به گزارش خبرنگار ایمنا، دومین جلسه از سلسله میزگردهای علمی «چیستی و چرایی حقوق شهروندی» با موضوع سلامت شهروندی و توسعه، امروز _شنبه هجدهم تیرماه_ برگزار شد. در این نشست با حضور کارشناسان، اساتید حوزه ورزش و سلامتی، اهمیت ورزش و سلامتی و نقش آن در توسعه پایدار مورد بررسی قرار گرفت.
سعید نیکوخصلت، دانشیار فیزیولوژی ورزشی دانشکده تربیت‌بدنی دانشگاه تبریز با بیان اینکه شهروندی مقوله‌ای است که بشر از ابتدای خلقت با این فرایند آشنا نبوده و به عنوان پدیده‌ای تازه خود را نشان داده است، اظهار کرد: محققان درمورد این پدیده درحال مطالعه، تحقیقات و نظریه‌پردازی هستند و به این نتیجه رسیده‌اند که در جوامعی که انسان‌ها آزادی عمل بیشتری دارند، شهروند مفهوم پیدا می‌کند؛ فضای شهروندی با فضایی مانند پادگان که مبنای آن اطاعت است، فرق دارد.
وی اضافه کرد: شهروندان با اعتماد به یکدیگر و با وجود تفاوت‌ها، قابلیت‌ها، هنرها و تخصص‌ها برای خود تشکلی ایجاد می‌کنند و در این فضای مشخص به نام شهر، بحث حق و حقوق و انتظاراتی که فرد با اعتماد و حضور در آن جمع باید داشته باشد پدید می‌آید، کما اینکه عصر جدید این فضای شهروندی را در بعضی دیدگاه‌ها به چالش می‌کشد و آن بخش اینترنت و شبکه اینترنتی است.
نیکوخصلت خاطرنشان کرد: امروزه به واسطه اینترنت و شبکه‌های مجازی، فضا و مکان به آرامی در حال حذف هستند؛ به فرض شاید من ۱۰ روز در شهر حضور نداشته باشم ولی می‌توانم وظایف شهروندی خود را به صورت آنلاین پیش ببرم؛ حتی شاید برای سال‌ها در شهر خود حضور نداشته باشم اما وظایف شهروندی خود را به جا بیاورم.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: نهایتاً در این زمینه نظریه‌پردازی‌هایی می‌شود و سیستمی بر این اساس پیش می‌رود، اما در مقوله ورزشی باید گفت که ورزش در این میان پدیده جدیدی است که به اعتقاد من هنوز شناخته نشده، پدیده مهمی که خیلی از مباحث را می‌تواند درنوردد و در مباحث سیاسی اقتصادی، فرهنگی، سلامتی، مفاهیم تربیت بدنی و آموزش و پرورش خود را قدرتمند نشان داده است.
نیکوخصلت تصریح کرد: در ورود به مفاهیم ورزشی در آموزش و پرورش می‌بینیم که آموزش و پرورش نتیجه‌ای را که از میدان ورزش و کلاس درسی می‌گیرد، هرگز نمی‌تواند از خود کتاب بگیرد! درست است که همواره شنیده‌ایم که در دنیا سیاست از ورزش جداست، اما گذر زمان بسیاری از مفاهیم و دیدگاه‌ها را تغییر داده؛ در جنگ اوکراین شاهد آن بودیم که سازمان‌های ورزشی در رابطه با این جنگ سریعاً وارد عمل شدند و اعمال قدرت کردند.
دانشیار فیزیولوژی ورزشی دانشکده تربیت‌بدنی دانشگاه تبریز گفت: به نظر می‌آید با وجود این واقعیت‌ها، هنوز شناخت قدرت ورزش در کشور ما آن گونه که باید پررنگ نیست. در قانون اساسی به رایگان بودن ورزش برای شهروندان در همه سطوح اشاره شده و قانون ارزشمندی است، ولی وقتی در این زمینه مطالبه‌ای انجام می‌گیرد و مردم به حقوق خود آشنایی ندارند، چنین اتفاقی نمی‌افتد. برای مثال وقتی والدین برای ثبت‌نام کودک خود به مدرسه مراجعه می‌کنند، درخصوص کلاس تقویتی برای یک درس سوال می‌کنند ولی هرگز از وجود یک زمین ورزشی یا ساعت ورزشی سوال نمی‌کنند یا به راحتی یک مدرسه بدون امکانات ورزشی را برای ثبت‌نام انتخاب می‌کنند! این موضوع نشان می‌دهد که سطح آگاهی مردم درخصوص فراگیری قوانین، مسئولیت‌پذیری، برد و باخت، احترام به پیشکسوت و انضباط توسط کودک در قالب ورزش اندک است.
نیکوخصلت با بیان اینکه متأسفانه در کشور ما جایگاه ورزش حرفه‌ای مشخص نیست و ما هنوز با ابتدایی‌ترین مسائل آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، افزود: امیدوار هستیم در بحث آگاهی دادن به مردم، خانواده‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد، وزارتخانه‌ها و مجلس با قوانینی که تصویب می‌کنند ورود و فضای مناسب را فراهم کنند.
این دانشیار فیزیولوژی ورزشی دانشکده تربیت‌بدنی دانشگاه تبریز، تاکید کرد: اتفاقی که از صد سال گذشته افتاده این است که ما کلاً از فضاهای طبیعی جدا شده‌ایم، با آمدن به شهر با وجود دستیابی به منافع مشترک، یکسری مزیت‌ها را از دست داده‌ایم که یکی از آن‌ها «شادی» است؛ دستاورد شهرنشینی پایین آمدن درجه شادی بوده است.
وی ادامه داد: گفته می‌شود خروجی و فلسفه زندگی، شادی درونی است؛ یعنی اگر ما در همه زمینه‌ها موفق باشیم ولی شادی و رضایتمندیِ درونی نداشته باشیم، مسیر زندگی را به درستی طی نکرده‌ایم.
نیکوخصلت تصریح کرد: در مقابل شهروند شدن یکسری مزیت‌ها همانند شبکه‌های اجتماعی، ارتباطات، رفاه و آسایش به ارمغان آورده که ارزشمند است. سطح رفاه با رضایت از زندگی فرق دارد، در صد سال گذشته شاید میزان رفاه ما با وجود امکانات جدید ۱۰ برابر شده باشد ولی شادی درونی کاهش یافته است؛ با این اوصاف نقش ورزش پررنگ‌تر می‌شود. ورزش می‌تواند با توانایی خود این کمبود را پر کند، ورزش در بحث سلامتی در بیماری اپیدمی شایع شده اخیر، دیابت، بیماری‌های قلبی‌وعروقی، افسردگی، آلزایمر، مدیریت و پیشگیری از سرطان اثربخشی خود را اثبات کرده است.
دانشیار فیزیولوژی ورزشی گفت: با وجود اینکه سال‌ها در دانشگاه‌ها در این زمینه فعالیت کرده‌ایم ولی چون فلسفه دانشگاه‌ها و اساتید به درستی نهادینه نشده، با وجود هزاران فارغ‌التحصیل دانشگاهی، خروجی آن را آن گونه که باید در جامعه نمی‌بینیم، فلسفه ارتباط سه ضلع مثلث دانشگاه، علم _ اقتصاد، سرمایه‌گذاری و قانون و حقوق که زیربنای پیشرفت و توسعه است از چیدمان درستی برخوردار نیست.
بهزاد بهزادنیا، عضو هیئت علمی گروه رفتار حرکتی و روان‌شناسی ورزشی دانشگاه تبریز نیز در ادامه این نشست، گفت: مدت‌هاست که کشورهای مختلف و اینکه چگونه به سمت فعالیت‌های ورزشی رفته‌اند را بررسی می‌کنم؛ در برخی کشورها ازجمله کانادا و استرالیا فعالیت‌های بدنی با نگاهی که از مدرسه شروع کرده‌اند، شکل گرفته و ادامه می‌یابد.
وی با بیان اینکه تبریز شهری است که به نسبت جمعیت و پزشکانش شاید در رده اول کشور باشد، ادامه داد: این شهر پر از پزشک است؛ شاید در هیچ جای دنیا در هیچ شهری به اندازه تبریز پزشک نداشته باشند. این موضوع این نشان می‌دهد که بخش بزرگی از جامعه ما متوجه پزشکان و درمان است، به جای آنکه به پیشگیری و قبل از مرحله بیماری و درمان فکر کنیم.
بهزادنیا افزود: در بحث حقوق شهروندی در دولت گذشته به حضور و حق مردم در فعالیت‌های ورزشی کاملاً اشاره شده بود، ولی این موضوع قدم به مرحله اجرا نگذاشت. مطالعات و پژوهش‌های چند دانشگاه استرالیا در زمینه تربیت‌بدنی، علل بی‌رغبتی مردم به ورزش را بررسی کرده است. همان‌طورکه پیش‌تر نیز اشاره شد والدین در بررسی برای ثبت‌نام فرزندانشان، به یک کلاس خوب ریاضی بیشتر اهمیت می‌دهند و اینکه چگونه فرزندانشان می‌توانند حتی پزشک شوند، درحالی‌که می‌توانند راه بهتری برای خدمت‌رسانی به مردم را در پیش بگیرند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: قسمتی از این کمبودها برمی‌گردد به آگاهی جامعه و بحث ناآگاهی والدین ما که معمولاً به جای اینکه نگاهشان به سالن یا امکانات ورزشی یک مدرسه یا دانش معلم ورزش یک مدرسه باشد، متوجه نوع فعالیت‌ها در زمینه علوم، ریاضی و سایر موارد است.
بهزادنیا گفت: فعالیت بدنی در بعضی از کشورها مانند کانادا در سطحی است که به این باور رسیده‌اند به واسطه فعالیت بدنی نجات از سرطان اتفاق می‌افتد و بزرگ‌ترین مرکز در دانشگاه آلبرتا در کانادا معتقد است که مردم می‌توانند با فعالیت‌های بدنی به هدف اصلی زندگی خود برسند.
وی افزود: بسیاری از کشورهای اسکاندیناوی میزان رضایت از زندگیشان نسبت به سایر کشورها بیشتر است، ولی در جامعه ما همه مباحث حول محور اقتصاد می‌چرخد، مردم در بحث سلامتی فکر می‌کنند که حق شهروندی این است که چگونه به پزشکان و خدمات پزشکی دسترسی داشته باشند، درحالی‌که نمی‌دانند که چگونه کیفیت بهتری از زندگی را با حضور در یک محل ورزشی داشته باشند.
عضو هیئت علمی گروه رفتار حرکتی و روان‌شناسی ورزشی دانشگاه تبریز گفت: بحث آگاهی دادن به مردم در زمینه فعالیت‌های بدنی از اهمیت زیادی برخوردار است، در سازمان ملل به فعالیت‌های بدنی و حق ورزش برای همه مردم و بحث برابری جنسیتی در محیط‌های ورزشی تاکید شده است.
بهزادنیا خاطرنشان کرد: اتفاق خوبی که در زمینه ورزش صبحگاهی در کشور ما در حال رخ دادن است و شاید در هیچ سازمان دیگری نتوانیم آن را ببینیم، این است که بیشترین هزینه در جامعه ما مربوط به ورزش حرفه‌ای است. در مطالعه‌ای که سال‌های گذشته انجام شده، مردم تعریف ورزش همگانی را در ورزش‌های حرفه‌ای مانند فوتبال، والیبال و کشتی می‌دانستند و از ابتدایی‌ترین حقوق خود حتی در استفاده از یک زمین ساده ورزشی آگاه نبوده‌اند. به‌تازگی در بحث توسعه پایدار به فعالیت‌های ورزشی و حضور در محیط‌های ورزشی و اینکه چقدر می‌تواند به طور غیرمستقیم حتی در تغییرات اقلیمی و نهایتاً در توسعه فرهنگ سلامتی در آینده نقش داشته باشد، بیشتر توجه شده است.
نظر شما