به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از ساینسدیلی، یافتههای یک مطالعه بینالمللی گسترده نشان میدهد که ۷۶ درصد جمعیت جهان کمتر از میزان توصیهشده اسیدهای چرب امگا -۳ دریافت میکنند. این کمبود فراگیر که ریشه در الگوهای تغذیهای نامناسب، نبود دستورالعملهای یکپارچه و محدودیتهای ساختاری دارد، بهعنوان تهدیدی جدی برای سلامت عمومی در سطح جهانی شناخته میشود و نیازمند اقدام فوری در حوزه سیاستگذاری، صنعت غذا و افزایش آگاهی عمومی است.
این پژوهش که بهصورت مشترک توسط دانشگاه ایست آنگلیا، دانشگاه ساوتهمپتون و شرکت هالند اند بارت انجام شده، نخستین مرور جامع جهانی درباره توصیههای ملی و بینالمللی مصرف امگا -۳ برای افراد سالم در تمامی مراحل زندگی به شمار میرود، اهمیت این مطالعه در آن است که برای نخستینبار ابعاد واقعی این بحران تغذیهای را با رویکردی علمی، نظاممند و مبتنی بر دادههای معتبر آشکار کرده است.
اسیدهای چرب امگا -۳، بهویژه EPA و DHA، نقش حیاتی در فرایندهای فیزیولوژیک بدن ایفا میکنند، این ترکیبات نهتنها برای رشد و تکامل مغزی نوزادان ضروریاند، بلکه در پیشگیری از بیماریهای قلبیعروقی، تقویت سیستم ایمنی، کاهش اختلالات روانی و پیشگیری از زوال شناختی نیز نقش اساسی دارند.
در این مطالعه، با استفاده از روش مرور سیستماتیک، توصیههای ملی و بینالمللی مصرف امگا -۳ در کشورهای مختلف بررسی و دادههای مربوط به الگوهای مصرف غذایی، دسترسی به منابع امگا -۳ و وضعیت سلامت جمعیتها تحلیل شده است. نتایج بهدستآمده بر شواهد علمی معتبر و دادههای آماری قابل اتکا استوار است.
یافتههای اصلی پژوهش
ابعاد کمی بحران
تحلیل دادهها نشان میدهد که ۷۶ درصد جمعیت جهان امگا -۳ کافی دریافت نمیکنند. این رقم نگرانکننده بیانگر شکاف عمیق میان نیازهای تغذیهای و مصرف واقعی است. این کمبود در تمامی گروههای سنی و مناطق جغرافیایی مشاهده میشود، هرچند شدت آن در نقاط مختلف متفاوت است. یکی از یافتههای کلیدی پژوهش، نبود هماهنگی در دستورالعملهای ملی مصرف امگا -۳ است. در حالی که برخی کشورها توصیههای علمی و مشخصی ارائه کردهاند، بسیاری از کشورها فاقد راهنمایی روشن هستند؛ موضوعی که موجب سردرگمی عمومی و مانع دستیابی به سطح مطلوب مصرف میشود. بر اساس نتایج این تحقیق، میزان مصرف روزانه توصیهشده برای بزرگسالان سالم ۲۵۰ میلیگرم ترکیب EPA و DHA است. برای زنان باردار نیز مصرف ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیگرم DHA اضافی، علاوه بر این مقدار، برای حمایت از رشد مغزی و بینایی جنین ضروری است. این توصیهها بر پایه شواهد علمی معتبر و مطالعات بالینی گسترده تدوین شدهاند.
عوامل ایجادکننده کمبود
بررسیها نشان میدهد که تأمین امگا -۳ تنها از طریق رژیم غذایی معمولی دشوار است. بسیاری از افراد به دلیل مصرف کم ماهیهای چرب همچون سالمون، مقدار کافی امگا -۳ دریافت نمیکنند. تغییر الگوهای غذایی سنتی و گرایش روزافزون به غذاهای فرآوریشده این مشکل را تشدید کرده است. عوامل اقتصادی نیز نقش مهمی ایفا میکنند؛ قیمت بالای ماهیهای چرب در بسیاری از مناطق، بهویژه در کشورهای کمدرآمد، دسترسی به این منابع را محدود کرده و نبود زیرساختهای مناسب توزیع، این محدودیت را تشدید میکند. علاوه بر این، در برخی جوامع، ملاحظات فرهنگی یا مذهبی موجب کاهش تمایل به مصرف ماهی میشود. این شرایط نشان میدهد که سیاستگذاری تغذیهای باید با رویکردی فرهنگمحور انجام گیرد.
نگرانیهای زیستمحیطی نیز در این زمینه مؤثرند، آلودگی جیوه در برخی گونههای ماهی، کاهش ذخایر دریایی و دغدغههای مربوط به پایداری محیطزیست، مانع از افزایش مصرف ماهی شدهاند، این چالشها ضرورت توسعه منابع جایگزین و پایدار امگا -۳ را برجستهتر میسازند. در کوتاهمدت، کمبود امگا -۳ میتواند به کاهش عملکرد شناختی، افزایش التهاب، بروز اختلالات خلقی و تضعیف سیستم ایمنی منجر شود؛ پیامدهایی که کیفیت زندگی را کاهش داده و بهرهوری اجتماعی را تحت تأثیر قرار میدهند.
عواقب بلندمدت و بار بیماری
در بلندمدت، کمبود امگا -۳ خطر ابتلاء به بیماریهای قلبیعروقی را افزایش میدهد، زوال شناختی زودرس را تسریع میکند و میتواند موجب اختلالات رشد در کودکان شود، این پیامدها بار بیماریهای مزمن را افزایش داده و فشار قابل توجهی بر نظامهای بهداشتی وارد میکنند. از منظر اقتصادی نیز این کمبود با افزایش هزینههای درمانی، کاهش بهرهوری نیروی کار و تحمیل فشار مضاعف بر منابع نظام سلامت همراه است. تحلیلهای هزینهفایده نشان میدهد که پیشگیری از این کمبود بهمراتب مقرونبهصرفهتر از درمان عواقب آن است.
راهکارهای پیشنهادی و سیاستگذاری
یکی از اقدامات ضروری، تدوین دستورالعملهای جهانی یکپارچه توسط نهادهای بینالمللی همچون سازمان بهداشت جهانی و سازمان خواربار و کشاورزی است. این دستورالعملها باید مبتنی بر آخرین شواهد علمی بوده و بهطور منظم بهروزرسانی شوند. همراستا کردن سیاستهای ملی با این استانداردهای جهانی میتواند سردرگمی عمومی را کاهش دهد. دولتها نیز باید سیاستهای تغذیهای جامعی را اجرا کنند که شامل غنیسازی مواد غذایی پرمصرف، ارائه یارانه برای ماهیهای چرب و اجرای برنامههای تغذیه در مدارس باشد؛ اقداماتی که میتوانند دسترسی عمومی به امگا -۳ را بهطور چشمگیری افزایش دهند.
صنعت غذا نیز نقشی کلیدی در حل این چالش دارد. تولید مکملهای مقرونبهصرفه، غنیسازی محصولات روزمره همچون نان، شیر و روغن، و توسعه منابع گیاهی امگا -۳ از جمله جلبکهای دریایی، میتواند راهکارهایی عملی و پایدار ارائه دهد، سرمایهگذاری در پرورش ماهی پایدار و استفاده از منابع جایگزین نیز اهمیت ویژهای دارد، در کنار این اقدامات اجرای کمپینهای گسترده آگاهیرسانی، آموزش تغذیه در مدارس، ارائه راهنماییهای ساده و قابل فهم برای عموم، توزیع مکملهای رایگان در گروههای آسیبپذیر، ایجاد مراکز مشاوره تغذیه و توسعه ابزارهای دیجیتال برای پایش مصرف، میتواند اثربخشی سیاستها را افزایش دهد.
نتایج این پژوهش بهروشنی نشان میدهد که کمبود امگا -۳ یک بحران بهداشت عمومی در مقیاس جهانی است که بیش از سهچهارم جمعیت جهان را درگیر کرده است. نبود هماهنگی در سیاستگذاری، محدودیتهای دسترسی و آگاهی ناکافی، این مشکل را تشدید کردهاند. راهکارهای کنونی کافی نیستند و نیاز به اقدام فوری و هماهنگ در سطوح مختلف وجود دارد. در کوتاهمدت، تدوین دستورالعملهای جهانی، اجرای کمپینهای آگاهیرسانی و شناسایی گروههای پرخطر ضروری است؛ در میانمدت، برنامههای غنیسازی، توسعه زیرساختهای تولید پایدار و ایجاد نظامهای پایش ملی باید در اولویت قرار گیرند؛ و در بلندمدت، تغییر الگوهای مصرف غذایی، دستیابی به پوشش جهانی و کاهش شکافهای بهداشتی میان کشورها هدفگذاری شود، همانگونه که آن ماری مینیهان از دانشگاه ایست آنگلیا تأکید کرده است، بیتوجهی به این موضوع میتواند پیامدهای جبرانناپذیری برای سلامت نسلهای آینده داشته باشد. مدیریت این بحران مستلزم همکاری بینالمللی، مشارکت فعال بخش خصوصی و تعهد جدی دولتهاست و تنها با رویکردی جامع و چندبخشی میتوان سلامت جهانی را ارتقا داد.
نظر شما