یوزپلنگ؛ از سرعت و وضعیت تا انقراض گونه ایرانی + عکس پیروز

به گزارش ایمنا، یوزپلنگ یک حیوان سریع است. این جانور را می‌توان به آسانی از دیگر گربه سانان تشخیص داد. چراکه در روی بدن آنها، خال وجود دارد. طعمه یوزپلنگ‌ها، معمولاً آهوها هستند البته ایمپالا و دیگر پستانداران سم دار را نیز می‌توان از دیگر طعمه‌های یوزپلنگ‌ها دانست.

یوزپلنگ به چه معناست؟

یوزپلنگ از ترکیب دو واژه یوز و پلنگ ایجاد شده است. یوز، بن مضارع مصدر یوزیدن است و یوزیدن به معنای جستن، جهیدن و طلب کردن است. بنابراین یوزپلنگ به معنی آن است که یک پلنگ به دنبال شکار خود می‌گردد و آن را با دنبال کردن می‌گیرد و شکار می‌کند.

مشخصات ظاهری یوزپلنگ

یوزپلنگ دارای بدنی بلند و باریک است. آنها از گروه گربه سانان هستند. بدن آنها را خزی نخودی رنگ مایل به زرد پوشانده است و روی بدن آنها خال های کوچکی وجود دارد که سیاه رنگ هستند. این خال‌ها فاقد الگوی خاصی است. این جانور، دم بلندی دارد که روی آن طرح‌های حلقه‌ای شکل دیده می‌شود. این موضوع در تعادل و همچنین تغییر جهت سریع یوزپلنگ کمک فراوانی می‌کند. یوزپلنگ‌ها دارای سر کوچک و چشمانی زیبا و برجسته هستند و همین امر به آنها کمک می‌کند تا راحت تر به دنبال شکار خود بروند و به راحتی بتوانند از خود محافظت کنند و شکار نشوند. به این صورت که هنگام دیدن طعمه خود و احساس خطر کردن، خود را به راحتی پنهان می‌کنند. وزن این جانور، حدود ۴۰-۷۲ کیلوگرم است. دور دهان، چانه و گلوی یوزپلنگ‌ها سفید رنگ است. قد این جانور ۱۱۵-۱۳۶ سانتی متر است.

خط اشک یوزپلنگ

در زیر چشم‌های یوزپلنگ خط سیاه رنگی وجود دارد که از آن با نام خط اشک یاد می‌شود. هنگام تابش شدید خورشید، این خط‌ها، از شدت و زنندگی نور خورشید کم می‌کند و از چشمان این جانور محافظت می‌کند. می‌توان گفت که این خط سیاه رنگ مانند یک عینک آفتابی عمل می‌کند.

زیرگونه و انواع یوزپلنگ

تاکنون پنج گونه مختلف یوزپلنگ در جهان وجود دارد. این یوزپلنگ‌ها فقط از نظر رنگ با یکدیگر متفاوت هستند. آنها در نواحی مختلف جغرافیایی زندگی می‌کنند و از این نظر قابل تفکیک هستند. مثلاً یوزپلنگ‌هایی که دارای خز روشن‌تر و خال های کوچک‌تری هستند، در مناطق بیابانی خشک زندگی می‌کنند اما یوزپلنگ‌هایی که نژاد آفریقای جنوبی دارند، جثه و خال های بزرگ‌تری دارند. این نوع از یوزپلنگ‌ها، دارای خز تیره‌تری نیز هستند.

سرعت یوزپلنگ

یوزپلنگ‌ها بسیار پرسرعت هستند و فیزیک بدنی اش به او در این امر کمک می‌کند. این جانور دارای پاهای قوی و نیرومند و همچنین ستون فقراتی انعطاف پذیر و محکم است. بیشترین سرعت این جانور ۱۱۲ کیلومتر بر ساعت است. این جانور به عنوان سریع‌ترین جاندار روی زمین لقب گرفته است. این جانور، در هنگامی که در حال سرعت و تعقیب و گریز است، پنجه‌های خود را درون زمین فرو می‌برد.

غذای یوزپلنگ

این جانور دارای دید فوق‌العاده ای است. یوزپلنگ‌ها در فضای باز به شکار خود حمله می‌کنند و او را می کشند اما لاشه شکار خود را به مکان خلوتی می‌برند تا دیگر حیوانات وحشی به آن حمله نکند. یوزپلنگ‌ها به علت سرعت بالایی که دارند، دمای بدنشان به شدت بالا می‌رود بنابراین مدتی صبر می‌کنند تا دمای بدنشان پایین بیاید سپس به خوردن شکار خود می‌پردازند.

شکار مورد علاقه یوزپلنگ‌ها

شکاری که یوزپلنگ‌ها می‌پسندند، بزها و گوزن‌های کوچک مانند غزال و آهو و پستانداران کوچک‌تر مانند خرگوش، خارپشت، جوندگان و پرندگان زمینی است. البته یوزپلنگ‌ها می‌توانند حیوانات بزرگ‌تری را هم شکار کنند به شرطی که به صورت گروهی با یکدیگر همکاری کنند.

صدای یوزپلنگ‌ها

این جانوران مانند بقیه جانوران با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و احوال پرسی می‌کنند. صدای آنها شبیه جیک‌جیک گنجشک است. یوزپلنگ‌ها زمانی که می‌خواهند از خود رضایت نشان دهند، صدای خر خر بلندی در می‌آورند.

تفاوت یوزپلنگ و چیتا

یوزپلنگ معروف به چیتاست و از پستانداران مهره دار به شمار می‌رود. آنها بیشتر در آفریقا، بخشی از آسیای مرکزی و شبه قاره هند زندگی می‌کنند.

نام دیگر یوزپلنگ

نام دیگر این جانور، چیتا است. چیتا واژه‌ای هندی است که از واژه سانسکریت چیتراکا به معنی خال خالی به زبان انگلیسی وارد شده است. در زبان‌های دیگر نیز نام‌های مختلفی برای این حیوان به کار رفته است. در زبان عربی به یوز، فهد می‌گویند. افغانستانی‌ها آن را تازی پرنگ یا تازی پلنگ عنوان می‌کنند. این در حالی است که در پاکستان به آن یوز گفته می‌شود. در شرق آفریقا که به زبان سواحیلی صحبت می‌کنند، دوماً نام دیگر یوز پلنگ است.

یوزپلنگ آسیایی

یوزپلنگ ایرانی یا آسیایی یکی از زیرگونه‌های یوزپلنگ‌ها است. این جانور در حال منقرض است و تاکنون تلاش بسیاری کردند که از انقراض این گونه جلوگیری کنند. این یوز به عنوان نمادی در لباس تیم ملی فوتبال ایران شناخته می‌شود. یوزپلنگ‌های کشور ایران در منطقه‌های کویری استان‌های یزد، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سمنان و کرمان زندگی می‌کنند.

یوزپلنگ پیروز

نوزادان «ایران» یوز ایرانی، در توران واقع در استان سمنان به دنیا آمدند. علی رغم تلاش‌های فراوان، دو توله این ماده یوز تلف شدند و نام تنها توله باقی مانده را پیروز گذاشتند. این توله در حال حاضر در حال مراقبت است و در مرحله گوشت خواری قرار دارد.