به گزارش خبرنگار ایمنا، حضرت امام کاظم (ع) برای ارتباط با شیعیان، سازمان وکالت را گسترش داد و در مناطق مختلف، افرادی را به عنوان وکیل تعیین کرد. منابع شیعه و سنی، علم، عبادت، بردباری و بخشندگی موسی بن جعفر (ع) را ستوده و او را کاظم و عبدالصالح لقب داده‌اند. بزرگان اهل سنت به امام هفتم شیعیان به عنوان یک عالم دینی احترام می‌گذاشته و همچون شیعیان به زیارت قبر او می‌رفته‌اند. حرم امام کاظم (ع) و حرم نوه‌اش امام جواد (ع) در منطقه کاظمین در شمال بغداد، به حرم کاظمین شهرت دارد و زیارتگاه مسلمانان به‌ویژه شیعیان است.
در سالروز ولادت امام موسی کاظم (ع) به معرفی چند کتاب که درباره آن حضرت منتشر شده است، می‌پردازیم:
حکمت‌های کاظمی
«حکمت‌های کاظمی» دهمین جلد از مجموعه کتاب‌های «راه زندگی» است که حجت‌الاسلام‌والمسلمین «جواد محدثی»، به عنوان نویسنده در این اثر به ترجمه و توضیح ۴۰ حدیث از امام موسی کاظم (ع) می‌پردازد؛ از ویژگی‌های این کتاب که در قطع رقعی به چاپ سوم رسیده است، می‌توان به تبیین ۴۰ موضوع اخلاقی و اجتماعی با ترجمه‌ای روان همراه با توضیحی مختصر و استفاده از اشعاری متناسب در لابه‌لای مطالب اشاره کرد.
زندگانی حضرت امام موسی کاظم (ع)
کتاب «زندگانی حضرت امام موسی کاظم (ع)» نوشته موسی خسروی در سال ۱۳۸۴ توسط انتشارات اسلامیه به چاپ رسیده است. از جمله موضوعات این کتاب می‌توان به عناوین: "بخش اول ولادت و مدت زندگی امام، بخش دوم اسم‌ها، لقب‌ها، کنیه و نقش انگشتری امام، بخش سوم تصریح امامت موسی بن جعفر (ع)، بخش چهارم معجزات و استجابت دعا و کارهای شگفت‌انگیز امام، بخش پنجم عبادت، رفتار، اخلاق و دانش فراوان امام، بخش ششم مناظره‌های امام با خلفا و جریان‌هایی که بین آنها اتفاق افتاد و پاره‌ای از احوال علی بن یقطین، بخش هفتم شرح زندگی اصحاب و اهل زمان امام و ستمی که بر خویشاوندان آن جناب شده، بخش هشتم مناظرات هشام بن حکم درباره امامت و ابتدای زندگی امام و انتهای حیات آن جناب تا وفاتش، بخش نهم شرح وقایع زندان‌های موسی بن جعفر و تاریخ وفات آن حضرت؛ بخش دهم در رد مذهب واقفیه و علت پیدایش این مذهب، بخش یازدهم وصیت‌ها و صدقات امام موسی‌بن‌جعفر (ع)، بخش دوازدهم فرزندان و همسران امام، بخش سیزدهم گوشه‌ای از احوال برادران و اولاد امام، همچنین پایان کتاب با ذکر فضیلت قبه و بارگاه حضرت ثامن‌الحجج (ع) اشاره کرد.
بررسی احوال فرزندان امام موسی کاظم (ع) و نقش آنها در تاریخ تشیع
کتاب «بررسی احوال فرزندان امام موسی کاظم (ع) و نقش آنها در تاریخ تشیع»، به تألیف سید یاسین زاهدی است. دوره‌ای که امام کاظم (ع) و فرزندان ایشان در آن می‌زیستند، به‌ویژه برای جامعه شیعه از دوران‌های بسیار بااهمیت است. امروزه این امام‌زادگان در نقاط مختلف ایران و عراق مورد توجه خاص قرار دارند؛ از این‌رو شناخت آنها و زندگی سیاسی و اجتماعی آنان در پیگیری تاریخ تشیع، مهم ارزیابی می‌شود. در دوره امام (ع) و فرزندان ایشان، فعالیت‌های شیعیان در عرصه‌های مختلف فرهنگی و سیاسی وجود داشته است و قیام‌های بسیاری بر ضد حکومت عباسی به وقوع پیوست که مهم‌ترین آنها قیام ابراهیم بن محمد بود که در آن برخی از فرزندان امام کاظم (ع) حضور داشتند.
در عرصه فرهنگی نیز گستردگی شبکه وکالت در زمان امام کاظم (ع) ارتباط میان آن حضرت و شیعیان را آسان کرده بود؛ از این‌رو حضور فرزندان امام (ع) در دوره‌های بعد در مراکز شهرهای مختلف ایران و عراق حائز اهمیت فراوان بود و می‌توانست در رشد فزاینده شیعیان مؤثر افتد.
امام رضا (ع) به دلیل پذیرش اجباری و مشروط ولایت‌عهدی، از مدینه به مرو، مقر خلافت مأمون رفت؛ از این رو بستری فراهم شد تا برخی فرزندان امام کاظم (ع) برای دیدار با وی به ایران مهاجرت کنند، حضور این امام‌زادگان در نقاط مختلف ایران، پیامدهای سیاسی و مذهبی بسیاری را در پی داشت و باعث شد تا مذهب تشیع در مناطقی که تا آن زمان تشیع در آن نفوذ چندانی نداشت، گسترش یابد. گرچه در عصر امام، علویان از وضعیت مناسبی برخوردار بودند، اما با شهادت ایشان در سال ۲۰۳ هجری وضع دوباره تغییر کرد و عمال مأمون به تعقیب و آزار علویان پرداختند.
به همین سبب بسیاری از آنان برای حفظ جان خود راه شهرها و روستاهای دوردست را پیش گرفتند و زندگی خود را در خفا سپری کردند. در نتیجه، نسب آنها ناشناخته ماند و بعد از مرگشان قبور آنها پس از سال‌ها برای محبان آنان شناخته شد؛ ولی به مرور زمان و در اثر عوامل طبیعی یا جنگ و نزاع‌ها بسیاری از آثار مکتوب که محل دفن علویان و امام‌زادگان را مشخص کرده بودند، از بین رفت و چنان شد که امروزه برای یک امام‌زاده، در شهرهای مختلف، بقعه و بارگاه‌های متعددی ساخته شده است.
امام موسی کاظم (ع) شعله خاموش
نخستین چاپ کتاب «امام موسی کاظم (ع) شعله خاموش» در ۱۹۲ صفحه با شمارگان ۱۵۰۰ نسخه از سوی انتشارات رادنگار راهی بازار نشر شده است.
سلیمان کتانی نویسنده و اندیشمند مسیحی-لبنانی کتاب «الامام الکاظم؛ شعاع مقهور الضوء» را نوشته و مجید شاکر سلماسی آن را به فارسی ترجمه کرده است. در ابتدای این کتاب مقدمه‌هایی از مترجم، مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی و دکتر غالب غانم آمده است.
کتاب حاضر در پنج فصل تنظیم شده است. «ریشه‌ها»، «همراه با امام موسی‌بن‌جعفر (ع)»، «امام موسی کاظم (ع)» و «پس از شهادت» چهار فصل نخست کتاب است و فصل پایانی شامل سرفصل‌هایی به نام یادها، بر فراز پل‌ها، همراه هارون‌الرشید، همراه امت، و تو ای امام و روزهای آینده است.
در صفحه ۹۸ کتاب درباره «سیره کاظم (ع)» می‌خوانیم: «درس‌هایی که کاظم (ع) در مکتب پدرش صادق (ع) آموخت، زمینه مدیریت و سیره خردمندانه او است. او با اسم رمز صبر و شکیبایی وارد میدان شد و منزلگاه‌ها را یکی بعد از دیگری طی نمود و با امیدی به آینده‌ای روشن و تدبیری از جنس حکمت و صبر امت را از گزند سیلی ظلم در امان نگه داشت تا طوفان سیاه ابرهای تاریکی آسیبی به ایشان وارد نسازد. همه این درس‌ها را در مدرسه تاریخ خوانده‌ایم که در همه این دوره‌های ظلمانی در دوران تاریک امویان خیانت‌پیشه و عباسیان خون‌ریز، زخم‌هایی بر پیکر امت یادگار دارند.
اندیشه حکیمانه جز به بردباری و شکیبایی حکم به سپری کردن این دوران نمی‌کند! نرم‌خویی و مدارا شاید مانع از انفجار نکند ولی از میزان خسارت‌های احتمالی آن می‌کاهد تا زمانی که خدا تقدیر خود را به اراده امت تغییر دهد. هرچند این نرم‌خویی و مدارا که صادق (ع) را به رویارویی با منصور کشاند، جز با زهر کین جوابی نشنید و دیدگان فرزندش موسی (ع) را اشک‌بار کرد، ولی باز شکیبایی نموده و اشک را نه بر گونه‌هایش که در سینه‌اش ریخت و امام کاظم (ع) در برابر منصور در راستای حفظ و پاسداری از آرمان و رسالت مقدس صبر کرد و مدارا نشان داده و نرم‌خویی پیشه‌اش شد.»
رویکرد عقیدتی فرزندان امام کاظم (ع) در قبال امامت امام رضا (ع)
نخستین چاپ کتاب «رویکرد عقیدتی فرزندان امام کاظم (ع) در قبال امامت امام رضا (ع)» در ۱۰۸ صفحه با شمارگان ۱۵۰۰ نسخه از سوی انتشارات آوای منجی روانه بازار کتاب شده است. کتاب حاضر در شش بخش «مختصری از زندگی امام کاظم (ع)»، «سیره مختصر امام کاظم (ع)»، «دوران تبعید و زندانی امام کاظم (ع)»، «فلسفه تعدد همسران امام کاظم (ع)»، «تحلیل و بررسی تعداد اولاد امام کاظم (ع) در منابع تاریخی و روایی» و «رویکرد عقیدتی فرزندان امام (در دو بخش پسر و دختر)» به قلم سید یاسین موسوی‌زاده تدوین شده است.
در بخشی از پیش‌گفتار کتاب آمده است: «مورخان و نسب‌شناسان، جایگاه ممتاز و برتر فرزندان موسی‌بن‌جعفر (ع) را در مقایسه با دیگر مردمان چنین بیان کرده‌اند که «هریک از فرزندان ابوالحسن، موسی‌بن‌جعفر (ع) دارای فضل و منقبتی شناخته شده و مشهور نزد مردم بودند.
برخی از آنان که شرایط سیاسی را مساعد می‌دیدند، پرچم مبارزه علیه ستمگران عباسی را برمی‌افراشتند و علیه انحرافات و کژی‌ها به مبارزه برمی‌خاستند. نام‌های فرزندان امام موسی (ع) در منابع تاریخی همچون تعدادشان گوناگون ذکر شده است؛ بعضی با اسم و بعضی با کنیه و شاید یکی از علل اختلاف در تعداد فرزندان آن حضرت، همین موضوع باشد. علت دیگر آن را باید در اغلاط و اختلاف نسخه‌ها و تصرف ناسخان دانست. چه بسا بعضی از اسامی افراد، بدل از آنچه در متن آمده در حاشیه نوشته می‌شد؛ ولی نسخه‌نویسان بدون توجه آن را در متن درج کرده‌اند. این پژوهش ضمن تحلیل و بررسی علل و فلسفه فراوانی فرزندان امام کاظم (ع)، به رویکرد عقیدتی ایشان و به معرفی و شرح مختصری از برخی از فرزندان آن امام همام می‌پردازد.
نظر شما