به گزارش خبرنگار ایمنا، دولت‌های ملی و محلی در شرایطی فعالیت خود در دوره جدید را آغاز می‌کنند که با چالش‌های مختلفی از جمله کاهش سرمایه اجتماعی روبه‌رو هستند و این مهم نتیجه علل مختلفی است که حل بعضی از آن‌ها در ید اختیار مدیریت‌های محلی است.
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که ساختار درونی مدیریت شهری سامان کافی را داشته باشد تا شورای شهر بتواند توان خود را برای بهبود وضعیت شهر و افزایش اعتماد عمومی به تصمیم‌گیران شهری صرف کرده و گسست‌های موجود میان مردم شهر را به حد قابل پذیرشی مدیریت کند.
مصطفی نباتی‌نژاد، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به وضعیت فعلی مدیریت شهری، الگوی این شورا برای مدیریت گسست در جامعه را تشریح کرده است که متن آن را در ادامه می‌خوانید:
شورای ششم چند روز است که فعالیت خود را آغاز کرده است، چه دلیلی باعث شد شما پا به عرصه انتخابات گذاشته و سپس با رأی مردم به عضویت در شورا انتخاب شوید؟
من در سال‌های گذشته مسئولیت‌های مختلفی در جامعه داشتم که بر مبنای آن احساس کردم که می‌توانم با عضویت در شورای شهر نقش مؤثری در حل مسائل جامعه پیرامونی خود داشته باشم همچنین فقدان برخی دیدگاه‌ها در بدنه تصمیم‌گیر شهر احساس می‌شد و پیشنهاد، توصیه و پیگیری صادقانه بخش قابل توجه نخبگان و افراد باتجربه، برای ورود به این عرصه باعث شد وارد شورای شهر شوم. آنچه در زمان انتخابات مطرح شد و اکنون نیز بر اساس آن اقدام می‌شود، برنامه‌ای است که از جنس رویکردی تدوین شده و پس از انتخاب شهردار، به تدریج در شورای شهر مطرح و اجرا خواهد شد.
شورای شهر اکنون در حال جمع‌بندی برای انتخاب شهردار است، کار بسیار حساسی است زیرا او چهار سال شهردار این شهر خواهد بود، شورا پس از انتخاب گزینه مدنظر خود باید اینکه چه نوع تعاملی با وی داشته باشند را بررسی کند؛ انتخاب شهردار یک تصمیم‌گیری جمعی است که سازوکار فردی و جمعی اعضای شورا در قبال آن توسط قانون مشخص می‌شود. شهردار یار چهاردهم شورا بوده و سرنوشت شهر و مدیریت شهری به توفیقات وی گره خواهد خورد بنابراین اکنون به عنوان اعضای شورا در یک نقطه عطف هستیم و باید تصمیمی بگیریم که به سمت خیر و صلاح جامعه باشد.
هنگام بررسی و انتخاب شهردار، ویژگی‌های مدنظر شورا مطرح می‌شود که ممکن است هرکدام آن تعدادی موافق و مخالف داشته باشد که هر موضعی در این زمینه ناشی از انگیزه‌های مختلف است، اما این اختلاف نظرها تا زمان انتخاب بوده و پس از آن اعضای شورا ناظر بر عملکرد شهردار هستند و باید در صیانت از حقوق مردم علاوه بر اینکه نهایت همکاری را با وی دارند بر عملکرد او نیز نظارت جدی داشته باشند، زیرا در مراسم تحلیف سوگند خورده‌اند که حافظ منافع شهر و مردم باشند از سوی دیگر اعضای شورا باید نسبت خود با شهردار را تعریف کنند، نسبت فردی آن‌ها مشورتی است و نسبت جمعشان بر اساس سیاستگذاری‌ها و قانون مشخص شده است بدین سبب شهردار در عین تعامل باید قدرت پیگیری امور را داشته باشد و از سمت شورای شهر دست حمایتی را احساس کند و می‌توان گفت در مسیر درست که شهردار می‌پیماید سنگ‌اندازی نشود.
در فاصله انتخاب تا استقرار شورای ششم، فرصت برای رصد وضعیت شهرداری وجود داشت، ارزیابی شما از وضعیت فعلی مدیریت شهری چیست و نقاط ضعف و قوت شهرداری در کدام بخش‌ها است؟
من پیش‌تر از اعضای خانواده شهرداری بوده‌ام و در همان زمان نیز ارزیابی دیگری داشته‌ام و به نظرم ارزیابی صحیح مطلق نیست بلکه نسبی است. در عملکرد شهرداری قابلیت‌ها و قوت‌های خوبی بوده و از سوی دیگر ضعف‌ها، تهدیدها و فرصت‌های مختلفی وجود دارد که بعضی تابع شرایط زمانی و بخشی دیگر به دلیل موضوعات مربوط به درون سازمان است.
به طور مثال مشکلات ناشی از شیوع کرونا تابع موضوعات زمانی است، اما نبود مدیریت واحد شهری یا فشارهای سازمان‌های بیرونی تابع سازمان است که این مسائل در برهه‌های مختلف تعریف می‌شود. در این بخش قسمتی ناشی از اقدامات و عملکرد مدیران است و قسمت دیگر ریشه در ساختار و سابقه تشکیلات و فرهنگ سازمانی موجود در مجموعه دارد بنابراین نمی‌توان در یک جمله وضعیت شهرداری را تعریف کرد مگر نه اینکه شهرداری را سازمانی با شاخص‌های چندگانه و گاهی حتی در تعارض با یکدیگر تعریف کنیم.
با این تعریف شورای ششم در صدد تقابل با شورا و مدیریت شهری گذشته بر نمی‌آید؟
ابتدا باید بگویم که نقاط قوت و ضعف شهرداری باید در کنار هم دیده شود در حالی که ادبیات تقابلی در تمام دوره‌ها وجود داشته و در آینده نیز وجود خواهد داشت بنابراین ابتدا باید در نظر بگیریم که مدیریت شهری چگونه تحویل داده می‌شود. در خصوص تحویل مدیریت فعلی دو روایت وجود دارد؛ اینکه آیا در آن تقابلی عمل شده یا تعاملی.
از سوی دیگر می‌دانید که مردم و کشور در شرایط سختی هستند و اگر شعارهای انتخاباتی اعضای منتخب را مرور کرده باشید، می‌دانید که ریشه بسیاری از مسائل مانند معضل آب زاینده‌رود، مدیریت یکپارچه شهری، نبود بهره‌وری و کاهش سرمایه اجتماعی که معلول هستند را عللی می‌دانم که باید دنبال حل آن بگردیم.
به نظرم گسست مهم‌ترین علت آن است که از لحاظ تاریخی و گونه‌های مختلف قابل بررسی است. ما دچار گسست‌های مذهبی، نسلی، قومیتی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی هستیم که باید سعی کنیم مدیریت گسست و تعارض در جامعه محقق شود.
بر اساس این گسست‌ها قطبیت‌های مختلف شکل گرفته جامعه از حیث فرهنگی چندپاره می‌شود که این موضوع در تعارض با سیاست‌های حاکم بر کشور از بعد ایدئولوژیک، قانون اساسی، منویات مقام معظم رهبری و باور یک یک ماست. البته این موضوع نافی آن نیست که نباید به وضعیت موجود نقد داشته باشیم، اما باید این تعارض مدیریت شود که می‌توان گفت الگوی صحیح این امر، شخص مقام معظم رهبری و شهید سلیمانی هستند.
مدیریت شهری چگونه می‌تواند در امر مدیریت گسست‌ها عمل کند؟
نباید رویکرد اینگونه باشد که هرچه تصمیم‌گیران می‌گویند سایرین از کنار آن عبور کنند. باید بفهمیم ریشه مسائل چیست و بر سر مسئله میان ذی‌نفعان جامعه تفاهم و توافق داشته باشیم و پس از آنکه این موضوع تبیین شد سیاستگذاری انجام شود. البته با حفظ مواضع در عرصه‌های مختلف باید از اتخاذ رویکردها و اقداماتی که گسست‌افزا می‌شود پرهیز کرد و این بدین معنا نیست که نگاه پولورالیسم غیردینی حاکم باشد.
شورای پنجم بر اهمیت شوراهای متشکل از معتمدین محلی تاکید زیادی داشت. آیا مشارکت مردم در قالب یک ساختار مناسب در دستورکار شورای ششم خواهد بود؟
مشارکت مردم به مدیریت گسست، ارتقای بهره‌وری و احیای اعتماد به دولت ملی و محلی کمک می‌کند. الگوی صحیح مشارکتی بدین شکل است که ذی‌نفعان با شناخت دقیق از جایگاه خود و حق و تکلیفی که برخوردارند سپس با اعتماد به مدیریت شهری و همدلی در امور شهر مشارکت کنند تا یک مسئله از سمت ما به عنوان تصمیم‌گیران شهر و مردم به نتیجه مطلوب برسد. این فرایندی است که در شورای ششم دنبال خواهیم کرد.
شورا در موضوع انتخاب شهردار از نظر نخبگان نیز استفاده کرد، این فرایند در ادامه مسیر نیز رخ خواهد داد و مدیریت شهری خود را ملزم به مشارکت با نخبگان می‌داند؟
انتخاب شهردار بر اساس قانون تکلیف و حق اعضای شورای شهر است اما بر پایه تجربیات عقلانی و آنچه در وحی به ما رسیده است، خداوند به پیامبر بر مشورت در امور تکلیف کرد. مشارکت مردم بر اساس مشورت است و نخبگان و اساتید دانشگاه در تصمیم‌گیری جایگاهی در حد مشورت دارند و اعضای شورا باید بعد از آن با شجاعت و توکل به خدا که این مهم نیز در ادامه آیه‌ای که بر مشورت تاکید کرده آمده است، به تصمیم نهایی برسند. یقیناً اخذ تجارب نخبگان بدین شکل نیز در ادامه رخ خواهد داد.
نظر شما