احسان کاظمی روانشناس در گفت وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به اهمیت اتخاذ رفتار متفاوت خانواده‌ها در شب یلدای امسال و پرهیز از برگزاری دورهمی‌ها در ایام کرونایی، اظهار کرد: تاریخ، تقویم و فرهنگ ایرانیان سرشار است از مناسبت‌هایی مانند عید نوروز و شب یلدا و بعضی مناسبت‌های مذهبی که جایگاه و ارزش خاص خود را دارد و همه این مناسبت‌ها مبتنی بر باورهای اشخاص، عقاید و خاطرات جمعی است.
وی اضافه کرد: اما عقل حکم کرده و فرمان می‌دهد که انسان در زندگی بتواند بر اساس مقتضیات زمانه، شرایط و مسائلی که رخ می‌دهد رفتار انعطاف پذیری از خود نشان دهد و هوشمندی به معنای سازگاری با موقعیت‌های مختلف است.
این روانشناس اجتماعی، تصریح کرد: این رفتار انعطاف پذیر بدین معناست که فرد بتواند در موقعیت‌های مطلوب و نامطلوب به شیوه‌ای رفتار و زندگی کند که با داشتن ادراک درست بتواند سلامت فردی و جمعی را حفظ کرده و آن را به مخاطره نیندازد.
کرونا طولانی‌ترین پاندمی و خطر زیستی در تاریخ
کاظمی بیان کرد: بر این باورم که یک سال است در طولانی‌ترین شب سال زندگی می‌کنیم و در حقیقت در طولانی‌ترین پاندمی و خطر زیستی برای بشر بودیم و به نظرم شب یلدا در مقایسه با این یکسال چیزی نیست.
وی خاطرنشان کرد: وقتی با چنین مسائلی همچون یک بیماری همه‌گیر رو به‌رو می‌شویم در صورت رعایت نکردن موازین نه تنها زندگی فردی و خانوادگی بلکه زندگی جمعی را به مخاطره می‌اندازیم و خطر تا این اندازه جدی، ملموس و مشهود است و روزانه اخباری از آن می‌شنویم که به عنوان یک انسان عاقل، در شرایط فعلی باید بتوانیم اولویت‌های خود را تغییر دهیم.
کنار هم بودن را به شیوه دیگری تجربه کنیم
این مشاور و خانواده درمانگر معتقد است این باور که یک شب هزار شب نمی‌شود خطرناک است و احتمال دارد با بی‌توجهی به رعایت موازین بهداشتی و گرفتن دورهمی‌ها مانند سال‌های گذشته، شب یلدای امسال آخرین شب و یک اشتباه آخرین اشتباه باشد، بنابراین لازم است همه خانواده‌ها کنار هم بودن در این شب را به شیوه دیگری تجربه کنند.
کاظمی تصریح کرد: کنار هم بودن تنها حضور فیزیکی نیست و اگر حتی فرد ماسک هم بزند به معنی کنار هم بودن است. اگر هر شهروندی دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کند یعنی بخشی از این جامعه است و در شب یلدا کنار هم بودن تنها آجیل خوردن نیست و این کار را در بقیه روزها هم می‌توانیم انجام دهیم.
وی با اشاره به اینکه شب یلدای امسال به معنای کنار هم نبودن اما به فکر هم بودن، آن هم به دلیل شرایط همه گیری کروناست، اظهار کرد: شب یلدا شبی است که از فردای آن به استقبال کوتاه شدن شب‌ها و بلند شدن روزها می‌رویم و به نوعی خود را برای تغییر در فصل آماده می‌کنیم. اما پرهیز از دورهمی‌ها در شب یلدا و این با هم نبودن‌ها، فرآیندی است برای اینکه انسان‌ها نشان بدهند در اپیدمی کرونا مراقب و دوست‌دار همدیگر هستند.
این روانشناس اجتماعی تاکید می‌کند: در حال حاضر تنها راه نشان دادن فضائل اخلاقی و دلگرمی به همدیگر دوری و فاصله گرفتن است با این رفتارها به نوع دیگری صمیمیت و با هم بودن را نشان دهیم. در شب یلدای امسال و در ایام کرونایی اگر دورهمی و جمع‌های خانوادگی بگیریم دیگر کنار هم نیستیم و در حقیقت با این حرکت مقابل و دشمن همدیگر هستیم پس بهتر است از طریق فضای مجازی با اقوام تماس داشته باشیم و از احوال آنها جویا شویم.
در یلدای کرونایی با برگزاری دورهمی فاجعه انسانی رقم نزنیم
وی ادامه داد: بهتر است مسئولان شهری یا دستگاه‌های مربوط به نهاد خانواده برای شب یلدا یک پیج در فضای مجازی طراحی کنند و در این زمینه کمپینی تشکیل شود و شهروندان بتوانند در آن همه عکس‌های شب یلدای امسال خود که تنها با خانواده خود هستند را به نمایش بگذارند و مسابقه‌ای در این زمینه تشکیل شود که این برنامه خود به نوعی فرهنگ سازی و ترغیب کردن مردم به کنار هم بودن در فضای مجازی و پرهیز از برپایی دورهمی‌ها است.
این روانشناس در توصیه به شهروندان اظهار کرد: باید شهروندان برای شب یلدای امسال شعار یک شب هزار شب نمی‌شود اما ممکن است که آخرین شب باشد را ملاک عمل قرار دهند. در یلدای امسال بیاییم برای انسان‌های بیمار، آرزوی سلامتی و برای خانواده‌های داغدار طلب صبوری و شادکامی کنیم و برای کسانی که از دنیا رفتند طلب آمرزش داشته باشیم.
وی افزود: به هر حال در محل سکونت و در اقوام دور و نزدیک ما انسان‌هایی هستند که در حال حاضر از بیماری رنج می‌برند یا عزیزی را از دست داده‌اند، شب یلدا را برای آنها جور دیگری تعبیر کنیم. در یلدای کرونایی با دور هم بودن تنها به افزایش فجایع انسانی و زیستی خودمان کمک می‌کند.
امسال دوری از دورهمی یلدا شفقت به خود و دیگران است
کاظمی با تاکید بر اینکه خود مراقبتی و دیگر مراقبتی را با رفتارهای عاقلانه برای شب یلدا داشته باشیم، گفت: با ماسک زدن علاوه بر خودمراقبتی، افراد از دیگران هم مراقبت می‌کنند و این اتفاق یکی از جلوه‌های خوب نوع دوستی است که انسان‌ها به جای خودخواهی، دگرخواهی را به یکدیگر نشان می‌دهند.
این روانشناس اجتماعی، خاطرنشان کرد: در یلدای کرونایی اگر افراد همدیگر را نمی‌بینند، برای یکدیگر وقت نمی‌گذارند و ملاقات حضوری ندارند در حقیقت با این نوع رفتارها یک خودخواهی سالم دارند. ولی این خودخواهی سالم و خود دوستی سالم تنها شفقت نسبت به خود نیست و شفقت نسبت به دیگران را هم به ارمغان می‌آورد.
وی تصریح کرد: در روانشناسی مفهومی بنام شفقت داریم و با این نوع رفتارها امسال شفقت و مهربانی را به دیگران هدیه می‌دهیم. بهتر است خانواده‌ها امسال برای شب یلدا به دیوان حافظ تفال بزنند و این شعر را به یاد بیاورند که: «بیا تا قدر یکدیگر بدانیم» و قدر یکدیگر دانستن به معنای این است که سلامتی همدیگر را پاس بداریم و رعایت موازین بهداشتی، فاصله اجتماعی و پرهیز از دورهمی را در اولویت قرار دهیم.
نظر شما