به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جنگلها بهعنوان یکی از مهمترین اکوسیستمهای طبیعی زمین، نقشی حیاتی در حفظ تعادل زیستمحیطی و پایداری زندگی بشر ایفا میکنند. آنها با تولید اکسیژن، جذب دیاکسید کربن و تنظیم چرخه آب، بهطور مستقیم بر کیفیت هوا و اقلیم جهانی اثر میگذارند. علاوه بر این، جنگلها زیستگاه میلیونها گونه گیاهی و جانوری هستند که بسیاری از آنها هنوز ناشناخته باقی ماندهاند و ارزش علمی و دارویی فراوانی دارند. جنگلها منابعی غنی برای تولید چوب، کاغذ، داروهای گیاهی و محصولات غذایی محسوب میشوند و میلیونها نفر در سراسر جهان معیشت خود را از این منابع تأمین میکنند.
در کنار نقش زیستمحیطی و اقتصادی، جنگلها اهمیت فرهنگی و اجتماعی ویژهای دارند. بسیاری از جوامع بومی و محلی قرنهاست که در دل جنگلها زندگی میکنند و سبک زندگی پایدار آنها به حفظ این منابع طبیعی کمک کرده است. جنگلها بهعنوان مکانهایی برای آرامش، گردشگری و فعالیتهای تفریحی، بخشی جداییناپذیر از زندگی انسانها هستند.
نابودی یا کاهش جنگلها نهتنها تهدیدی برای تنوع زیستی و سلامت زمین است، بلکه آینده نسلهای بعدی را نیز به خطر میاندازد. به همین دلیل، حفاظت از جنگلها و مدیریت پایدار آنها یکی از اولویتهای جهانی در مسیر دستیابی به توسعه پایدار و مقابله با تغییرات اقلیمی بهشمار میرود. بعضی کشورها بهدلیل پوشش سبز گسترده و حیاتوحش غنی خود شهرت جهانی یافتهاند. در این میان، سورینام با بیش از ۹۰ درصد پوشش جنگلی بهعنوان یکی از سبزترین کشورهای جهان شناخته میشود.
سورینام، سرزمین جنگلها
سورینام کشوری در شمال آمریکای جنوبی است که بر اساس دادههای رسمی، ۹۳ درصد از مساحت آن با جنگلهای انبوه استوایی پوشیده شده است. این پوشش وسیع جنگلی بخشی جداییناپذیر از اکوسیستم آمازون بهشمار میرود و اهمیت جهانی دارد، زیرا جنگلهای سورینام نهتنها زیستگاه گونههای نادر جانوری و گیاهی هستند، بلکه از پاکترین و دستنخوردهترین اکوسیستمهای طبیعی کره زمین محسوب میشوند.
ذخیرهگاه طبیعی مرکزی سورینام با وسعت ۱.۶ میلیون هکتار بهعنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده و زیستگاه جگوارها، سگهای آبی غولپیکر و گونههای گیاهی کمیاب است. بسیاری از پژوهشگران محیط زیست، سورینام را بهعنوان یکی از آخرین پناهگاههای طبیعت بکر معرفی میکنند که جنگلهای بارانی هنوز با کمترین دخالت انسانی به حیات خود ادامه میدهند.
موقعیت جغرافیایی این کشور کوچک در نزدیکی آمازون، آن را به سرزمینی سرشار از بارشهای فراوان، رودخانههای پرآب و پوشش گیاهی متراکم تبدیل کرده است. این شرایط طبیعی موجب شده است جنگلهای سورینام نقش حیاتی در تنظیم اقلیم منطقه ایفا کنند و بهعنوان ذخیرهگاه عظیم کربن، در مقابله با تغییرات اقلیمی جهانی اهمیت ویژهای داشته باشند.
علت اصلی شهرت سورینام بهعنوان «سرزمین جنگلها» به گستردگی پوشش سبز آن محدود نمیشود؛ نرخ بسیار پایین جنگلزدایی در این کشور که حاصل سیاستهای سختگیرانه حفاظت محیط زیست است، یکی از عوامل کلیدی در حفظ این منابع طبیعی ارزشمند بهشمار میرود.
جنگلهای دستنخورده سورینام محل زندگی جوامع بومی هستند که با سبک زندگی پایدار خود، دانش سنتی در زمینه گیاهان دارویی و شیوههای حفاظت از منابع طبیعی را نسل به نسل منتقل کردهاند. حضور این جوامع و تعامل آنها با محیط زیست، به حفظ تنوع زیستی و تداوم حیات جنگلها کمک کرده و سورینام را به الگویی جهانی در زمینه همزیستی انسان و طبیعت تبدیل کرده است. سورینام بهعنوان مقصدی نوظهور برای اکوتوریسم شناخته میشود و گردشگران علاقهمند به طبیعت بکر و پژوهشگران محیطزیست را جذب میکند.
بعد از سورینام، کشورهایی همچون گویان، گویان فرانسه، گابن، برزیل و فنلاند از بالاترین درصد پوشش جنگلی در جهان برخوردار هستند. هر یک از این کشورها ویژگیهای منحصربهفردی در زمینه تنوع زیستی، سیاستهای حفاظتی و نقش جنگلها در اقتصاد و فرهنگ خود دارند.
گویان؛ دومین کشور سبز جهان
گویان در شمال آمریکای جنوبی واقع شده و حدود ۸۵ تا ۸۹ درصد از مساحت آن با جنگلهای بارانی پوشیده شده است. این کشور بخشی از «سپر گویان» بهشمار میرود که یکی از بزرگترین بلوکهای جنگلهای اولیه استوایی در جهان است. جنگلهای گویان زیستگاه هزاران گونه گیاهی و جانوری کمیاب هستند و نقش مهمی در ذخیره کربن و تنظیم اقلیم منطقه دارند. دولت گویان با اجرای سیاستهای توسعه کمکربن و مشارکت در طرحهای جهانی همچون REDD+ توانسته نرخ جنگلزدایی را بسیار پایین نگه دارد.
طرح کاهش انتشار ناشی از جنگلزدایی و تخریب جنگلها، بهعلاوه حفاظت و مدیریت پایدار جنگلها (REDD+) یک برنامه جهانی تحت چهارچوب کنوانسیون تغییرات اقلیمی سازمان ملل است که هدف آن کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از جنگلزدایی و تخریب جنگلها و در عین حال حفاظت، مدیریت پایدار و افزایش ذخایر کربن جنگلها است.
سیاستهای اقتصادی و زیستمحیطی در گویان بهگونهای طراحی شدهاند که جنگلها نهتنها بهعنوان یک میراث طبیعی، بلکه بهعنوان منبعی پایدار برای توسعه اقتصادی عمل کنند. یکی از مهمترین ابزارها در این زمینه، فروش اعتبار کربن است. این اعتبارها نشاندهنده میزان کربنی هستند که جنگلهای گویان در خود ذخیره کرده و مانع از ورود آن به جو زمین شدهاند. کشورها و شرکتهایی که در نقاط دیگر جهان انتشار بالای گازهای گلخانهای دارند، میتوانند با خرید این اعتبارها بخشی از انتشار خود را جبران کنند. به این ترتیب، گویان با حفظ جنگلهای خود درآمدی پایدار به دست میآورد که صرف پروژههای حفاظت از جنگل، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر و حمایت از جوامع بومی میشود.
در کنار این سازوکار مالی، گویان بهطور جدی بر توسعه اکوتوریسم تمرکز کرده است. جنگلهای بکر و تنوع زیستی بینظیر این کشور، مقصدی جذاب برای گردشگران طبیعتدوست، پژوهشگران و علاقهمندان به حیاتوحش است. دولت و بخش خصوصی با ایجاد زیرساختهای پایدار همچون اقامتگاههای سازگار با محیط زیست، مسیرهای پیادهروی در دل جنگل و تورهای آموزشی، توانستهاند گردشگری را به منبعی اقتصادی تبدیل کنند که همزمان آگاهی عمومی درباره اهمیت جنگلها را افزایش میدهد.
جوامع محلی نیز از این روند بهرهمند شدهاند؛ آنها با ارائه خدمات گردشگری، فروش صنایعدستی و راهنمایی بازدیدکنندگان، درآمد کسب میکنند و همین امر انگیزه آنها را برای حفاظت از جنگلها بیشتر میسازد. ترکیب فروش اعتبار کربن و توسعه اکوتوریسم، مدلی موفق از اقتصاد سبز در گویان ایجاد کرده است که همزمان به حفظ منابع طبیعی کمک میکند و رفاه اجتماعی و اقتصادی را ارتقا میدهد.
گویان فرانسه؛ میزبان جنگلهای بکر آمازون
گویان فرانسه، قلمرویی در شمال آمریکای جنوبی، با ۹۷ درصد پوشش جنگلی یکی از سبزترین مناطق جهان محسوب میشود. مساحت کل این قلمرو حدود ۸۲ هزار کیلومتر مربع است که بیش از هشت میلیون هکتار از آن با جنگلهای طبیعی پوشیده شده است. بخش گسترده این جنگلها بهعنوان جنگلهای اولیه طبقهبندی شدهاند و تنوع زیستی بینظیری دارند. «پارک آمازونی گویان» بزرگترین پارک ملی فرانسه و اتحادیه اروپاست که بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع جنگل بارانی را تحت حفاظت قرار داده است.
این منطقه زیستگاه صدها گونه پرنده، پستاندار و گیاه کمیاب است و بهدلیل دسترسی دشوار، تا حد زیادی از فعالیتهای انسانی مصون مانده است. جمعیت کم و سیاستهای حفاظتی سختگیرانه موجب شده است نرخ جنگلزدایی در این منطقه بسیار پایین باشد. گویان فرانسه همچنین بهعنوان یکی از مراکز پژوهشی مهم در حوزه تنوع زیستی شناخته میشود و دانشمندان از سراسر جهان برای مطالعه اکوسیستمهای بکر آن به این منطقه سفر میکنند.
گابن؛ قلب سبز آفریقا
گابن در آفریقای مرکزی قرار دارد و حدود ۹۱ درصد از مساحت آن با جنگلهای استوایی پوشیده شده است. این کشور بهدلیل سیاستهای حفاظتی سختگیرانه و جمعیت کم توانسته است بخش بزرگی از جنگلهای خود را دستنخورده نگه دارد. گابن زیستگاه گونههای شاخصی همچون فیلهای جنگلی، گوریلها و پلنگهاست و از این نظر یکی از مهمترین پناهگاههای حیاتوحش در قاره آفریقا بهشمار میرود. جنگلهای گابن بخشی از جنگلهای حوضه کنگو هستند که پس از آمازون، دومین جنگل بارانی بزرگ جهان محسوب میشوند.
دولت گابن با ایجاد ۱۳ پارک ملی و مناطق حفاظتشده، بیش از ۱۲ درصد از خاک کشور را تحت حفاظت قرار داده است. این سیاستها موجب شده است نرخ جنگلزدایی در گابن بسیار پایین باشد و جنگلها دستنخورده باقی بمانند. علاوه بر این، گابن در زمینه سیاستهای اقلیمی پیشگام است و با اجرای طرحهای کاهش انتشار کربن، جایگاه ویژهای در آفریقا پیدا کرده است. جنگلهای گابن که برای مردم این کشور اهمیت ویژهای دارند، بهعنوان بخشی از جنگلهای کنگو نقش مهمی در تنظیم اقلیم جهانی ایفا میکنند.
برزیل؛ خانه بزرگترین جنگل بارانی جهان
برزیل با داشتن بخش اعظم جنگل آمازون، یکی از مهمترین کشورهای جنگلی جهان است. حدود ۶۰ درصد از مساحت این کشور با جنگل پوشیده شده است و آمازون برزیل بهعنوان «ریههای زمین» شناخته میشود. این جنگلها بیشترین تنوع زیستی جهان را در خود جای دادهاند و نقش حیاتی در ذخیره کربن و تنظیم اقلیم جهانی دارند. با این حال، تهدیدهایی همچون جنگلزدایی ناشی از کشاورزی، معدنکاری و آتشسوزیها همچنان وجود دارد.
دولت برزیل در سالهای اخیر برنامههایی از جمله گسترش مناطق حفاظتشده و تقویت نظارت بر فعالیتهای غیرقانونی برای کاهش جنگلزدایی و توسعه پایدار اجرا کرده است. این کشور با وجود چالشها، همچنان یکی از مهمترین کشورها در حوزه حفاظت از جنگلهای استوایی بهشمار میرود.
فنلاند؛ سبزترین کشور اروپا
فنلاند با بیش از ۷۵ درصد پوشش جنگلی، سبزترین کشور اروپا محسوب میشود. جنگلهای فنلاند شامل گونههای بومی همچون کاج، صنوبر و توس هستند و بخش مهمی از فرهنگ و اقتصاد این کشور را تشکیل میدهند. صنعت چوب و کاغذ فنلاند یکی از بزرگترین صنایع ملی است و مدیریت پایدار منابع جنگلی موجب شده است این کشور همزمان بهرهبرداری اقتصادی و حفاظت از محیطزیست را پیش ببرد.
حدود ۱۳ درصد از جنگلهای فنلاند تحت حفاظت قرار دارند و سیاستهای ملی این کشور بر استفاده پایدار از منابع طبیعی تأکید دارند. این رویکرد سبب شده فنلاند نهتنها در بهرهبرداری اقتصادی از جنگلها موفق باشد، بلکه در حفظ تنوع زیستی و سلامت اکوسیستمهای خود نیز پیشگام باقی بماند.
جنگلهای فنلاند بخشی جداییناپذیر از فرهنگ و زندگی روزمره مردم بهشمار میآیند. فعالیتهایی همچون پیادهروی در مسیرهای جنگلی، کمپینگ در کنار دریاچهها، جمعآوری قارچ و توتهای وحشی و برگزاری جشنها و آئینهای سنتی در دل طبیعت، نشان میدهد که جنگلها در این کشور فراتر از یک منبع اقتصادی، بهعنوان فضایی برای تجربه زندگی، آرامش و هویت ملی اهمیت دارند. همین پیوند عمیق میان مردم و جنگلهاست که فنلاند را به یکی از نمونههای موفق در تلفیق توسعه پایدار با فرهنگ زیستمحیطی تبدیل کرده است.
نظر شما