به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، سالهاست برندهای بزرگ پوشاک از نایک و آدیداس گرفته تا اچاندام و زارا، پلیاستر بازیافتی را بهعنوان نشانهای از مسئولیتپذیری زیستمحیطی معرفی میکنند؛ پارچهای که قرار بود هم زبالههای پلاستیکی را کاهش دهد و هم ردپای کربنی صنعت مد را کوچکتر کند. اما بررسی جدیدی که به سفارش بنیاد «Changing Markets» انجام شده، روایت دیگری را پیش میکشد؛ روایتی که «انقلاب سبز» مد را زیر سوال میبرد.
بر اساس این تحقیق، بیشتر پلیاستر بازیافتی نه از لباسهای فرسوده، بلکه از بطریهای پلاستیکی ساخته میشود؛ بطریهایی که پس از تبدیل شدن به لباس، عمر مصرف کوتاهی دارند و خیلی زود دوباره وارد چرخه زباله میشوند. پژوهشگران میگویند این روند، بیشتر شبیه جابهجایی مشکل است تا حل آن.
یافتههای آزمایشگاهی نشان میدهد لباسهای تولیدشده از پلیاستر بازیافتی هنگام شستوشو، بهطور متوسط بیش از نیمی ذرات میکروپلاستیک بیشتری نسبت به پلیاستر نو آزاد میکنند. این ذرات نهتنها بیشترند، بلکه کوچکتر هم هستند؛ عاملی که باعث میشود راحتتر وارد آب، خاک و در نهایت زنجیره غذایی شوند.
در این مطالعه، نمونههایی از پوشاک پنج برند بزرگ جهانی بررسی شد؛ از تیشرت و لباس روزمره گرفته تا شلوارک. نتایج نشان داد بعضی برندها سهم بیشتری در این آلودگی دارند. لباسهای پلیاستری نایک، چه بازیافتی و چه غیربازیافتی، بیشترین میزان ریزش الیاف را ثبت کردند. در سوی دیگر، اختلاف چشمگیری میان برندها دیده شد؛ تا جایی که میزان آلودگی بعضی محصولات چند برابر سایرین بود.
ماجرای شین shein، غول مد سریع، نیز توجه پژوهشگران را جلب کرد. در نمونههای بررسیشده، پلیاستر بازیافتی این برند تفاوت محسوسی با نوع نو نداشت؛ موضوعی که احتمال برچسبگذاری نادرست را مطرح میکند. این در حالی است که شین پیشتر نیز بهدلیل ادعاهای گمراهکننده زیستمحیطی با جریمههای سنگین مواجه شده بود.
منتقدان میگویند آنچه امروز با عنوان «مد پایدار» فروخته میشود، در بسیاری موارد چیزی جز پوششی زیبا برای تداوم وابستگی صنعت مد به الیاف مصنوعی نیست. اورسکا ترونک از بنیاد Changing Markets معتقد است تمرکز بر اصلاحات جزئی در طراحی یا فناوری، بدون کاهش واقعی تولید الیاف مصنوعی، بحران میکروپلاستیک را حل نخواهد کرد. به باور او، تبدیل بطریهای پلاستیکی به لباسهای کمدوام، تنها شکل آلودگی را عوض میکند.
در واکنش به این گزارش، اچاندام H&M اعلام کرده از تحقیقات مستقل استقبال میکند و در حال سرمایهگذاری روی فناوریهایی برای کاهش ریزش الیاف، بهبود بازیافت و توسعه فیلترهای ماشین لباسشویی است. آدیداس نیز با دفاع از رویکرد خود، پلیاستر بازیافتی را از نظر انتشار کربن گزینهای کمهزینهتر از پلیاستر نو میداند و تاکید میکند عوامل متعددی در ریزش الیاف نقش دارند.
شین هم با اشاره به سامانههای رهگیری و آزمایشهای مستقل، بر صحت برچسبگذاری محصولاتش پافشاری کرده و ریزش میکروفیبرها را چالشی مشترک برای کل صنعت دانسته است. در این میان، زارا و نایک هنوز واکنش رسمی روشنی به این یافتهها ارائه نکردهاند.
این گزارش بار دیگر پرسشی اساسی را پیش روی مصرفکنندگان و سیاستگذاران قرار میدهد: آیا «سبز» بودن یک لباس به معنای دوستدار طبیعت بودن آن است، یا تنها رنگ تازهای است بر همان الیاف مصنوعی قدیمی؟
نظر شما