به گزارش خبرنگار ایمنا، شیوع کرونا در کشور شرایط آموزش دانش‌آموزان را دگرگون کرد و در این دوران با شعار "مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل است، اما آموزش تعطیل نیست"جامعه به استقبال این بلای فراگیر رفت. آموزش مجازی در حالت عادی مزایای بسیاری دارد و می‌تواند به عنوان آموزش مکمل اثربخش باشد. نظام آموزشی ما هنوز به این نوع آموزش نوین عادت نکرده است شاید کرونا با همه گرفتاری و دردسرها جنبه مثبتی هم داشته باشد و به گفته قرآن کریم: "بلاء حسنا" باشد و بتواند در تنگناهای ایجاد شده توانایی‌های نهفته در عرصه مجازی را به ظهور برساند. از وزارت آموزش و پرورش هم خبر می‌رسد در سال‌های آتی، این وزارتخانه‌ها بخش بیشتری از آموزش خود را به تدریس مجازی و تولید محتوا توسط معلمان اختصاص می‌دهد تا به نوعی در مخارج خود نیز صرفه‌جویی کند. این توفیق اجباری امروز برای متولیان آموزش کشور می‌تواند یک فرصت باشد تا در راه توسعه آن گام بردارند.
آموزش معکوس فراگیر خواهد شد
داود اکبری، معلم نمونه، مدرس دانشگاه و دکترای برنامه‌ریزی آموزشی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: در یک سال اخیر یادگیری معکوس در آموزش دانشگاهی رایج‌تر شده است و متولیان آموزش متوجه شده‌اند که در سیستم آموزشی باید از این نوع آموزش استفاده شود. به طور مثال در دانشگاه فرهنگیان، دانشجو معلمان پیش از شیوع کرونا مقدمات این نوع آموزش را فراگرفته بودند و قطعاً از این پس دانشجویانی که برای تدریس در سال‌های آتی در مدارس آماده می‌شوند با این مقوله آشنایی کامل خواهند داشت.
وی افزود: در واقع با این یادگیری می‌توان جای کلاس و منزل را تغییر داد و معلمان بسته آموزشی را که از پیش تهیه شده است با دانش آموزان به اشتراک بگذارند. دانش آموزان نیز برحسب نوع یادگیری خود فیلم‌های آموزشی را چندین بار مرور کرده و آموزش را حداکثری فرا بگیرند. به طوری که در گذشته معلم در کلاس تدریس می‌کرد و دانش آموز وظیفه داشت در منزل تکالیف را انجام دهد اما در حال حاضر همه چیز برعکس شده و معلم نیز باید در منزل تکالیفی داشته باشد. مطمئناً در آینده نه‌چندان دور از یادگیری معکوس بیشتر می‌شنوید و این شیوه آموزش همه گیر خواهد شد.
این مدرس دانشگاه فرهنگیان در خصوص آمادگی این دانشگاه برای آموزش مجازی، تصریح کرد: همان طور که اشاره کردم دانشگاه فرهنگیان قبل از شیوع کرونا این قابلیت را برای دانشجو معلمان فراهم کرده بود و ۴ واحد درسی در این دانشگاه به صورت ترکیبی از آموزش حضوری و آنلاین برگزار می‌شد، هدف صرفه جویی در آموزش و هزینه‌ها بود که از ۱۶ جلسه هر ترم، ۳ جلسه حضوری و مابقی به صورت مجازی برگزار شد. در شرایط کنونی نیز قطعاً مدیران آموزشی این دانشگاه علاوه بر توسعه سواد رسانه‌ای دانشجو معلمان که در سال‌های آتی در کلاس‌های درس مدارس حضور دارند، در جهت صرفه‌جویی، آموزش مجازی را در این دانشگاه‌ها بیشتر خواهند کرد. البته معایبی در کار هست که سعی شده مرتفع شوند.
کسب سواد رسانه‌ای برای اساتید و معلمان ضروری است
این مدرس دانشگاه با اشاره به گسترش آموزش مجازی در مراکز آموزشی پیش از شیوع کرونا، تصریح کرد: پس از دانشگاه فرهنگیان، کلاس‌های فراگیر پیام نور نیز به صورت آنلاین برگزار شد، حتی جلسات دفاع نیز به این شیوه آغاز و این روند توسعه یافت و حالا با شرایط کرونا این مراکز پیشتاز شدند و در وضعیت فعلی بیشتر امکانات و بسترها فراهم است.
وی اضافه کرد: از اساتید و معلمان خواسته شده بسته‌های آموزشی تولید کنند و آنها با ساز و کار فعلی، بیشتر با تکنولوژی کار خواهند کرد. در واقع معلمان باید بدانند در آینده‌ی نه چندان دور ملاک انتخاب و همکاری با آنان، سواد رسانه‌ای و توانایی در این حوزه بوده که در عین چالش برانگیز بودن، یک فرصت برای روی کار آمدن افراد توانمند است.
برنامه شاد توانایی کار همزمان ۱۹ میلیون دانش‌آموز را ندارد
اکبری به امکانات لازم در این حوزه اشاره کرد و گفت: برنامه شاد که از سوی آموزش و پرورش طراحی شده توانایی کار ۱۹ میلیون دانش آموز را ندارد و به پهنای باند بیشتری نیاز است. در این برنامه اگر تنها محتوای متنی نیز جا به جا شود باز هم نمی‌توان انتظار داشت با سرعت بالایی در اختیار ما باشد، با اینکه آموزش و پرورش ساعت حضور دانش آموزان و معلمان را تقسیم کرد باز هم انتظارات برآورده نشده است، به همین علت معلمان مجبورند از دیگر شبکه‌های اجتماعی مثل sky room، adobe connect و مواردی مثل آنها استفاده کنند. به نظر می‌رسد امکانات توسعه برنامه شاد نیاز مبرم این حوزه است، همچنین توسعه سواد رسانه‌ای معلمان به شدت احساس می‌شود، معلم باید توانایی تولید محتوای آموزشی را داشته باشد در غیر این صورت آموزش ناقص می‌ماند. پس از این دو مورد اینترنت با پهنای باند بالا و سرعت اینترنت خوب نیز نیاز معلم و دانش آموزان است و قطعاً مورد توجه مدیران وزارت خانه قرار گرفته است.
این استاد دانشگاه و معلم نمونه مدارس استان اصفهان، افزود: مؤسسات و پژوهشگاه‌های خصوصی و نیمه خصوصی با حضور در این راه، می‌توانند روند آموزش مجازی را تسهیل کنند. به طور مثال شاد پلاس از سوی همین مؤسسات به اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان پیشنهاد شده و به مراتب از نسخه اصلی شاد بهتر است و اگر بتوانند مجوزهای لازم را بگیرند، قطعاً آموزش مجازی برای دانش آموزان آسان‌تر می‌شود.
وی در پایان به شبکه‌های استانی اشاره و خاطرنشان کرد: به نظر بنده علاوه بر شبکه آموزش، شبکه‌های استانی نیز باید تولید محتوای آموزشی داشته باشند و از بار زیادی که به دوش شبکه آموزش افتاده بکاهند. در واقع این امکان وجود دارد که شبکه‌های سیمای هر استان با استفاده از معلمان توانمند این امکان را برای دانش‌آ موزان به وجود آورد.
آموزش مجازی اخیراً جای خودش را باز کرده است
محمد ناظم‌زاده معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به ایجاد تغییرات در سیستم آموزشی کشور، اظهار کرد: آموزش مجازی اخیراً جای خودش را باز کرده و کارشناسان معتقدند این نوع آموزش در آینده و حتی پسا کرونا نیز با سیستم آموزشی پیوند می‌خورد. آموزش کشور ما نسبت به دیگر کشورها مقدار حضور بیشتر و دروس حفظی بیشتری را در محتوای آموزشی خود گنجانده است. بنابراین این امکان وجود دارد که به جهت صرفه‌جویی در روند آموزش، آموزش مجازی جایگاه ویژه‌ای پیدا کند. با توجه به فرصت ایجاد شده می‌توان با کارشناسی دقیق دروسی را به صورت خودخوان، مجازی یا ترکیبی از آموزش آنلاین و حضوری برگزار کرد. کارشناسان در دانشگاه‌ها، آموزش و پرورش در حال بررسی موضوعات هستند و قطعاً با لحاظ کردن همه جوانب به نتایج خوبی خواهند رسید.
با آموزش مجازی دغدغه‌ها کاسته می‌شود
ناظم زاده در خصوص مزایای آموزش مجازی گفت: در واقع با استفاده از این نوع آموزش، صرفه جویی در منابع انسانی، انرژی و البته امکانات برای دانش آموزان خواهیم داشت و با استفاده از این امکان، دغدغه عدم تراکم کافی برای هر دانش آموز وجود ندارد. با گروه بندی دانش آموزان برای فراگیری آموزش ترکیبی، نگرانی از بابت مدارس با فضای کم نیز فراموش خواهد شد.
معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با اشاره به امکانات مورد نیاز در آموزش مجازی، تصریح کرد: اینترنت با پهنای باند بالا، امکانات سخت افزاری برای دانش آموزان و سواد رسانه‌ای معلمان از جمله امکانات مورد نیاز فعلی است و اگر دولت می‌خواهد در دیگر فاکتورها صرفه جویی داشته باشد باید زیر ساخت‌های آموزشی و سخت افزاری را به طور ویژه فراهم کند
برخی معلمان نگرانی‌ها و مقاومت‌هایی در آموزش مجازی دارند!
ناظم زاده در خصوص لزوم وجود سواد رسانه‌ای در معلمان گفت: برخی معلمان نگرانی‌ها و مقاومت‌هایی بابت عدم کارکرد صحیح خود در روند آموزش مجازی دارند که سعی شده با برگزاری دوره‌های ضمن خدمت موارد به حداقل برسد و معلمان آموزش لازم را در این زمینه ببینند، همچنین از برنامه شاد ۲ هفته گذشته رونمایی شد و سعی شده است که اشکالات شاد ۱ در آن رفع شود و طبق پایشی که از همکاران صورت گرفته رضایت بیشتری حاصل شده است. البته باید باز هم منتظر بازخوردهای نهایی بود تا متوجه پاسخگویی صحیح آن شد. امیدوارم عملکرد شاد ۲ نسبت به نسخه ابتدایی آن رضایت بخش باشد.
آموزش مجازی در پساکرونا نیز جایگاه ویژه‌ای دارد
سیدسعید بدیعی معاون ساماندهی و تکنولوژی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: در آینده نه چندان دور نه تنها در آموزش و پرورش بلکه در تمام مراکز آموزشی کشور، آموزش مجازی جایگاه ویژه‌ای پیدا خواهد کرد. مطمئن باشید بعد از کرونا به روش سنتی سابق برنمی‌گردیم و حداقل آن این است که شبکه‌هایی در جهت ارتباط سه سویه، معلم، مدرسه و دانش آموز حفظ خواهد داشت.
وی، آمادگی وزارت آموزش و پرورش را قبل از شیوع کرونا یادآور شد و افزود: در خصوص توسعه این روند در پیش از کرونا نیز قرار بود برنامه شاد در جهت آموزش مجازی و آنلاین به فضای آموزشی کشور وارد شود که شیوع کرونا مزید بر علت شد و روند حضور این اپلیکیشن را تسریع کرد. حتی قرار بر این بود که در جهت عدالت آموزشی و از طریق شبکه ملی اطلاعات و برنامه رشد، محتوای آموزشی با حمایت وزارت ارتباطات به دانش آموزان این مناطق برسد که آنها نیز از آموزش‌های روز استفاده کنند اما بعد از شیوع کرونا فعالیت‌ها تسریع و شدت پیدا کرد و توانستیم بر حسب چالش و شرایطی که پیش آمده، پیش از موعد به مراحلی از کار برسیم.
بدیعی با اشاره با صرفه‌جویی آموزش مجازی برای نظام آموزشی کشور، افزود: در برخی دروس می‌توان به جای ساعت‌های طاقت فرسا در مدرسه، آموزش‌های آنلاین برنامه‌ریزی شود و قطعاً با این روش صرفه‌جویی‌هایی در نیروی انسانی و منابع آموزشی خواهیم داشت. شایان ذکر است در دوره‌های ابتدایی بیشتر روند حضوری است مگر اینکه کلاس‌های فوق برنامه یا تمرین و مرور برای این دوره در قالب آموزش مجازی گنجانده شود. عکس این مورد هم صادق است و به طور مثال در دوره‌های هنرستان و به ویژه رشته‌هایی که بیشتر کار عملی انجام می‌دهند می‌توان کتاب‌های چاپی را به صورت آنلاین ارائه داد و از هزینه هنگفتی که صرف چاپ و آماده سازی کتب می‌شود جلوگیری کرد.
آموزش مجازی می‌تواند برخی قوانین را دچار اصلاح کند
معاون ساماندهی و تکنولوژی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور با اشاره به قانون منع حمل تلفن همراه در مدارس، تصریح کرد: با توجه به قانونی که در گذشته در شورای عالی آموزش پرورش تصویب شده است استفاده از تلفن همراه از سوی دانش آموزان در مدارس ممنوع است و این قشر حق استفاده از تلفن همراه را در مدارس ندارند، بنابراین اگر تغییراتی در روند آمورشی باشد باید قانون مذکور دچار اصلاحاتی شود.
شبکه رشد توان سواد رسانه‌ای معلمان را افزایش می‌دهد
بدیعی در پایان با اشاره به شبکه رشد گفت: شبکه رشد تمام توان خودش را برای افزایش سواد رسانه‌ای معلمان قرار می‌دهد و همکاران می‌توانند با مراجعه به این برنامه از آخرین آموزش‌های لازم استفاده کنند و در شیوه آموزشی خود از این محتواهای آموزشی سود ببرند. علاوه بر دوره‌های ضمن خدمت قطعاً با برنامه رشد، تغییرات اساسی را در سواد رسانه‌ای معلمان خواهیم داشت. معاونت ساماندهی و تکنولوژی که مسئول تجهیز برنامه رشد است تمام تلاش خود را برای بهبود عملکرد این برنامه می‌کند و امیدوارم این عملکرد در دوره شیوع کرونا و حتی پس از نابودی این ویروس، تداوم یابد.
نظر شما