به گزارش خبرنگار ایمنا، شاخص کل بازار بورس تهران در روز گذشته با رشد یک هزار و ۵۹۹ واحدی به سطح یک میلیون ۴۷۳ هزار و ۴۹۸ واحد رسید. به نظر می‌رسد که بازار بتواند طی دو روز آینده به سطح مقاومتی یک میلیون ۴۸۰ هزار واحد برسد.
افت قیمت کامودیتی‌ها، افزایش تفاوت نرخ دلار نیمایی و آزاد و انتظارات تورمی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بورس است که روند چند هفته اخیر بازار را منفی کرده است. البته چند روزی است روند شاخص مثبت شده و رشدهای بی‌رمقی در حد سه تا پنج هزار واحد ثبت کرده که به نظر می‌رسد بیشتر، حاصل تلاش حقوقی‌ها در انجام معاملات در نمادهای شاخص‌ساز باشد. آن‌طورکه کارشناسان معتقدند امروزه شاخص بورس، ملاک خوبی برای وضعیت حقیقی بازار نیست و ارزندگی هر سهم با توجه به ویژگی‌ها، گزارشات و روند به‌خصوص آن باید بررسی شود.
یکی دیگر از عواملی مؤثر در وضعیت فعلی بازار، آن است که اقداماتی که دولت برای تعادل‌بخشی به بازار سرمایه در نظر می‌گیرد، تا زمان عملی شدن بارها تغییر می‌کند که این عامل در تصمیمات معاملاتی سهامداران و میزان اطمینان آن‌ها به بازار سرمایه بسیار مؤثر است. یکی از این اقدامات، اخذ مالیات است که مدت طولانی است سهامداران و شرکت‌های بورسی را در بلاتکلیفی قرار داده است. این تغییرات در نهایت موجب خروج سرمایه و سهامداران از بورس و ورود این سرمایه به بازارهای دیگر مانند ارز و طلا خواهد شد.
یکی دیگر از اقداماتی که موجب نارضایتی سهامداران شده، نحوه عملکرد صندوق تثبیت بازار است، این صندوق با دریافت کارمزد از معاملات، باید تعادل را در بازار سرمایه ایجاد کند اما ظاهراً تنها در چند نماد معاملاتی خاص اقدام به معامله می‌کند، اقدامات این صندوق تنها به افت کمتر شاخص کل بورس منجر خواهد شد و در بهبود وضعیت بازار تأثیری نخواهد داشت.
آن‌طورکه شهرام معینی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان پیش از این به ایمنا گفته است: آنچه در گزارشات سه ماهه ارائه می‌شود، تقریباً از پیش توسط کارشناسان قابل پیش‌بینی بوده است. شرکت‌هایی که گزارشات آن‌ها منتشر شده است نیز این ادعا را ثابت کردند که گزارشات چیزی فراتر از پیش‌بینی‌ها نبوده و در برخی موارد، عملکرد شرکت‌ها ضعیف‌تر از آنچه پیش‌بینی می‌شد، بوده است. افزایش قیمت کامودیتی‌ها و افزایش قیمت ارز نیما در این گزارشات منعکس شده که از پیش نیز انتظار آن وجود داشت؛ بنابراین این گزارشات چندان در روند بازار تأثیر نخواهد داشت.
وی همچنین معتقد است موضوعی که اکنون می‌تواند به طور خاص بر بورس تأثیر جدی بگذارد، تغییر یکی از متغیرهای اصلی همچون کامودیتی‌ها است. اگر قیمت کامودیتی‌ها کاهشی شود بر بورس تأثیر منفی خواهد داشت؛ همچنین اگر توافق انجام شود، انتظارات رشد دلار از بین می‌رود و نرخ کنونی ارز نیمایی تثبیت خواهد شد.
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: این موضوع ابتدا ممکن است بر سودآوری برخی از شرکت‌ها تأثیر منفی داشته باشد اما در ادامه با توجه به افزایش مسیرهای صادراتی و رفع احتمالی تحریم‌ها به نفع شرکت‌هایی همچون خودرویی‌ها و بانک‌ها خواهد شد. همچنین اگر احتمال توافق کاهش یابد، فشار بر درآمد ارزی و محدودیت صادرات نفتی و غیرنفتی افزایش خواهد یافت که رشد نرخ ارز و نرخ نیما را به دنبال دارد. این موضوع می‌تواند تأثیر افزایش بر قیمت شرکت‌های بورسی داشته باشد.
تغییر در تصمیمات دولت سرمایه‌گذاران را مردد کرده است
مهدی ساسانی کارشناس بازار سرمایه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: اصلی‌ترین موضوعی که منجر به شرایط فعلی بازار سرمایه شده این است که تصمیماتی که دولت در رأس امور قرار می‌دهد، آن‌قدر دستخوش تغییرات می‌شود که سرمایه‌گذاران نمی‌توانند روی این تصمیمات حساب باز کرده و چشم‌اندازی برای خود ایجاد کنند.
وی با بیان اینکه بارها تصمیماتی درخصوص عوارض، مالیات یا دیگر موضوعات گرفته شده و در مدت کوتاهی لغو شده که منجربه ایجاد نوعی بلاتکلیفی برای سرمایه‌گذاران شده است، اضافه می‌کند: در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران از بازار سرمایه خارج می‌شوند و با خروج سرمایه از بازار، با مشکل کمبود نقدینگی در تابلوی معاملات مواجه می‌شویم.
کمبود نقدینگی منجر به ایجاد یک سیکل فرسایشی اصلاحی در بازار سرمایه شده است
این کارشناس باز سرمایه معتقد است: همین موضوع کمبود نقدینگی منجربه ایجاد یک سیکل فرسایشی اصلاحی در بازار سرمایه می‌شود و اکنون بیش از یک ماه است بازار در این سیکل قرار گرفته است.
ساسانی اضافه می‌کند: از طرفی قیمت‌های جهانی در یک ماه گذشته افت زیادی را تجربه کرده است. با توجه به اینکه بسیاری از شرکت‌های بورس ایران صادرات‌محور است، افت قیمت‌های جهانی در میان‌مدت باعث افت سودآوری این شرکت‌ها می‌شود؛ به ویژه شرکت‌هایی که تقاضا برای محصولاتشان در داخل کشور وجود ندارد از این موضوع بیشتر متضرر می‌شوند.
دولت به بازار سرمایه نگاه ویژه داشته باشد
وی تصریح می‌کند: عواملی که گفته شد در کنار برخی مسائل دیگر باعث شده بازار وضعیت فعلی را داشته باشد. گزارش‌های سه ماهه برخی از شرکت‌ها بسیار خوب است اما به دلیل نبود نقدینگی در بازار و کاهش معاملات، تغییر خاصی پس از ارائه گزارشات سه ماهه در بازار ایجاد نشد. این موضوع مستلزم آن است که دولت برای بازار سرمایه نگاه ویژه داشته باشد، همچنین تغییراتی را که در تصمیم‌گیری‌های خود می‌دهد، کاهش دهد تا اهالی بازار سرمایه تصمیمات باثبات‌تری از دولت ببینند و چشم‌انداز سرمایه‌گذاری خود را مشخص‌تر کنند.
این کارشناس بازار سرمایه درخصوص عملکرد صندوق تثبیت بازار می‌گوید: صندوق تثبیت و توسعه بازار، ماهیانه مبلغی را که از کارمزد ایجاد می‌شود، دریافت می‌کند؛ بنابراین ورودی این صندوق‌ها دائماً در حال افزایش است. این کارمزد حاصل معاملات همه سهم‌های بازار است، اما این دو صندوق فقط در نمادهای خاصی خریدوفروش و تثبیت انجام می‌دهند و این اقدام باعث می‌شود که شاخص کل اصلاح کمتری داشته باشد. این موضوع را می‌توان از روند نمادها که در برخی از روزها بیش از سه درصد منفی بوده اما شاخص کمتر از یک درصد افت می‌کند، متوجه شد.
صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار صرفاً بر نمادهای شاخص‌ساز فعالیت می‌کنند
ساسانی اضافه می‌کند: بنابراین شاخص کل، معیار صحیحی برای تعیین سود و زیان کلیت بازار نیست و صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار نیز صرفاً بر یکسری نمادهای شاخص‌ساز فعالیت می‌کنند. معاملات این صندوق‌ها شفاف نیست و صرفاً به نظر می‌رسد در بازار زمان‌هایی که روند منفی است روی برخی از نمادها خرید انجام می‌دهند تا روند مثبت شود. بنابراین عملکرد این صندوق‌ها کمکی به تثبیت بازار نمی‌کند و تنها شیب تغییرات شاخص کل را ملایم می‌کند.
وی تصریح می‌کند: به نظر می‌رسد تا زمانی که تکلیف برجام مشخص نشود و قیمت‌های جهانی نیز در شرایط فعلی باشد و عملکرد خوبی نیز از حقوقی‌ها به ویژه صندوق توسعه و تثبیت در بازار نبینیم، باید شرایط موجود را تحمل کنیم.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان می‌کند: با برطرف شدن این مشکلات احتمالاً کم‌کم تعادل به بازار بازمی‌گردد، زیرا نمادهای ارزنده‌ای در تابلوی معاملات وجود داشته اما انگیزه خرید بین سرمایه‌گذاران کم است.
گزارش از فرشته بابایی، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما