سال ۱۹۹۶ از سوی رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان با هدف برقرار کردن موازنه قدرت در برابر نفوذ آمریکا و ناتو به نام شانگهای پنج پایه‌گذاری شد و بعد از پیوستن ازبکستان به آن، سازمان همکاری شانگهای نام گرفت.
عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۰۶ مطرح شده بود اما با موافقت روبه‌رو نشد و مورد پذیرش اعضای این سازمان قرار نگرفته بود. سرانجام در بیست‌ویکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، شهریور ۱۴۰۰ با حضور آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی درخواست عضویت دائم در این سازمان در پایتخت تاجیکستان مورد پذیرش اعضای این سازمان قرار گرفت و یادداشت تعهدات عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای بیست‌وسوم شهریورماه ۱۴۰۱، از سوی حسین امیرعبداللهیان در نشست سران شانگهای در سمرقند به امضا رسید.
همچنین در تاریخ دوازدهم بهمن‌ماه ۱۴۰۱ نیز رئیس مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای به رئیس‌جمهور، قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری شانگهای را ابلاغ کرد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی ششم آذرماه با کلیات و جزئیات طرح الحاق ایران به سازمان شانگهای موافقت کردند. با موافقت نمایندگان، شورای نگهبان نیز به تأیید اصلاحات طرح فوق پرداخت.
جمهوری اسلامی ایران پس از عضویت دائم در همه تصمیم‌گیری‌های سازمان حضور خواهد داشت، هر عضو جدید از جمله عضو دائم، ناظر و شریک گفت‌وگو برای پیوستن به این سازمان باید موافقت همه اعضا را به دست بیاورد. کارشناسان و فعالان حوزه اقتصادی بر این باورند که عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری شانگهای، اقتصاد کشور را رونق می‌بخشد و به سبب بازاریابی جهانی، زمینه رقابت‌پذیری را ایجاد خواهد کرد.
مجموع صادرات و واردات کشورهای ذیل سازمان شانگهای نیز به بیش از هفت تریلیون دلار می‌رسد که از این میزان ۷.۳ تریلیون دلار مربوط به صادرات و ۴.۳ تریلیون دلار مربوط به واردات این کشورها است. سازمان شانگهای با عضویت نصف جمعیت جهان، توان امنیتی و اقتصادی قابل توجه و آینده‌ای قابل تأمل در نظم نوین جهانی دارد و از همین‌رو از این پس «تهران» به عنوان نهمین عضو اصلی این سازمان در میدانی به بزرگی شانگهای در جست‌وجوی منافع خود خواهد بود.
«تحریم، مانع پیوستن به سازمان همکاری شانگهای است»، «عضویت ایران در شانگهای در گرو حل مشکل تحریم‌ها و FATF است»، «کشورهای عضو شانگهای حاضر نیستند در بحث برجام و FATF خود را درگیر مسائل ایران کنند» از جمله تیترهای رسانه‌های دولت قبل است که از سوی برخی مدعیان اصلاحات و روزنامه‌های زنجیره‌ای مطرح شد، اما امروز حقیقت با الحاق ایران به این پیمان بدون پیوستن به برجام و FATF، هویدا شد.
موفقیت بزرگ نظام با پیوستن به پیمان هست تریلیون دلاری
محمدحسن آصفری، عضو کمیسیون امور داخلی مجلس یازدهم در این رابطه، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: عضویت و پیوستن ایران به پیمان شانگهای یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک برای نظام مقدس اسلامی است و می‌تواند تبادلات اقتصادی بین ما و کشورهای عضو این پیمان را گسترش دهد.
وی افزود: با توجه به موقعیت استراتژیک و ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه قرار گرفتن آن در مسیر جاده ابریشم، وجود آب‌های خلیج فارس و خزر، توافق شانگهای را تکمیل‌تر و فعالیت این پیمان را گسترده‌تر خواهد کرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم با بیان اینکه این موفقیت و عضویت ایران می‌تواند تأثیر خوبی برای اعضای عضو داشته باشد، ادامه داد: غرب باید متوجه این موضوع باشد که نمی‌تواند پایگاه منابع سرمایه‌گذاری سایر کشورها باشد، بلکه امروز سمت و سوی سرمایه‌گذاری از غرب به آسیا کشیده شده است و کشورهای آسیایی در حوزه‌های اقتصادی بر کشورهای اروپایی نیز تأثیرگذار هستند.
وی خاطرنشان کرد: ایران با این حضور می‌تواند برای توسعه روابط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی ورزشی گام‌های مؤثری بردارد.
آصفری اظهار کرد: دیپلماسی و سیاست خارجی در گذشته به برجام گره خورده بود اما امروز بدون اینکه امتیاز خاصی به کشورهای غربی یا شرقی دهیم، به عضویت شانگهای درآمده‌ایم. این نشان از قدرت و توانمندی مقتدرانه ایران اسلامی است.
وی تصریح کرد: افرادی که روابط و تعامل ما با دنیا را به FATF یا سی‌اف‌تی گره زده بودند، امروز باید متوجه باشند که روش مذاکره فقط لبخند زدن نیست؛ در کنار لبخند می‌توان با توانمندی و اقتدار سیاسی، نظامی و اقتصادی قدرت چانه‌زنی در گرفتن امتیاز و پیشرفت در مذاکرات را داشت و پیشرفت کرد.
نماینده مردم اراک در خانه ملت افزود: جریان‌هایی که به دنبال ایران‌هراسی و منزوی کردن کشورمان بودند، متوجه باشند که نتوانستند به اهدافشان برسند و کاری از پیش نبردند.
موقعیت استراتژیک ایران مورد توجه سایر کشورها
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: ایران چند سالی است که به‌عنوان عضو ناظر در پیمان شانگهای حضور دارد. حضور فعال ایران موجب شده است که پیمان شانگهای تمایل داشته باشد، ایران به عضویت این پیمان منطقه‌ای درآید.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم گفت: حضور جمهوری اسلامی در این پیمان، یک تحرک جدید به این پیمان تزریق کرد. موقعیت ممتاز ایران و کشورهای عضو نشان از این دارد که این کشورها در مقابل جریاناتی که امروز در اروپا و آمریکا وجود دارد، یک قدرت مؤثر منطقه‌ای را شکل داده‌اند.
وی هدف این پیمان قدرتمند را استفاده از همه ظرفیت‌های این بخش از کره زمین دانست و افزود: حضور جمهوری اسلامی ایران در این پیمان منطقه‌ای و مهم تأثیرگذار بوده است و ایران می‌تواند از ظرفیت‌های قدرتمند تجاری، اقتصادی و نظامی این پیمان استفاده کند.
مالکی خاطرنشان کرد: کشورهای عضو شانگهای، از جمله روسیه و چین در معادلات سیاسی، اقتصادی و امنیتی دنیا تأثیرگذار هستند؛ از طرف دیگر موقعیت ایران اسلامی همواره مورد توجه کشورهای مختلف بوده است تا بتوانند با ایران مبادلات تجاری و بازرگانی داشته باشند، از جمله جمهوری خلق چین که با کشورمان قرارداد ۲۵ ساله دارد.
وی با بیان اینکه راهبرد دیپلماسی دولت یک راهبرد مقبول و مورد تأیید مجلس شورای اسلامی است، ادامه داد: دیپلماسی دولت سیزدهم منطبق با واقعیت‌ها و ظرفیت‌های کشورمان است. آمریکایی‌ها بعد از جنگ اوکراین برجام را از اولویت خارج و سپس میز مذاکرات را ترک کردند، ایران هم در مقابل میز مذاکره را ترک کرد اما اتاق مذاکرات را ترک نکرد تا دنیا بداند ایران به تعهدات خود پایبند است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نماینده مردم زاهدان در خانه ملت گفت: ایران اسلامی جدا از برجام، برنامه خود را پیش می‌برد و کارش را انجام می‌دهد و با همین رویکرد دیپلماسی با کشورهای مختلف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تعامل دارد؛ سفر مؤثر آیت‌الله رئیسی به آمریکای لاتین معادلات آمریکایی‌ها را به هم ریخت.
به گفته وی، فراکسیون استان‌های مرزی مجلس با ۱۶ استان در اولین گام، موضوع ساماندهی مرزها را دنبال کرده است. ایران با ۱۵ کشور مرز مشترک دارد و مجلس با همه سفیران کشورهای منطقه و همسایه نشست‌هایی داشته است تا مبادلات و دادوستدهای مرزی رونق گیرد و این همه در مسیر رونق اقتصادی است.
نظر شما