به گزارش خبرنگار ایمنا، در یادداشتی که شاهین سپنتا، پژوهشگر و فعال فرهنگی در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده، آمده است: «ناصرخسرو شاعر بزرگ ایرانی در سده پنجم هجری، هنگامی‌که درراه بازگشت از سفر حج به اصفهان رسید، از این شهر با عنوان «نیکوترین شهرِ پارسی‌گویان» نام برد. این عنوان نشانه خوبی از جایگاه و اهمیت زبان فارسی نزد مردم «پارسی‌گوی» اصفهان در آن دوران است اما به‌راستی اگر امروز ناصرخسرو بازهم به اصفهان سفر کند و صدها واژه بیگانه را بر درودیوار شهر و ساختمان‌های عمومی اصفهان ببیند، بازهم در سفرنامه خود، اصفهان را «شهرِ پارسی‌گویان» توصیف خواهد کرد؟
طبق اصل پانزدهم قانون اساسی، زبان و خطِ رسمی و مشترک همه مردم ایران فارسی است و همه مردم و نهادها ملزم به رعایت این اصل در همه‌جا هستند. اما با وجود این پشتوانه قانونی محکم و با برخورداری اصفهان از نهادهایی همچون دانشکده ادبیات و علوم انسانی، سازمان فرهنگی شهرداری، ده‌ها فرهنگسرا، و چندین سازمان فرهنگی مردمی و دولتی دیگر، روزبه‌روز استفاده از واژگان بیگانه در اماکن عمومی شهر رواج بیشتری می‌یابد؛ و اگرچه معنای بسیاری از این واژه‌ها نزد عموم مردم ناشناخته است، ولی نهادهای شهری شاید با این انگیزه که هرچه نام ناشناخته‌تر باشد، در نظر شهروندان جذاب‌تر به نظر خواهد آمد، به این نام‌گذاری‌ها اقدام می‌کنند و وظیفه قانونی خود را در پاسداری از زبان فارسی به فراموشی سپرده‌اند.
به‌کارگیری غیرضروری واژه‌هایی همچون «بی. آر. تی»، «تله‌سیژ»، «کارتینگ» توسط نهادهای شهری که باعث جاری شدن این واژگان در گفت‌وگوهای روزانه شهروندان شده است، تنها "مشت نمونه خروار" از چنین رویکردی است.
بیشه ناژوان، همواره بخشی از پهنه تاریخی، فرهنگی، و طبیعی «مهربین» در اصفهان بوده است و در فرهنگ مردم اصفهان همیشه از ناژوان با عنوان «بیشه» نام برده شده است، اما این روزها اگر سری به این بیشه قدیمی اصفهان بزنید، همه‌جا با نام‌نوشته‌هایی روبه‌رو می‌شوید که عبارت «پارک جنگلی ناژوان» روی آن‌ها نقش بسته است. این در حالی است که در اصفهان از دیرباز به مناطق طبیعی یا نیمه‌طبیعی حاشیه زاینده‌رود بیشه گفته‌اند که برای نمونه می‌توان از بیشه‌های قدیم اصفهان همچون بیشه ناژوان، بیشه حبیب، بیشه خزایی نام برد که در حال حاضر متأسفانه به‌جز بیشه ناژوان از بقیه جز نام چیزی باقی نمانده است. نداشتن شناخت و درک درست از ماهیت و هویت بیشه ناژوان، در سال‌های گذشته موجب بارگذاری‌های غیرضروری، غیراصولی و مخرب در آن گستره طبیعی شده است. همچنین شاهدیم که در برخی از گذرها، به‌جای واژه اصیل «مادی» که نشانه هویت فرهنگی و تاریخی این شهر است از واژه «نهر» استفاده‌شده است.
بی‌گمان، واژه‌های ویژه جغرافیای فرهنگی اصفهان، همچون «مادی» و «بیشه»، بخشی از هویت این شهر به شمار می‌روند و جایگزین کردن آن‌ها با واژه‌هایی همچون «نهر» یا «پارک جنگلی»، اشتباهی راهبردی و نادیده گرفتن بخشی از هویت و میراث طبیعی و فرهنگی اصفهان به شمار می‌رود.
یکی دیگر از نمودهای این بی‌مهری به واژگان ارجمند و شناسنامه‌دار فارسی، جایگزینی واژه بیگانه «مارکت» به‌جای واژه «بازار» در نام نوشته‌های انگلیسی نصب‌شده بر درودیوار بازار بزرگ اصفهان در میدان نقش‌جهان است؛ درحالی‌که واژه بازار از زبان فارسی وارد زبان انگلیسی و دیگر زبان‌های اروپایی نیز شده است و در ایران و بسیاری از کشورهای خاورمیانه به مکانی دارای ساختار تاریخی و معماری سنتی، به‌عنوان گذری سرپوشیده با غرفه‌ها و مغازه‌های متعدد گفته می‌شود که در آن مغازه‌ها کالاهای متنوعی را عرضه می‌کنند. اکنون پرسش این است که چرا واژه فارسی بازار که در دانشنامه بریتانیکا نیز به همین صورت درج‌شده و از دیرباز نشانه هویت مراکز بزرگ تاریخی بازرگانی شهرهایی همچون اصفهان، تبریز و شیراز و … است باید با واژه نامفهوم «مارکت» جایگزین شود؟
بر پیشانی تالار گردهمایی گلستان شهدای اصفهان که سرای ابدی جوانان رشیدی است که جان خود را درراه استقلال و حفظ تمامیت این کشور فدا کردند، واژه بیگانه «سالن» درج‌شده است و به‌جای «تالارِ گردهمایی»، عبارت «سالن اجتماعات» نقش بسته است.
همچنین بر سردر بازارچه بلند یا بازار هنر اصفهان که از شاهکارهای معماری دوران صفوی است، با دخل و تصرف آشکار صورت گرفته و بدون نظارت نهادهای ذی‌ربط همچون سازمان میراث فرهنگی، با خط درشت انگلیسی عبارت بازار هنر روی کاشی هفت‌رنگ نقش بسته است و به‌این‌ترتیب هویت تاریخی و فرهنگی این بنای ارزشمند مخدوش شده است؛ حال‌آن که اگر منظور از متعرضان به هویت این بنا، آگاهی‌رسانی به گردشگران خارجی بود، می‌توانستند با نصب یک نام نوشته جداگانه انگلیسی در کنار ورودی بازارچه، به این مقصود دست یابند و نیازی به تخریب چهره بنای تاریخی نبود.
جای دارد که شهرداری و شورای شهر اصفهان نسبت به بازاندیشی در رویه فعلی، کوشا باشند و پیش از به‌کارگیری نام‌های غیرفارسی برای برابریابی درست، از فرهنگستان زبان فارسی استعلام کنند و همه مردم و نهادهای شهر با عمل به وظیفه قانونی خود از به‌کارگیری نام‌های بیگانه و غیرفارسی در گردشگاه‌ها و مراکز فرهنگی و طبیعی شهر پرهیز کنند.»
نظر شما