مجید صفاری‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: استقبال از روانشناسی زرد تنها به فرهنگ ما مربوط نیست و در همه جای دنیا روانشناس‌های زرد و حرف‌های انگیزشی طرفداران زیادی دارد. طبق آمارهای رسمی ۳۰ درصد از مردم جامعه از مشکلات روان‌شناختی رنج می‌برند و طبیعی است بازار این خدمات سرپایی و زودگذر داغ باشد. نداشتن سواد، خردمندی و دانش لازم بازار روانشناسی زرد را در کشور داغ می‌کند.
وی افزود: شناسایی و انتخاب یک روانشناس یا روان‌پزشک معتبر کار سختی نیست، یک جست‌وجوی ساده در اینترنت نشان می‌دهد که هیچ مقاله‌ای به نام چنین افرادی نیست. می‌توان فهمید در کدام دانشگاه درس می‌دهند یا چند مقاله به نام آن‌ها ثبت شده است و چند کتاب علمی منتشر کرده‌اند. مردم باید سواد رسانه‌ای خود را بالا ببرند. باید رزومه علمی افراد متخصص را ببینند. در مورد این افراد که ادعای روانشناس بودن می‌کنند یک مقاله پیدا نمی‌کنید. تنها صوت و ویدئو است. چند کتاب می‌خوانند و خوب حرف می‌زنند و فن بیان خوبی دارند و تنها می‌توانند درمان لحظه‌ای انجام دهند.
شناسایی یک روانشناس‌نما بسیار آسان است
رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران ادامه داد: ما از یک پزشک خوب انتظار داریم که درد را تشخیص دهد و آن را درمان کند. در حوزه روانشناسی هم همین‌طور است. روانشناس یا روان‌پزشک باید مشکل را خوب تشخیص بدهد و آن را درمان کند؛ یعنی باید علم کار را داشته باشد. در غیر این صورت حرف‌های قشنگ و جمله‌های زیبا مشکلات روانی را حل نمی‌کند، این که جمله‌ها را با زیرکی، شیرینی و شعر و ضرب‌المثل بیان کنید، مشکل حل نمی‌شود.
وی تصریح کرد: در روانشناسی زرد معتقدند اگر فردی به‌طور کلی در زندگی موفق شده است، بخش زیادی از این موفقیت روی دوش خودش و در واقع صفر تا صد این فرآیند حاصل توان فرد بوده است. در مقابل اگر هم متحمل شکست شود، به علت ناتوانی، آگاهی نداشتن و ناشی از صلاحیت نداشتن فرد بوده است. چنین نگاهی به شدت تقلیل‌گر و حتی خطرناک است؛ چراکه محیط اجتماعی که در آن زندگی می‌کنیم و استرس‌های محیطی که هر روز تجربه می‌کنیم را در نظر نمی‌گیرند.
اشتباه جامعه در تعریف درست سلامت روان
صفاری‌نیا اضافه کرد: در خصوص روانشناسی زرد صحبت از فرد است و برای اینکه فردی بتواند رفتار مفید اجتماعی داشته باشد، باید بازخورد مناسبی از جامعه دریافت کرده باشد. به‌عبارت‌دیگر ما حق نداریم از کسی بخواهیم به لحاظ اجتماعی مفید باشد؛ مگر اینکه احساس امنیت رفتاری و اجتماعی داشته باشد. تنها در موارد اندکی از چنین سخنرانی‌هایی سطح گفت‌وگوها از سطح فرد و اتاق مشاوره فراتر رفته است.
وی گفت: در واقع امروز کمتر با نگرش آینده‌نگری همراه با چشم‌انداز اجتماعی مواجه هستیم که ضابطه‌های محیط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را هم در نظر گرفته باشد، از طرفی با شاخه جدیدی از روانشناسی زرد به نام روانشناسی موفقیت در کشور روبه‌رو هستیم. روش تأثیرگذاری افرادی که به ترویج روانشناسی موفقیت می‌پردازند این است که افراد را به مقایسه‌گری با یکدیگر تشویق کند تا در نهایت دست به تلاش و عمل بزنند.
رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران با اشاره به اینکه جامعه ما در تعریف دقیق از سلامت روان دچار اشتباه شده است، گفت: به اعتقاد من نقطه مقابل سلامت روان بیماری روانی نیست؛ چراکه هنوز تعریف دقیقی از سلامت روان ارائه نشده است. به همین دلیل براساس برداشت‌های فردی برخی معتقد بودند که با شیوع پاندمی کرونا میزان بیماری‌های روانی هم افزایش چشمگیری خواهد شد؛ اما با گذشت زمان مشاهده کردیم که طبق تعاریف علم روانشناسی چنین اتفاقی رخ نداده است.
نظر شما