به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، در طول سال‌های اخیر بسیاری از شهرها با استفاده کاربردی از پشت‌بام ساختمان‌های بی‌شمار خود، از آن‌ها به‌منظور جبران کمبود فضاهای عمومی و تفریحی بهره برده‌اند؛ چرا که با توجه به افزایش روزافزون جمعیت شهری و نبود فضای مسکونی و کاری کافی برای آن‌ها تنها راهکار موجود، جایگزینی زمین‌های خالی و یا فضاهای عمومی با ساختمان‌های سربه‌فلک کشیده به حساب می‌آید. این اقدام نه تنها چهره شهرها را دگرگون می‌کند که منجر به افزایش آلودگی‌های ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای نیز می‌شود چرا که کمبود فضای عمومی با کمبود جای کافی برای کاشت گیاهان و درختانی که این گازها را به خود جذب می‌کنند نیز همراه است. با این حال در طول سال‌های گذشته استفاده از پشت‌بام‌های شهری که بر طبق عکس‌های هوایی حدود ۱۵ تا ۳۵ درصد از فضاهای خالی موجود در شهرهای سراسر جهان را تشکیل می‌دهد بهترین گزینه برای جبران این کمبودها محسوب می‌شود.
در یک دهه اخیر پشت‌بام‌ها و دیوارهای ساده شهری جای خود را به باغ‌های آسمانی یا عمودی داده است و علاوه بر کمک به زدودن آلودگی هوا و بهبود شرایط شهری تبدیل به مسکن و مأوای انواع جانوران و حشرات نیز شده است. این‌گونه باغ‌ها علی‌رغم تأثیرات فراوان در ارتقای کیفیت زندگی شهری و فراهم آوردن امکانات تفریحی نمی‌توانند در تأمین تقاضای روزافزون مواد غذایی و انرژی شهرها نقش بسزایی داشته باشند. به همین دلیل با کاربری جدیدی پا به عرصه حضور گذاشتند؛ سقف‌های تولیدی.
سقف‌های تولیدی همان پشت‌بام‌های سبز و گیاه‌کاری شده هستند که در آن‌ها به جای استفاده از درختان ساقه کوتاه، گیاهان مقاوم به خشکی و پربرگ، امکانات تفریحی و سایر اشکال موجود که در بسیاری از شهرها دیده می‌شود، سطح آن‌ها با خاک‌های زراعی برای پرورش انواع گیاهان خوراکی، میوه‌ها و سبزیجات پوشانده شده است و حتی در بخش‌هایی از آن‌ها محوطه‌هایی به پرورش مرغ و یا زنبور عسل اختصاص یافته است.
نکته جالب توجه درباره سقف‌های تولیدی، دو کاربردی بودن آن‌ها در اکثر شهرها است و از آن‌ها هم برای تولید غذا و هم تولید انرژی استفاده می‌شود. این کاربرد دوگانه باعث می‌شود که سقف‌های تولیدی علاوه بر کاهش بارهای منفی زیست محیطی که گریبان‌گیر تمامی شهرهای دنیا شده است، دارای منافع محلی بسیاری نیز باشد زیرا با توجه به تأثیرات منفی سوخت‌های فسیلی بسیاری از کشورها استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را جایگزین این نوع سوخت کرده‌اند.
این اقدام منجر به کاهش چشمگیر هزینه نصب پنل‌های خورشیدی می‌شود و استفاده از سیستم‌های فتوولتائیک (PV) را تبدیل به بهترین گزینه برای تولید برق در مناطق مملو از ساختمان‌های گوناگون می‌کند. جالب آن‌که این صفحات حتی با کاربردهای استاندارد تجاری نیز سود انرژی قابل‌توجهی به دست می‌دهد. آزمایشگاه ملی انرژی‌های تجدیدپذیر ایالات متحده آمریکا (NREL) تخمین زده است که استفاده از سیستم‌های فتوولتائیک روی پشت‌بام‌ها می‌تواند تقریبا ۴۰درصد از برق موردنیاز سراسر کشور را تأمین کند. این آزمایشگاه همچنین نوعی ابزار تجسمی بسیار جالب توجه به نام PVWatts ساخته است که امکان تشخیص عملکرد صحیح و فعال یا غیرفعال بودن پنل‌های خورشیدی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
از سوی دیگر محققان هلندی طی مطالعه‌ای دریافتند که یک سیستم یکپارچه فتوولتائیک بر فراز یک ساختمان می‌تواند میزان ۸۴۰ تراوات ساعت (TWh) برق تولید کند که این میزان بیش از یک‌پنجم از کل تقاضای سالانه انرژی در تمامی ۲۷ کشور سراسر اتحادیه اروپا به حساب می‌آید. نقشه هوایی منتشر شده توسط دانشگاه شهری نیویورک نیز نشان داد که پشت‌بام بیش از ۶۶درصد از ساختمان‌های این شهر دارای فضای مناسب برای نصب سیستم‌های فتوولتائیک تجاری هستند. علاوه بر این تحقیقات حاکی است که حتی با وجود متغیر بودن دمای هوا در نیویورک، نصب این تأسیسات بر فراز بام‌های شهر می‌تواند در حدود ۱۴درصد از برق سالانه مورد نیاز آن را فراهم آورد. با توجه به نتایج این تحقیقات و بررسی‌های دیگر، بسیاری از شهرهای آمریکا و دیگر نقاط جهان با الزام نصب این تأسیسات، قانونی تصویب کردند که بنا بر آن لازم است تمامی ساختمان‌های جدید مجهز به سقف‌های فتوولتائیک باشد.
با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت که بهترین و مناسب‌ترین مکان برای نصب این صفحات پشت‌بام‌های گسترده ساختمان‌ها به حساب می‌آید. از سوی دیگر تمرکز روی این بخش‌های بدون استفاده و تجزیه و تحلیل بررسی‌های سود و هزینه استفاده از آن‌ها در دانشگاه لیسبون نشان داد که می‌توان از پشت‌بام‌ها برای کشاورزی در فضای باز، کاشت محصولات گلخانه‌ای کم فن‌آوری، کشاورزی‌های کنترل شده و نیازمند به گلخانه‌های پیشرفته و تولید انرژی خورشیدی بهره برد. مدل‌سازی‌های این گروه برای بررسی تأثیر ۵۰ ساله این اقدامات بر فراز بام‌های سراسر دنیا نشان داد این اقدام علاوه بر تأمین غذای موردنیاز، تصفیه هوای شهری، ایجاد زیستگاه جانوری، کاهش ردپای کربن و عملکرد گازهای گلخانه‌ای و پیشگیری از اتلاف آب می‌تواند منافع بلندمدتی برای جامعه محلی همراه داشته باشد. جالب آن که برق تولید شده از این طریق بدون دربرگرفتن هیچ‌گونه هزینه اضافی و با استفاده از زیرساخت‌های موجود می‌تواند با بالاترین بازدهی به سایر نقاط ارسال و در آن‌ها توزیع شود. بنابراین سقف‌های تولیدی گزینه‌های بی‌نقصی برای جبران کمبودهای فضایی و غذایی شهرهای امروزی به حساب می‌آیند و می‌توانند در پایداری آینده شهرها سهم بسزایی داشته باشند.
نظر شما