به گزارش خبرگزاری ایمنا، نگاه ستایش‌آمیز به جایگاه رفیع مادران در سینما و تلویزیون ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی تثبیت شد، این سوژه محور تعداد پرشماری از فیلم‌ها و سریال‌ها، نقش آفرینی‌ها درباره جانفشانی‌ها و از خودگذشتگی‌های مادران بوده است.
امروز و هم‌زمان سالروز میلاد فرخنده حضرت فاطمه زهرا (س) و روز مادر، نگاهی به بازی‌های به یادماندنی در نقش مادر و مادرانه‌های ماندگار ۱۰ بازیگر در سینما و تلویزیون انداختیم که همچنان هنرنمایی آنها در ذهن مخاطبان سینما باقی مانده است؛ بازیگرانی از جمله «رقیه چهره آزاد» در فیلم درخشان «مادر» به کارگردانی مرحوم «علی حاتمی» که هنوز پس از سال‌ها می‌درخشد و ماندگار است.
پروین دخت یزدانیان
«پروین دخت یزدانیان» یکی دیگر از مادران آشنای سینمای ایران است. نقشی که «پروین دخت یزدانیان» به عنوان «بی بی» در سریال «قصه‌های مجید» به کارگردانی «کیومرث پوراحمد» ایفا کرد از خاطر بچه‌هایی که در دهه ۶۰ خورشیدی به دنیا آمدند و در دهه ۷۰ خورشیدی کودکی شأن را سپری کردند، پاک نشده است و هنوز این نقش در ذهن دهه شصتی‌ها جاودانه است.
این بازیگر توانا جدا از این اثر ماندگار تلویزیونی در برخی از فیلم‌های سینمایی از جمله «مهریه بی بی»، «خواهران غریب»، «شرم» و «صبح روز بعد» نیز در نقش مادر مهربان، اصیل و فداکار ایرانی ایفای نقش کرده است که هیچیک از آنها از اذهان مخاطبان جدی سینما پاک نخواهد شد. او برای بازی در فیلم «صبح روز بعد» برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش دوم زن از یازدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر نیز شد.
رقیه چهره آزاد
زنده‌یاد «رقیه چهره‌آزاد» در فیلم سینمایی «مادر» به کارگردانی زنده یاد «علی حاتمی»، در سینمای ایران نمونه فوق‌العاده ماندگاری از شخصیت یک مادر ایرانی را به تصویر کشید، مادری که در واپسین روزهای عمرش تمامی فرزندانش را که مدتی است از یکدیگر دور افتاده‌اند در حریم امن خانه و خانواده دور یکدیگر جمع می‌کند و به آنها خصلت‌های نیک زندگی را می‌آموزد.
نگاه نوستالژیک «علی حاتمی» در این فیلم باشکوه، شاید یکی از دلایل عمده‌ای باشد که هر مخاطبی را با این اثر شگفتی ساز همراه می‌کند. «رقیه چهره آزاد» در این فیلم، نقشی را بازی کرد که هرگز از خاطرها پاک نخواهد شد. نقش مادر در فیلم «مادر» «علی حاتمی» از آن قبیل نقش‌ها بود که به هیچ وجه از خاطره‌ها محو نخواهد شد. این بازیگر با آن چهره مهربان گزینه مناسبی برای این نقش بود و جزو نخستین افرادی به شمار می‌رود که در اذهان هر عاشق سینما نامش به عنوان «مادر» تداعی می‌شود.
«رقیه چهره‌آزاد» سال ۱۲۸۶ در تهران متولد شد و فعالیت هنری‌اش را از سال ۱۳۱۰ با بازی در تئاتر آغاز کرد.
او در سال ۱۳۲۷ قدم به عرصه سینما گذاشت و در آثار بیشماری، چون «عروس»، «دلشدگان» و «طهران روزگار نو» بازی کرد. او برای بازی در فیلم «مادر» به کارگردانی مرحوم «علی حاتمی»، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را در ۸۱ سالگی و در هشتمین جشنواره فیلم فجر گرفت و مسن‌ترین بازیگری شد که تاکنون این جایزه از جشنواره فجر گرفته است.
حمیده خیرآبادی
انتخاب یک اثر سینمایی از میان ده‌ها فیلمی که زنده یاد «حمیده خیرآبادی» در آنها ایفای نقش کرده است به هیچ عنوان کار آسانی نیست، اما در این میان «اجاره نشین‌ها» به کارگردانی «داریوش مهرجویی» یکی از فیلم‌های این بانوی هنرمند است که در آن به خوبی هرچه تمام‌تر در نقش یک مادر مهربان، فداکار و اصیل ایرانی به ایفای نقش پرداخت، مادری که در پی آن است که همه را با یکدیگر آشتی دهد و با کدبانوگری‌اش تمامی همسایگانش را مانند یک فرزند حمایت کند.
زنده‌یاد «حمیده خیرآبادی» متولد سال ۱۳۰۳ بود که در سال ۱۳۸۹ درگذشت. او مادر «ثریا قاسمی» دیگر بازیگر سینمای ایران است. «خیرآبادی» در سال ۱۳۳۲ وارد سینما شد و از مهم‌ترین فیلم‌های دیگرش می‌توان به «روز واقعه»، «بانو» و «شیرین» اشاره کرد.
جمیله شیخی
زنده‌یاد «جمیله شیخی» یکی دیگر از مادران ماندگار سینما و تلویزیون ایران است که توانست شمایل مادری با شخصیت متفاوت را برای مخاطبان ایرانی به یادگار بگذارد. بازی بی نظیر و دلنشین «جمیله شیخی» در نقش مادر فیلم «مسافران» در یاد عاشقان سینمای ایران باقی خواهد ماند.
این بازیگر زن سینما در سال ۱۳۰۹ در زنجان به دنیا آمد و در سال ۱۳۸۰ از دنیا رفت. او مادر زنده یاد «آتیلا پسیانی» بازیگر معروف تئاتر سینما و تلویزیون است. «جمیله شیخی» برای بازی در فیلم «مسافران»، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن جشنواره فجر را گرفت. او برای بازی در فیلم «لیلا» به کارگردانی زنده یاد «داریوش مهرجویی» هم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن را به دست آورد.
بیتا فرهی
زنده یاد «بیتا فرهی» این فرصت را داشت که نقش مهم دو مادر را بازی کند. او در فیلم «کیمیا»، در بحبوحه جنگ، نوزادی را نجات می‌دهد و در پناه حس مادرانه نسبت به او آرامش پیدا می‌کند. اما بازی «فرهی» در «خون‌بازی» یکی از بهترین بازی‌های کارنامه او به شمار می‌رود.
در این فیلم، «سیما» زنی تحصیلکرده و مرفه است که بحران اعتیاد دخترش او را در موقعیت روحی شکننده‌ای قرار می‌دهد. او ضمن آنکه تلاش می‌کند تا دخترش را به زندگی پیوند بزند از طرفی مقابل سماجت و رفتارهای عصبی و پرخاشگرانه‌اش مستأصل می‌شود. این استیصال و رنج مادرانه را به خوبی در بازی بیتا فرهی می‌توان دید. «بیتا فرهی» در سال ۱۳۳۷ به دنیا آمد و در آذر ۱۴۰۲ چشم از جهان فرو بست.
ثریا قاسمی
«ثریا قاسمی» سال ۱۳۱۹ در تهران متولد شد. «محمدم محمدم» گفتن‌هایش در سریال «در پناه تو» که در آن نقش مادری مهربان و نگران را برعهده داشت از یاد علاقه مندان به سریال‌های تلویزیونی نخواهد رفت. او اوایل دهه ۱۳۴۰ با گویندگی رادیو کار حرفه‌ای خود را شروع کرد و سپس به تئاتر روی آورد و پس از یک عمر فعالیت هنری در سال ۹۵ برای بازی در فیلم «ویلایی‌ها» به کارگردانی «منیره قیدی» توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر از آن خود کند.
«قاسمی» در این فیلم در نقش مادری ظاهر شد که پسرش در جنگ است و وظیفه دارد تا از عروس و نوه‌هایش مراقبت کند.
پروانه معصومی
آنچه بیش از همه زنده یاد «پروانه معصومی» را در نقش «عصمت» فیلم «گل‌های داوودی» به یادماندنی کرده، وقار و پایداری این زن است، زنی که نمادی از خود زندگی با تمام فراز و فرودهایش است. او «جواد» با بازی «بیژن امکانیان» را در پناه خود می‌گیرد و سعی دارد جای خالی پدرش را پر کند.
بازی خاطره‌انگیز «پروانه معصومی» در این نقش به یادماندنی است. او حس یک مادر تنها را به درستی منعکس می‌کند. «گل‌های داودی» اگرچه درباره ملودرامی عاشقانه از زندگی یک جوان نابیناست، اما ستایشی است از مادر ایرانی و جایگاه او در فرهنگ و تاریخ کشورمان. مرور کارنامه «پروانه معصومی» گویای این است که او در به تصویر کشیدن چهره نجیب زن ایرانی تبحر فراوانی دارد. «پروانه معصومی» در سال ۱۳۲۳ به دنیا آمد و آذر ۱۴۰۲ چشم از جهان فرو بست.
شیرین یزدان بخش
«شیرین یزدان‌بخش» به‌طور اتفاقی و بنابر درخواست «افشین هاشمی»، با ایفای نقش در فیلم «لطفاً مزاحم نشوید» وارد عرصه بازیگری سینما شد. قبل از حرفه بازیگری وی به مدت ۳۲ سال کارمند اداره دخانیات بوده و بازنشسته شده است. وی به خاطر ایفای نقش در فیلم «ابد و یک روز»، نامزد دریافت جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر شده است.
او با بازی دلنشینش در فیلم «بوسیدن روی ماه» به کارگردانی «همایون اسعدیان» چهره‌ای آشنا از یک مادر ایرانی را به مردم ارائه داد، مادری که سال‌ها پس از جنگ تحمیلی همچنان چشم انتظار بازگشت پسر رزمنده اش است، اما در نهایت پیکر پاک فرزند شهیدش به وطن باز می‌گردد. «شیرین یزدان بخش» در سال ۱۳۲۷ در اصفهان به دنیا آمد.
مریلا زارعی
«مریلا زارعی» در فیلم سینمایی «شیار ۱۴۳» به کارگردانی «نرگس آبیار» یکی از تأثیرگذارترین بازیگرانی است که در نقش یک مادر شهید ایفای نقش می‌کند. بازی روان، یکدست و درخشان این بازیگر توانمند در ذهن مخاطبان این اثر سینمایی باقی مانده است.
«زارعی» در این فیلم نقش مادری را ایفا می‌کند که تنها فرزندش را به جبهه می‌فرستد و بیش از ۳ دهه انتظار می‌کشد تا فرزندش بازگردد اما در نهایت با پیکر پاک فرزندش مواجه می‌شود و با صبر و بردباری مثال زدنی با این مصیبت کنار می‌آید.
«زارعی» برای بازی زیبایش در این فیلم، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن را در سال ۱۳۹۲ از جشنواره فیلم فجر دریافت کرد. «مریلا زارعی» در سال ۱۳۵۳ به دنیا آمد.
نظر شما