به گزارش ایمنا، استخر نقدینگی در واقع یک سری کدهای کامپیوتری یا برنامه‌هایی است که در بستر بلاکچین نوشته شده است. برنامه‌هایی که در بستر بلاکچین نوشته می‌شوند «قرارداد هوشمند» (Smart Contract) نام دارند. این برنامه‌ها تحت شرایط خاصی در بستر بلاکچین اجرا می‌شوند. به عبارتی دیگر استخرهای نقدینگی نوعی قرارداد هوشمند هستند. استخرهای نقدینگی این قابلیت را به شما می‌دهند تا بتوانید توکن‌های موجود در آن‌ها را با توکن خود مبادله کنید. از این تعریف ساده‌ای که برای استخرهای نقدینگی بیان شد می‌توان به این نکته پی برد که استخرهای نقدینگی نقش مهمی در امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای دارند. در امور مالی غیرمتمرکز نیازی به وجود نهادهای واسط مانند بانک‌ها برای انجام امور مالی نیست.
بستر اتریوم برای اولین بار این امکان را برای کاربران ایجاد کرد تا بتوانند قراردادهای هوشمند را در آن پیاده‌سازی کنند. قراردادهای هوشمند امکانات فراوانی را در اختیار کاربران و توسعه‌دهندگان شبکه‌های بلاکچینی قرار می‌دهد که ایجاد استخرهای نقدینگی، یکی از آن‌ها به شمار می‌آید. استخرهای نقدینگی در بسترهای غیرمتمرکز بلاکچینی ایجاد می‌شوند و نیاز کاربران را به صرافی‌های متمرکز تا حدود زیادی برطرف می‌کنند.
صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) پلتفرم‌های پیشرفته‌ای بر روی بلاک چین هستند که روش‌های جایگزین برای مبادله ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. برای درک کامل اهمیت استخر نقدینگی ابتدا باید به روش‌هایی که این صرافی‌ها از طریق آن‌ها می‌توانند معاملات را مدیریت کنند، نگاه کنیم. این روش‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند.
- دفتر سفارش زنجیره‌ای (On-chain order book)
- دفتر سفارش خارج از (زنجیره Off-chain order book)
- بازار ساز خودکار (Automated Market Maker)
سود استخر نقدینگی
کل فرآیند سپرده گذاری، تأمین نقدینگی و دریافت سود سپرده توسط قراردادهای هوشمند تضمین می‌شود. زمانی که از قرارداد هوشمند صحبت می‌شود منظور این است که هیچ واسطه‌ای در انجام معاملات نقشی ندارد. یعنی اینکه کاربر این قابلیت را ندارد که در قراردادهای هوشمند سپرده گذاری کند و تمامی تراکنش‌ها بر روی استخر انجام می‌شود و هیچ سودی به سرمایه گذار تعلق نمی‌گیرد. بنابراین در حالت کلی سود دریافتی از استخرهای تأمین نقدینگی توسط قراردادهای هوشمند تضمین می‌شود.
به همین علت زمانی که کاربر دارایی‌های دیجیتال خود را در یک قرارداد هوشمند قرار می‌دهد، در ازای هر یک از دارایی‌های دیجیتال خود، توکن تأمین نقدینگی یا Liquidity Provider دریافت می‌کند. توکن های تأمین نقدینگی به منزله رسید دریافت توکن های اصلی بوده و زمانی که می‌خواهید سپرده خود را آزاد کنید، باید همان توکن های تأمین نقدینگی را به استخر برگردانده تا امکان دریافت سپرده اصلی را داشته باشید.
مزایای استخر لیکوئیدیتی
- استخر نقدینگی از یک قرارداد هوشمند استفاده می‌کند.
- Pool Liqiudity یک بازار ساز خودکار و یا همان (AMM) است.
- در استخر نقدینگی سرمایه و دارایی لازم همیشه موجود است.
- در استخر لیکوئیدیتی شما در هیچ زمانی نیاز به احراز هویت ندارید. (برخلاف معامله در صرافی‌های متمرکز که جهت معامله به احراز هویت نیاز دارید.)
- موانعی که در معاملات صرافی‌های متمرکز و دفتر معاملات وجود دارد در استخر نقدینگی وجود ندارد.
- Pool Liqiudity به طور خودکار به تطبیق خرید و فروش و معاملات می‌پردازد.
معایب استخر لیکوئیدیتی
علاوه بر اینکه استفاده از استخرهای نقدینگی در صنعت ارزهای دیجیتال دارای مزایایی است، معایبی نیز دارد.
-
اشتباه در قیمت گذاری
قیمت دارایی‌های دیجیتال توسط الگوریتمی خاص در استخر نقدینگی تعیین می‌شود که الگوی کار این نوع الگوریتم توسط فعالیت معاملاتی استخر مشخص می‌شود. زمانی که قیمت یک ارز دیجیتال نسبت به قیمت بازار جهانی متفاوت باشد، در این میان معامله گران آربیتراژ، از این اختلاف قیمت گذاری سود به دست می‌آورند.
-
نوسانات قیمت
زمانی که تأمین کنندگان سرمایه، سرمایه خود را برداشت می‌کنند، زیان وارده به سرمایه گذاران، غیر قابل جبران خواهد شد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که ممکن است که بخشی از این ضررها از طریق پاداش هزینه تراکنش جبران شود. میزان این جبران نیز وابسته به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی وابسته است.
-
مشکلات قراردادهای هوشمند
این مشکلات زمانی رخ می‌دهد که کد مربوطه حسابرسی نشده و امنیت کامل وجود نداشته باشد. بنابراین بهتر است که کاربر قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از تمامی مشکلات موجود در این زمینه داشته باشد.
فرآیند تعیین قیمت در یک استخر نقدینگی
یک استخر نقدینگی به این صورت طراحی شده که تریدها را اجرا می‌کند و قیمت را بر طبق فرمول یک محصول ثابت حفظ می‌کند و این تضمین می‌کند که ارزش هر ذخیره ثابت بماند؛ حتی اگر نسبت‌های دارایی‌ها تغییر کند. تراکنش‌های خرید، قیمت دارایی خریداری شده را به نسبت دارایی فروخته شده افزایش می‌دهند و تراکنش‌های فروش نیز قیمت دارایی فروخته شده را کاهش می‌دهند.
مثال پایین، محاسبات معامله فروش یک اتریوم را در قبال DAI برای استخر نقدینگی ETH/DAI در Uniswap نشان می‌دهد. تریدری که یک اتریوم را در این استخر به نرخ مبادله اولیه ۱۴۰ می‌فروشد (DAI/ETH)، میزان دریافتی او ۱۳۸.۲۰ خواهد بود. بعد از این ترید، استخر مورد نظر دارای نرخ مبادله ۱۳۷.۲۵ خواهد بود.
نظر شما