به گزارش خبرنگار ایمنا، مصر و عربستان در تاریخ معاصر داعیه‌دار رهبری جهان عرب بوده و تحولاتشان از سوی سایر کشورها رصد می‌شود، مصر با میزبانی از دانشگاه الازهر به عنوان مرکز اصلی ادبیات عربی و علوم اسلامی اهل تسنن در جهان و عربستان به عنوان کشوری که شهرهای مکه و مدینه را در خود جای داده و سالانه از میلیون‌ها زائر میزبانی می‌کند، هر کدام نقش مؤثری در تحولات کشورهای عرب و مسلمان دارند.
از طرفی با توجه به حضور ایران در همسایگی این دو کشور رقابت و همکاری از گذشته در روابط میان آنها وجود داشته و گاهی گرم و گاهی سرد بوده است.
در سال‌های اخیر این رابطه رو به سردی رفته و کمتر کسی تا همین چند ماه قبل تصور می‌کرد یخ روابط ایران-عربستان و ایران-مصر در کوتاه مدت امکان آب شدن داشته باشد، اما سرعت تحولات بین‌الملل حتی کارشناسان این حوزه را شگفت‌زده می‌کند و در زمانی که کمتر کسی انتظارش داشت و در میان زمستان یخ رابطه تهران و ریاض به یکباره آب شد.
سایر کشورهای عربی از توافق صورت گرفته استقبال کردند و کشورهایی مانند امارات، بحرین و اردن هم برای افزایش سطح روابط دیپلماتیک اعلام آمادگی کردند، کشور دیگری که پیشنهاد همکاری داد اما اسمش به صورت گمانه مطرح می‌شد، مصر بود.
گمانه‌ها و خبرهای غیررسمی ادامه داشت تا روز دوشنبه ۸ خرداد، سلطان عمان که در سفری دو روزه در تهران به سر می‌برد در دیدار با رهبر انقلاب موضوع افزایش سطح روابط با مصر را پیشنهاد داد؛ رهبر معظم انقلاب با اشاره به اظهارات پادشاه همسایه جنوبی ایران، مبنی بر تمایل مصر برای از سرگیری روابط با جمهوری اسلامی، تاکید کردند: ما از این موضع استقبال می‌کنیم و مشکلی در این زمینه نداریم.
حالا موضوع رابطه دو کشور مسلمان مصر و ایران بیش از هر زمانی در محافل رسانه‌ای به جریان افتاده و پس از توافق و برقراری رابطه مجدد ایران و عربستان، این مصر است که به دنبال برقراری روابط دیپلماتیک است، روابطی که اگر محقق شود، زمینه‌ساز تحولات بیشتری در منطقه از خلیج فارس و دریای عمان تا شمال آفریقا و سواحل مدیترانه خواهد بود.
در تاریخچه مناسبات ایران و مصر یکی از عوامل بازدارنده ارتباط با رژیم صهیونیستی بوده، همچنین ارتباط دولت انور سادات با محمدرضا پهلوی و استقبالی که پس از فرار از ایران از او داشت منجر به کدورتی شد که بیش از ۴ دهه با مسائل دیگر نیز درآمیخته و علی رغم تلاش دولت‌های مختلف به نتیجه نرسید.
مصر برای ارتقای روابط با ایران در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای با مسائل و مشکلاتی روبرو است، در عرصه بین‌الملل نوع تعامل مصر با آمریکا و ارائه کمک‌های سالانه از سوی واشنگتن به این کشور، در سطح منطقه‌ای نیز نوع تعاملات این کشور با رژیم غاصب صهیونیستی و استفاده مصر از موقعیت سوق الجیشی برای گرفتن امتیازهایی از آمریکا و رژیم صهیونیستی به خاطر همسایگی با سرزمین‌های اشغالی و همچنین نوع روابط ویژه مصر با عربستان و امارات و دریافت‌های کمک‌های مالی قابل توجه از این دو کشور، مورد توجه است.
پس از توافق پرسروصدای ایران و عربستان وزارت خارجه مصر در بیانیه‌ای اعلام کرد که «مصر با علاقه این توافق را دنبال می‌کند و مشتاقانه منتظر است که توافق مذکور به کاهش تنش در منطقه کمک کند.» بعد از آن ریاست جمهوری مصر در بیانیه‌ای دیگر اعلام کرد: «مصر از این گام مهم و رویکرد عربستان سعودی در این زمینه تقدیر می‌کند».
چند روز بعد از توافق ایران و عربستان، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره مناسبات ایران و مصر هم گفت: ۲ کشور برای هم در منطقه اهمیت قائلند و منطقه به ظرفیت مثبت و هم افزای ایران و مصر نیاز دارد. آخرین گفت‌وگوهای دوجانبه‌ای که بین مقامات ۲ کشور انجام شد، در حاشیه اجلاس بغداد ۲ در پایتخت اردن بود. گفت‌وگوهای کوتاه و در عین حال مثبتی بین وزیر خارجه کشور ما و با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر در حاشیه این اجلاس انجام شد، ما قطعاً در ارتباط با روابط با مصر معتقد به ضرورت برداشتن گام‌های جدید برای ارتقای مناسبات دو کشور هستیم. اما در هر صورت، همواره روابط سیاسی بین کشورها یک مسیر دوجانبه است و باید ببینیم که اراده طرف مقابل در مسیر دوجانبه چیست.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه هم در نشست خبری با رسانه‌ها گفت: در حاشیه نشست بغداد ۲ در اردن گفت‌وگوی کوتاهی با آقای السیسی رئیس جمهور مصر داشتیم و بعد از آن از طریق دفتر حفاظت منافع در قاهره با برخی از مقامات مصر تبادل اطلاعات و گفت‌وگوهایی در مسیر چگونگی ارتقای مناسبات سیاسی دو کشور انجام شد. همواره مصر را کشوری مهم در جهان عرب می‌دانیم و از هرگونه توسعه و پیشرفت در مناسبات دو کشور استقبال می‌کنیم.
دوم خرداد ماه العربی الجدید با اشاره به سفر اخیر «هیثم بن طارق» سلطان عمان به مصر و دیدارش با «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که موضوع عادی سازی روابط ایران و مصر از جمله مهمترین موضوعاتی بوده که در این دیدار درباره آن گفت‌وگو شده است و «مصر اکنون و بار دیگر برای ارتقای سطح روابط دیپلماتیک با ایران تا سطح تبادل سفیر آماده شده است.»
به گفته این منابع، «گفت‌وگوی السیسی و سلطان هیثم حول موضوع روابط با ایران، پس از تماس تلفنی برخی مقامات مصری با همتایان ایرانی‌شان صورت گرفت؛ تماس‌هایی که در جریان آنها موضوع توسعه روابط مصر و ایران بر پایه همکاری در چند زمینه از جمله سیاسی، راهبردی، امنیتی و برخی مسائل مرتبط با پرونده‌های ضروری منطقه‌ای مانند یمن، عراق، سوریه از جمله اقتصاد و بازرگانی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.»
زوال رژیم غاصب صهیونیستی؛ تسهیل‌گر روابط کشورهای منطقه
حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل سیاسی در همین زمینه اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب در جریان دیدار سلطان عمان با ایشان، به صراحت درباره برقراری رابطه با مصر تاکید کردند و برای ایجاد یک سازوکار برای ارتقای مناسبات تهران و قاهره تکالیفی را برای دستگاه دیپلماسی ترسیم کردند.
این کارشناس مسائل سیاسی افزود: بزرگترین مشکل بین تهران و قاهره که مانع ارتباط دو طرف بوده برطرف شده و با توجه به اعلام آمادگی پادشاه عمان برای میانجی‌گری تهران و قاهره به نظر می‌رسد مسیر برای ارتقای سطح مناسبات ایران و مصر هموار است.
وی خاطر نشان کرد: در یک سال اخیر مناسباتی در سطح کارشناسان دو کشور رخ داده و این‌ها به ایجاد رابطه مجدد کمک می‌کند.
کارشناس مسائل سیاسی درباره رابطه مصر با رژیم صهیونیستی خاطر نشان کرد: رژیم غاصب صهیونیستی و آمریکا همه تلاششان را به کار می‌گیرند که ایران در انزوا قرار گیرد و مناسبات با کشورهای عرب تحت‌الشعاع همین باشد اما مصر و کشورهای دیگر به این نتیجه رسیده‌اند که با وجود رخدادها و آشوب‌های اخیر در سرزمین‌های اشغالی احتمال فروپاشی این کشور وجود دارد، به همین دلیل پیش‌دستی می‌کنند که با ایران رابطه برقرار کنند لذا از آینده این رژیم نگران هستند و احتمال می‌دهند اسرائیل سقوط کند و چندان امیدی به تداوم آن ندارند.
چهره خاورمیانه با سیاست‌های دولت سیزدهم در حال تغییر است
جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: گسترش روابط سیاسی با همسایگان و پس از آن با کشورهای اسلامی در دولت سیزدهم در دستور کار است.
وی گفت: چهره خاورمیانه با سیاست‌های دولت سیزدهم در حال تغییر است. در این شرایط روابط دو کشور تاریخی، متمدن و مسلمان ایران و مصر اهمیت راهبردی و استراتژیک دارد بنابراین باید شرایطی فراهم شود که روابط سیاسی هم در حد ظرفیت‌ها و خواست دو ملت باشد.
کارشناس مسائل خاورمیانه تاکید کرد: آنچه رهبر معظم انقلاب فرمودند مشوق خوبی برای مصری‌ها است که از شرایط ایجاد شده بهره‌برداری کنند و دو کشور بتوانند وارد روابط متعادلی شوند.
قنادباشی ادامه داد: صهیونیست‌ها کوشش می‌کنند در عرصه تبلیغات، جاسوسی و فضاسازی اجازه ندهند خوش‌بینی ایجاد شده در مصر باقی بماند و تلاش دارند آن را به بدبینی بدل کنند. رژیم غاصب صهیونیستی مخالف جدی برقراری رابطه با مصر هستند اما بیش از آنها فرانسوی‌ها، آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها به عنوان سردمداران استعمار به شدت مخالف این روابط هستند.
وی تاکید کرد: سران استعمار می‌دانند نزدیکی ایران، مصر و ترکیه گام بزرگی برای تمدن اسلامی است بنابراین همه اهرم‌هایشان را به کار می‌گیرند تا روابط بین این کشورها نزدیک نباشد. فلسطین نیز از این رابطه سود می‌برد و این رابطه کمک خواهد کرد تا سقوط رژیم غاصب صهیونیستی که در لبه پرتگاه است، سرعت بگیرد و تسهیل شود.
نظر شما