بهنام پدرام در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: دو متغیر در رابطه با بناهای تاریخی و باستانی به‌ویژه پل‌ها وجود دارد. نخست انجام کار در این بناها و در مرحله دوم نحوه انجام کار است که اهمیت دارد.
وی خاطرنشان کرد: ابتدا باید پاسخ بدهیم انجام کار در بستر این سازه‌های کهن ضرورت دارد یا خیر و سپس اینکه اگر ضرورت دارد آن کار چگونه و با چه روشی باید انجام شود.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر اصفهان تصریح کرد: در مورد سوال اول به‌طورقطع، پاسخ مثبت است. به دلیل وقایع تلخی که پیش از این در پل‌های تاریخی شاهد بودیم و جان شماری از کودکان به خطر افتاد یا جسمشان آسیب جدی دید، احداث و نصب جان‌پناه در این سازه‌های تاریخی ضروری است.
وی با بیان اینکه در محافل آموزشی و دانشگاهی درباره این موضوع بحث و تبادل نظر شده است، افزود: در ضروری بودن نصب و احداث جان‌پناه در پل‌ها و بناهای تاریخی، این سوال مطرح می‌شود که این میراث کهن قرار است به چه افراد و نسل‌هایی برسد؟ پاسخ مشخص و مسلم است و این میراث از آن همین فرزندان و کودکانی است که تعدادی از آن‌ها در همین فضاهای تاریخی جان‌باخته‌اند یا آسیب‌دیده‌اند.
بدنامی میراث کهن!
پدرام اظهار کرد: وقتی چنین رخدادهای تلخی روی می‌دهد، سازه‌های باستانی و میراثی بدنام می‌شوند و آن‌ها را به‌عنوان قتلگاه می‌شناسند؛ این موضوع خاطره تلخی در بین خانواده‌های داغدار به یادگار می‌گذارد، درحالی‌که این‌ها میراث سرزمین کهن ما هستند و باید بسیار خوش‌نام باشد.
وی تأکید کرد: یادمان باشد کودکان قدرت دفاع از خودشان ندارند و برای لحظه‌ای که والدین حواسشان به آن‌ها نیست، عنصر دیگری باید مراقب آن‌ها باشد و این عزیزان را از خطر احتمالی حفظ کند، بنابراین طراحی جان‌پناه در پل خواجو و تعداد زیادی از بناها و سایت‌های باستانی ضروری است چراکه جان افراد و گردشگران اولویت اصلی و اساسی است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر اصفهان در ادامه درباره نحوه اجرای طرح‌های جان‌پناه و ایمن‌ساز بناها و سازه‌های تاریخی افزود: کار در این بخش همواره موافقان و مخالفانی دارد. تجربه اول در سی‌وسه‌پل انجام شد که بهتر بود تکنیک‌های پیشنهادی مختلف را در چنددهانه پل اجرا می‌کردند و در ادامه از مردم و کارشناسان درباره طرح‌ها نظرخواهی می‌کردند.
وی تصریح کرد: بهتر این است که قبل از اجرای طرح و نصب جان‌پناه به‌طور کامل، نمونه‌هایی را اجرا کنند و در معرض دید مردم قرار دهند. انجام هر کاری در بناها و آثار تاریخی مراحلی دارد؛ نمی‌شود فردی در اداره میراث فرهنگی ایده‌ای بدهد و همان را اجرا کند. زمان کارهایی از این‌دست گذشته و بهتر این بود که چند نمونه را اجرا می‌کردند و در دید مردم و متخصصان امر می‌گذاشتند و سپس به نتیجه نهایی می‌رسیدند.
پدرام با اشاره به اینکه مشکل در تکنیک اجرا و نه در ضرورت اقدام است، تصریح کرد: اگر اشکالی در اجرا هست باید رفع شود و این مهم با تشکیل اتاق فکر و نظرخواهی از مردم مقدور است. مسئله اصلی بر سر این است که انجام طرح‌ها هیچ‌گاه توسط افرادی که باید، انجام نمی‌شود.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر اصفهان گفت: به‌طورمعمول طرح‌ها به پیمانکار بخش خصوصی واگذار می‌شود و متأسفانه این پیمانکاران اهل نظرخواهی نیستند و تخصص این‌کاره‌ای حساس را ندارند. همچنین در نحوه انجام کار پیمانکارها همچون خیلی دیگر از فعالیت‌ها، ناظر میراث فرهنگی و گردشگری حضور ندارد و درنتیجه شاهد رخ دادن خطا و اشتباه در این عرصه‌ها هستیم.
وی تأکید کرد: منظورم بنا یا سازه تاریخی و باستانی خاصی نیست و شاید به دلایلی مجری طرح بتواند از نحوه کار خود دفاع کند اما نکته مهم‌تر در رابطه با این راهکارها، اعتبار مالی یک طرح است. هر راهکاری داده می‌شود نیازمند بودجه است و طبیعی است زمانی که اعتباری نباشد، ارائه راهکار بی‌نتیجه و بی‌معنا است.
به گفته پدرام، باید ابتدا به این مسائل توجه کرد و این توجه زمانی محل بحث و مطالبه است که بودجه اختصاصی برای هر طرح میراثی و تاریخی در نظر گرفته شود. گاهی می‌شنویم می‌گویند باید از میراث فرهنگی صیانت کرد و این در حالی است که هیچ بودجه‌ای برای آن اختصاص داده نمی‌شود. زمانی می‌توانیم بافت‌ها و شهرهای تاریخی را صیانت کنیم که این توجه همراه با تخصیص اعتبار کافی باشد.
وی با تأکید بر اینکه این دست کارها باید از حالت پیمانکاری غیرتخصصی خارج شود، افزود: اینکه هر فرد و گروهی بتواند روی طرح‌های میراث فرهنگی دست گذاشته و برای مرمت و بازسازی آن‌ها اقدام کند درست نیست و این رویه باید اصلاح شود. متخصصان زیادی داریم که برخی بازنشسته شده‌اند و صاحب سبک و نظر هستند و می‌توانند بسیار در این رابطه مؤثر و نقش‌آفرین باشند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر گفت: هر اقدامی در منظر میراث فرهنگی و تاریخی باید با نظر مردم همراه باشد؛ چراکه نمی‌توان در این موارد صددرصد تخصصی نگاه کرد و مردم را ندید. اینجا راهکارهای میانه است که می‌تواند رضایت خاطر مردم را فراهم کند.
سبزه‌میدان من کو!
وی تصریح کرد: دخل و تصرف‌های بیش‌ازحد در فضاهای شهری و قدیمی می‌تواند دردسرهای بزرگی ایجاد کند تا جایی‌که می‌توانیم به چهارباغ یا سبزه‌میدان برویم و بپرسیم چهارباغ و سبزه‌میدان من کو؟! این‌ها به این دلیل است که عملیاتی که صورت می‌گیرد جایگاه مردمی و تخصصی ندارد بلکه عامل درآمدزایی برای عده‌ای خاص شده است.
پدرام ادامه داد: اگر مردم و کارشناسان امر را ببینیم و نظر آن‌ها بخواهیم، احتمال خطا در یک عملیات مرمتی یا تأمین ایمنی در یک بنا را پایین می‌آوریم. اتفاقات و رویدادهای تلخی که در میراث فرهنگی شاهد هستیم، ناشی از پیمانکاری غیرتخصصی است که این بلا را بر سر اصفهان آورده است.
وی تصریح کرد: در برخی موارد اعتراض‌هایی داریم و نامه‌نگاری می‌کنیم اما فراتر از این نمی‌توان کاری کرد. در یک نمونه، ساختمانی در مجاورت بنایی تاریخی در جلفا در دست ساخت بود که دانشگاه هنر نامه نوشت و شکایت کرد اما با کمال تأسف دوباره پس از دو هفته کار ساخت‌وساز در همان محل از سر گرفته شد و گفتند جریمه را به شهرداری پرداخت کردیم و کار را سر گرفته شد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر اصفهان افزود: باوجوداین بی‌توجهی‌ها، دانشگاه، دانشگاهیان و مطالبه‌گری چه مفهومی دارد و چه ابزاری در اختیار دارد که بتواند کاری کند؟ پس مجامع آموزش عالی و دانشگاهی کاری از پیش نمی‌برند چون زور در دست افرادی است که پول‌دارند. شهرداری هم در این بین هر کاری بخواهد انجام می‌دهد و از کسی نظرخواهی نمی‌کند.
نظر شما