به گزارش خبرگزاری ایمنا، نمایش «گزارش تغییر به روایت یک جوجه اردک زشت» نه تنها اثری نمایشی برای سرگرمی نوجوانان است، بلکه تلاشی برای بازخوانی مفاهیم هویت، دگرگونی و مواجهه با انتخابهای سرنوشتساز در قالبی هنری به شمار میرود. داستان از آنجا آغاز میشود که جوجهاردکی کوچک، در پی گرفتن ماهی، راهی قصر امپراتوری میشود؛ اما ماجرا به همان سادگی که انتظار میرود، پیش نمیرود. صاحب جوجهاردک نیز برای یافتن او وارد قصر میشود و رخدادی غیرمنتظره، مسیر زندگی هر دو شخصیت را دگرگون میسازد. این تغییرات، نه تنها سرنوشت قهرمانان نمایش را تحت تأثیر میگذارد، بلکه تماشاگر را نیز به تأمل در باب دگرگونیهای ناگزیر زندگی و هویت خویشتن فرامیخواند.
نمایش بر آن است تا از دل کمدی و لحظات پرنشاط، پیوندی با معنا و تربیت برقرار کند؛ اما نه در قالبی خشک و خطابهوار، بلکه از طریق زبان بدن، موقعیتهای طنز و تکنیکهایی برگرفته از سنتهای نمایشی شرق همچون کابوکی. چنین شیوهای سبب شده است مرز میان کمدی و پیام تربیتی از میان برداشته شود و نوجوانان، در عین سرگرمی، با مفاهیمی جدی و تأثیرگذار روبهرو شوند.
این اثر برای گروه سنی نوجوان طراحی شده، اما والدین نیز در جریان اجرا مخاطب قرار میگیرند؛ چراکه نویسنده و کارگردان کوشیده است همزمان با طرح دغدغههای نسل جدید، بستری برای همراهی و درک متقابل میان نسلها بیافریند. استقبال پرشور مخاطبان و پرشدن صندلیهای سالن در شبهای متوالی نشان میدهد که این نمایش توانسته است ارتباطی زنده و صمیمی با مخاطبان خود برقرار کند. در واقع، «گزارش تغییر به روایت یک جوجه اردک زشت» بیش از آنکه صرفاً یک نمایش سرگرمکننده باشد، روایتی از امکان دگرگونی و بازآفرینی هویت در جهان پرهیاهوی امروز است.
احسان جانمی نویسنده و کارگردان این اثر در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: داستان این نمایش این است که جوجه اردکی برای گرفتن ماهی وارد قصر امپراتوری میشود و صاحب این جوجه اردک برای یافتن جوجه خود وارد قصر میشود. نه جوجه اردک به ماهیهای دریاچه میرسد و نه پسر به جوجه اردکش؛ زیرا اتفاق دیگری رخ میدهد که زندگی هر دوی آنها را تغییر میدهد. در این مسیر، جوجه اردک دگرگون میشود و پسر نیز جایگاه و هویت تازهای پیدا میکند.
وی درباره جایگاه این اثر در کارنامه کاری خود گفت: این نمایش صد و شانزدهمین اجرای من است. در میان این آثار، حدود هفت یا هشت کار برای کودک و نوجوان بوده است. دلیل انتخاب این نمایش نوجوان این بود که چند سال پیش به درخواست یکی از دوستان، این نمایشنامه را نوشتم و در جشنواره تاج کودک و نوجوان بهعنوان نمایشنامه برگزیده انتخاب شد. پس از آن با وجود درخواستهای فراوان از سوی کارگردانان مختلف برای اجرای این متن، تصمیم گرفتم خودم کارگردانی آن را برعهده بگیرم.
این کارگردان با تأکید بر اینکه کمدی و نگاه تربیتی و آموزشی در تئاتر کودک و نوجوان در تضاد با یکدیگر قرار ندارند، توضیح داد: کمدی میتواند شکلهای متنوعی داشته باشد؛ از اسلپاستیک و بزنبکوب گرفته تا کمدی موقعیت، کمدی آداب و کمدی رفتار؛ همه اینها در چارچوب زبان بدن، بیان و لحن بازیگران قابل استفادهاند. بسیاری از این شیوهها برای نوجوانان مناسب هستند و هیچ تضادی با انتقال مفاهیم تربیتی یا آموزشی ندارند. حتی میتوان از کمدی برای بیان مسائل جدی اجتماعی هم بهره گرفت.
جانمی در خصوص مهمترین پرسش بنیادین در تئاتر نوجوان یعنی تعادل میان سرگرمی و انتقال معنا بیان کرد: به نظر من مهمترین وجه تئاتر سرگرمی است. اگر سرگرمی برقرار باشد، میتوان معنا، احساس و پیام را هم به تماشاگر منتقل کرد. اگر سرگرمی وجود نداشته باشد، هیچ کاری به نتیجه نمیرسد. بنابراین تعادل خاصی لازم نیست؛ سرگرمی خود بهتنهایی بستر انتقال معنا را فراهم میکند. سرگرمی فقط خنداندن نیست؛ میتوان قصه گفت، نمایش جدی اجرا کرد یا حتی یک شو روی صحنه آورد و در عین حال تماشاگر را سرگرم کرد.
وی افزود: در این نمایش، علاوه بر نوجوانان، والدین آنها را هم در نظر گرفتهام. نوجوانان امروز بسیار آگاهتر از گذشتهاند و محدودیتهای سنتی میان آنها و والدینشان دیگر به آن شکل وجود ندارد. مخاطب اصلی کار من نوجوانان ۱۰ تا ۱۸ سال هستند، اما والدینشان نیز از تماشای نمایش لذت میبرند. حتی اگر قصد اجرای کار کودک را هم داشتم، باز هم میتوانستم مخاطبان بزرگسال را درگیر کنم.
این کارگردان در بخش دیگری از سخنانش درباره جنبههای اجرایی نمایش توضیح داد: هیچ محدودیت صحنهای وجود نداشت. در این کار سراغ اغراق نرفتیم و شیوه اجرایی متفاوتی را بهکار گرفتیم. میتوانم بگویم برای نخستینبار در اصفهان نمایشی بر اساس سنتهای نمایشی شرق و کابوکی اجرا میشود. بازیگران هم کارشان را بهخوبی انجام میدهند و از نظر مالی و حمایتی نیز با محدودیت خاصی مواجه نبودیم. خوشبختانه نمایش فروش خوبی دارد و در حال ادامه اجرا است.
جانمی در پایان به برداشتهای نادرست درباره ماهیت اثرش اشاره کرد و گفت: برخی تصور میکنند این کار کودک است یا کمدی کودک، در حالیکه نمایش من برای نوجوانان طراحی شده و در آن کمدی هم وجود دارد. با این حال از طرح پرسشها خوشحالم و امیدوارم گفتوگوهایی از این دست بتواند به درک بهتر تئاتر نوجوان کمک کند.
به گزارش ایمنا، نمایش «گزارش تغییر به روایت یک جوجه اردک زشت» بیش از هر چیز یادآور این حقیقت است که تئاتر برای مخاطب نوجوان، میتواند فراتر از سرگرمی صرف عمل کند و بستری برای اندیشیدن و تجربهکردن باشد. در این اثر، مرز میان خنده و اندیشه، بازی و تأمل، آنچنان درهم تنیده شده که مخاطب در حین لذتبردن از فضای نمایشی، ناگزیر با پرسشهایی بنیادین درباره هویت، رشد و انتخابهای زندگی روبهرو میشود.
این نمایش با بهرهگیری از سنتهای نمایشی شرق و زبان جهانی کمدی، تجربهای نو را پیش روی تماشاگر اصفهانی قرار داده است؛ تجربهای که نشان میدهد تئاتر کودک و نوجوان میتواند همزمان جذاب، پرهیجان و اندیشهبرانگیز باشد. شاید راز استقبال پرشور تماشاگران نیز در همین باشد؛ در پیوند میان فرم بدیع، روایت پرکشش و دغدغهای انسانی که مخاطب را از هر نسل و سنی درگیر خود میسازد.
در نهایت، «گزارش تغییر به روایت یک جوجه اردک زشت» نه تنها نمایشی برای گذران یک عصر دلنشین در سالن تئاتر است، بلکه روایتی از امکان تغییر و بازآفرینی در مسیر زندگی است؛ روایتی که هر بار با پایان اجرا، همچون سؤالی بیپاسخ در ذهن تماشاگر باقی میماند و او را به اندیشیدن در باب فرداهای ممکن دعوت میکند.
نظر شما