به گزارش خبرنگار ایمنا، فرونشست، فروریزش و یا نشست سطح زمین به دلایلی از جمله انحلال، آب شدگی یخ‌ها و تراکم نهشته‌ها، حرکت آرام زمین و خروج گدازه و یا عملیات انسانی نظیر معدن کاری یا برداشت آب زیرزمینی و نفت، در مقیاس‌های بزرگ جغرافیایی رخ می‌دهد؛ استان اصفهان نیز چند سالی است، درگیر این مشکل بزرگ که زمین شناسان از آن با عنوان زلزله خاموش یاد می‌کنند شده و بر اساس آمار اداره کل راه و شهرسازی استان، اصفهان سالانه بیش از ۴۰ سانتی متر فرونشست را تجربه می‌کند و به عقیده کارشناسان، تنها راه نجات ششمین استان بزرگ کشور از فرونشست، جاری شدن رودخانه زاینده رود به صورت دائمی است.
فرونشست؛ یکی از اساسی‌ترین تهدیدها برای ایمنی ساختمان در استان اصفهان محسوب می‌شود و مقررات ۲۲ گانه ملی ساختمان نیز همواره بر مکان یابی صحیح در ساخت واحدهای منازل مسکونی تاکید دارد، همچنین مهندسان و سازمان‌های نظام مهندسی استان‌های کشور را تشویق به استفاده از رویکردهای ساختمان سبز در روند ساخت و ساز واحدهای مسکونی کرده است.
بی شک صنعت ساختمان سازی تأثیر زیادی بر محیط زیست، اقتصاد، سلامتی و بهره‌وری ساکنان دارد و با توجه به پیشرفت‌های اخیر در این صنعت، هم‌اکنون تکنولوژی و دانش لازم برای طراحان، سازندگان، بهره برداران و مالکان فراهم شده تا با کمترین آسیب به محیط زیست و منابع انرژی به ساخت منازل مسکونی بپردازند و به نوعی ساختمان‌های سبز و پایداری تحویل جامعه دهند. ساختمان‌هایی که علاوه بر سبز بودن در مکانی صحیح بنا شده تا از خطر فرونشست، کمترین آسیب را ببینند.
برای بررسی دقیق‌تر موضوعات مذکور و واکاوی "نقش سازمان نظام مهندسی در صنعت ساخت و ساز کشور"، "آخرین اقدامات آموزشی سازمان نظام مهندسی استان اصفهان"، "آگاهی از آخرین تغییرات مقررات ۲۲ گانه ساختمان"، " استقبال مهندسان و مردم از سیاست‌های ساختمان پایدار" و "طرح ممیزی انرژی در ساختمان"، گفتگویی با غلامحسین عسکری، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
با توجه به تاکید وزارت راه و شهرسازی بر جایگاه استراتژیک سازمان نظام مهندسی ساختمان در کشور و دغدغه‌های نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان، چه مشکلاتی در خصوص تأمین امنیت مردم در واحدهای ساختمانی و منازل مسکونی وجود دارد و چه موانعی پیش روی فعالان صنعت ساخت و ساز برای بهبود سطح ایمنی واحدهای مسکونی است؟
سازمان‌های نظام مهندسی و کنترل ساختمان در سال ۱۳۷۴ با مصوبه قانونی مجلس شورای اسلامی، تشکیل شد و در سال ۱۳۷۵ آئین نامه‌های اجرایی فعالیت این نهاد در کشور به تصویب هیئت وزیران رسید، البته تا پیش از انقلاب قوانینی در حوزه ساخت و ساز وجود داشت اما سازمان منسجمی به بررسی اجرای این قوانین و نظارت بر آنها نمی‌پرداخت. در سال ۱۳۶۹، زلزله رودبار و منجیل تبعات منفی و شدید جانی و اقتصادی را برای کشور به بار آورد و از این رو دولت اقدام به تصویب و بررسی قانونی برای نظارت بر روند ساخت و ساز ساختمان در کشور کرد و پس از سال‌های ۷۴ و ۷۵ که مقدمات تشکیل سازمان‌های نظام مهندسی فراهم شد، این نهاد در ۳۱ استان کشور به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون با حدود ۵۰۰ هزار نفر، خدماتی را به صنعت ساخت و ساز کشور ارائه می‌کند.
با توجه به بلاخیز بودن کشور ما در بسیاری از حوزه‌ها، دغدغه دولت و سازمان‌های نظام مهندسی، ساخت ساختمان‌های ایمن در برابر مخاطرات طبیعی و غیر طبیعی است و بی شک داشتن ساختمان‌های ایمن در شهرهای کشور، مستلزم وجود سازمان‌های منسجم برای بررسی و نظارت روند ساخت و ساز در شهرها است و ساختمان‌ها در سراسر کشور باید بر اساس آئین نامه‌هایی ساخته شود و مأموریت نظارت بر اجرای این قوانین و آئین نامه‌ها، به عهده سازمان نظام مهندسی در استان‌ها است، از این رو اسم قانون ارائه کننده آئین نامه‌ها در حوزه ساخت و ساز نیز، قانون نظام مهندسی ساختمان است و مفاد این قانون نه تنها وظایفی را برای سازمان نظام مهندسی در نظر گرفته بلکه اختیارات و وظایفی را هم به فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها داده است. در صورتی که زیرمجموعه‌های قانون نظام مهندسی در کشور وظایف خود را به صورت صحیح اجرا کنند، دغدغه مردم نسبت به ایمنی واحدهای مسکونی نیز برطرف خواهد شد.
حضور سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان بیشتر در چه مرحله‌ای از ساخت و ساز بیشتر نمود پیدا می‌کند، مهمترین دغده این سازمان چیست و تعداد اعضای آن به تفکیک دارندگان پروانه ساخت و ساز چند نفر است؟
سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان، حدود ۳۲ هزار عضو دارد و از این تعداد بیش از ۱۶ هزار نفر دارای پروانه اشتغال هستند و بر اساس قانون می‌توانند به عرصه ساخت و ساز در بستر شهر وارد شوند. پروانه‌های ساختی که در شهرداری‌ها و دیگر مراجع صدور مجوز صادر می‌شود با استفاده از مهندسان ذی صلاح ناظر به اجرا در می‌آید و اگر ساختمانی با پروانه ساخته بشود دغدغه ما در خصوص رعایت اصول فنی و مباحث ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان تا حدود زیادی برطرف خواهد شد و بی شک رعایت قوانین ذکر شده در آئین نامه‌های ساخت و ساز نگرانی سازمان نظام مهندسی از فروریزش یا نا امنی ساختمان را خاتمه می‌دهد.
خلاف سازی یا ساخت ساختمان‌های فاقد پروانه ساخت یکی از مشکلات مهم در شهرستان‌های استان اصفهان است و رعایت نکردن قوانین و مقررات ملی ساختمان در تأسیس واحدهای مسکونی این چنینی خطراتی را برای شهر و شهروندان به همراه خواهد داشت. یکی از دغدغه‌های ما، خطرات سکونتگاه‌های غیررسمی اطراف شهرها برای شهرهای بزرگ است و باید کلیه نهادها و دستگاه‌هایی که نقشی در صدور پروانه ساختمان دارند با توجه به مباحث ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان، خطرات توسعه سکونتگاه‌های نا ایمن در اطراف شهرها را در نظر بگیرند. در حقیقت نباید پروانه ساختی بدون حضور مهندس ناظر و مسئول ذی صلاح صادر شود.
مشکلی اصلی ما در صنعت ساخت و ساز استان اصفهان، سپردن فعالیت ساخت و ساز به دست افراد غیرمتخصص است زیرا طراحی و نظارت بر طرح یک ساختمان از سوی مهندسان متخصص و تحصیل کرده صورت می‌گیرد اما ساخت ساختمان به افراد غیرمتخصص در این حوزه سپرده می‌شود. یکی از دغدغه‌های سازمان ما این است که تنها افراد دارای صلاحیت وارد صنعت ساخت و ساز شوند و بر اساس ماده چهار و ۳۲ قانون مربوطه نیز ورود افراد فاقد صلاحیت به فعالیت‌های مرتبط با حوزه ساخت و ساز، ممنوع است.
توانایی و اختیارات سازمان نظام مهندسی استان اصفهان در اجرای قوانین مربوطه به چه میزان است و چقدر سعی شده در استان اصفهان به عنوان یکی از پرجمعیت‌ترین مناطق کشور، به یک مدیریت یکپارچه در صنعت ساخت و ساز برسیم؟ آیا مهندس ناظر در روند ساخت و ساز ساختمان قدرت اجرایی لازم برای انطباق استانداردهای ساختمان با معیارهای قانونی را دارد؟
فعالیت سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان یک فعالیت بین بخشی محسوب می‌شود و باید ادارات و نهادهایی که نام آنها در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ذکر شده، همکاری لازم با نهادهای قانونی دیگر را داشته باشند. ماده ۳۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان همه سازمان‌های قانونی را به پیروی از مقررات ملی مکلف کرده و یکی از این مقررات، مبحث دوم این قانون است که وظیفه و تکالیف هر سازمان و نهاد اداری یا شهری در نظارت بر روند ساخت و ساز را مشخص کرده است. مهندس ناظر وظیفه دارد بلافاصله پس از مشاهده تخلف در روند ساخت و ساز گزارشی مبنی بر اجرا نشدن قانون را به مرجع صدور پروانه، ارسال کند و مرجع صدور پروانه نیز وظیفه دارد تا بدون فوت وقت نسبت به متوقف کردن ساخت و ساز ساختمان مذکور اقدام کند؛ در حقیقت همین روند ارسال گزارش و توقف ساخت و ساز قدرت اجرایی سازمان نظام مهندسی است. البته مهندس ناظر وظیفه دارد تا بلافاصله پس از مشاهده تخلف، گزارش خود را ارائه کند نه پس از پایان ساخت ساختمان!
با توجه به انتقاد برخی از فعالان اقتصادی نسبت به قوانین ابتدایی عضویت در سازمان نظام مهندسی و بهره گیری از خدمات این ارگان، چه اقداماتی برای تسهیل روند عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان صورت گرفته و بیشترین مشکلات متقاضیان عضویت در این سازمان مربوط به کدام یک از مراحل عضویت است؟
بی شک هر کس که قصد دارد تا فعالیت خود را در عرصه‌های حرفه‌ای و پیشرفته توسعه دهد، باید از ویژگی‌های حرفه‌ای برخوردار باشد؛ فعالان هفت رشته مختلف دانشگاهی در سازمان نظام مهندسی اعم از عمران، معماری، برق، مکانیک، نقشه برداری، شهرسازی و ترافیک حضور دارند و اگر هر یک دانش آموختگان این رشته‌ها قصد داشته باشد تا از دنیای آکادمیک وارد دنیای حرفه‌ای شود، باید صلاحیت‌های ویژه ای داشته باشد. صلاحیت متقاضیان عضویت در سازمان‌های نظام مهندسی کشور از طریق برگزاری آزمون از سوی وزارت راه و شهرسازی بررسی می‌شود و فردی که از دانشگاه فارغ التحصیل می‌شود، پس از سه سال می‌تواند با مطالعه مقررات ملی ساختمان که مرتبط با رشته دانشگاهی‌اش است، نسبت به حضور در آزمون نظام مهندسی اقدام کند. شرط عضویت در سازمان نظام مهندسی، موفقیت در آزمون مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی است و شرط تمدید عضویت یا ارتقا عضویت در این سازمان، برخوردار شدن از دوره‌های جدید و پیشرفته آموزشی به صورت هر سه سال یک بار است و این طبیعت فعالیت‌های اجرایی است و باید معلومات افرادی که متقاضی عضویت در سازمان نظام مهندسی هستند، به روز و مدرن باشد. سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان، محدودیتی در پذیرش اعضا ندارد و متقاضیان عضویت در این سازمان باید به حدنصاب نمره در امتحان مقررات ملی ساختمان که از سوی وزارت راه و شهرسازی برگزار می‌شود، برسند و متأسفانه میزان قبولی متقاضیان عضویت در سازمان، در آزمون مقررات ملی ساختمان به کمتر از دو درصد کاهش پیدا کرده است. بی شک باید علت بروز این اشکال مشخص شود و به نظر می‌رسد نحوه ارائه تعلیمات دانشگاهی و آموزش در سطوح عالی، به اصلاحاتی برای کاربردی تر شدن علم دانشجویان نیاز دارد زیرا دانشگاه‌ها متناسب با فعالیت‌های حرفه‌ای آموزش نمی‌دهند.
تقریباً ۹۰ درصد از مهندسان استان در رشته‌های تخصصی که سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان عضوگیری می‌کند، عضویت دارند. اگر بخواهیم به همه ۱۶ هزار عضو سازمان نظام مهندسی استان اصفهان ارجاع کار داشته باشیم باید ۱۰۰ میلیون متر مربع ساخت و ساز در استان انجام شود و آمار ساخت و ساز در سال گذشته در حدود ۸ میلیون متر مربع بوده و در نتیجه یک دهم از ۱۶ هزار عضو سازمان مشغول فعالیت هستند.
با توجه به نقش بنیادی سازمان نظام مهندسی ساختمان در جهت ارتقا سطح آگاهی‌های تخصصی اعضای این سازمان و فعالان صنعت ساخت و ساز، به چه میزان برای افزایش اطلاعات تخصصی اعضای سازمان برنامه ریزی شده و چه اقداماتی در این راستا، در دست اقدام است؟
کلاس‌های اجباری سازمان نظام مهندسی به صورت دوره‌ای و در تاریخ‌های مشخص به جهت ارتقا پایه اعضا برگزار می‌شود و برای برگزاری کلاس‌های اختیاری در جهت ارتقا سطح سواد مهندسی اعضای سازمان نیز اقداماتی در سال جاری صورت گرفته است. از ابتدای ماه مهر سال گذشته تا انتهای شهریورماه امسال، دو هزار و ۹۵۰ نفر-ساعت آموزش‌های اجباری و اختیاری به اعضای سازمان ارائه شده است. برنامه ریزی هایی نیز برای همکاری با دانشگاه‌ها در جهت استفاده از ظرفیت علمی و آموزشی آنها صورت گرفته و با تعدادی از دانشگاه‌ها همچون دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی خمینی شهر و دانشگاه صنعتی نیز قراردادهایی برای استفاده از ظرفیت کلاس‌ها، منعقد شده است. خدمات آموزشی سازمان نظام مهندسی استان اصفهان تنها شامل حال مهندسان فعال در این صنعت نمی‌شود بلکه مشاغل مرتبط با ساخت و ساز همچون لوله کش‌ها نیز از کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی این سازمان استفاده می‌کنند و ارائه گواهینامه از سوی سازمان نظام مهندسی موجب حرفه‌ای تر شدن فعالیت شغلی و ارتقا سطح دانش آنها خواهد شد. برنامه ریزی کرده‌ایم تا سایر حرفه‌ها و مشاغل مرتبط با ساخت و ساز را نیز با کمک سازمان فنی و حرفه‌ای در حوزه‌های مختلف آموزش دهیم و خوشبختانه خدمات آموزشی ما در سال‌های گذشته رشد و پیشرفت چشمگیری را تجربه کرده است. خدمات آموزشی برای متقاضیان ثبت نام در آزمون وزارت راه و شهرسازی نیز ارائه می‌شود و این آزمون استثنائاً امسال در سه مرحله برگزار می‌شود؛ مرحله اول و دوم در نیمه ابتدایی سال و مرحله سوم آزمون در اسفندماه ۹۸، برگزار خواهد شد.
سامانه ثبت استعلام آبفا به عنوان یکی از سامانه‌های کاربردی، ارتباط مهندسان و فعالان صنعت ساخت و ساز با شرکت آبفا را تا چه میزان تسهیل کرده و سازمان نظام مهندسی به عنوان پشتیبان این سامانه چه خدماتی برای ارائه آموزش استفاده از این سیستم ارائه کرده است؟
بر اساس تفاهم نامه سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان و شرکت آبفای استان، اجرای این سامانه مستلزم تأیید مراجع نهایی و هیئت چهار نفره متشکل از معاون عمرانی استاندار، مدیرکل راه و شهرسازی استان، شهردار مرکز استان و رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان است. متأسفانه تأیید استفاده از این سامانه کاربردی به مدت دو سال است که پشت درهای هیئت منتظر مانده و امیدواریم با تغییرات اخیر مدیران استان، این تفاهم نامه اجرایی شود. اجرایی شدن این تفاهم نامه شرایط سیستم آب و فاضلاب در واحدهای مسکونی به شرایط گازرسانی در ساختمان‌ها شبیه می‌شود زیرا شرکت گاز تا پیش از تأیید نهایی مهندس ناظر سازمان نظام مهندسی ساختمان، سیستم گازرسانی واحدهای مسکونی را به شبکه استانی متصل نخواهد کرد و این تفاهم نامه باعث می‌شود تا اتصال به شبکه آب و فاضلاب مستلزم تأیید نهایی مهندس بازرس سازمان نظام مهندسی ساختمان باشد. در بخش سیستم برق رسانی به واحدهای مسکونی نیز چنین تفاهم نامه‌ای منعقد شده و به دنبال مجری ذی صلاحی برای اجرای مفاد این تفاهم نامه‌ها هستیم. افرادی که برای تأسیس سیستم گازرسانی ساختمان‌ها اقدام می‌کنند، دارای پروانه فعالیت از سوی سازمان نظام مهندسی ساختمان است و بر اساس پیشرفت سیستم‌های مختلف از آموزش‌های جدید و به روز بهره مند می‌شوند.
حضور سازمان نظام مهندسی ساختمان، از صفر تا ۱۰۰ فعالیت ساخت و ساز به چه صورت است؟
قبل از صدور پروانه ساختمان، مهندسان طراح، سازه و معماری ساختمان را طراحی می‌کنند و پس از پایان طراحی و در حین مراجعه به شهرداری، مراجع شهرداری طرح را برای تعیین مهندس ناظر به سازمان نظام مهندسی ارجاع می‌دهد و از طریق سیستم ارجاع نظارت، مهندسان ناظر ساختمان تعیین می‌شوند و برگه شروع عملیات ساختمانی، با امضای مهندسان ناظر ما معتبر می‌شود و از ابتدای عملیات ساخت و ساز نظارت مهندسان ناظر سازمان نظام مهندسی ساختمان وجود دارد.
در حال حاضر سازندگان در بستر شهر، هزینه‌های زیادی دارند و سازمان نظام مهندسی ساختمان بر اساس سیاست خود تعاملی با پیشکسوتان این صنعت در خصوص شناسنامه دار کردن حرفه آنها، ایجاد کرده و در هنگام اعتبار بخشی به این مهندسان از آنها برای تشخیص بروز بودن سطح آگاهی‌های تخصصی، آزمون نیز گرفته می‌شود. در بیشتر ساختمان‌ها میزان تخریب پس از ساخت اولیه به شدت افزایش یافته زیرا متخصص نبودن مهندس سازه موجب می‌شود تا فراموش کاری در جایگذاری لوله‌ها نیاز به تخریب مجدد ساختمان را ایجاد کندو به همین دلیل روزانه ده‌ها کامیون نخاله ساختمانی به گردنه زینل اصفهان منتقل می‌شود. سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان می کوشد تا اگر باور غلطی در ذهن پیشکسوتان این حوزه است، اصلاح کند و آموزش‌های بروز و پیشرفته را به آنها ارائه دهد. بسیاری از مشاغلی که حرفه آنها ارتباطی با ساخت و ساز ندارد، امروز به دلیل داشتن سرمایه وارد صنعت ساخت و ساز شده‌اند و سازمان نظام مهندسی معتقد است هر کسی که قصد دارد وارد حوزه ساخت و ساز شود باید برای بررسی صلاحیت‌ها به این سازمان مراجعه کند تا در صورت احراز صلاحیت شناسنامه کاری دریافت کند و در صورتی که صلاحیت علمی نداشت، از خدمات آموزشی سازمان نظام مهندسی ساختمان استفاده کند. آمار دقیقی از وضعیت انتقال روزانه نخاله‌های ساختمانی به گردنه زینل در درست نیست اما گزارشات حاکی از اشباع این منطقه از نخاله‌های ساختمانی است. شهرداری مسئول ساماندهی انتقال نخاله‌های ساختمانی به این منطقه است و بابت این فعالیت خود عوارض دریافت می‌کند. گردنه زینل تا پیش از پیشرفت امروزی شهر، نقطه‌ای خارج از مناطق شهری محسوب می‌شود اما امروز پیشرفت و توسعه ساخت و ساز در بستر شهر، مسافت شهر تا این گردنه را کاهش داده است.
چه اقداماتی برای اجرای طرح ممیزی انرژی در واحدهای ساختمانی استان اصفهان صورت گرفته و چه برنامه‌هایی برای سبز و پایدارتر شدن ساختمان‌ها در این شهر تدوین شده است؟ با توجه به موقعیت جغرافیایی استان، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان چه تمهیداتی برای مقابله با پدیده فرونشست که به صورت روزانه در اصفهان صورت می‌گیرد اندیشیده است؟
اقدامات مناسبی از سوی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان در خصوص اجرای طرح ممیزی انرژی صورت گرفته و این سازمان سعی کرده تا به عنوان یک الگوی ساختاری در حوزه ساخت و ساز از ساختمان‌های خودش، افزایش میزان بهره وری انرژی را آغاز کند؛ پنل‌های خورشیدی با ظرفیت تأمین نیروی برق مورد نیاز ساختمان‌های اداری سازمان نظام مهندسی در پشت بام این ساختمان‌ها نصب شده و در حدود ۴۰ کیلووات از برق مصرفی در دفاتر مرکزی و شهرستان‌ها، از این طریق تأمین می‌شود. قانون هوای پاک و محیط زیست وظایف جداگانه و از پیش تعیین شده‌ای را برای نهادها و سازمان‌های مختلف تعیین کرد و ممیزی انرژی موتور خانه‌ها یکی از این وظایف بود؛ در شهر اصفهان در حدود ۵ هزار موتور خانه وجود دارد و اگر این ۵ هزار موتور خانه به صورت کامل ممیزی شود و اشکالات آنها برطرف شود، نقش مهمی در کاهش میزان آلودگی خواهد داشت. با ۲۱ ارگان در استان اصفهان تفاهم نامه منعقد کرده‌ایم که سیاست‌های ساختمان سبز توسعه پیدا کند و یکی از معیارهای ایجاد ساختمان سبز، رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان است که بر ممیزی انرژی و مصرف نیرو در ساختمان‌ها و واحدهای مسکونی تاکید دارد. ۴۰ درصد انرژی تولید شده در کشور در واحدهای مسکونی ساختمان‌ها مصرف می‌شود و از این ۴۰ درصد انرژی تولید شده به علت رعایت نشدن مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، ۳۰ درصد آن به محض ورود به ساختمان هدر می‌شود. هدر رفتن این انرژی در ساختمان‌ها باعث ایجاد آلودگی‌های ساکن در بستر شهر می‌شود و نتیجه آن افزایش میزان آلودگی در سراسر شهر است. اخیراً بخش نامه‌ای به مهندسان معمار سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان ارسال شده که در طراحی سازه‌ها، حتماً به دوجداره و عایق بودن دیوارها توجه ویژه ای داشته باشند تا هدررفت انرژی در ساختمان به حداقل برسد. بخش نامه‌ای هم به همه مهندسان ناظر و بازرسان سازمان نظام مهندسی ساختمان ارسال شده که بر اساس آن مهندسان ناظر موظف اند، رعایت نکردن قوانین در خصوص عایق بودن سازه‌ها را به عنوان تخلف ساختمانی ثبت و گزارش کنند. قدم‌های خوبی در خصوص توسعه ساختمان‌های سبز برداشته‌ایم و امیدواریم بتوانیم در روند توسعه ساخت و ساز سبز، نقشی داشته باشیم.
باتوجه به اینکه به کاربردن معیارهای ساختمان سبز و پایدار در روند ساخت وساز، هزینه تمام شده واحدهای مسکونی را افزایش می‌دهد، استقبال و دیدگاه جامعه نسبت به ساختمان سبز و پایدار را چطور ارزیابی می‌کنید؟
بر اساس برآوردی که در سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان صورت گرفته، ساخت و ساز بر اساس اصول ساختمان سبز و پایدار، دو تا پنج درصد، هزینه تمام شده هر واحد مسکونی را افزایش می‌دهد؛ دو جداره کردن عایق‌های مربوط به ساختمان نوعی برگشت سرمایه نیز هست و به عنوان طرح نمونه در سال‌های ۸۴ و ۸۵، دو ساختمان مجاور یکدیگر را مورد بررسی و پژوهش قرار دادیم و متوجه شدیم که رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در ساخت و ساز، کاهش میزان پرداختی بابت قبض را به بیش از یک سوم کاهش می‌دهد و اکنون با توجه به افزایش قیمت حامل‌های انرژی رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان که بر ساختمان سبز تاکید می‌کند، صرفه اقتصادی قابل توجهی دارد. برگشت سرمایه رعایت این مبحث مهم از مقررات ملی ساختمان بر اساس حجم و بزرگی ساختمان بین سه تا پنج سال متغیر است و قبض‌های گاز منازل مسکونی نشان می‌دهد که قیمت گاز افزایش چشمگیری داشته و به سمت و سویی می‌رویم که اگر در مصرف انرژی صرفه جویی نکنیم در سال‌های نه چندان دور به جای صادر کننده نفت و سوخت فسیلی، وارد کننده این محصولات خواهیم شد و در آن زمان، نه تنها قدرت خرید نفت را نداریم بلکه دیگر سوختی برای مصرف وجود ندارد. نگاه ما به سبز و پایدار شدن ساختمان‌ها باید ملی و در جهت صیانت از ثروت‌های میهن باشد و نباید بدون توجه به آیندگان، همه حامل‌های انرژی را به صورت کامل استفاده کنیم.
در سال‌های کم رونق صنعت ساخت و ساز حدود ۱۰۰ میلیون متر مربع ساختمان در کشور ساخته می‌شود و با احتساب سه میلیون تومان هزینه برای ساخت هر مترمربع از این ساخت و ساز متوجه می‌شویم که هزینه‌ای چند برابر بودجه کشور صرف ساخت ساختمان می‌شود و اگر درصدی از آن صرف رفاه خودمان و آیندگان شود، مشکلی پیش نمی‌آید. تحمل این حجم از آلودگی هوا برای مردم دیگر امکان پذیر نیست و هزینه غیر مستقیم ساختمان‌های غیر پایدار برای کشور بسیار بیشتر از هزینه‌های مستقیم آنهاست؛ نباید نگاه ما به ساخت ساختمان، مقطعی و غیر پایدار باشد.
تعاملاتی با شهرداری اصفهان در خصوص فرونشست در منطقه جغرافیایی این شهر صورت گرفته و مقرر شده تا بر اساس ایمن سازی در برابر این پدیده، تغییراتی را در محاسبات ساختمان ایجاد کنیم. نمی‌توانیم از فرونشست جلوگیری کنیم زیرا آب به صورت دائمی در رودخانه زاینده رود جاری نیست و سفره‌های آب زیرزمینی به قدری پایین رفته که بازگشت آنها به جایگاه ابتدایی خود، سالیان درازی نیاز دارد. به فعالان ساخت و ساز توصیه می‌کنیم که در ساخت فونداسیون و زیربنای ساختمان خود هزینه بیشتری بکنند تا حداقل نشست ساختمان آنها یکنواخت باشد و با توجه به وضعیت آب و هوای اصفهان روند فرونشست در اصفهان همواره ادامه دارد و این پدیده زیرساخت‌های اساسی استان را هم مورد تهدید قرار داده و در صورتی که فرونشست، سراغ لوله‌های گاز شاهراهی که از اصفهان عبور می‌کند برود، فاجعه به بار خواهد آمد. دیدگاه مسئولان به این پدیده در اصفهان باید از بعد منطقه‌ای و استانی عبور کند و فرونشست به عنوان یک تهدید ملی تلقی شده و زاینده رود به صورت دائمی جاری شود تا بتوانیم از فرونشست بیشتر در اصفهان در امان باشیم. در مراجعات مردمی به سازمان نظام مهندسی استان اصفهان با ساختمان‌هایی که چرخیده یا تکیه داده‌اند، مواجه هستیم و این موارد شهر را تهدید می‌کند. فرونشست در اصفهان، مسئله استانی یا سیاسی نیست و باید به عنوان یک معضل ملی و کشوری به آن نگاه کنیم زیرا در صورتی که لوله‌های شاهراه صادرات گاز که از اصفهان عبور می‌کند، دچار فرونشست بشود، تمام کشور صدمه و خسارت را تجربه خواهد کرد.
با اشراف به آمار سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی از حوادث مربوط به حریق در واحدهای مسکونی و ساختمان‌های استان، آموزش به اعضای سازمان نظام مهندسی استان اصفهان در خصوص استفاده از پیشرفته‌ترین سیستم‌های ایمنی در این زمینه به چه صورت بوده است؟
در ماده ۳۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان قید شده که مفاد ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان برای مالکان، طراحان، صادرکنندگان پروانه‌های ساخت و همه فعالان ساخت و ساز لازم الاجرا است و همه افراد مذکور مکلف هستند تا بر اساس این قوانین نسبت به ساخت و ساز در بستر شهر اقدام کنند. مبحث سوم مقررات ملی ساختمان مربوط به موارد حریق در واحدهای مسکونی و ایمن سازی ساختمان‌ها از تهدیدات حریق است و در دیگر مباحث این مقررات به لوله کشی‌های بهداشتی، برق و آسانسور پرداخته شده و اجرای این مباحث در عملیات ساخت و ساز اجباری است. خوشبختانه با سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی به تفاهماتی در خصوص این مباحث رسیده‌ایم و با خلاصه سازی این قواعد، آنها را به همه مهندسان و فعالان ساخت و ساز ارائه کرده‌ایم، تقریباً در همه ساختمان‌های دارای پروانه، موارد ایمنی مذکور رعایت می‌شود.
نقش گروه‌ها و کمیسیون‌های تخصصی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان در توسعه ارتباطات میان فعالان صنعت ساخت و ساز و ارائه آموزش برای ارتقا سواد و آگاهی‌های تخصصی آنها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
هر رشته مهندسی در سازمان نظام مهندسی ساختمان، گروه تخصصی مربوط به خود را دارد و این گروه‌های تخصصی، اتاق فکر هیئت مدیره ها محسوب می‌شوند و هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان، موضوعات تخصصی را به گروه‌های مذکور ارجاع می‌کند و این گروه با پژوهش و بررسی دقیق، نظر خود را اعلام می‌کند و این نظر یا در مراجعی که نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان، حاضر می‌شود، ارائه می‌شود یا به صورت مکتوب به همه اعضای و فعالان این صنعت ارجاع خواهد شد. در هفته‌های گذشته سندی به نام آمایش استان تهیه شده و در این سند افق و پیش بینی رشد استان اصفهان تا سال ۱۴۰۴ را تشریح کرده و این سند به گروه تخصصی شهرسازی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان ارجاع شده و دیدگاه این گروه تخصصی به تدوین کنندگان این سند ارائه شده است. کمیسیون‌های موضوعی سازمان نظام مهندسی در مسئله‌های مختلف فعالیت می‌کنند و هر کمیسیون بر اساس وظایف خود به فعالیت می‌پردازد. بیشتر مصوباتی که هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی به اطلاع اعضای این نهاد می‌رساند از پژوهش و تحقیقات کمیسیون‌ها و گروه‌های تخصصی سازمان نشأت می‌گیرد.
سامانه گیشه اتوماسیون اداری سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان با چه اهدافی تدوین شده و آموزش برای استفاده از این سامانه به فعالان صنعت ساخت و ساز و اعضای سازمان در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
یکی از راهکارهای کاهش ترافیک شهری که شهرداری‌ها نیز بر آن تاکید دارند، استفاده از سامانه دستگاه‌های مختلف و مراجعات غیرحضوری برای انجام کارهای اداری است و سازمان نظام مهندسی نیز در راستای تحقق این شعار سامانه گیشه اتوماسیون اداری را راه اندازی کرده و اعضا می‌توانند از طریق این سامانه ارتباط مستقیم با رئیس سازمان داشته باشند. سامانه مراجعات اعضا به سازمان نیز بزودی بروز رسانی خواهد شد و سعی کرده‌ایم تا مراجعه‌های حضوری برای سازمان را به حداقل برسانیم. اقدامی هم بمنظور توزیع مراجعات حضوری در دفاتر شهر صورت گرفته و بر اساس برنامه ریزی این سازمان، اعضا با مراجعه به این دفاتر مورد اعتماد دیگر نیازی به مراجعه به دفتر مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان نخواهند داشت. ۹۰ درصد فعالیت‌ها و ارتباطات اعضای سازمان از طریق سامانه گیشه امکان پذیر است و در مواردی که مراجعه حضوری نیاز باشد، دفاتر منطقه‌ای سازمان ایفای نقش می‌کنند.
با توجه به پیشرفت روزافزون علم و صنعت در حوزه‌های مختلف، مباحث ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان آخرین بار چه زمانی بروزرسانی شده است؟
این مباحث هر سه سال یکبار، بر اساس آخرین دستاوردهای علمی در حوزه‌های مختلف بروز رسانی می‌شود و در برخی از موارد همچون زلزله بم، بنا به ضرورت هر سال یک بار، بروز رسانی شد. طبیعت در زلزله بم به ما آموخت که برخی از مباحثی که در کتاب‌های تخصصی ما تدریس می‌شود، صحیح نیست و باید در آنها تجدید نظر صورت بگیرد.
گفتگو از: سپهر زارع - خبرنگار ایمنا
نظر شما